Μολυσματική τέρμινθος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μολυσματική τέρμινθος
Τυπικές βλάβες
Ειδικότηταλοιμωξιολογία και δερματολογία
Ταξινόμηση
ICD-10B08.1
ICD-9078.0
DiseasesDB8337
MedlinePlus000826
eMedicinederm/270
MeSHD008976

Η μολυσματική τέρμινθος (ΜΤ) είναι ιογενής λοίμωξη του δέρματος που οδηγεί σε μικρές ανυψωμένες ροζ βλάβες με ένα λακκάκι στο κέντρο.[1] Μπορεί να προκαλούν φαγούρα ή να είναι επώδυνες και να εμφανιστούν μεμονωμένα ή σε ομάδες.[1] Οποιαδήποτε περιοχή του δέρματος μπορεί να επηρεαστεί, με την κοιλιά, τα πόδια, τα χέρια, τον λαιμό, την περιοχή των γεννητικών οργάνων και το πρόσωπο να είναι οι πιο κοινές.[1] Η έναρξη των βλαβών είναι περίπου επτά εβδομάδες μετά τη μόλυνση.[2] Συνήθως υποχωρούν μέσα σε ένα χρόνο χωρίς ουλές.[1]

Η λοίμωξη προκαλείται από έναν ευλογοϊό που ονομάζεται ιός της μολυσματικές τέρμινθου (MCV).[1] Ο ιός μεταδίδεται είτε με άμεση επαφή, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής δραστηριότητας, είτε μέσω μολυσμένων αντικειμένων όπως οι πετσέτες.[3] Η πάθηση μπορεί επίσης να εξαπλωθεί σε άλλες περιοχές του σώματος από το ίδιο το άτομο.[3] Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα, ατοπική δερματίτιδα και πολυσύχναστες συνθήκες διαβίωσης.[4] Μετά από μία μόλυνση είναι πιθανή η επαναμόλυνση.[5] Η διάγνωση βασίζεται συνήθως στην εμφάνιση των βλαβών.[2]

Η πρόληψη περιλαμβάνει το πλύσιμο των χεριών και τη μη κοινή χρήση προσωπικών αντικειμένων.[6] Αν και η θεραπεία δεν είναι απαραίτητη, ορισμένοι μπορεί να επιθυμούν να αφαιρέσουν τις βλάβες για αισθητικούς λόγους ή για να αποτρέψουν την εξάπλωση.[7] Η αφαίρεση μπορεί να συμβεί με κρυοθεραπεία, θεραπεία με λέιζερ ή διάνοιξη της βλάβης και ξύσιμο του εσωτερικού.[7] Ωστόσο, η απόξεση της βλάβης μπορεί να αφήσει ουλές.[5] Το από του στόματος φάρμακο σιμετιδίνη ή κρέμα ποδοφυλλοτοξίνης που εφαρμόζεται στο δέρμα, μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για θεραπεία.[7]

Περίπου 122 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως επηρεάστηκαν από μολυσματική τέρμινθο το 2010 (1,8% του πληθυσμού).[8] Είναι πιο συχνή σε παιδιά ηλικίας από ένα έως δέκα ετών.[4] Η πάθηση γίνεται πιο κοινή στις Ηνωμένες Πολιτείες από το 1966.[4] Η μόλυνση δεν είναι λόγος το παιδί να μην πάει σχολείο ή παιδικό σταθμό.[9]

Σημεία και συμπτώματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βλάβες τερμίνθου σε ένα χέρι

Οι βλάβες της μολυσματικής τερμίνθου έχουν χρώμα σάρκας, σχήμα θόλου και μαργαριταρένια εμφάνιση. Συχνά έχουν διάμετρο 1-5 χιλιοστά, με λακκάκι στο κέντρο.[10] Οι βλάβες εντοπίζονται συχνότερα στο πρόσωπο, τα χέρια, τα πόδια, τον κορμό και τις μασχάλες στα παιδιά. Οι ενήλικες έχουν συνήθως βλάβες στην περιοχή των γεννητικών οργάνων και αυτό θεωρείται ότι είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη. Εξαιτίας αυτού, εάν εντοπιστούν βλάβες των γεννητικών οργάνων σε ένα παιδί, θα πρέπει να υπάρχει υποψία σεξουαλικής κακοποίησης.[2] Αυτές οι βλάβες γενικά δεν είναι επώδυνες, αλλά μπορεί να προκαλούν φαγούρα ή να ερεθιστούν. Το ξύσιμο των εξογκωμάτων μπορεί να οδηγήσει σε εξάπλωση της ιογενούς λοίμωξης που ευθύνεται για τη μολυσματική τέρμινθο, μαζί με πρόσθετη βακτηριακή μόλυνση και ουλές.[2][11] Σε ορισμένες περιπτώσεις, έκζεμα αναπτύσσεται γύρω από τις βλάβες.[12]

