Μονόλιθος της Γιούτα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο μονόλιθος στην αρχική του θέση

Ο μονόλιθος της Γιούτα είναι ένας μεταλλικός στυλος που βρισκόταν σε ένα κόκκινο φαράγγι με σχισμή ψαμμίτη στη βόρεια κομητεία Σαν Χουάν στην Γιούτα των Ηνωμένων Πολιτείων. Ο πυλώνας είναι 3 m (9,8 ft) ψηλός και κατασκευασμένος από μεταλλικά φύλλα καρφωμένα σε τριγωνικό πρίσμα. Τοποθετήθηκε παράνομα σε δημόσια γη μεταξύ Ιουλίου και Οκτωβρίου 2016. Έμεινε απαρατήρητο για περισσότερα από τέσσερα χρόνια μέχρι την ανακάλυψη και την αφαίρεσή του στα τέλη του 2020. Η ταυτότητα των κατασκευαστών του είναι άγνωστη, όπως και οι στόχοι τους.

Οι βιολόγοι της πολιτείας Γιούτα ανακάλυψαν τον μονόλιθο τον Νοέμβριο του 2020 κατά τη διάρκεια έρευνας με ελικόπτερο για άγρια πρόβατα Μεγαλοκέρατων. Μέσα σε λίγες μέρες από την ανακάλυψή του, μέλη του κοινού βρήκαν τον στυλο χρησιμοποιώντας λογισμικό χαρτογράφησης GPS και πήραν το δρόμο τους προς την απομακρυσμένη τοποθεσία. Μετά από έντονη κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης, αφαιρέθηκε κρυφά στις 27 Νοεμβρίου 2020, από τέσσερις κατοίκους του Μοάμπ της Γιούτα. Μετά από σχεδόν ένα μήνα στην κατοχή τους, ο μονόλιθος δόθηκε στο Γραφείο Διαχείρισης Γης και αυτή τη στιγμή βρίσκεται υπό κράτηση.[1][2][3]

Μετά την ανακάλυψη του μονόλιθου, πάνω από διακόσιες παρόμοιες μεταλλικές στήλες ανεγέρθηκαν σε άλλα μέρη σε όλο τον κόσμο,[4] συμπεριλαμβανομένων αλλού στη Βόρεια Αμερική και σε χώρες της Ευρώπης και της Νότιας Αμερικής.[5] Πολλά κατασκευάστηκαν από ντόπιους καλλιτέχνες ως σκόπιμες απομιμήσεις του μονόλιθου της Γιούτα.[6]

Ανακάλυψη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 18 Νοεμβρίου 2020, οι βιολόγοι της πολιτείας του Τμήματος Πόρων Άγριας Ζωής της Γιούτα βρίσκονταν στη νοτιοανατολική Γιούτα και διεξήγαγαν μια έρευνα με πρόβατα από ένα ελικόπτερο, όταν ένας από τους βιολόγους εντόπισε την κολόνα και είπε στον πιλότο, Bret Hutchings, να πετάξει πάνω από την τοποθεσία πάλι.[7] Ο Hutchings περιέγραψε τη στιγμή:[8]

"Ένας από τους βιολόγους είναι αυτός που το εντόπισε και έτυχε να πετάξουμε κατευθείαν πάνω από την κορυφή του. Ήταν σαν, "Ουάου, ουάου, ουάου, γύρνα, γύρνα!" Και είπα "Τι;" Και λέει, "Υπάρχει αυτό το πράγμα εκεί πίσω - πρέπει να πάμε να το δούμε!"

Ο Hutchings παρατήρησε ότι το αντικείμενο φαινόταν τεχνητό και είχε φυτευτεί στο έδαφος αντί να πέσει από τον ουρανό.[8]

Στις 20 Νοεμβρίου, το Τμήμα Δημόσιας Ασφάλειας της Γιούτα (DPS) δημοσίευσε μια φωτογραφία του στυλου στο Instagram.[9] Στις 23 Νοεμβρίου, το DPS δημοσίευσε βίντεο και φωτογραφίες του αντικειμένου, αλλά όχι την ακριβή τοποθεσία του, στον ιστότοπό τους λέγοντας: "DPS Aero Bureau Encounters Monolith in Red Rock Country".[10]

Τοποθεσία και χρονολόγηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πετρογλυφικά προβάτων bighorn κοντά στο Μοάβ, Γιούτα

Ο μονόλιθος τοποθετήθηκε από άγνωστα άτομα σε δημόσια γη σε ένα κόκκινο φαράγγι με σχισμή ψαμμίτη στη λεκάνη Lockhart, στη βόρεια κομητεία San Juan. Βρισκόταν σε μια περιοχή που αφαιρέθηκε από το Εθνικό Μνημείο Bears Ears (μια προστατευόμενη περιοχή στη Γιούτα) το 2017.[11][12] η περιοχή αναγνώστηκε αργότερα ως εθνικό μνημείο το 2021.[13] Ο χώρος δεν είχε δημόσιες υπηρεσίες όπως πάρκινγκ, τουαλέτες ή υπηρεσία κινητής τηλεφωνίας.[14]

