Μασσανάσσης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μασσανάσσης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση238 π.Χ.[1][2]
Θάνατος148 π.Χ.[1] ή 149 π.Χ.[3][4]
Χώρα πολιτογράφησηςΝουμιδία[1]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμονάρχης[1]
Οικογένεια
ΣύζυγοςΣοφονίσβη[4][3][5]
ΤέκναΜικίψα[6][3]
Μασταναμπάλ[7][3]
Γκουλούσα[8][3]
ΓονείςGaya[4]
ΣυγγενείςMassiva (ανιψιός)
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΒασιλιάς της Νουμιδίας
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Μασσανάσσης (περί το 238 π.Χ. - 148 π.Χ.) ήταν αρχαίος βασιλιάς της Νουμιδίας, αρχηγός της Ομοσπονδίας των Μασιλιανών Βερβέρων όταν ξέσπασε ο Β΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος, τους ένωσε όλους σε ένα ισχυρό βασίλειο στην βόρεια Αφρική. Τα περισσότερα γεγονότα που σχετίζονται με τον Μασσανάσση είναι γνωστά από το έργο που έγραψε ο Τίτος Λίβιος "Ιστορία της Ρώμης" και από το έργο που έγραψε ο Μάρκος Τύλλιος Κικέρων "Το Όνειρο του Σκιπίωνος". Ο Μασσανάσσης ήταν γιος του Βέρβερου οπλαρχηγού των Μασιλιανών Γάλα που είχε συμμαχήσει με την Αρχαία Καρχηδόνα εναντίον της Ρώμης, ο ίδιος άλλαξε συμμαχία, υποστήριξε την Αρχαία Ρώμη και ένωσε όλες τις Βερβερικές φυλές στο ισχυρό Βασίλειο της Νουμιδίας. Ο ίδιος είχε ισχυρή συμβολή όταν ο Ρωμαίος στρατηγός Σκιπίων ο Αφρικανός συνέτριψε τους Καρχηδόνιους στην Μάχη της Ζάμας (202 π.Χ.) που τερμάτισε την ηγεμονία των Καρχηδόνιων. Η σύζυγος του Σοφονίσβη που ήταν διάσημη Καρχηδόνια ευγενής ήθελε να αυτοκτονήσει από ντροπή για να μην παραστεί στον Ρωμαϊκό θρίαμβο, ο ίδιος της επέτρεψε να το κάνει.[9]

Μετά την νίκη κυβέρνησε ένα πανίσχυρο βασίλειο με την υποστήριξη της Ρώμης, την βοήθησε και όταν ξέσπασε ο Γ΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος που είχε ως συνέπεια την ολοκληρωτική καταστροφή της Καρχηδόνας αφήνοντας την Νουμιδία σαν το μοναδικό ισχυρό βασίλειο στην Αφρική. Ο Μασσανάσσης βασίλευσε 54 χρόνια πάντα σταθερός σύμμαχος της Ρώμης, πέθανε σε ηλικία 90 ετών αφήνοντας 44 γιους.[10][11] Ο Έλληνας ιστορικός Πολύβιος τον καταγράφει ως "τον βέλτιστο άνδρα όλων των βασιλέων της εποχής του" και "πριν από αυτόν η Νουμιδία ήταν μία άγονη χώρα και ο Μασσανάσσης την μετέτρεψε σε παραγωγική". Τους επόμενους αιώνες η Νουμιδία θα μετατραπεί σε σιτοβολώνα της Ρώμης. Οι θρύλοι που σχετίζονται με τον Μασσανάσση στους Καρχηδονιακούς Πολέμους τον μετέτρεψαν σαν την μεγαλύτερη μορφή όλων των εποχών για τους Βέρβερους που τον θεωρούν προπάτορα τους.[12]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μασσανάσσης ήταν γιος του οπλαρχηγού Γαία της Νουμαδικής φυλής των Μασιλιανών που κυριαρχούσε στην ανατολική Νουμιδία.