Μεμονωμένες βλάβες μπορεί να υποχωρήσουν από μόνες τους μέσα σε δύο μήνες και γενικά να εξαφανιστούν εντελώς χωρίς θεραπεία ή ουλές σε έξι έως δώδεκα μήνες.[2] Η μέση διάρκεια για ένα ξέσπασμα αναφέρεται ποικιλοτρόπως από οκτώ[13] έως περίπου 18 μήνες,[14] αλλά η διάρκεια αναφέρεται ευρέως από έξι μήνες έως πέντε χρόνια, με μεγαλύτερη διάρκεια σε ανοσοκατασταλμένα άτομα.[14]

Μετάδοση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όπως υποδηλώνει το όνομα, η μολυσματική τέρμινθος είναι εξαιρετικά μεταδοτική.[2] Η μετάδοση του ιού της μολυσματικής τερμίνθου μπορεί να συμβεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, συμπεριλαμβανομένης της άμεσης επαφής με το δέρμα (π.χ. αθλήματα επαφής ή σεξουαλική δραστηριότητα), επαφής με μολυσμένη επιφάνει ή αυτοενοφθαλμισμού (αυτομόλυνση) με ξύσιμο των βλαβών και στη συνέχεια άγγιγμα άλλα μέρη του δέρματος που δεν έχουν επηρεαστεί προηγουμένως από τον ιό.[2] Τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στον αυτοενοφθαλμισμό και μπορεί να έχουν εκτεταμένες ομάδες βλαβών.[15]

Η ιογενής λοίμωξη περιορίζεται σε μια εντοπισμένη περιοχή στο ανώτερο στρώμα του επιφανειακού στρώματος του δέρματος.[16] Μόλις καταστραφεί η κεφαλή της βλάβης που περιέχει τον ιό, η μόλυνση εξαφανίζεται.

Διάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η διάγνωση γίνεται με βάση την εμφάνιση. Ο ιός δεν μπορεί να καλλιεργηθεί τακτικά. Η διάγνωση μπορεί να επιβεβαιωθεί με βιοψίας. 

Ιστολογικά, η μολυσματική τέρμινθος χαρακτηρίζεται από τερμινθικά σώματα (επίσης γνωστά ως σώματα Χέντερσον-Πάτερσεν) στην επιδερμίδα, πάνω από τη βασική στιβάδα, τα οποία αποτελούνται από κύτταρα με άφθονα μεγάλα κοκκώδη ηωσινόφιλα κυτταροπλασματικά σώματα εγκλεισμού (συσσωρευμένα ιοσωμάτια) και έναν μικρό πυρήνα που έχει σπρωχθεί στην περιφέρεια.[17][18]

  • Μικρογραφία χαμηλής μεγέθυνσης μολυσματικής βλάβης
    Μικρογραφία χαμηλής μεγέθυνσης μολυσματικής βλάβης
  • Μικρογραφία χαμηλής μεγέθυνσης, χρώση H&E
    Μικρογραφία χαμηλής μεγέθυνσης, χρώση H&E
  • Μικρογραφία υψηλής μεγέθυνσης της μολυσματικής τερμίνθου, όπου διακρίνονται τα χαρακτηριστικά τερμινθικά σώματα, χρώση H&E
    Μικρογραφία υψηλής μεγέθυνσης της μολυσματικής τερμίνθου, όπου διακρίνονται τα χαρακτηριστικά τερμινθικά σώματα, χρώση H&E

Διαχείριση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επειδή η μολυσματική τέρμινθος συνήθως υποχωρεί χωρίς θεραπεία και οι θεραπευτικές επιλογές μπορεί να προκαλέσουν δυσφορία στα παιδιά, οι αρχικές συστάσεις είναι συχνά απλώς αναμονή να υποχωρήσουν οι βλάβες από μόνες τους.[19] Από τις διαθέσιμες θεραπείες, μια μετα-ανάλυση τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών πρότεινε ότι δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ των θεραπειών στη βραχυπρόθεσμη βελτίωση και καμία μεμονωμένη θεραπεία δεν είναι σημαντικά καλύτερη από τη φυσική υποχώρηση της λοίμωξης.[20]