Η ακριβής θέση του μονόλιθου δεν αποκαλύφθηκε από το DPS, για να αποτρέψει τους ανθρώπους να θέσουν σε κίνδυνο τον εαυτό τους προσπαθώντας να τον βρουν.[8] Μέσα σε λίγες ώρες από την ανακοίνωση του DPS, ο χρήστης του Reddit, Tim Slane, είχε αναγνωρίσει το αντικείμενο στο Google Earth.[15] Ο Σλέιν συνέκρινε τη διαδρομή πτήσης του ελικοπτέρου των κρατικών βιολόγων με το ερυθρόλευκο έδαφος από ψαμμίτη από τα βίντεό τους. Ο Slane είπε στο The Verge ότι «τον βοήθησαν στοιχεία όπως το ύψος των βράχων, το μοτίβο διάβρωσης του φαραγγιού (που δείχνει μια πιο εκτεθειμένη περιοχή) και ένα επίπεδο δάπεδο που υποδηλώνει ότι δεν πλημμύριζε συχνά (και, κατ' επέκταση, ήταν κοντά στην κορυφή μιας λεκάνης απορροής)».[16] Οι δορυφορικές εικόνες του Google Earth έδειξαν ότι ο μονόλιθος εγκαταστάθηκε μεταξύ Αυγούστου του 2015 και τον Οκτώβριο του 2016, και η γύρω βλάστηση θαμνών είχε καθαριστεί.[17][18]

Ο Ολλανδός δημοσιογράφος Nouska du Saar, ο οποίος ειδικεύεται στη νοημοσύνη ανοιχτού κώδικα, χρησιμοποίησε δορυφορικές εικόνες Maxar για να προσδιορίσει ότι ο μονόλιθος εμφανίστηκε μεταξύ 7 Ιουλίου 2016 και 21 Οκτωβρίου 2016.[19][20]

Μέσα σε 48 ώρες από την ανακοίνωση του DPS, μέλη του κοινού είχαν φτάσει στον ιστότοπο και ανέβασαν φωτογραφίες και βίντεο του μονόλιθου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.[21] Οι κάτοικοι της περιοχής άρχισαν να φοβούνται ότι η αύξηση της κυκλοφορίας των πεζών θα μπορούσε να βλάψει τις τοπικές τοποθεσίες και τα τεχνουργήματα των Ιθαγενών Αμερικανών.[22]

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η μεταλλική κατασκευή ήταν 3 m (9,8 ft) ψηλό πάνω από το βράχο, με κάθε μία από τις πλευρές να είναι 58 cm (23 in) ευρύ. Ένα τριγωνικό πρίσμα,[11] είχε τρεις πλευρές, δεν ήταν μαγνητικό και φαινόταν να είναι κατασκευασμένο από ανοξείδωτο χάλυβα ή φύλλα αλουμινίου 1/8 ιντσών, ενωμένα με πριτσίνια, με κοίλο εσωτερικό.[23][24][25] Υπήρχε καλαφάτισμα σιλικόνης ή εποξειδικό υλικό κατά μήκος της βάσης και το χτύπημα του μετάλλου παρήγαγε έναν υγρό ήχο που έδειχνε κάποιο είδος μόνωσης στο εσωτερικό.[26][27] Η κολόνα συναρμολογήθηκε χρησιμοποιώντας τυφλά πριτσίνια, υποδεικνύοντας την ανθρώπινη προέλευση, αλλά καθιστώντας δύσκολο τον προσδιορισμό της ηλικίας του.[28][29]

Ο Dave Sparks της τηλεοπτικής εκπομπής Diesel Brothers πήγε στον μονόλιθο και το περιέγραψε σε ένα βίντεο που δημοσίευσε στο Instagram. «Πήραν ένα πριόνι σκυροδέματος και το έκοψαν στον κόκκινο βράχο εκεί», είπε. «Μπορείτε να δείτε ακριβώς εδώ στο κάτω μέρος όπου είχαν μερικές κοψίματα με τα πριόνια».[25] Η Wendy Wischer της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου της Γιούτα είπε: «Ένας μόνος άνθρωπος δεν θα μπορούσε να το κάνει, επομένως υπάρχει μια ομάδα ανθρώπων που γνωρίζουν κάπου για αυτό. Οι περισσότεροι καλλιτέχνες θέλουν κάποια αναγνώριση για αυτό που κάνουν, αλλά αυτό φαίνεται να περιλαμβάνει ένα επίπεδο χιούμορ και μυστηρίου ως μέρος της πρόθεσης»[21]

Πίνακας του Georges Yatridès ενός μονόλιθου μιας πλάκας, όπως αυτός που εμφανίζεται στην ταινία του 1968 2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος.

