Μπέρτολντ Λιουμπέτκιν

Μπέρτχολντ Λουμπέτκιν
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	14  Δεκεμβρίου 1901 Τιφλίδα
Θάνατος	23  Οκτωβρίου 1990 Μπρίστολ
Κατοικία	113, Princess Victoria Street (1969–1990)
Χώρα πολιτογράφησης	Ρωσική Αυτοκρατορία Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ρωσικά Αγγλικά
Σπουδές	Vkhutemas
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	αρχιτέκτονας
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	Βασιλικό Χρυσό Μετάλλιο του Βασιλικού Ινστιτούτο Βρετανών Αρχιτεκτόνων (1982)
Σχετικά πολυμέσα

Ο Μπέρτολντ Ρουβίμοβιτς Λιουμπέτκιν (ρωσ. Бертольд Рувимович Любеткин, 1901-1990) ήταν Ρώσος αρχιτέκτονας, πρωτοπόρος του μοντερνιστικού κινήματος, που έδρασε κυρίως στην Μεγάλη Βρετανία. Ήταν ένας άνθρωπος με περίπλοκο χαρακτήρα, αφού ο ανυπότακτος αυθορμητισμός και αυταρχισμός του συνοδεύονταν από την επιθυμία του να δουλεύει πάντα με άλλους και ποτέ μόνος. Για αυτόν η αρχιτεκτονική ήταν ένα ιδεολογικό μέσο στο κοινωνικό αδιέξοδο καθώς είχε πει σχετικά «με τον ίδιο τρόπο που η φιλοσοφία αλλάζει και φωτίζει διάφορες πλευρές της ύπαρξής μας, έτσι και η τέχνη και η αρχιτεκτονική παράλληλα αντανακλούν τις ίδιες αμφιβολίες, ελπίδες και φιλοδοξίες». Πίστευε ότι ο σχεδιασμός κτιρίων ήταν ένα εργαλείο για κοινωνική εξέλιξη, την οποία προσπαθούσε να πετύχει με την χρήση τεχνολογικών καινοτομιών.

Βιογραφία

Ο Λουμπέτκιν γεννήθηκε στην Τιφλίδα, Γεωργία (14 Δεκεμβρίου 1901) και πέρασε τα παιδικά του χρόνια στην προπολεμική Ρωσία, όπου ο Κονστρουκτιβισμός και η πολιτιστική διαταραχή που επήλθε με τα γεγονότα του 1917 είχαν έντονη επίδραση στο καλλιτεχνικό μέλλον του. Μετά από σπουδές σε κάποιες σχολές της Ρωσίας (Stronagov School Of Art 1917, Svomas Workshops 1918-20,Moscow Vkhutemas 1920-22) ξεκίνησε ένα ταξίδι εκπαίδευσης σε διάφορες χώρες της Ευρώπης (Berlin Textile Academy και Bauschule Charlottenburg στο Βερολίνο 1922-23, Burg στη Βιέννη 1923, Architectural School στο Πολυτεχνείο Warsaw 1923-25, Ecole Speciale d'Architecture, Auguste Perret's Atelier de Bois και Ecole des Beaux Arts στο Παρίσι 1926-29, Institute d'Urbanisme Σορβόνη 1930-31) όπου παράλληλα ήρθε σε επαφή με πολλούς διανοούμενους και καλλιτέχνες της εποχής του (E.May, B.Taut, Mies van der Rohe, Fernand Léger, Jean Cocteau) -αυτοί που τον επηρέασαν κατά κύριο λόγο ήταν ο Wilhelm Worringer,ο Auguste Perret και ο Le Corbusier. Ο ίδιος είχε πει για τη ζωή του «γεννήθηκα σε έναν κόσμο (προεπαναστατική Ρωσία),δοκιμάστηκα σε έναν άλλον (Παρίσι '20,Λονδίνο '30) και εγκαταλείφθηκα από έναν τρίτο (συντηρητική Αγγλία μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο)!».

