Μανέκι Νέκο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μία Μανέκι Νέκο

Η Μανέκι Νέκο (ιαπωνικά: 招き猫) είναι ιαπωνική φιγούρα-αγαλματίδιο, η οποία πιστεύεται πως φέρνει καλή τύχη στον κάτοχό της. Συνήθως κατασκευάζεται από κεραμικά υλικά ή πλαστικό. Η φιγούρα αναπαριστά μία γάτα, παραδοσιακά μια ιαπωνική κολοβή γάτα, η οποία γνέφει με την πατούσα της μιμούμενη την ιαπωνική χειρονομία καλέσματος. Οι φιγούρες συχνά τοποθετούνται σε μαγαζιά, εστιατόρια, στεγνοκαθαριστήρια, πλυντήρια ρούχων, μπαρ, καζίνο, ξενοδοχεία, νυχτερινά κέντρα και σε άλλες επιχειρήσεις, συνήθως κοντά στην είσοδό τους. Μερικές Μανέκι Νέκο είναι εξοπλισμένες με μηχανική πατούσα η οποία κινείται μπροστά και πίσω.

Τα πιο συχνά χρώματα του αγαλματιδίου είναι το λευκό, το μαύρο και το χρυσό. Οι Μανέκι Νέκο μπορεί να αναφέρονται απλώς ως «γάτες της τύχης». Συνήθως απεικονίζονται καθιστές, κρατώντας ένα νόμισμα κομπάν, και έχοντας σηκωμένη την μία από τις δύο μπροστινές πατούσες. Η δεξιά σηκωμένη πατούσα αποσκοπεί στην προσέλκυση χρημάτων, ενώ η αριστερή σε προσέλκυση πελατών.

Προέλευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πιστεύεται ότι η Μανέκι Νέκο προέρχεται από το Τόκιο, ή σύμφωνα με άλλους από το Κιότο. Πρωτοεμφανίστηκε κατά την διάρκεια της όψιμης περιόδου Έντο στην Ιαπωνία. Οι πρώτες καταγραφές της Μανέκι Νέκο εμφανίζονται στο Bukō nenpyō (1852). Μία διαφήμιση για την Μανέκι Νέκο το 1902 δείχνει ότι μέχρι το τέλος του αιώνα ήταν δημοφιλείς. Πέρα από αυτό, η ακριβής προέλευσή της είναι αβέβαιη.

Μερικοί έχουν παρατηρήσει τις ομοιότητες μεταξύ της χειρονομίας της Μανέκι Νέκο και της γάτας που πλένει το πρόσωπό της. Σύμφωνα με μία ιαπωνική άποψη, μια γάτα που πλένει το πρόσωπό της σημαίνει ότι ένας επισκέπτης θα φτάσει σύντομα. Αυτή η πεποίθηση μπορεί με τη σειρά της να σχετίζεται με μια ακόμη παλαιότερη κινεζική παροιμία που δηλώνει ότι εάν μια γάτα πλένει το πρόσωπό της, θα βρέξει. Έτσι, είναι πιθανό να προκύψει η ιδέα ότι μια απεικόνιση γάτας που πλένει το πρόσωπό της θα φέρει πελάτες.

Υπάρχουν πολλοί μύθοι σχετικά με την γέννηση της Μανέκι Νέκο, μεταξύ των οποίων ο πιο δημοφιλής είναι ο θρύλος του ναού Gōtoku-ji. Τον 17ο αιώνα, ένας φτωχός μοναχός ζούσε στο μικρό ναό Ζεν στη Σεταγκάγια του Τόκιο. Παρόλο που η ζωή του ήταν πολύ δύσκολη, τάιζε με τα φτωχικά του γεύματα μια αδέσποτη γάτα. Μια μέρα, ο άρχοντας σαμουράι Λι Ναότακα της περιοχής Χικόνε ήταν στο δρόμο για κυνήγι, όταν ξαφνικά ξέσπασε μια καταιγίδα, οπότε αναγκάστηκε να βρει ασφάλεια κάτω από ένα μεγάλο δέντρο κοντά στο ναό. Εκεί είδε τη γάτα, η οποία σηκώνοντας το ένα της πόδι, τον κατεύθυνε προς τον ναό. Περίεργος, ο σαμουράι κατευθύνθηκε προς το ναό για να δει καλύτερα την παράξενη γάτα. Τότε, ένας κεραυνός κατέστρεψε το δέντρο στο οποίο ο σαμουράι είχε βρει νωρίτερα καταφύγιο. Ο Ναότακα ήταν τόσο ευγνώμων ώστε έγινε προστάτης του ναού. Όταν η γάτα πέθανε, θάφτηκε σε ένα ειδικό νεκροταφείο για γάτες. Στον ναό, ένα άγαλμα της Μανέκι Νέκο φτιάχτηκε στην μνήμη αυτής της ξεχωριστής γάτας.

Εναλλακτικά, σύμφωνα με ένα παραμύθι, ένας καταστηματάρχης (ή κάτοχος πανδοχείου, ταβέρνας, ναού, κ.λπ.) φιλοξένησε μια υποσιτισμένη αδέσποτη γάτα, παρόλο που το φαγητό οριακά αρκούσε για τον ίδιο. Ως ένδειξη ευγνωμοσύνης, η γάτα κάθισε στο μπροστινό μέρος του καταστήματος, καλώντας τους πελάτες, φέρνοντας έτσι ευημερία ως ανταμοιβή. Έκτοτε, η «γάτα που γνέφει» αποτελεί σύμβολο καλής τύχης για τους ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων.

Κουλτούρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μανέκι Νέκο αφιερωμένες στον Βούδα σε ναό στο Τόκιο[1]

Σύμφωνα με μία μοντέρνα ιαπωνική δεισιδαιμονία, η τοποθέτηση της Μανέκι Νέκο σε υπνοδωμάτια και χώρους μελέτης θα φέρει επιθυμητά αποτελέσματα και επιτυχίες.

Λόγω της δημοτικότητάς της σε κινέζικες και βιετναμέζικες κοινότητες, η Μανέκι Νέκο συχνά θεωρείται λανθασμένα κινέζικης προέλευσης.

Το πόκεμον Meowth βασίζεται στην Μανέκι Νέκο.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Dale-Green, Patricia (1963). The Cult of the Cat. Boston: Houghton Mifflin. ISBN 978-0517175002
  • Daniels, Inge Maria (2003). "Scooping, raking, beckoning luck: luck, agency and the interdependence of people and things in Japan". Royal Anthropological Institute. 9 (4): 619–638. doi:10.1111/j.1467-9655.2003.00166.x
  • Wellman, Laurel (2004). Lucky Cat: He Brings You Good Luck. San Francisco: Chronicle Books ISBN 0-8118-4121-9
  • Pate, Alan Scott (2011). Maneki Neko. Σαν Ντιέγκο: Mingei International Museum. ISBN 9780914155256
  • Masuda, Koh, ed. (1991). Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary (4η εκδοση). Τόκιο: Kenkyusha Limited. ISBN 4767420253