Όταν ανακάλυψε για πρώτη φορά την στήλη, το DPS τον περιέγραψε ως "μονόλιθο",[10] έναν όρο που επαναλαμβάνεται από άλλα μεγάλα μέσα ενημέρωσης.[30] Παρόλο που η λέξη μονόλιθος αναφέρεται σε έναν μόνο μεγάλο λίθο, η λέξη έχει επίσης συνδεθεί στενά με τον Μονόλιθο από την ταινία 2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος, με την οποία ο μονόλιθος της Γιούτα έχει περιστασιακή ομοιότητα.[9][31]

Απόδοση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το αντικείμενο συγκρίθηκε με έργα του καλλιτέχνη John McCracken (1934–2011), ο οποίος ζούσε στη νοτιοδυτική έρημο, πίστευε στην ύπαρξη εξωγήινων και εξέφρασε ενδιαφέρον να αφήσει πίσω του ένα έργο τέχνης στην έρημο.[31] Το αντικείμενο έμοιαζε με τους μεταλλικούς μονόλιθους που κατασκεύασε ο McCracken και περιγράφηκε ως "σχεδόν πανομοιότυπο" με το McCracken's Fair (2011) από τον Νεοϋορκέζο γκαλερίστα David Zwirner (που παρουσιάζει το έργο).[31] Αυτή η δήλωση ανακλήθηκε στη συνέχεια από έναν εκπρόσωπο της Zwirner, ο οποίος είπε ότι πιθανότατα δημιουργήθηκε από άλλον καλλιτέχνη που αποτίει φόρο τιμής στον McCracken.[32]

Προτάθηκε ότι ο μονόλιθος ήταν έργο της Petecia Le Fawnhawk, η οποία έχει εγκαταστήσει γλυπτά σε τοποθεσίες της ερήμου και έζησε στη Γιούτα, αλλά είπε ότι δεν ήταν δικό της έργο.[21] Ένας κατασκευαστής παρόμοιων μονόλιθων, ο Derek DeSpain, ο οποίος «ζει στη Γιούτα κοντά στο σημείο όπου βρέθηκε ο νέος μονόλιθος», προτάθηκε επίσης ως δημιουργός του, με βάση ένα στιγμιότυπο από εικόνες Instagram του φωτογράφου Eliot Lee Hazel.[27]

Η Επιτροπή Κινηματογράφου της Γιούτα είπε ότι εξ όσων γνωρίζουν ο μονόλιθος δεν ήταν μέρος καμίας κινηματογραφικής παραγωγής.[29] Οι New York Times ανέφεραν ότι η άγνωστη προέλευσή του «παρέχει μια ευχάριστη αίσθηση αβεβαιότητας» και ότι μπορεί «να χάσει την αύρα και τη δύναμή του αν γνωρίζαμε ποιος το δημιούργησε».[33]

Νομιμότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Φωτογραφία του Bureau of Land Management με λεζάντα "οχήματα που σταθμεύουν στη βλάστηση που προκαλούν ζημιές στους πόρους κοντά στην τοποθεσία"

Το DPS δημοσίευσε μια δήλωση αναφέροντας τους κανονισμούς του Γραφείου Διαχείρισης Γης (BLM) ότι είναι παράνομη η εγκατάσταση κατασκευών (συμπεριλαμβανομένης της τέχνης), σε δημόσια γη χωρίς άδεια, «ανεξάρτητα από τον πλανήτη από τον οποίο προέρχεστε».[7][10]

Το Τμήμα Κληρονομιάς και Τεχνών της Γιούτα ανέφερε σε μια δήλωση του στο Twitter ότι ο μονόλιθος είναι βανδαλισμός και ανησυχεί για ζημιές σε αρχαία έργα τέχνης και αρχαιολογικά αντικείμενα στην περιοχή.[34][35]

The #UtahMonolith has prompted discussions about public art and inspired people to visit the site, despite efforts to keep it secret. Our department includes @UT_Indian @UTHistory @UtahArtsMuseums, and we want to raise a couple of important points. [...]

First, debates about #UtahMonolith as artistic statement shouldn’t equate it with rock art. This piece is a contemporary statement. Ancient petroglyphs, pictographs, and rock art are protected archaeological treasures with established cultural and historical significance.

While curiosity is understandable, we discourage visiting the monolith. Along with safety concerns, increased crowds threaten the archaeological resources in the area. Unintentional damage is still damage.

If you still choose to visit, please do not damage any rock art and don’t gather archaeological items such as arrowheads. Leave the area as undisturbed as possible.

Finally, while the monolith has better craftsmanship than graffiti, this is still vandalism. It irreversibly altered the natural environment on public lands. While the monolith is interesting, we cannot condone vandalism of any type.

Μετακίνηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η τοποθεσία του μονόλιθου μετά την αφαίρεσή του, σε μια φωτογραφία που τραβήχτηκε στις 28 Νοεμβρίου 2020

Η διαίρεση της Γιούτα του Προεδρείου της διαχείρισης της γης (BLM) δήλωσε ότι έλαβε αξιόπιστες αναφορές ότι ο μονόλιθος αφαιρέθηκε το βράδυ της 27ης Νοεμβρίου, το 2020, από το τότε άγνωστο μέρος, τώρα είναι γνωστό ότι είναι η Moab -με βάση για αναψυχή Andy Lewis, Sylvan Christensen, Homer Manson, και έναν ανώνυμο σύντροφο.[36][37] Αρκετοί φωτογράφοι περιπέτειας δημοσίευσαν λεπτομέρειες και εικόνες για την αποσυναρμολόγηση και την αφαίρεση του μονόλιθου.[38] Ένας μάρτυρας ανέφερε ότι οι τέσσερις άνδρες είχαν σπρώξει το μονόπετρο χωρίς εργαλεία, ενώ οι θεατές παρακολουθούσαν, λέγοντας "γι' αυτό δεν αφήνεις σκουπίδια στην έρημο" πριν το σπάσεις και κουβαλήσουν τα κομμάτια σε ένα καρότσι. Η ομάδα αναφέρθηκε στην ηθική διατήρησης του "Leave No Trace".[38][39] Οι φωτογραφίες του ιστότοπου που δημοσιεύτηκαν στη συνέχεια από επισκέπτες έδειξαν ότι το μόνο που είχε απομείνει ήταν ένα τριγωνικό μεταλλικό κομμάτι (βλ. φωτογραφία) και μάρτυρες ανέφεραν ότι είδαν ένα φορτηγό να απομακρύνεται από την τοποθεσία, κουβαλώντας ένα αντικείμενο, καθώς πλησίαζαν.[40][41][42]

Η BLM στη Γιούτα δημοσίευσε την ακόλουθη δήλωση στη σελίδα του πρακτορείου στο Facebook στις 5:39 μ.μ. στις 28 Νοεμβρίου 2020:[43][44]

We have received credible reports that the illegally installed structure, referred to as the “monolith” has been removed from Bureau of Land Management (BLM) public lands by an unknown party. The BLM did not remove the structure which is considered private property. We do not investigate crimes involving private property which are handled by the local sheriff’s office. The structure has received international and national attention and we received reports that a person or group removed it on the evening of Nov. 27.

Η αστυνομία στη Γιούτα διευκρίνισε ότι δεν θα ανοίξει έρευνα για την αφαίρεση και το τοπικό γραφείο του σερίφη της κομητείας Σαν Χουάν είπε ότι δεν μπορούσε να αφιερώσει τους πόρους,[45] αν και το Γραφείο του Σερίφη δημοσίευσε μια αφίσα για τους Most Wanted στη σελίδα τους στο Facebook.[44][46] Στις 30 Νοεμβρίου 2020, οι αρχές αντέστρεψαν την αρχική τους απόφαση και σχεδίασαν μια κοινή έρευνα με το Γραφείο Διαχείρισης Γης. Ο Άλαν Φρίστοουν, επικεφαλής αναπληρωτής στην κομητεία Σαν Χουάν, το επιβεβαίωσε στους New York Times την 1η Δεκεμβρίου, δηλώνοντας: «Ξέρω ότι έχουν κάποιους πιθανούς πελάτες και αυτό είναι το μόνο που λέμε αυτή τη στιγμή».[46]

Τέσσερις ημέρες μετά την αφαίρεση του μονόλιθου, ο Λιούις και ο Κρίστενσεν δημοσίευσαν ένα βίντεο στο διαδίκτυο με τίτλο "Καταργήσαμε τον μονόλιθο της Γιούτα", δείχνοντας αυτό που ισχυρίστηκαν ότι ήταν οι ίδιοι και δύο άλλα άτομα που μεταφέρουν το μονόλιθο της Γιούτα με ένα καρότσι.[47][48][49][50] Ο Κρίστενσεν δημοσίευσε το ίδιο βίντεο στο TikTok και στο Instagram αναφέροντας "σαφή προηγούμενα για τον τρόπο με τον οποίο μοιραζόμαστε και τυποποιούμε τη χρήση των δημόσιων εκτάσεων, της φυσικής άγριας ζωής, των ιθαγενών φυτών, των πηγών γλυκού νερού και των ανθρώπινων επιπτώσεων σε αυτά" και τονίζοντας τη ζημιά που προκαλείται στο περιοχή από τον μεγάλο αριθμό περιηγητών που φτάνουν σε μια περιοχή χωρίς χώρο στάθμευσης ή τουαλέτες. Σε πολλές συνεντεύξεις μετά την κυκλοφορία του βίντεο, ο Κρίστενσεν είπε ότι είχε λάβει σχόλια μίσους και απειλές για θάνατο και σωματική βλάβη ως αποτέλεσμα του βίντεό του.[3][50]