Highpoint Two

Spa Green

Το κέντρο υγείας του Finsbury

Στα πρώτα χρόνια της καριέρας του πήρε μέρος σε ποικίλους διαγωνισμούς ανάμεσα στους οποίους ήταν και αυτός για το Παλάτι των Σοβιέτ στη Μόσχα (1931) καθώς και σε πολλές εκθέσεις, με πιο γνωστή αυτή για την οποία έφτιαξε το Εμπορικό περίπτερο της ΕΣΣΔ. Το πρώτο του σχέδιο που υλοποιήθηκε ήταν αυτό για μια πολυκατοικία διαμερισμάτων στο Παρίσι, 25 Avenue de Versailles(1928-31), σε συνεργασία με τον J.Ginsberg. Πρόκειται για ένα κτίριο με εννέα ορόφους, επηρεασμένο από τις καθαρές χαράξεις των σπιτιών του Le Corbusier και τις γυάλινες επιφάνειες του Διεθνούς Στυλ με έντονες εσοχές και εξέχοντα περβάζια πίσω από ένα απλό μπετονένιο σκελετό. Από το εσωτερικό του καταλαβαίνει κανείς ότι η πρότασή του για μια νέα τάξη αστικής διαβίωσης ήταν άνεση χωρίς χλιδή, οικονομία χωρίς ευτέλεια, στυλ χωρίς αυστηρότητα. Αργότερα,ίδρυσε την αρχιτεκτονική ομάδα Tecton (1932-1948) στο Λονδίνο μαζί με άλλους πολλά υποσχόμενους συναδέλφους του (A.Chitty, L.Drake, M.dugdale, V.Harding, G.Samuel,F.Skinner). Εδώ αρχίζει μια περίοδος αυξημένης παραγωγικότητας για τον Λουμπέτκιν με συνεχείς αναθέσεις είτε για ιδιωτικές κατοικίες, είτε για κοινόβια κτίρια και άλλα δημόσια έργα. Σαν ομάδα έκαναν το ντεμπούτο τους με το Gorilla House στο ζωολογικό κήπο του Λονδίνου στο Regents Park το 1932, όπου με τη βοήθεια του Δανού μηχανικού Ove Arup κατάφεραν να προσδώσουν προσαρμοστικότητα και ευελιξία στην κυκλική κάτοψη του κτιρίου,με κινητά πετάσματα,ώστε να δημιουργήσουν φιλικό περιβάλλον τόσο για το κοινό όσο και για τα ζώα όλους τους μήνες του χρόνου. Ύστερα,ανέλαβαν το Penguin House του ζωολογικού κήπου (1933-34) που ουσιαστικά είναι μια ευρύχωρη πισίνα με δυο έλικες-προβόλους που αποδεικνύουν τις γλυπτικές ιδιότητες του οπλισμένου σκυροδέματος. Όσον αφορά την κατασκευή κατοικιών, οι Tecton ξεκίνησαν το 1935 με το φιλόπνοο σχέδιο για το Highpoint One -ένα οχταόροφο συγκρότημα εξήντα πολυτελών διαμερισμάτων που θα πρόσφεραν όλες τις ανέσεις στους ιδιοκτήτες τους-κατασκευασμένο από μονολιθικές πλάκες οπλισμένου σκυροδέματος.Η πιλοτή οριοθετείται από την σταυροειδή οργάνωση των από πάνω κατοικιών.Τα ανώτερα επίπεδα είναι έτσι σχεδιασμένα ώστε το φως να διαχέεται διαγώνια μέσα στα επιμέρους διαμερίσματα.Λίγα χρόνια μετά(1938)ολοκληρώθηκε και το Highpoint Two που ήταν ακόμα πιο πολυτελές από το πρώτο με διπλού ύψους καθιστικά δωμάτια που είχαν θέα στους μεγαλοπρεπείς κήπους.

Την ίδια περίοδο ο Λουμπέτκιν είχε αναλάβει τις εγκαταστάσεις για τον ζωολογικό κήπο του Dudley και του κέντρου υγείας του Finsbury. Το κέντρο υγείας του Finsbury με την πρόσοψή του από υαλότουβλα αποσκοπούσε στην επίτευξη της μέγιστης δυνατής υγιεινής του χώρου και την ευάερη και ευήλια ατμόσφαιρα. Ο Λουμπέτκιν θα συνεργαστεί το 1938 με τον Harold Ridley για τον σχεδιασμό της πόλης του Finsbury. Τα χρόνια μετά τον πόλεμο και την διάλυση της Tecton ο Λουμπέτκιν ασχολήθηκε με την αναπαραγωγή μιας σειράς μεγάλων πολυκατοικιών που οι εξωτερικές τους όψεις ήταν αποτέλεσμα της σπουδής του αρχιτέκτονα στις διαφορετικές εκδοχές που προκύπτουν από τον επανασχεδιασμό της σκακιέρας. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το Spa Green (1943-50) στο Finsbury. Όμως, για λόγους αισθητικής οι όψεις δεν υπακούνε στην κάτοψη καθώς σχηματίζουν κατακόρυφα πλαίσια που περιλαμβάνουν διαφορετικές πτέρυγες. Η διάταξη των όγκων στον αστικό ιστό λειτουργεί ενοποιητικά με τα γύρω κτίρια και τους δρόμους.Τα συστήματα θέρμανσης και αποχέτευσης είναι προσεκτικά σχεδιασμένα όπως και οι είσοδοι-μια σε σχήμα λότζιας, άλλη με καμπυλωμένο σκέπαστρο. Σε σχήμα θόλου είναι και η οροφή του τελευταίου επιπέδου που αποτελεί χώρο συνάθροισης αλλά και χώρο για το στέγνωμα των ρούχων.Σε παρόμοια λογική σχεδιάστηκαν και τα Priory Green, Holford Square Houses και Hallfield Estate.

Το 1948 ο Λουμπέτκιν αναλαμβάνει το σχεδιασμό της βιομηχανικής περιοχής Peterlee,Co.Durham, στον οποίο αφοσιώθηκε μέχρι το 1950 και στόχος του ήταν ο επαναπροσδιορισμός της μοντέρνας πόλης. Παρά τις αναλυτικές μελέτες του για την τοπιογραφία, την κοινωνική ανάπτυξη, τα δίκτυα μεταφοράς,την ποικιλομορφία των όψεων των κτιρίων, το σχέδιό του τελικά δεν εκτελέστηκε διότι συνάντησε γραφειοκρατικά εμπόδια. Η μεγαλύτερη αναγνώριση της συνεισφοράς του στην αρχιτεκτονική ήταν η βράβευσή του με το Royal Gold Medal for Architecture το 1982.

Βιβλιογραφία

• John Allan,Berthold Lubetkin Architecture and the tradition of progress,RIBA Publications,1992
• John Allan,Morley Von Sternberg,Berthold Lubetkin,Merrel,2002
• Malcolm Reading, Peter Coe,Lubetkin & Tecton:an architectural study,Triangle Architectural Publishing, 1992

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Επίσημη ιστοσελίδα για τον Lubetkin
• Penguin Pool
• άρθρο για το Highpoint One
• σχέδια για τα σπίτια της πόλης Peterlee