Μαλαγένια
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Μαλαγένια[1] ονομάζεται ένα πάλο[2] του φλαμένκο που είναι παραδοσιακό της Μάλαγας, εξ ου και το όνομά του. Προέρχεται από τα παλιά φαντάγκο της Μάλαγας. Μετατρέπεται σε στυλ φλαμένκο το πρώτο μισό του 19ου αιώνα. Αυτό το τραγούδι δεν έχει δικό του χορό, έχει όμως ένα μεγάλο μελωδικό αρχείο. Συνοδεύεται με την κιθάρα «πορ αρίμπα[3]» και είναι ένα τραγούδι με ελεύθερο μουσικό χρόνο[4].
Κιθάρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η αρμονική στήριξή[5] του γίνεται σε ελεύθερο μουσικό χρόνο, καθώς ο κανταόρ[6] μπορεί να επιμηκύνει τους στίχους[7] κατά βούληση, και μερικές φορές καθυστερεί το μέτρο[8] και άλλες το επισπεύδει.3 4 Η κιθάρα αποκτά μεγάλο πλούτο και πολυπλοκότητα στις μελωδίες της, λόγω της ρυθμικής ελευθερίας (αυτό που συμβαίνει, επίσης, σε οποιονδήποτε άλλο πάλο χωρίς συγκεκριμένο ρυθμό). Η χρήση της εκτεταμένης γκάμας αρπισμάτων, τρέμολος και άλλων αποκτά άλλη διάσταση.
Η μαλαγένια διαχωρίστηκε από το τοπικό φαντάγκο γιατί το παίξιμο της γίνεται κάθε φορά όλο και πιο αργό και σταθερό, αποκτώντας έτσι έναν εξαιρετικό πλούτο.
Η μαλαγένια δημιουργείται (και μόνο με αυτό τον τρόπο) με βάση στο φρύγιο τρόπο της Μι, αυτό που στην αργκό του φλαμένκο αποκαλείται "πορ αρίμπα". Οι συγχορδίες των βαθμίδων[9] και οι βασικές τους θέσεις στην κιθάρα είναι:
| ΒΑΘΜΙΔΑ | ΣΥΓΧΟΡΔΙΑ | ΘΕΣΗ |
|---|---|---|
| 1η | Μι | .png) |
| 2η | Φα | .png) |
| 3η | Σολ | .png) |
| 4η | Λα m | .png) |
| 5η | Σι | .png) |
| 6η | Ντο | .png) |
| 7η | Ρε m | .png) |
Τραγούδι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Είναι τραγούδι μελωδικό και εντυπωσιακό που απέκτησε ποιότητα γκράντε τραγουδιού[10] με τις φωνές των Ενρίκε ελ Μεγίθο[11] και Τσακόν[12].
Υπάρχουν διάφορα είδη μαλαγένιας εξαιτίας των μεμονωμένων δημιουργιών μιας σειράς ερμηνευτών, τόσο από ντόπιους της Μάλαγας, όσο και από γεννημένους σε άλλα μέρη της Ανδαλουσίας.
Ο Ντιέγο Κλαβέλ[13] έχει καταγράψει σε δίσκο έως και 47 διαφορετικά είδη μαλαγιένιας. Πρόκειται για ένα τραγούδι με στίχους τεσσάρων ή πέντε οκτασύλλαβων στροφών που συνήθως μετατρέπονται σε έξι λόγω επανάληψης μερικών.
Ερμηνευτές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μερικοί θεωρούν τον Χουάν Μπρέβα[14] ως τον δημιουργό των πρώτων μαλαγένιας, αν και άλλοι θεωρούν τον Χουάν Ρέγιες ελ Κανάριο[15], καθώς πιστεύουν πως οι μαλαγένιας του Χουάν Μπρέβα είναι ένα φαντάγκο με κιθάρα[16] . Για αυτό, η Άλορα[17], πατρίδα του ελ Κανάριο, θεωρείται το λίκνο της μαλαγένια. Είναι, επίσης, γνωστές οι μαλαγιένιας της Λα Τρίνι[18], του Νίνιο Τομάρες[19] και αυτές του μαέστρο Οχάνα[20], που διαφέρουν από αυτές του Χουάν Μπρέβα. Στην πραγματικότητα, τα τραγούδια του Χουάν Μπρέβα δεν θα έπρεπε να θεωρηθούν ως "καθαρές" μαλαγένιας. Μέσω όμως της εξέλιξης των τραγουδιών αυτών προέρχεται η μαλαγένια. Με άλλα λόγια: τα τραγούδια του Χουάν Μπρέβα μπορούν να θεωρηθούν ως προγενέστερα της μαλαγένια, ως εκείνα τα τραγούδια που της έδωσαν τη βάση αλλά δεν κατάφεραν ακόμη να γίνουν μαλαγένιας με την αυστηρή έννοια. Με τον ίδιο τρόπο, τα τραγούδια με το ύφος του Ενρίκε ελ Μεγίθο, Φοσφορίτο ελ Βιέχο[21] και Τσακόν, από τα οποία λέγεται ότι προέρχονται «οι νέες μαλαγένιας», προϋποθέτουν ένα εξελικτικό άλμα σε σχέση με αυτά των σχημάτων που παρατίθενται πιο πάνω, που ομαδοποιούνται μεταξύ των ερμηνευτών, αυτών που έχουν ονομαστεί ως «μαλαγένιας της μετάβασης».