Στις 20 Δεκεμβρίου 2020, περισσότερο από ένα μήνα μετά την αρχική ανακάλυψη του μονόλιθου, ο Lewis κυκλοφόρησε ένα προηχογραφημένο βίντεο στο Instagram, φερόμενο ως απάντηση στις πολυάριθμες απειλές κατά του θανάτου, δείχνοντας αυτό που φαινόταν να είναι άθικτο το μονόλιθο της Γιούτα στην αυλή του, σε αντίθεση με εικασίες. ότι είχε καταστραφεί. Ισχυρίστηκε ότι ο ίδιος και οι φίλοι του είχαν ακούσει επίσης για σχέδια να το καταστρέψουν ολοσχερώς τη νύχτα της τελικής απομάκρυνσής του, σχέδια που αργότερα διαπίστωσαν ότι ήταν αληθινά, έτσι η ομάδα του το αφαίρεσε πριν προλάβει να καταστραφεί από άλλους. Αποκάλυψε επίσης ότι έκτοτε το είχαν δωρίσει στο Γραφείο Διαχείρισης Γης για να ερευνήσει την προέλευση και τη δημιουργία του και τελικά να βρει ένα νέο σπίτι για αυτό.[3][51]

Παρόμοιοι μονόλιθοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μονόλιθος κοντά στο Knappschaftskrankenhaus Lütgendortmund (Γερμανία)

