Μπαρτολομέο Κολλεόνι
| Μπαρτολομέο Κολεόνι | |
|---|---|
 Ο Μπαρτολομέο Κολλεόνι έφιππος. Άγαλμα του Αντρέα ντελ Βερρόκκιο στη Βενετία. | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Bartolomeo Colleoni (Ιταλικά) |
| Γέννηση | 1400 (περίπου)[1][2][3] Σόλτσα |
| Θάνατος | 2 Νοεμβρίου 1475[4] ή 3 Νοεμβρίου 1475[5] Καβερνάγκο |
| Τόπος ταφής | Cappella Colleoni |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βενετική Δημοκρατία |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | κοντοτιέρος |
| Εργοδότης | Braccio da Montone Τζάκομο Αττεντόλο Σφόρτσα Erasmo of Narni (1431–1443) Niccolò Piccinino (από 1443) |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Tisbe Martinengo |
| Τέκνα | Cassandra Colleoni Orsina Colleoni[6] |
| Γονείς | Paolo 'Puho' Colleoni, Signore di Solza e Chignolo[6] και Riccardona dei Valvassori detti Saiguigni[6] |
| Οικογένεια | Colleoni |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Βαθμός/στρατός | στρατηγός |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Μπαρτολομέο Κολλεόνι (Bartolomeo Colleoni, 1400 – 2 Νοεμβρίου 1475) ήταν Ιταλός κοντοτιέρος ο οποίος έγινε επικεφαλής των στρατιωτικών δυνάμεων («αρχιστράτηγος») της Δημοκρατίας της Βενετίας. Αναγνωρίστηκε ως ένας από τους σημαντικότερους τακτικιστές και υπέρμαχους της στρατιωτικής πειθαρχίας της εποχής του[7] ενώ του αποδίδεται επίσης η ανακαίνιση των ρωμαϊκών λουτρών στο Τρεσκόρε Μπαλνεάριο (Trescore Balneario).
Βίος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Κολλεόνι γεννήθηκε στη Σόλτσα κοντά στο Μπέργκαμο το οποίο τότε ανήκε στο Δουκάτο του Μιλάνου. Στο Μπέργκαμο έχτισε αργότερα για τον εαυτό του ταφικό παρεκκλήσι, την Cappella Colleoni. Η οικογένειά του ήταν αριστοκρατική αλλά είχε εξοριστεί μαζί με τους υπόλοιπους Γουέλφους από τους Βισκόντι. Ο πατέρας του Μπαρτολομέο, Πάολο Κολλεόνι, είχε καταλάβει το κάστρο του Τρέτσο μέχρι που δολοφονήθηκε από τα ξαδέλφια του, πιθανότατα κατ’ εντολή του Φιλίππο Μαρία Βισκόντι, Δούκα του Μιλάνου.
Σταδιοδρομία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα].svg)
Σε νεαρή ηλικία εκπαιδεύτηκε ως στρατιώτης, αρχικά στην ακολουθία του Φιλίππο ντ’ Αρτσέλο, του νέου κυρίου της Πιατσέντσα. Έπειτα κατατάχθηκε στην υπηρεσία διαφόρων κοντοτιέρων, ξεκινώντας με τον Μπράτσο ντα Μοντόνε, ο οποίος έκανε επιδρομές στην Απουλία εκμεταλλευόμενος τις έριδες μεταξύ του Αλφόνσο της Αραγωνίας και του Λουδοβίκου της Ανζού στα χρόνια της βασίλισσας Ιωάννας Β΄. Υποστήριξε αρχικά τον Αλφόνσο, κατόπιν τον Καρμανιόλα. Μετά την εκτέλεση του τελευταίου στη Βενετία (1432), ο Κολλεόνι υπηρέτησε τη Βενετική Δημοκρατία, γεγονός που σηματοδότησε τη σπουδαιότερη περίοδο της σταδιοδρομίας του.[11]
Παρόλο που επικεφαλής των δυνάμεων της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας τύποις ήταν ο Ιωάννης Φραγκίσκος της Μάντουα, ο Κολλεόνι ήταν στην πραγματικότητα ο αληθινός ηγέτης των στρατευμάτων. Ανακατέλαβε πολλές πόλεις και περιοχές για τη Βενετία από τους Μιλανέζους και όταν ο Γκονζάγκα πέρασε στο αντίπαλο στρατόπεδο ο Κολλεόνι παρέμεινε πιστός στους Βενετούς υπό τον Εράσμο του Νάρνι και τον Φραγκίσκο Α΄ Σφόρτσα, κερδίζοντας μάχες στη Μπρέσια, τη Βερόνα και στη Λίμνη Γκάρντα.[11]
