Μετρό Κωνσταντινούπολης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μετρό Κωνσταντινούπολης
Δύο τραίνα περιμένουν επιβάτες στο σταθμό του Πανεπιστημίου Μπογάζιτσι της Γραμμής 6.
Πληροφορίες
ΠεριοχήΜητροπολιτικός δήμος της Κωνσταντινούπολης
ΕίδοςΜετρό
Γραμμές11 (και άλλες 3 υπό κατασκευή)
Σταθμοί133[1]
(83 υπό κατασκευή)
Ιστότοποςwww.metro.istanbul
Λειτουργία
Έναρξη λειτουργίας3 Σεπτεμβρίου 1989
ΔιαχειριστήςMetro Istanbul A.Ş.
Τεχνικά χαρακτηριστικά
Μήκος συστήματος194 χλμ.[2]
Εύρος γραμμής1,435 μέτρα (κανονικό εύρος)
Μέγιστη ταχύτητα80 χλμ./ώρα
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Χάρτης

Το Μετρό Κωνσταντινούπολης (τουρκικά: İstanbul Metrosu‎‎) είναι ο υπόγειος σιδηρόδρομος που εξυπηρετεί την πόλη της Κωνσταντινούπολης, της δυτικής Τουρκίας. Το μετρό λειτουργείται από τη δημόσια επιχείρηση Metro Istanbul (γνωστή ως Istanbul Ulaşım A.Ş., έως το 2016),[3] που ελέγχεται από το Μητροπολιτικό Δήμο της Κωνσταντινούπολης. Το παλαιότερο τμήμα του μετρό είναι η γραμμή M1, η οποία άνοιξε το 1989. Σήμερα περιλαμβάνει 133 σταθμούς σε λειτουργία, με 83 υπό κατασκευή.

Το σύστημα αποτελείται από τις γραμμές M1, M2, M3, M4, M5 και M6 Μίνι-Μετρό. Ορισμένες γραμμές είναι υπό κατασκευή ή είναι υπό σχεδιασμό: ενώ οι γραμμές M7 (Καμπατάς-Μαχμούτμπεη), και M9 (Ατακιόι-Ικιτελί) θα βρίσκονται στην ευρωπαϊκή πλευρά.[4]

Το μετρό συνδέεται με τα υπόγεια συστήματα της σήραγγας Marmaray (που συνδέει σιδηροδρομικά την ευρωπαϊκή και την ασιατική πλευρά της πόλης).[5]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Προϊστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η παλαιότερη υπόγεια αστική σιδηροδρομική γραμμή στην Κωνσταντινούπολη είναι το Tünel, το οποίο τέθηκε σε λειτουργία στις 17 Ιανουαρίου 1875.[6] Είναι η δεύτερη παλαιότερη στον κόσμο υπόγεια αστική σιδηροδρομική γραμμή, μετά το Μετρό του Λονδίνου, που κατασκευάστηκε το 1863 και η πρώτη υπόγεια αστική σιδηροδρομική γραμμή στην ηπειρωτική Ευρώπη.[7]

Ο Σταθμός του Καρακιόι

Το πρώτο γενικό σχέδιο, για ένα πλήρες δίκτυο μετρό στην Κωνσταντινούπολη, με τίτλο "Avant Projet d'un Métropolitain à Constantinople", σχεδιάστηκε από τον Γάλλο μηχανικό Λ. Γκέρμπι και χρονολογείται στις 10 Ιανουαρίου 1912. Το σχέδιο περιλάμβανε συνολικά 24 σταθμούς μεταξύ των περιοχών Τοπ Καπί και Σισλί και διέθετε σύνδεση μέσω του Κερατίου Κόλπου. Τα σχεδιαγράμματα του έργου, το οποίο δεν υλοποιήθηκε ποτέ, εκτίθενται σήμερα στο Μουσείο του Τεχνικού Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης.[8]