Λίγο μετά την ανακάλυψη του μονόλιθου στη Γιούτα, πάνω από διακόσιοι επιπλέον μονόλιθοι που έμοιαζαν με τον μονόλιθο της Γιούτα άρχισαν να εμφανίζονται σε διάφορες τοποθεσίες σε όλο τον κόσμο.[4][6][52] Σε ορισμένες περιπτώσεις, ντόπιοι καλλιτέχνες εμφανίστηκαν για να αναλάβουν την ευθύνη για αυτά, αναφέροντας τον μονόλιθο της Γιούτα ως έμπνευσή τους.[53][54] Άλλοι μονόλιθοι δημιουργήθηκαν και εγκαταστάθηκαν από μικρές επιχειρήσεις για διαφημιστικούς σκοπούς.[55][56]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Kovaleski, Serge F.; Solomon, Deborah; Rosenberg, Zoe (December 1, 2020). «Earthlings, It Seems, Not Aliens, Removed the Utah Monolith – A photographer said four men dismantled the mysterious shiny object that has captivated the country. – Updated 12/02/2020». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις December 16, 2020. https://web.archive.org/web/20201216173228/https://www.nytimes.com/2020/12/01/arts/design/utah-monolith-removed-instagram.html. Ανακτήθηκε στις December 2, 2020. 
  2. «Artist or aliens? Mystery surrounds Utah monolith's appearance and disappearance». NBC News. 30 Νοεμβρίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2020. 
  3. 3,0 3,1 3,2 Brown, Meaghen (23 Δεκεμβρίου 2020). «The Saga of the Monolith Isn't Over Yet». Outside Online. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2020. 
  4. 4,0 4,1 «Monolith Tracker». Monolith Tracker. 18 Νοεμβρίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Νοεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2021. 
  5. Taub, Matthew (16 Δεκεμβρίου 2020). «Trying to Make Sense of the Mystery Monolith Craze of 2020». Atlas Obscura. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2020. 
  6. 6,0 6,1 Palumbo, Jacqui (5 December 2020). «Is the Utah monolith this year's viral art moment?» (στα αγγλικά). CNN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 December 2020. https://web.archive.org/web/20201216173232/https://edition.cnn.com/style/article/utah-monolith-viral-art-moment/index.html. Ανακτήθηκε στις 14 December 2020. 
  7. 7,0 7,1 Asmelash, Leah (24 November 2020). «Utah helicopter crew discovers mysterious metal monolith deep in the desert». CNN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 November 2020. https://web.archive.org/web/20201124074434/https://edition.cnn.com/style/article/utah-monolith-art-trnd/index.html. Ανακτήθηκε στις 24 November 2020. 
  8. 8,0 8,1 8,2 Holpuch, Amanda (24 November 2020). «Helicopter pilot finds 'strange' monolith in remote part of Utah». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 November 2020. https://web.archive.org/web/20201123231243/https://www.theguardian.com/us-news/2020/nov/23/helicopter-pilot-finds-strange-monolith-in-remote-part-of-utah. Ανακτήθηκε στις 24 November 2020. 
  9. 9,0 9,1 Was a Mysterious Monolith Found in Utah?
  10. 10,0 10,1 10,2 «DPS Aero Bureau Encounters Monolith in Red Rock Country». Utah Department of Public Safety. 18 Νοεμβρίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2020. 
  11. 11,0 11,1 Maffly, Brian (November 24, 2020). «Mysterious shiny monolith found in otherworldly Utah desert». The Salt Lake Tribune. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις November 25, 2020. https://web.archive.org/web/20201125181451/https://www.sltrib.com/news/environment/2020/11/24/mysterious-shiny-monolith/. Ανακτήθηκε στις November 24, 2020. 
  12. «Mysterious Utah monolith's creator remains a secret, but its location no longer is». The Mercury News. Bay Area News Group. November 27, 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις December 16, 2020. https://web.archive.org/web/20201216173213/https://www.mercurynews.com/2020/11/27/mysterious-utah-monoliths-creator-remains-a-secret-but-its-location-isnt/. Ανακτήθηκε στις November 29, 2020. 
  13. «FACT SHEET: President Biden Restores Protections for Three National Monuments and Renews American Leadership to Steward Lands, Waters, and Cultural Resources». The White House. 8 Οκτωβρίου 2021. 
  14. «Monolith in Utah desert is gone». The Daily Sentinel. November 29, 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις November 30, 2020. https://web.archive.org/web/20201130072422/https://www.gjsentinel.com/news/western_colorado/monolith-in-utah-desert-is-gone/article_8a22b4ce-32ab-11eb-a568-f3c1adbb961c.html. Ανακτήθηκε στις November 30, 2020. 
  15. «Help me find this obelisk in remote Utah wilderness». Reddit. 24 Νοεμβρίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2020. 
  16. Robertson, Adi (24 Νοεμβρίου 2020). «Even Utah's mysterious monolith may be no match for Google Earth». The Verge. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2020. 
  17. Panecasio, Steph (November 25, 2020). «Mysterious monolith puzzle has been solved by internet sleuths». CNET. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις December 16, 2020. https://web.archive.org/web/20201216173158/https://www.cnet.com/news/mysterious-monolith-puzzle-may-have-been-solved-by-internet-sleuths/. Ανακτήθηκε στις November 26, 2020. 
  18. O'Donoghue, Amy Joi (November 25, 2020). «What will happen with mysterious shiny monolith found in otherworldly Utah desert?». Deseret News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις December 16, 2020. https://web.archive.org/web/20201216173200/https://www.deseret.com/utah/2020/11/25/21719120/mysterious-shiny-monolith-found-in-otherworldly-utah-desert. Ανακτήθηκε στις November 29, 2020. 
  19. «Un "mystérieux monolithe de métal" dans le désert de l'Utah: quand est-il apparu? Et qui a bien pu l'installer là?». RTBF. November 25, 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις December 16, 2020. https://web.archive.org/web/20201216173150/https://www.rtbf.be/info/insolites/detail_un-mysterieux-monolithe-de-metal-dans-le-desert-de-l-utah-quand-est-il-apparu-et-qui-a-bien-pu-l-installer-la?id=10639336. Ανακτήθηκε στις November 29, 2020. 