[13] Ο πατέρας του όταν ξέσπασε ο Β΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος υποστήριζε την Καρχηδόνα σε αντίθεση με τους Μασισιλιανούς υπό τον Σύφαξ στην ανατολική Νουμιδία, σημερινή Αλγερία που υποστήριζαν τους Ρωμαίους.[14] Σε ηλικία μόλις 17 ετών ο Μασσανάσσης συνέτριψε τις δυνάμεις του Σύφαξ και αρραβωνιάστηκε την κόρη του Καρχηδόνιου στρατηγού Χασντρουμπάλ Γκίσκο.[15] Μετά την νίκη του επί του Σύφαξ ο Μασσανάσσης διηύθυνε επιδέξια στην Ισπανία το Νουμιδικό ιππικό εναντίον των Ρωμαίων όπου αρχικά πέτυχε σημαντικές νίκες (211 π.Χ.). Ο Χασντρουμπάλ Γκίσκο αναχώρησε για την Ιταλία και ο Μασσανάσσης έγινε αρχηγός του Νουμιδικού ιππικού της Ισπανίας, αντιμετώπησε επιτυχώς τον Σκιπίωνα τον Αφρικανό (207 π.Χ.) ενώ τα αδέλφια του Αννίβα Μάγκο Μπάρκα και Χασντρουμπάλ στρατολόγησαν νέες δυνάμεις. Στην μάχη του Ίλιπα ωστόσο οι Καρχηδόνιοι και οι σύμμαχοι τους γνώρισαν την συντριβή από τον Σκιπίωνα τον Αφρικανό με αποτέλεσμα να καταρρεύσει η εξουσία τους στην Ισπανία. Όταν πέθανε ο πατέρας του (206 π.Χ.) ο Μασσανάσσης και ο αδελφός του Οεζάλκης συγκρούστηκαν για την διαδοχή, ο Σύφαξ βρήκε την ευκαιρία να κατακτήσει πολλά εδάφη στην Ανατολική Νουμιδία. Την ίδια εποχή οι Ρωμαίοι εκδίωξαν τους Καρχηδόνιους από την Ισπανία, το γεγονός αυτό ο Μασσανάσσης το θεώρησε σαν ήττα των Καρχηδονίων και αποφάσισε να υποστηρίξει τους Ρωμαίους.

Ο Μασσανάσσης δήλωσε στον Σκιπίωνα ότι θα τον υποστηρίξει στην εισβολή του στην Αφρική, ο Σκιπίων σαν ένδειξη καλής θέλησης ελευθέρωσε τον ανεψιό του Μασσίβα που είχε αιχμαλωτίσει επειδή είχε αποστατήσει στους Καρχηδόνιους. Ο Χασντρουμπάλ Γκίσκο είδε ότι είχε χάσει την συμμαχία του με τον Μασσανάσση, πάντρεψε την κόρη του Σοφονίσβη που είχε αρραβωνιαστεί τον Μασσανάσση με τον Σύφαξ. Όταν επιτέθηκε ο Σκιπίων στην Αφρική (204 π.Χ.) ο Μασσανάσσης ενώθηκε μαζί του και συμμετείχε στην μεγάλη νίκη των Ρωμαίων στην "μάχη των Μεγάλων Πεδιάδων" (203 π.Χ.). Στην μάχη ο Σκιπίων νίκησε τον Χασντρουμπάλ Γκίσκο και τον Σύφαξ, ενώ ο Ρωμαίος στρατηγός επικεντρώθηκε στην Καρχηδόνα ο Γκάιους Λέλιους και ο Μασσανάσσης καταδίωξαν τον Σύφαξ, τον συνέλαβαν στην Κωνσταντίνη και τον παρέδωσαν στον Σκιπίωνα. Μετά την ήττα του Σύφαξ ο Μασσανάσσης παντρεύτηκε την γυναίκα του Σοφονίσβη αλλά ο Σκιπίων την αμφισβήτησε και την διέταξε να μεταβεί στην Ρώμη για να παρευρεθεί στον γύρο του θριάμβου. Ο Μασσανάσσης της έστειλε ένα δηλητήριο για την περίπτωση που ήθελε να αυτοκτονήσει, αυτή το δέχτηκε επειδή προτιμούσε να πεθάνει παρά να παραστεί από ντροπή στον γύρο του θριάμβου. Ο Σκιπίων επικύρωσε τον Μασσανάσση σαν βασιλιά των Μασιλιανών που του ορκίστηκε αιώνια πίστη, ο βασιλιάς του Μαρόκου με έδρα την Τίγγις τπυ δήλωσε την υποταγή του.