Το 1936, ο Γάλλος πολεοδόμος Ενρί Προστ πρότεινε ένα υπόγειο σιδηροδρομικό δίκτυο μεταξύ των περιοχών της Πλατείας Ταξίμ και Μπεγιαζίτ.[9][10] Τον Οκτώβριο του 1951, η ολλανδική εταιρεία Nedeco πρότεινε μια παρόμοια διαδρομή μεταξύ Πλατείας Ταξίμ και Μπεγιαζίτ. Έπειτα, τον Σεπτέμβριο του 1952, ο Διευθυντής του Τμήματος Μεταφορών του Παρισιού, Μαρκ Λαγκεβίν, ετοίμασε μια έκθεση 14 κεφαλαίων μαζί με τον συνεργάτη του, Λουί Μιζουνέ, για την υλοποίηση του έργου και την ενσωμάτωσή του με τα άλλα μέσα μαζικής μεταφοράς της πόλης. Ωστόσο, αυτά τα σχέδια δεν τέθηκαν ποτέ σε ισχύ και όλες οι προτάσεις τέθηκαν σε αναμονή μέχρι το 1987, όταν έγινε ο σχεδιασμός για το σημερινό Μετρό της Κωνσταντινούπολης.

Το σύγχρονο μετρό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Γέφυρα του Κερατίου Κόλπου

Οι εργασίες κατασκευής για το πρώτο σύγχρονο σιδηροδρομικό σύστημα μαζικής μεταφοράς ξεκίνησαν το 1989 και αρχικά, η Γραμμή 1 ονομαζόταν «Hafif Metro» (που μεταφράζεται ως «ελαφρύ μετρό»). Αν και κατασκευάστηκε ως μια πλήρως διαχωρισμένη γραμμή, η Γραμμή 1 λειτουργεί με μικρότερους συρμούς και μικρότερες αποβάθρες σταθμών, απ' ό,τι σε μια παραδοσιακή γραμμή μετρό, εξ' ου και η ονομασία της ως «ελαφρύ μετρό». Έπειτα, Γραμμή 1 επεκτάθηκε από το Ακσαράι, προς τα δυτικά προάστια, φτάνοντας στο Διεθνές Αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης "Ατατούρκ", στα νοτιοδυτικά το 2002.[11]

Η κατασκευή της Γραμμής 2, ξεκίνησε στις 11 Σεπτεμβρίου 1992, αλλά αντιμετώπισε πολλές προκλήσεις, λόγω των πολυάριθμων αρχαιολογικών χώρων, που ανακαλύφθηκαν κατά τη διαδικασία των γεωτρήσεων, που επιβράδυνε πλήρως την κατασκευή πολλών σταθμών, ειδικά στα νότια προάστια. Έχοντας λάβει υπόψη τη σεισμική δραστηριότητα στην Κωνσταντινούπολη, ολόκληρο το δίκτυο κατασκευάστηκε με τη μέθοδο cut-and-cover για να αντέχει σε σεισμό έως και 9,0 της κλίμακας Ρίχτερ.[12][11]

Το πρώτο τμήμα μεταξύ Ταξίμ και Λεβέντ τέθηκε σε λειτουργία, μετά από κάποιες καθυστερήσεις, στις 16 Σεπτεμβρίου 2000. Στις 2 Σεπτεμβρίου 2010, ακολούθησε το βόρειο τέρμα Darüşşafaka. Η νότια επέκταση της Γραμμής 2 από το Ταξίμ στο Γενικαπί, πέρα ​​από τον Κεράτιο Κόλπο μέσω του σταθμού Haliç, στη γέφυρα και υπόγεια, τέθηκε σε λειτουργία στις 15 Φεβρουαρίου 2014.

Γραμμές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γραμμή Σύμβολο Διαδρομή Εγκαίνια Μήκος Σταθμοί
M1
Γενικαπί ↔ Αεροδρόμιο Ατατούρκ 1989[13] 26.8 χλμ.[13] 23[13]
M2
Γενικαπί ↔ Χατζιοσμάν 2000[14] 23.5 χλμ.[14] 16[14]
M3
Κιραζλί ↔ Μετροκέντ 2013[15] 12.5 χλμ.[15] 9[15]
M4
Καντίκιοϊ ↔ Αεροδρόμιο Σαμπιχά Γκιοκτσέν 2012[16] 33.9 χλμ.[16] 23[16]
M5
Ουσκουντάρ ↔ Τσεκμέκιοϊ 2017[17] 20 χλμ.[17] 16[17]
M6
Λεβέντ ↔ Πανεπιστήμιο Μπογάζιτσι 2015[18] 3.3 χλμ.[18] 4[18]
M7
Μετσιντιγιέκιοϊ ↔ Μαχμούτμπεϊ 2020[19] 20 χλμ.[19] 17[19]
M8
Μποστάντζι ↔ Παρσελλερ 2023[20] 14.2 χλμ.[20] 13[20]
M9
Ολιμπιγιάτ ↔ Μπαχάριγιε 2021[21] 6 χλμ.[22] 5[23]
M11
Καγιθάνε ↔ Καργο Τερμiναλi 2023[24] 34 χλμ.[24] 7[24]
Σύνολο: 194 χλμ.[1] 133[1]