  20. Jabłonowski, Krzysztof (November 25, 2020). «Jak odnaleźć metalowy monolit na pustyni, nie wychodząc z domu – potencjał geolokalizacji». TVN24. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις November 25, 2020. https://web.archive.org/web/20201125211909/https://konkret24.tvn24.pl/tech,116/jak-odnalezc-metalowy-monolit-na-pustyni-nie-wychodzac-z-domu-potencjal-geolokalizacji,1039114.html. Ανακτήθηκε στις November 29, 2020. 
  21. 21,0 21,1 21,2 Ponniah, Kevin· Nagesh, Ashitha (27 Νοεμβρίου 2020). «Utah monolith: Internet sleuths got there, but its origins are still a mystery». BBC News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2020. 
  22. «Utah monolith already attracting crowds – locals worried about people's safety and damage to the land». 3 KSN. Nexstar. November 25, 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 November 2020. https://web.archive.org/web/20201128215411/https://www.ksn.com/news/utah-monolith-already-attracting-crowds-locals-worried-about-peoples-safety-and-damage-to-the-land/. Ανακτήθηκε στις November 25, 2020. 
  23. Jensen, Erin (November 27, 2020). «'Hollow, riveted, not magnetic': Hikers discover location of Utah's mysterious monolith». USA Today. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις December 16, 2020. https://web.archive.org/web/20201216173158/https://www.usatoday.com/story/travel/news/2020/11/27/utah-monolith-found-hikers-a-positive-escape-todays-world/6438344002/. Ανακτήθηκε στις November 28, 2020. 
  24. Bryant, Miranda (November 27, 2020). «Visitors track down mystery desert monolith in Utah». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις December 16, 2020. https://web.archive.org/web/20201216173201/https://www.theguardian.com/us-news/2020/nov/27/monolith-red-rocks-utah-desert. Ανακτήθηκε στις November 28, 2020. 
  25. 25,0 25,1 Smith, Tracy (November 25, 2020). «Mysterious Monolith – Diesel Brothers Dave Sparks discovers the location». ABC4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 November 2020. https://web.archive.org/web/20201126042722/https://www.abc4.com/news/new-video-mysterious-monolith-diesel-brothers-dave-sparks-discovers-the-location/. Ανακτήθηκε στις November 26, 2020. 
  26. Podmore, Zak; Maffly, Brian (27 November 2020). «Utah's mystery desert sculpture: art or graffito?». The Salt Lake Tribune. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 November 2020. https://web.archive.org/web/20201127170858/https://www.sltrib.com/news/2020/11/27/utahs-mystery-desert/. Ανακτήθηκε στις 27 November 2020. 
  27. 27,0 27,1 Felton, James (November 27, 2020). «The Mystery Of The Utah Monolith May Have Been Solved By Internet Sleuths». IFLScience!. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις December 16, 2020. https://web.archive.org/web/20201216173224/https://www.iflscience.com/editors-blog/the-mystery-of-the-utah-monolith-may-have-been-solved-by-internet-sleuths/. Ανακτήθηκε στις November 28, 2020. 
  28. Britschgi, Christian. «Giant Metal Monolith Discovered In Utah Desert Possibly Extraterrestrial, Definitely a Code Violation». Reason. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2020. 
  29. 29,0 29,1 Yuhas, Alan (November 24, 2020). «A Weird Monolith Is Found in the Utah Desert». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις December 16, 2020. https://web.archive.org/web/20201216173236/https://www.nytimes.com/2020/11/24/us/Utah-monolith-red-rock-country.html. Ανακτήθηκε στις November 25, 2020. 
  30. Scribner, Herb (November 25, 2020). «What is the Utah monolith?». Deseret News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις December 16, 2020. https://web.archive.org/web/20201216173211/https://www.deseret.com/u-s-world/2020/11/25/21719419/utah-monolith-explained-explainer-details-viewo-coordinates. Ανακτήθηκε στις November 25, 2020. 
  31. 31,0 31,1 31,2 Deborah Solomon (27 Νοεμβρίου 2020). «Did John McCracken Make That Monolith in Utah?». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2020. 
  32. Angeleti, Gabriella (24 November 2020). «Alien visitors or avant-garde installation? Mysterious monolith discovered in the Utah desert». www.theartnewspaper.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 November 2020. https://web.archive.org/web/20201124010749/https://www.theartnewspaper.com/news/sent-from-above-mysterious-monolith-discovered-in-the-utah-desert. Ανακτήθηκε στις 29 November 2020. 
  33. Kovaleski, Serge F.; Solomon, Deborah; Rosenberg, Zoe (December 1, 2020). «Earthlings, It Seems, Not Aliens, Removed the Utah Monolith – A photographer said four men dismantled the mysterious shiny object that has captivated the country. – Updated 12/02/2020». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις December 16, 2020. https://web.archive.org/web/20201216173228/https://www.nytimes.com/2020/12/01/arts/design/utah-monolith-removed-instagram.html. Ανακτήθηκε στις December 2, 2020. 
  34. Leonard, Wendy (November 28, 2020). «Mysterious monolith disappears from remote southeast Utah desert». Deseret News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις December 16, 2020. https://web.archive.org/web/20201216173201/https://www.deseret.com/utah/2020/11/28/21724530/news-monolith-mystery-disappears-from-remote-desert-southeast-utah-blm. Ανακτήθηκε στις November 28, 2020. 
  35. «Utah monolith: Twitter». Utah Department of Heritage & Arts. 28 Νοεμβρίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2020. 
  36. Gardiner, Jennifer (November 28, 2020). «Mysterious Utah Monolith disappears». ABC4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 November 2020. https://web.archive.org/web/20201129001739/https://www.abc4.com/news/top-stories/mysterious-utah-monolith-disappears/. Ανακτήθηκε στις November 28, 2020. 
  37. Pietsch, Bryan (November 29, 2020). «That Mysterious Monolith in the Utah Desert? It's Gone, Officials Say – The metal structure has been removed, Utah officials said on Saturday, adding that they had not taken it down.». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις December 16, 2020. https://web.archive.org/web/20201216173228/https://www.nytimes.com/2020/11/28/us/monolith-utah-disappeared.html. Ανακτήθηκε στις November 29, 2020. 