Τα εξογκώματα που βρίσκονται στην περιοχή των γεννητικών οργάνων μπορούν να αντιμετωπιστούν σε μια προσπάθεια να αποτραπεί η εξάπλωσή τους.[14] Όταν η θεραπεία έχει ως αποτέλεσμα την εξάλειψη όλων των εξογκωμάτων, η λοίμωξη έχει θεραπευτεί αποτελεσματικά και δεν θα επανεμφανιστεί εκτός εάν το άτομο μολυνθεί εκ νέου.[21]

Φάρμακα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Για ήπιες περιπτώσεις, μη συνταγογραφούμενα φάρμακα για τα κονδυλώματα, όπως το σαλικυλικό οξύ, μπορεί[22] να μειώσουν τη διάρκεια της μόλυνσης. Η καθημερινή τοπική εφαρμογή της κρέμας τρετινοΐνης μπορεί επίσης να προκαλέσει ύφεση.[23]

Μελέτες έχουν βρει ότι η κανθαριδίνη είναι μια αποτελεσματική και ασφαλής θεραπεία για την αφαίρεση της τερμίνθου.[24] Αυτό το φάρμακο είναι συνήθως καλά ανεκτό αν και ήπιες ανεπιθύμητες ενέργειες όπως πόνος ή φουσκάλες είναι συχνές.[24] Δεν υπάρχουν στοιχεία υψηλής ποιότητας για τη σιμετιδίνη.[25] Ωστόσο, η από του στόματος σιμετιδίνη έχει χρησιμοποιηθεί ως εναλλακτική θεραπεία στα παιδιά καθώς είναι γενικά καλά ανεκτή και λιγότερο επεμβατική.[26]

Η ιμικιμόδη είναι μια μορφή ανοσοθεραπείας που προτάθηκε αρχικά ως θεραπεία για την τέρμινθο με βάση πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα σε μικρές σειρές περιπτώσεων και κλινικές δοκιμές.[27] Ωστόσο, δύο μεγάλες τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές, που ζητήθηκαν ειδικά από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ στο πλαίσιο του νόμου για καλύτερα φαρμακευτικά προϊόντα για παιδιά, έδειξαν ότι η κρέμα ιμικιμόδης που εφαρμόζεται τρεις φορές την εβδομάδα δεν ήταν πιο αποτελεσματική από την κρέμα εικονικού φαρμάκου για τη θεραπεία της τερμίνθου μετά από 18 εβδομάδες θεραπείας σε συνολικά 702 παιδιά ηλικίας 2–12 ετών.[28]

Χειρουργική επέμβαση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι χειρουργικές θεραπείες περιλαμβάνουν κρυοχειρουργική, στην οποία χρησιμοποιείται υγρό άζωτο για την κατάψυξη και καταστροφή των βλαβών, καθώς και η απόξεση τους. Η εφαρμογή υγρού αζώτου μπορεί να προκαλέσει κάψιμο ή τσούξιμο στο σημείο της θεραπείας, το οποίο μπορεί να επιμείνει για λίγα λεπτά μετά τη θεραπεία. Με υγρό άζωτο, μπορεί να σχηματιστεί μια φουσκάλα στο σημείο της θεραπείας, αλλά θα εξαφανιστεί σε δύο έως τέσσερις εβδομάδες. Η κρυοχειρουργική και η απόξεση μπορεί να είναι επώδυνες διαδικασίες και μπορεί να οδηγήσουν σε σχηματισμό ουλής.[29]

Λέιζερ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μια συστηματική ανασκόπηση των αναφορών περιπτώσεων και των σειρών περιπτώσεων το 2014 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα περιορισμένα διαθέσιμα δεδομένα υποδηλώνουν ότι η θεραπεία με παλμικό λέιζερ βαφής είναι μια ασφαλής και αποτελεσματική θεραπεία για την τέρμινθο και είναι γενικά καλά ανεκτή από τα παιδιά.[29] Οι ανεπιθύμητες ενέργειες που παρατηρήθηκαν με τη θεραπεία με παλμικό λέιζερ περιελάμβαναν ήπιο προσωρινό πόνο στο σημείο της θεραπείας, μώλωπες (διάρκειας έως 2-3 εβδομάδες) και προσωρινό αποχρωματισμό του υπό θεραπεία δέρματος (έως και 1-6 μήνες).[29] Δεν έχουν αναφερθεί περιπτώσεις μόνιμων ουλών.[29] Όσον αφορά το 2009, ωστόσο, δεν υπάρχουν στοιχεία για βλάβες των γεννητικών οργάνων.[30]

Πρόγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι περισσότερες περιπτώσεις μολυσματικής τερμίνθου υποχωρούν αυτόματα μέσα σε δύο χρόνια (συνήθως εντός εννέα μηνών). Όσο υπάρχουν δερματικές βλάβες, υπάρχει πιθανότητα μετάδοσης της λοίμωξης σε άλλο άτομο. Όταν φύγουν οι βλάβες, η πιθανότητα εξάπλωσης της λοίμωξης τελειώνει.[21]

Σε αντίθεση με τους ιούς του έρπητα, οι οποίοι μπορούν να παραμείνουν ανενεργοί στο σώμα για μήνες ή χρόνια πριν επανεμφανιστούν, η μολυσματική τέρμινθος δεν παραμένει στο σώμα όταν τα εξογκώματα εξαφανιστούν από το δέρμα και δεν θα επανεμφανιστούν από μόνες τους.[21]

Επιδημιολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όσον αφορά το 2010, περίπου 122 εκατομμύρια άνθρωποι προσβλήθηκαν παγκοσμίως από μολυσματική τέρμινθο (1,8% του πληθυσμού).[8]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «Molluscum Contagiosum». www.cdc.gov (στα Αγγλικά). 11 Μαΐου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2017. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Ramdass, P; Mullick, S; Farber, HF (December 2015). «Viral Skin Diseases». Primary Care 42 (4): 517–67. doi:10.1016/j.pop.2015.08.006. PMID 26612372. 
  3. ↑ 3,0 3,1 «Transmission | Molluscum Contagiosum». www.cdc.gov (στα Αγγλικά). 11 Μαΐου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2017. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 «Risk Factors | Molluscum Contagiosum». www.cdc.gov (στα Αγγλικά). 11 Μαΐου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2017. 
  5. ↑ 5,0 5,1 «Long Term Effects | Molluscum Contagiosum». www.cdc.gov (στα Αγγλικά). 11 Μαΐου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2017. 
  6. ↑ «Prevention | Molluscum Contagiosum». www.cdc.gov (στα Αγγλικά). 11 Μαΐου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2017. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 «Treatment Options | Molluscum Contagiosum». www.cdc.gov (στα Αγγλικά). 11 Μαΐου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2017. 
  8. ↑ 8,0 8,1 Vos, TheoΣφάλμα έκφρασης: Μη αναγνωρισμένη λέξη "etal" (December 2012). «Years lived with disability (YLDs) for 1160 sequelae of 289 diseases and injuries 1990-2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010». Lancet 380 (9859): 2163–96. doi:10.1016/S0140-6736(12)61729-2. PMID 23245607. 
  9. ↑ «Day Care Centers and Schools | Molluscum Contagiosum». www.cdc.gov (στα Αγγλικά). 11 Μαΐου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2017. 
  10. ↑ Likness, LP (June 2011). «Common dermatologic infections in athletes and return-to-play guidelines.». The Journal of the American Osteopathic Association 111 (6): 373–379. doi:10.7556/jaoa.2011.111.6.373. PMID 21771922. https://archive.org/details/sim_jaoa-the-journal-of-the-american-osteopathic-association_2011-06_111_6/page/373. 
  11. ↑ Basta-Juzbašić, A; Čeović, R (March 2014). «Chancroid, lymphogranuloma venereum, granuloma inguinale, genital herpes simplex infection, and molluscum contagiosum». Clinics in Dermatology 32 (2): 290–8. doi:10.1016/j.clindermatol.2013.08.013. PMID 24559566. 
  12. ↑ «Molluscum contagiosum | DermNet NZ». dermnetnz.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2021. 
  13. ↑ «Scarring in molluscum contagiosum: comparison of physical expression and phenol ablation». BMJ 319 (7224): 1540. 1999. doi:10.1136/bmj.319.7224.1540. PMID 10591712. 
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 Tyring SK (2003). «Molluscum contagiosum: the importance of early diagnosis and treatment». Am. J. Obstet. Gynecol. 189 (3 Suppl): S12–6. doi:10.1067/S0002-9378(03)00793-2. PMID 14532898. 
  15. ↑ «Molluscum Contagiosum». The Lecturio Medical Concept Library. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2021. 