Το 1441 συνήφθη ειρήνη μεταξύ Μιλάνου και Βενετίας και δύο χρόνια αργότερα, το 1443, ο Κολλεόνι προσχώρησε στους Μιλανέζους μαζί με τον Σφόρτσα. Αν και οι Μιλανέζοι αρχικά του φέρθηκαν καλά, σύντομα έπεσε σε δυσμένεια και φυλακίστηκε στη Μόντσα, όπου παρέμεινε μέχρι τον θάνατο του δούκα το 1447. Οι Μιλανέζοι τότε ανακήρυξαν τη Χρυσή Αμβροσιανή Δημοκρατία με αρχιστράτηγο τον Σφόρτσα, τον οποίο ο Κολλεόνι υπηρέτησε για ένα διάστημα. Το 1448 ο Κολλεόνι επέστρεψε στην υπηρεσία των Βενετών για να τους εγκαταλείψει ξανά το 1451 όντας δυσαρεστημένος διότι δεν του έδωσαν την ηγεσία του στρατού. Προσχώρησε ξανά στις δυνάμεις του Σφόρτσα που είχε στο ενδιάμεσο κατακτήσει το Μιλάνο (1450), τερματίζοντας έτσι την Αμβροσιανή Δημοκρατία και είχε αναγνωριστεί ως ο νέος δούκας του Μιλάνου (1452). Εν τέλει οι Βενετοί έπεισαν τον Κολλεόνι να επιστρέψει σε αυτούς το 1453, προσφέροντάς του μεγαλύτερες απολαβές. Μάλιστα το 1455 τον διόρισαν αρχιστράτηγό τους ισόβια. Αν και περιστασιακά εμπλέκονταν σε πολεμικές περιπέτειες για δικό του όφελος, όταν η Βενετία ήταν σε ειρήνη, παρέμεινε στη διάθεση της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας σε καιρό πολέμου έως τον θάνατό του.[11]
Εγκαταστάθηκε στο κάστρο του Μαλπάγκα το οποίο αγόρασε το 1465 και αποκατέστησε τα επόμενα χρόνια.[εκκρεμεί παραπομπή] Παρόλο που άλλαξε πολλές φορές στρατόπεδο, δεν του αποδίδεται καμία προδοτική πράξη. Επίσης δεν λεηλατούσε τις περιοχές τις οποίες διέσχιζε με τα στρατεύματά του, όπως συνήθιζαν πολλοί μισθοφορικοί στρατοί της περιόδου. Όταν δεν ήταν σε εκστρατείες αφιέρωνε τον χρόνο του στην εισαγωγή βελτιώσεων για την καλλιέργεια των εκτεταμένων εκτάσεων που του είχαν παραχωρήσει οι Βενετοί, καθώς και σε φιλανθρωπικά έργα. Απεβίωσε το 1475 στο Μαλπάγκα λαο κληροδότησε σημαντικό χρηματικό ποσό στη Δημοκρατία για τον πόλεμο με τους Τούρκους, ζητώντας να ανεγερθεί άγαλμα προς τιμήν του στην Πλατεία του Αγίου Μάρκου. Το άγαλμα φιλοτεχνήθηκε από τον Αντρέα ντελ Βερρόκκιο και χυτεύθηκε σε μπρούτζο μετά τον θάνατό του από τον Αλεσσάντρο Λεοπάρντι, αλλά, επειδή δεν επιτρεπόταν ανέγερση μνημείου στην πλατεία, τοποθετήθηκε τελικά κοντά στη Σκουόλα Γκράντε ντι Σαν Μάρκο έξω από την εκκλησία των Αγίων Ιωάννη και Παύλου.[11]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 12252970z. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 118669753. Ανακτήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Bartolomeo-Colleoni-Italian-condottiere. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ «Dizionario Biografico degli Italiani». (Ιταλικά) Dizionario Biografico degli Italiani. 1960. bartolomeo-colleoni. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2019.
- ↑ (Αγγλικά) Find A Grave. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2019.
- 1 2 3 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
- ↑ Webster's New Biographical Dictionary, 1983, Springfield, Massachusetts: Merriam-Webster, Inc., σ. 223.
- ↑ «Lo stemma di Bartolomeo Colleoni». Atti della Società Italiana de Studi Araldici: 155–156. 18 June 2005.
- ↑ «Regione Marche Giunta Regionale». Regione Marche. Regione Marche Giunta Regionale. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2024.
- ↑ «Collins Dictionary». CollinsDictionary. Collins. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2024.
- 1 2 3 4 Μία ή περισσότερες προτάσεις από το προηγούμενο κείμενο ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Villari, Luigi (1911) «Colleoni, Bartolommeo» στο: Chisholm, Hugh, επιμ. Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα 6 (11η έκδοση) Cambridge University Press, σελ. 687 This cites:
- G. M. Bonomi, Il Castello di Cavernago e i conti Martinengo Colleoni (Bergamo, 1884)
- For an account of his wars see S. Romanin, Storia documentata di Venezia, vol. iv. (Venice, 1855), and other histories of Venice
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Bartolomeo Colleoni στο Wikimedia Commons