Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μιγέλ ντε Ουναμούνο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μιγκέλ ντε Ουναμούνο
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Miguel de Unamuno y Jugo (Ισπανικά) και Miguel de Unamuno (Ισπανικά)
ΨευδώνυμοExóristo[1] και Miguel de Unamuno
Γέννηση29  Σεπτεμβρίου 1864[2][3][4]
Μπιλμπάο[5][6][7]
Θάνατος31  Δεκεμβρίου 1936[2][6][3]
Σαλαμάνκα[8][6][7]
Τόπος ταφήςSan Carlos Borromeo cemetery
Χώρα πολιτογράφησηςΙσπανία[9]
ΣπουδέςΚεντρικό Πανεπιστήμιο και Πανεπιστήμιο Κομπλουτένσε της Μαδρίτης[10]
Ιδιότηταποιητής[11], φιλόσοφος[11], συγγραφέας[11], δοκιμιογράφος, μυθιστοριογράφος, κριτικός λογοτεχνίας, διδάσκων πανεπιστημίου, θεατρικός συγγραφέας και πολιτικός[7]
ΣύζυγοςConcha Lizárraga (1891–1934)[12]
ΤέκναSalomé de Unamuno[12] και Fernando de Unamuno
ΚίνημαGeneration of '98
Είδος τέχνηςποίηση και δραματουργία
Καλλιτεχνικά ρεύματαGeneration of '98
Σημαντικά έργαDel sentimiento trágico de la vida και Mist
ΒραβεύσειςHijo Adoptivo de Salamanca[13], επίτιμο διδακτορικό του Πανεπιστημίου της Σαλαμάνκα[14] και doctor honoris causa from the University of Grenoble (1934)[15][16]
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Μιγκέλ ντε Ουναμούνο (Miguel de Unamuno y Jugo, 1864-1936) ήταν Βάσκος ποιητής, μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας, δοκιμιογράφος και φιλόσοφος.

Βασκικής καταγωγής, από αστική καθολική οικογένεια, σπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή της Μαδρίτης και το 1891 γίνεται καθηγητής των Ελληνικών στο πανεπιστήμιο της Σαλαμάνκας και το 1901 πρύτανης του.

Έχει δημοσιεύσει εν τω μεταξύ κείμενα στα οποία καταφαίνεται τόσο η αντίθεσή του προς τη συντηρητική κυβερνητική πολιτική όσο και οι αγωνιώδεις αμφιβολίες του σχετικά με τον βαθιά ριζωμένο στην Ισπανία Καθολικισμό.

Το 1914 παύεται, αλλά η περίοδος που ακολουθεί είναι η πιο παραγωγική του Ουναμούνο. Το 1923 το δικτατορικό καθεστώς του Πρίμο ντε Ριβέρα τον εξορίζει στις Καναρίους Νήσους, απ’ όπου όμως διαφεύγει τον ίδιο χρόνο στη Γαλλία. Ανακαλείται από την εξορία αλλά παραμένει στη Γαλλία μέχρι την πτώση της δικτατορίας Ριβέρα, την οποία, παράλληλα με το έργο του, πολεμά με άρθρα και επιστολές. Επανέρχεται τότε στις θέσεις του, εκλέγεται βουλευτής και απολαμβάνει εξαιρετικών τιμών.

Αλλά η δημοκρατία που εγκαθιδρύθηκε τον τρομάζει με τη βιαιότητα και τις ακρότητες της. Κι όταν ξεσπά η ανταρσία του Φράνκο, συντάσσεται με τους εθνικιστές πιστεύοντας ότι θα επιβάλουν την τάξη. Σύντομα όμως και αυτές οι αυταπάτες διαλύονται κι ο Ουναμούνο, στον λόγο του επί τη ενάρξει του ακαδημαϊκού έτους 1936, εκφράζει την πίστη του στην ελευθερία. Παύεται πάλι, τίθεται σε κατ’ οίκον περιορισμό και σε λίγο πεθαίνει.

Ο Ουναμούνο θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Ισπανούς συγγραφείς της εποχής του. Το έργο του απεικονίζει την πάλη ενός ανθρώπου που θέλει αλλά δεν μπορεί να πιστέψει στον Θεό και που δυσπιστεί επίσης απέναντι στην επιστήμη και τη λογική. Το πιο γνωστό του μυθιστόρημα είναι το Άμπελ Σάντσεθ: Μια ιστορία πάθους, μια σύγχρονη ματιά στην ιστορία του Άβελ και Κάιν που αποτελεί ανατομία του φθόνου. Στο μυθιστόρημά του Καταχνιά, ο ήρωας του έργου εξεγείρεται κατά του συγγραφέα που σχεδιάζει να τον «σκοτώσει», όπως ο καταδικασμένος σε θάνατο Άνθρωπος εξεγείρεται κατά του Θεού για τη μοίρα του.