Χάρτης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χάρτης του συστήματος, μαζί με τις επεκτάσεις

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 «Lines in Operation» [Rail Systems] (στα Αγγλικά). Metro İstanbul. 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2022. 
  2. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2021. 
  3. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2019. 
  4. ↑ Rayli Sistemler. Ibb.gov.tr. Retrieved on 2013-08-12.
  5. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2021. 
  6. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2021. 
  7. ↑ https://tfl.gov.uk/corporate/about-tfl/culture-and-heritage/londons-transport-a-history/london-underground/a-brief-history-of-the-underground
  8. ↑ https://www.entreprises-coloniales.fr/proche-orient/Consortium_de_Constantinople.pdf
  9. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 15 Νοεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2021. 
  10. ↑ https://web.archive.org/web/20160304034924/http://www.megaron.yildiz.edu.tr/yonetim/dosyalar/03-01-Megaron-104-111.pdf
  11. ↑ 11,0 11,1 «UrbanRail.Net > Europe > Turkey > ISTANBUL Metro». www.urbanrail.net. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2021. 
  12. ↑ «10 soruda İstanbul Metrosu...». arsiv.ntv.com.tr. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2021. 
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 «M1 Yenikapı - Atatürk Havalimanı / Kirazlı Metro Hattı» [M1 Yenikapı - Atatürk Airport / Kirazlı Metro Line]. Istanbul-ulasim.com.tr (στα Τουρκικά). İstanbul Ulaşim A.Ş. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2015. 
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 «M2 Yenikapı- Hacıosman Metro Hattı» [M2 Yenikapı- Hacıosman Metro Line]. Istanbul-ulasim.com.tr (στα Τουρκικά). İstanbul Ulaşım. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2015. 
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 «M3 Başakşehir Metro Hattı» [M3 Başakşehir Metro Line]. Istanbul-ulasim.com.tr (στα Τουρκικά). İstanbul Ulaşım. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2015. 
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 «M4 Kadıköy-Kartal Metro Hattı» [M4 Kadikoy-Kartal Metro Line]. Istanbul-ulasim.com.tr (στα Τουρκικά). İstanbul Ulaşım. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2015. 
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 «M5 Üsküdar-Çekmeköy Metro Hattı» [M5 Üsküdar – Çekmeköy Metro Line]. www.metro.istanbul (στα Τουρκικά). Metro Istanbul. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2018. 
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 «M6 Levent – Boğaziçi Üniversitesi/Hisarüstü Metro Hattı» [M6 Levent – Boğaziçi Üniversitesi/Hisarüstü Metro Line]. Istanbul-ulasim.com.tr (στα Τουρκικά). İstanbul Ulaşım. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2015. 
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 «M7 Mecidiyeköy – Mahmutbey Metro Hattı» [M7 Mecidiyeköy – Mahmutbey Metro Line]. Istanbul-ulasim.com.tr (στα Τουρκικά). İstanbul Ulaşım. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2020. 
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 «M8 Bostancı-Dudullu-Parseller Metro Hattı» [M8 Bostancı-Dudullu-Parseller Metro Line]. www.metro.istanbul (στα Τουρκικά). Metro Istanbul. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2023. 
  21. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2021. 
  22. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2021. 
  23. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2021. 
  24. ↑ 24,0 24,1 24,2 «M11 Gayrettepe – İstanbul Havalimanı Metro Hattı» [M11 Gayrettepe – Istanbul Airport Metro Line] (στα Τουρκικά). Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2023. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μετρό_Κωνσταντινούπολης&oldid=10505066"