Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μαμάρ ιμπν αλ-Μουθανά

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αμπού Ουμπαϊντά
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
أبو عبيدة (Αραβικά)
Γέννηση728[1]
Μπάσρα[2]
Θάνατος825[1] ή 824[2] ή Δεκαετία του 820
Μπάσρα[2][1]
ΘρησκείαΙσλάμ
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταφιλόλογος
ιστορικός
γραμματικός[2]
ποιητής[3]
Αξιοσημείωτο έργοMajaz al-Quran
Sharh Naqa'id Jarir wa al-farazdaq

Ο Αμπού Ουμπαϊντά, Ομπαϊντά ή Ουμπαϊντά (αραβικά: أبو عبيدة‎‎ ,  728–825) Μαμάρ ιμπν ουλ-Μουθαννά-Αμπού αλ-Μουχτάρ Φιράς ήταν ένας από τους πρώτους μουσουλμάνους λόγιους της αραβικής φιλολογίας.[4] Ο Αμπού Ουμπάιντα ήταν αμφιλεγόμενη προσωπικότητα- ο μεταγενέστερος μελετητής Ιμπν Κουταϊμπάχ παρατήρησε ότι ο Αμπού Ουμπαϊντά «μισούσε τους Άραβες», αν και οι σύγχρονοί του εξακολουθούσαν να τον θεωρούν ίσως τον πιο ολοκληρωμένο λόγιο της εποχής του.[5] Το αν ο Αμπού Ουμπαϊντά ήταν ή όχι πραγματικά υποστηρικτής της Σουμπίγια αποτελεί θέμα συζήτησης.

Ο Αμπού Ουμπαϊντά καταγόταν από Πέρσες Εβραίους.[6][7] Στα νιάτα του ήταν μαθητής των Αμπού Αμρ ιμπν αλ-Αλά, Γιουνούς ιμπν Χαμπίμπ και Αλ-Αχφάς αλ-Ακμπάρ,[8][9] και το 803 κλήθηκε στη Βαγδάτη από τον χαλίφη Χαρούν αλ-Ρασίντ. Σε ένα περιστατικό που αφηγούνται πολλοί ιστορικοί, ο χαλίφης αλ-Ρασίντ έφερε ένα άλογο και ζήτησε τόσο από τον Αλ-Ασμαΐ όσο και από τον Αμπού Ουμπαϊντά (ο οποίος είχε επίσης γράψει εκτενώς για τη ζωολογία) να προσδιορίσουν τους σωστούς όρους για κάθε μέρος της ανατομίας του αλόγου. Ο Αμπού Ουμπαϊντά αποσύρθηκε από την πρόκληση, λέγοντας ότι ήταν γλωσσολόγος και ανθολόγος και όχι κτηνίατρος- ο Αλ-Ασμαΐ πήδηξε τότε πάνω στο άλογο, προσδιόρισε κάθε μέρος του σώματός του και έδωσε παραδείγματα από την αραβική ποίηση των Βεδουίνων που καθιέρωναν τους όρους ως ορθό αραβικό λεξιλόγιο.[10] Μεταξύ των μαθητών του ήταν ο γνωστός μουσικός Ισάκ αλ-Μαουσιλί.[11]

Ήταν ένας από τους πιο μορφωμένους και έγκυρους μελετητές της εποχής του σε όλα τα θέματα που αφορούσαν την αραβική γλώσσα, τις αρχαιότητες και τις ιστορίες, και αναφέρεται συνεχώς από μεταγενέστερους συγγραφείς και συντάκτες. Ο Αλ-Τζαχίζ τον θεωρούσε ως τον πιο μορφωμένο λόγιο σε όλους τους κλάδους της ανθρώπινης γνώσης, και ο Ιμπν Χισάμ αποδέχθηκε την ερμηνεία του ακόμη και για χωρία του Κορανίου.[12] Παρόλο που ο Αμπού Ουμπαϊντά δεν μπορούσε να απαγγείλει ούτε έναν στίχο του Κορανίου χωρίς να κάνει λάθη στην προφορά, θεωρούνταν ειδικός στα γλωσσικά νοήματα των στίχων, ιδίως όσον αφορά το σπάνια χρησιμοποιούμενο λεξιλόγιο.[13] Οι τίτλοι 105 έργων του αναφέρονται στο Φιχρίστ του Ιμπν αλ-Ναντίμ, και το Βιβλίο των Ημερών του αποτελεί τη βάση για τμήματα της ιστορίας του Ιμπν αλ-Αθίρ και του Κιτάμπ αλ-Αγκανί του Αμπού αλ-Φαράτζ αλ-Ισφαχανί, αλλά κανένα έργο του (εκτός από ένα τραγούδι) δεν φαίνεται να υπάρχει πλέον σε ανεξάρτητη μορφή.[12]

Πέθανε στη Βασόρα το 825.