Αφηγηματικά
  • 1914 "Vida de Don Quijote y Sancho" -Η ζωή του δον Κιχώτη και του Σάντσο, (αφηγηματικό φιλοσοφικό δοκίμιο)
  • 1914 "Niebla" -Καταχνιά, (μυθιστόρημα): - ελλ. μτφ. Ιουλία Ιατρίδη "ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ", 1984 - Λένα Μιλιλή, εκδ. "Ροές", 1991
  • 1917 "Abel Sánchez: Una historia de pasión" -Άβελ Σάντσεθ, (μυθιστόρημα): ελλ. μτφ.:Ιουλία Ιατρίδη, εκδ.("ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ"), 1994
  • 1920 "Tres novelas ejemplares y un prólogo" -Τρεις υποδειγματικές νουβέλες και ένας πρόλογος, (διηγήματα): ελλ. μτφ.: Ν.Γκουβής "ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ", 1994
  • 1921 "La tía Tula" -Η θεία Τούλα, (μυθιστόρημα): ελλ. μτφ.: Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, εκδ. "Gutenberg", 2017 - Τάσος Ψάρρης, εκδ. "Βακχικόν", 2014 - Μαρία Μπεζαντάκου, εκδ. "Καλλιγράφρος", 2013
  • 1930 "Don Sandalio, jugador de ajedrez" - Δον Σαντάλιο, παίκτης του σκακιού, (νουβέλα): ελλ. μτφ.: Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδ. "Άγρα", 2015 - Ιουλία Ιατρίδη, "Νέα Εστία" 1958 Β΄ και "ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ", 1972
  • 1930 "San Manuel bueno martir" - Ο Άγιος Εμμανουήλ, ο καλός ο μάρτυρας (νουβέλα): ελλ. μτφ.:Ιουλία Ιατρίδη "ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ", 1972 - Τάσος Ψαρρής, εκδ. "Βακχικόν", 2014
Ποιητικά
  • 1920 "El Cristo de Velázquez" - Ο Χριστός του Βελάσκεθ
  • 1928"Romancero del destierro" - Τραγούδι της εξορίας :ελλ.μτφ. Ελένη Γκίνη, εκδ. "Ηριδανός", 2006
Φιλοσοφικά
  • 1912 "Del sentimiento trágico de la vida" -Για το τραγικό νόημα της ζωής:ελλ.μτφ. Η. Π. Νικολούδης, εκδ. "PRINTA", 1993
  • 1931 "La agonía del cristianismo" - Η αγωνία του χριστιανισμού:ελλ.μτφ. Ιουλία Ιατρίδη "ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ", 1970
  • 1906"Sobre la europeización (arbitariedades)" - Περί εξευρωπαϊσμού: αυθαίρετες απόψεις:ελλ.μτφ.Δέσποινα Σαραφίδου, εκδ. "Ροές", 2013
  1. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn19990008689. Ανακτήθηκε στις 30  Αυγούστου 2020.
  2. 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  3. 3,0 3,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 120002678. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  4. «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Miguel-de-Unamuno. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11  Δεκεμβρίου 2014.
  6. 6,0 6,1 6,2 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  7. 7,0 7,1 7,2 www.congreso.es/portal/page/portal/Congreso/Congreso/Iniciativas?_piref73_2148295_73_1335437_1335437.next_page=%2Fwc%2FservidorCGI&CMD=VERLST&BASE=DIPH&FMT=DIPHXD1S.fmt&DOCS=1-1&DOCORDER=FIFO&OPDEF=Y&NUM1=&DES1=&QUERY=%28115520%29.NDIP.. Ανακτήθηκε στις 20  Ιανουαρίου 2020.
  8. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  9. datos.gob.es/es/catalogo/e00123904-autores-espanoles-en-dominio-publico-fallecidos-desde-1900.
  10. Ανακτήθηκε στις 8  Ιουλίου 2019.
  11. 11,0 11,1 11,2 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/147522. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  12. 12,0 12,1 Portal de Archivos Españoles. 65778. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουλίου 2022.
  13. www.elnortedecastilla.es/20120305/local/salamanca/salamanca-celebra-unamuno-nombrando-201203051805.html. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2020.
  14. www.libertaddigital.com/cultura/libros/2024-03-07/unamuno-es-nombrado-doctor-honoris-causa-88-anos-despues-de-su-muerte-7105245/.
  15. gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k73834813/f3.
  16. JSTOR. 45368421.