  38. 38,0 38,1 Kovaleski, Serge F.; Solomon, Deborah; Rosenberg, Zoe (December 1, 2020). «Earthlings, It Seems, Not Aliens, Removed the Utah Monolith – A photographer said four men dismantled the mysterious shiny object that has captivated the country. – Updated 12/02/2020». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις December 16, 2020. https://web.archive.org/web/20201216173228/https://www.nytimes.com/2020/12/01/arts/design/utah-monolith-removed-instagram.html. Ανακτήθηκε στις December 2, 2020. 
  39. Bernards, Ross (November 30, 2020). «Ross Bernard – Instagram». Instagram. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις December 2, 2020. https://web.archive.org/web/20201202234846/https://www.instagram.com/p/CIOOkwMBkAS/. Ανακτήθηκε στις December 1, 2020. 
  40. Rosenblatt, Kalhan (November 29, 2020). «Mysterious monolith in rural Utah has vanished, officials say – "We have received credible reports that the illegally installed structure, referred to as the 'monolith' has been removed," officials said in a statement.». NBC News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις December 16, 2020. https://web.archive.org/web/20201216173230/https://www.nbcnews.com/news/us-news/mysterious-monolith-rural-utah-has-vanished-officials-say-n1249272. Ανακτήθηκε στις November 29, 2020. 
  41. Tabin, Sara; Maffly, Brian; Podmore, Zak (November 28, 2020). «Utah's desert obelisk has disappeared». The Salt Lake Tribune. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 November 2020. https://web.archive.org/web/20201129061555/https://www.sltrib.com/news/2020/11/28/utahs-desert-obelisk-has/. Ανακτήθηκε στις November 28, 2020. 
  42. Evelyn, Kenya (29 November 2020). «Mystery metal monolith vanishes from Utah desert». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 November 2020. https://web.archive.org/web/20201129170249/https://www.theguardian.com/us-news/2020/nov/29/monolith-vanishes-from-utah-desert. Ανακτήθηκε στις 29 November 2020. 
  43. Alexander, Bryan. «Mysterious Utah monolith disappears from the desert, removed by 'unknown party'». USA TODAY (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2020. 
  44. 44,0 44,1 Staff (November 29, 2020). «Facebook – Utah San Juan County Sheriff's Office – "Most Wanted" Poster of "Suspects"». Facebook – Utah San Juan County Sheriff's Office. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις December 16, 2020. https://web.archive.org/web/20201216173214/https://www.facebook.com/sjcoso/photos/a.608232172580652/4910699145667245/. Ανακτήθηκε στις December 1, 2020. 
  45. AP in Salt Lake City (30 November 2020). «Police will not investigate disappearance of Utah mystery monolith». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 December 2020. https://web.archive.org/web/20201216173237/https://www.theguardian.com/us-news/2020/nov/30/utah-monolith-mystery-disappearance-police. Ανακτήθηκε στις 30 November 2020. 
  46. 46,0 46,1 Kovaleski, Serge F.; Solomon, Deborah; Rosenberg, Zoe (December 1, 2020). «Earthlings, It Seems, Not Aliens, Removed the Utah Monolith – A photographer said four men dismantled the mysterious shiny object that has captivated the country. – Updated 12/02/2020». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις December 16, 2020. https://web.archive.org/web/20201216173228/https://www.nytimes.com/2020/12/01/arts/design/utah-monolith-removed-instagram.html. Ανακτήθηκε στις December 2, 2020. 
  47. Kovaleski, Serge F.; Solomon, Deborah; Rosenberg, Zoe (December 1, 2020). «Earthlings, It Seems, Not Aliens, Removed the Utah Monolith – A photographer said four men dismantled the mysterious shiny object that has captivated the country. – Updated 12/02/2020». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις December 16, 2020. https://web.archive.org/web/20201216173228/https://www.nytimes.com/2020/12/01/arts/design/utah-monolith-removed-instagram.html. Ανακτήθηκε στις December 2, 2020. 
  48. We REMOVED the Utah monolith στο YouTube
  49. Podmore, Zak (December 1, 2020). «Moab's 'Mr. Slackline' claims he was behind the removal of the Utah monolith». The Salt Lake Tribune. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 December 2020. https://web.archive.org/web/20201216173217/https://www.sltrib.com/news/2020/12/01/moabs-mr-slackline-claims/. Ανακτήθηκε στις 2 December 2020. 
  50. 50,0 50,1 Alexander, Bryan (December 2, 2020). «Meet the outdoor sportsmen who say they removed the Utah monolith: 'If you think we're proud, we're not'». USA Today. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις December 16, 2020. https://web.archive.org/web/20201216173231/https://www.usatoday.com/story/travel/2020/12/02/utah-monolith-meet-men-who-say-they-removed/3801909001/. Ανακτήθηκε στις December 3, 2020. 
  51. Lewis, Andy. «What...? We didn't destroy The Utah Monolith?!». Instagram (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2021. 
  52. Taub, Matthew (16 Δεκεμβρίου 2020). «Trying to Make Sense of the Mystery Monolith Craze of 2020». Atlas Obscura. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2020. 
  53. «Isle of Wight monolith: Designer claims responsibility for structure» (στα αγγλικά). BBC News. 2020-12-08. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-12-08. https://web.archive.org/web/20201208122300/https://www.bbc.com/news/uk-england-hampshire-55227034. Ανακτήθηκε στις 2020-12-08. 
  54. Bahr, Sarah (December 6, 2020). «California Men Declare Themselves Makers of Pine Mountain Monolith – Four artist-fabricators say they made the mysterious manifestation in stainless steel that sprang up in Atascadero. Meanwhile, two others rise.». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις December 16, 2020. https://web.archive.org/web/20201216173217/https://www.nytimes.com/2020/12/06/arts/design/monolith-artists-reveal-themselves.html. Ανακτήθηκε στις December 7, 2020. 
  55. «The story behind Pittsburgh's mysterious monolith in the Strip District | TribLIVE.com». triblive.com. 6 Δεκεμβρίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2020. 
  56. «New monolith appears not so mysteriously in West Jordan». KJZZ. 4 Δεκεμβρίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]