Η ακριβής φύση των θρησκευτικών και εθνοκεντρικών απόψεων του Αμπού Ουμπαϊντά αποτελεί αντικείμενο συζήτησης. Ο Χάμιλτον Αλεξάντερ Ρόσκιν Γκιμπ υποστηρίζει ότι πριν από την κατηγορία του Ιμπν Κουταϊμπά αιώνες αργότερα, κανείς δεν είχε κατηγορήσει τον Αμπού Ουμπαϊντά για προκατάληψη κατά των Αράβων- μάλλον, ο Γκιμπ θεωρεί ότι αυτό ήταν αποτέλεσμα της ιδιότητάς του ως χαριζίτη, μιας μεσαιωνικής αίρεσης μουσουλμάνων που διέφερε τόσο από τους σουνίτες όσο και από τους σιίτες.[14] Ο Χιου Τσίσχολμ διαφωνεί, θεωρώντας ότι ο Αμπού Ουμπαϊντά δεν ήταν ούτε χαριζίτης ούτε ρατσιστής, αλλά απλώς υποστηρικτής της Σουμπίγια και αντιτάχθηκε στην ιδέα ότι οι Άραβες ήταν εγγενώς ανώτεροι από άλλες φυλές. Κατά την περιγραφή του Τσίσχολμ, ο ίδιος απολάμβανε να δείχνει ότι λέξεις, μύθοι, έθιμα κ.λπ. που οι Άραβες πίστευαν ότι ήταν ιδιαιτέρως δικά τους, προέρχονταν από τους Πέρσες. Σε αυτά τα θέματα ήταν ο μεγάλος αντίπαλος του αλ-Ασμαΐ.[12] Οι απόψεις του Αμπού Ουμπάιντα διέφεραν έντονα όσον αφορά την αραβική γλώσσα και το Κοράνι- αρνιόταν ότι το Κοράνι περιείχε οποιοδήποτε μη αραβικό λεξιλόγιο, θέση στην οποία αντιτάχθηκαν μεταγενέστεροι σχολιαστές όπως ο Αλ-Σουγιουτί.[15]

Ανεξάρτητα από τις όποιες διαφωνίες, η επιρροή του Αμπού Ουμπαϊντά είναι γνωστή. Σχεδόν οι μισές από όλες τις πληροφορίες για την Αραβία πριν από το Ισλάμ που αναφέρθηκαν από μεταγενέστερους συγγραφείς προέρχονταν από τον Αμπού Ουμπαϊντά, και έγραψε το πρώτο σωζόμενο Ταφσίρ ή σχόλιο στο Κοράνι, το οποίο αποτέλεσε τη βάση για την επεξήγηση οποιουδήποτε στίχου στην προφητική βιογραφία που έγραψε ο Ιμπν Χισάμ.[14]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Griffithes Wheeler Thatcher: «Abu Ubaida» (Αγγλικά)
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 «Абу-Обеида» (Ρωσικά)
  3. Ανακτήθηκε στις 24  Ιουνίου 2019.
  4. Günter Lüling, A Challenge to Islam for Reformation: The Rediscovery and Reliable Reconstruction of a Comprehensive Pre-Islamic Christian Hymnal Hidden in the Koran Under Earliest Islamic Reinterpretations, σελ. 31. Delhi: Motilal Banarsidass, 2003. (ISBN 9788120819528)
  5. Hamilton Alexander Rosskeen Gibb, Studies on the Civilization of Islam, σελ. 67. τόμ. 21: Islam. London: Routledge, 2013. (ISBN 9781135030346)
  6. Goltein, Shelomo. Jews and Arabs | A Concise History of Their Social and Cultural Relations. 
  7. Hoyland, Robert. In God's Path | The Arab Conquests and the Creation of an Islamic Empire. 
  8. Ibn Khallikan, Deaths of Eminent Men and History of the Sons of the Epoch, τόμ. 4, σελ. 586. Trns. William McGuckin de Slane. London: Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland, 1871.
  9. M.G. Carter, Sibawayh, σελ. 22. Part of the Makers of Islamic Civilization series. London: I.B. Tauris, 2004. (ISBN 9781850436713)
  10. Housni Alkhateeb Shehada, Mamluks and Animals: Veterinary Medicine in Medieval Islam, pg. 132. Volume 11 of Sir Henry Wellcome Asian Series. Leiden: Brill Publishers, 2012. (ISBN 9789004234055)
  11. Rowson, Everett K. (2012) [1998]. «Esḥāq Mawṣelī». Encyclopædia Iranica. Leiden: Brill. https://www.iranicaonline.org/articles/eshaq-mawseli. 
  12. 12,0 12,1 12,2
     
    Το παρόν λήμμα ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμαChisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Abu Ubaida» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα 1 (11η έκδοση) Cambridge University Press, σελ. 81 
  13. Anwar G. Chejne, The Arabic Language: Its Role in History, σελ. 43. Minneapolis: University of Minnesota Press, 1969. (ISBN 9780816657254)
  14. 14,0 14,1 Hamilton Alexander Rosskeen Gibb, Studies, σελ. 68.
  15. Kees Versteegh, The Arabic Language, σελ. 61. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2001. (ISBN 0748614362)