[16][17][18] Στην "μάχη της Ζάμας" ο Μασσανάσσης διηύθυνε την δεξιά πτέρυγα του στρατού του Σκιπίωνα με 6.000 Νουμίδιους και 3.000 Ρωμαίους, ο Σκιπίων καθυστέρησε την άφιξη του με στόχο να δώσει χρόνο στον Μασσανάσση να ενωθεί με τον στρατό του. Ο Μασσανάσσης απομάκρυνε τους ιππείς των Καρχηδονίων, επέστρεψε και τους επιτέθηκε αιφνίδια στα μετόπισθεν. Ο στρατός του Αννίβα βρέθηκε σε πανικό και κατέρρευσε, με τον τρόπο αυτό έληξε νικηφόρα ο Β΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος, ο Μασσανάσσης δέχτηκε από τον Σκιπίωνα και το βασίλειο των Μασεσιλιανών του Σύφαξ, ανακηρύχτηκε βασιλιάς ολόκληρης της Νουμιδίας. Η θέση του ενδυναμώθηκε και μετά την ειρήνη της Καρχηδόνας με την Ρώμη (201 π.Χ.) προχώρησε σε πόλεμο με την Καρχηδόνα χωρίς Ρωμαϊκή άδεια, αυτό εξασθένησε περισσότερο την Καρχηδόνα κάτι που επιθυμούσαν οι Ρωμαίοι.

Τελευταία χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νόμισμα του βασιλιά Μασσανάσση

Με Ρωμαϊκή υποστήριξη ο Μασσανάσσης ίδρυσε το βασίλειο της Νουμιδίας, στα δυτικά της Καρχηδόνας με πρωτεύουσα την Κωνσταντίνη, οι Ρωμαίοι ήθελαν πάντα να δημιουργήσουν στην Καρχηδόνα προβλήματα με τους γείτονες της. Ο Μασσανάσσης ήθελε ένα ισχυρό και ενωμένο κράτος, εισήγαγε νέες γεωργικές τεχνικές που ώθησαν πολλούς Νουμίδιους να γίνουν αγρότες. Παρά το γεγονός ότι σε όλη την διάρκεια της βασιλείας του φέρθηκε ειρηνικά στην Καρχηδόνα την προκάλεσε στο τέλος να ξεκινήσει μαζί του πόλεμο. Οι Καρχηδόνιοι δεν μπορούσαν να απαντήσουν άμεσα λόγω της Συνθήκης με την Ρώμη αλλά σύμμαχοι τους Ισπανόφωνοι Λουζιτανοί λεηλάτησαν τα εδάφη του Μασσανάσση (153 π.Χ.).[19] Οι ελπίδες του Μασσανάσση να επεκταθεί σε ολόκληρη την βόρειο Αφρική διακόπηκαν όταν οι Ρωμαίοι έφεραν απεσταλμένους για να διευθετήσουν την διαμάχη ανάμεσα στον ίδιο και την Καρχηδόνα. Ο Μασσανάσσης νίκησε ωστόσο τους Καρχηδόνιους στην "μάχη της Οροσκόπας" (151 π.Χ.) και ο υπέργηρος Κάτων ο Πρεσβύτερος από φόβο ότι θα αναβιώσει η παλιά ισχυρή Καρχηδόνα αποφάσισε την καταστροφή της. Ο Τίτος Λίβιος περιγράφει ότι οι Νουμίδιοι άρχισαν να λεηλατούν χωριά στην επικράτεια της Καρχηδόνας, οι πράξεις αυτές τους εξόργισαν με αποτέλεσμα να σπάσει η ειρήνη με την Ρώμη και να κηρυχτεί ο Γ΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος. Ο Μασσανάσσης είχε εξοργιστεί με την κάθοδο των Ρωμαίων στην Αφρική αλλά πέθανε (149 π.Χ.) έναν χρόνο πριν την άφιξη (148 π.Χ.), άνω των 90 ετών και στην πρώτη γραμμή του στρατού του παρά την ηλικία του. Ο Μασσανάσσης είχε προσφέρει στους κατοίκους της Δήλου ένα πλοίο με σιτάρι και αυτοί από ευγνωμοσύνη του πρόσφεραν ένα χρυσό στέμμα. Οι κάτοικοι της Δήλου ανήγειραν πολλούς ανδριάντες για να τιμήσουν τον Μασσανάσση και τους γιους του με επιγραφές από Ρόδιους, έναν ανδριάντα στον Μασσανάσση αφιέρωσε στην Δήλο και ο βασιλιάς της Βιθυνίας Νικομήδης.