  16. ↑ «Pamphlets: Molluscum Contagiosum». American Academy of Dermatology. 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2008. 
  17. ↑ Chen, X; Anstey, AV; Bugert, JJ (October 2013). «Molluscum contagiosum virus infection». Lancet Infectious Diseases 13 (10): 877–88. doi:10.1016/S1473-3099(13)70109-9. PMID 23972567. 
  18. ↑ Rao, K; Priya, N; Umadevi, H; Smitha, T (January 2013). «Molluscum contagiosum.». Journal of Oral and Maxillofacial Pathology 17 (1): 146–7. doi:10.4103/0973-029X.110726. PMID 23798852. 
  19. ↑ Prodigy knowledgebase (Ιουλίου 2003). «Molluscum Contagiosum». National Health Service. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Οκτωβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2010. 
  20. ↑ van der Wouden, Johannes C; van der Sande, Renske; Kruithof, Emma J; Sollie, Annet; van Suijlekom-Smit, Lisette WA; Koning, Sander (2017-05-17). «Interventions for cutaneous molluscum contagiosum» (στα αγγλικά). Cochrane Database of Systematic Reviews 2017 (5): CD004767. doi:10.1002/14651858.CD004767.pub4. ISSN 1465-1858. PMID 28513067. PMC 6481355. http://www.cochrane.org/CD004767/SKIN_treatments-molluscum-contagiosum-common-viral-skin-infection-children. 
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 «Frequently Asked Questions: For Everyone. CDC Molluscum Contagiosum». United States Centers for Disease Control and Prevention. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2008. 
  22. ↑ Schmitt, Jochen· Diepgen, Thomas L. (2008). «Molluscum contagiosum». Στο: Berthold Rzany. Evidence-Based Dermatology (PDF). Evidence-based Medicine. London: BMJ Books. ISBN 978-1-4051-4518-3. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 19 Φεβρουαρίου 2009. 
  23. ↑ Credo, BV; Dyment, PG (1996). «Molluscum Contagiosum». Adolesc Med 7 (1): 57–62. PMID 10359957. 
  24. ↑ 24,0 24,1 «Cantharidin: a comprehensive review of the clinical literature». Dermatology Online Journal 20 (6). June 2014. doi:10.5070/D3206022861. PMID 24945640. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-03-04. https://web.archive.org/web/20160304112310/http://escholarship.org/uc/item/45r512w0. 
  25. ↑ Scheinfeld N (March 2003). «Cimetidine: a review of the recent developments and reports in cutaneous medicine». Dermatol. Online J. 9 (2): 4. doi:10.5070/D33S15Q645. PMID 12639457. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-09-28. https://web.archive.org/web/20080928083355/http://dermatology.cdlib.org/92/reviews/cimetidine/scheinfeld.html. 
  26. ↑ «Treatment Options - Molluscum Contagiosum - Pox viruses - CDC». www.cdc.gov. 2 Οκτωβρίου 2017. 
  27. ↑ «A prospective randomized trial comparing the efficacy and adverse effects of four recognized treatments of molluscum contagiosum in children». Pediatric Dermatology 23 (6): 574–9. 2006. doi:10.1111/j.1525-1470.2006.00313.x. PMID 17156002. 
  28. ↑ Katz, KA (February 2015). «Dermatologists, imiquimod, and treatment of molluscum contagiosum in children: righting wrongs». JAMA Dermatology 151 (2): 125–6. doi:10.1001/jamadermatol.2014.3335. PMID 25587702. 
  29. ↑ 29,0 29,1 29,2 29,3 Griffith, RD; Yazdani Abyaneh, MA; Falto-Aizpurua, L; Nouri, K (November 2014). «Pulsed dye laser therapy for molluscum contagiosum: a systematic review». Journal of Drugs in Dermatology 13 (11): 1349–52. PMID 25607701. https://jddonline.com/articles/dermatology/S1545961614P1349X. 
  30. ↑ Brown, M; Paulson, C; Henry, SL (Oct 15, 2009). «Treatment for anogenital molluscum contagiosum». American Family Physician 80 (8): 864. PMID 19835348. https://archive.org/details/sim_american-family-physician_2009-10-15_80_8/page/864. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μολυσματική_τέρμινθος&oldid=9699442"