[20] Τον Μασσανάσση διαδέχθηκε ο γιος του Μικίψα, αυτόν με την σειρά του οι γιοι του Ιεμψάλ Α΄ και Aδερβάλ που τους ανέτρεψε ο νόθος ξάδελφος τους Ιουγούρθας, οι βασιλείς Ιόβας Α΄ της Νουμιδίας και Ιόβας Β΄ ήταν απόγονοι του.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «Dictionary of African Biography». (Αγγλικά) Dictionary of African Biography. Oxford University Press. Νέα Υόρκη. 2012. ISBN-13 978-0-19-538207-5.
  2. ↑ 2,0 2,1 «Masinissa» (Ρωσικά)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 «Масинисса» (Ρωσικά)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 «Masinissa» (Ρωσικά)
  5. ↑ «Софониба» (Ρωσικά)
  6. ↑ «Micipsa» (Ρωσικά)
  7. ↑ «Mastanabal» (Ρωσικά)
  8. ↑ «Gulussa» (Ρωσικά)
  9. ↑ Law, R.C.C. (1979), "North Africa in the Hellenistic and Roman periods, 323 BC to AD 305", in Fage, J.D. (ed.), Cambridge History of Africa, vol. 2, Cambridge University Press, σσ. 148–209
  10. ↑ Law, R.C.C. (1979), "North Africa in the Hellenistic and Roman periods, 323 BC to AD 305", in Fage, J.D. (ed.), Cambridge History of Africa, vol. 2, Cambridge University Press, σσ. 148–209
  11. ↑ Walsh, P.G. (1965). "Massinissa". The Journal of Roman Studies. 55 (1/2): 149–160
  12. ↑ https://gulfnews.com/world/can-north-africa-unite-over-couscous-1.2177496
  13. ↑ Fage, John Donnelly; Fage, J. D.; Clark, John Desmond; Oliver, Roland Anthony; Gray, Richard; Flint, John E.; Roberts, A. D. (1975). The Cambridge History of Africa. Τομ. 2. Cambridge University Press. σ. 180
  14. ↑ https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.04.0104:entry=masinissa-bio-1
  15. ↑ Law, R.C.C. (1979), "North Africa in the Hellenistic and Roman periods, 323 BC to AD 305", in Fage, J.D. (ed.), Cambridge History of Africa, vol. 2, Cambridge University Press, σσ. 148–209
  16. ↑ https://books.google.gr/books?id=nS1FAAAAYAAJ&q=il+devint+le+vassal+de+Massinissa&redir_esc=y
  17. ↑ https://books.google.gr/books?id=rmUcAAAAMAAJ&q=bokkar+vassal+massinissa&redir_esc=y
  18. ↑ https://books.google.gr/books?id=3TYMAQAAIAAJ&q=bokkar+vassal+massinissa&redir_esc=y
  19. ↑ Toni Ñaco del Hoyo, Fernando López Sánchez (2017). War, Warlords, and Interstate Relations in the Ancient Mediterranean. Brill
  20. ↑ https://books.google.gr/books?id=SLSzNfdcqfoC&pg=PA169&redir_esc=y

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Law, R.C.C. (1979), "North Africa in the Hellenistic and Roman periods, 323 BC to AD 305", in Fage, J.D. (ed.), Cambridge History of Africa, vol. 2, Cambridge University Press.
  • Walsh, P.G. (1965). "Massinissa". The Journal of Roman Studies. 55 (1/2): 149–160
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μασσανάσσης&oldid=10047935"