Στα τέλη της δεκαετίας του 90, ξεκίνησε μια νέα αναβίωση των μαλαγένιας με τις επονομαζόμενες «Γιορτινές Μαλαγιένιας», χάρη στο Διαγωνισμό Μαλαγένιας, που πλέον ονομάζεται Μεμοριάλ Χοσέ Μαρία Αλόνσο[22] . Για αυτό ξεκίνησαν να δημιουργούνται καινούργιες μαλαγένιας υπό τον όρο του να σέβονται το ρυθμό και το μέτρο για να μπορούν να τις κάνουν να χορεύονται από τις διαφορετικές ομάδες χορού. Δημιουργός πολλών «Γιορτινών Μαλαγένιας» εκείνης της εποχής είναι ο Φρανθίσκο Σολέρ[23] .
Σημειώσεις και αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Μαλαγένια, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική.
- ↑ palo: φλαμένκο στυλ, http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&id=3156. Επίσης, σύμφωνα με το Diccionario de la Real Academia Española, http://dle.rae.es/?id=RaOp0rz (ν.10), είναι κάθε μία από τις παραδοσιακές παραλλαγές του τραγουδιού φλαμένκο. Διατηρείται ως «πάλο» για να διαφοροποιείται από τη λέξη estilo που αναφέρεται στη συνέχεια.
- ↑ Η έκφραση ¨πορ αρίμπα¨, που αποτελεί την τονική πάνω στη βασική θέση της συγχορδίας της Μι ματζόρε, αναφέρεται στην τοποθέτηση του αριστερού χεριού πάνω στην κιθάρα: με την θέση της συγχορδίας του βαθμού τονικότητας, Μι ματζόρε, τα δάχτυλα του αριστερού χεριού ακουμπούν στις πιο μπάσες χορδές. Η «πορ εν μέδιο» αποτελεί την τονική στη βασική θέση της συγχορδίας της Λα ματζόρε, στην οποία τα δάχτυλα που ακουμπούν τις χορδές το κάνουν στη περιοχή κάτω από τις μπάσες χορδές και πάνω από τις ψηλές. por arriba: πορ αρίμπα, είναι το κλειδί της Μι. Η χορδή της Μι βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο (por arriba) της ταστιέρας. http://www.studioflamenco.com/Flamenco_Guitar_Basics.html Αρχειοθετήθηκε 2016-03-03 στο Wayback Machine.. Επειδή, ο όρος δεν έχει μεταφερθεί στην ελληνική προτιμήθηκε η μεταφορά του στη γλώσσα-στόχο με σεβασμό στην ισπανική φωνητική, με ελληνικούς χαρακτήρες.
- ↑ Δείτε «Cadencia andaluza». ad libitum: κατά βούληση. Σύμφωνα με το Diccionario de la musica, Allianza Editorial, Manuel Valls Sorina, είναι όρος που δείχνει ότι αφήνεται στη διακριτική ευχέρεια του εκτελεστή η ερμηνεία ενός προκαθορισμένου αποσπάσματος ή μέρους, ή ακόμη και η κατάργησή του. Επομένως, επιλέχθηκε να αποδοθεί ως «ελεύθερος μουσικός χρόνςο» για την καλύτερη κατανόηση του κειμένου.
- ↑ acompañamiento: Αρμονική στήριξη ή ενίσχυση μιας κύριας μελωδίας από ένα ή περισσότερα όργανα ή φωνές. http://dle.rae.es/?id=0XQjJ6P, (ν. 5)
- ↑ cantaor: κανταόρ, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική. Τραγουδιστής φλαμένκο. http://dle.rae.es/?id=7BVFreb , (ν.1)
- ↑ Ορισμός του τέρθιο στην ιστοσελίδα της DRAE: δες τη σημασία Νο 18. Στον κόσμο του φλαμένκο, ονομάζεται τέρθιο κάθε ένας από τους στίχους και, επίσης, κάθε μια από τις μελωδικές στροφές μερικών τραγουδιών. •Δείτε το λήμμα του «tercio» στο λεξικό της εγκυκλοπαίδειας El flamenco de la A a la Z Radiolé Αρχειοθετήθηκε 2012-09-24 στο Wayback Machine.. tercio: Στον κόσμο του φλαμένκο, ονομάζεται «τέρθιο» κάθε ένας από τους στίχους και, επίσης, κάθε μια από τις μελωδικές στροφές μερικών τραγουδιών.
- ↑ compás: ο ρυθμός ενός μουσικού κομματιού, http://dle.rae.es/?id=9zfD9l8 (ν. 12). Είναι η μετρική μουσική ενότητα που αποτελείται από πολλές μονάδες χρόνου( μουσικά σχήματα) που οργανώνονται σε ομάδες, όπου πραγματοποιείται μια αντίθεση μεταξύ των τονικών και των άτονων μερών. https://es.wikipedia.org/wiki/Comp%C3%A1s_(m%C3%BAsica). Στα ελληνικά ο όρος αυτός αποδίδεται ως μέτρο. Για να αποφευχθεί οποιαδήποτε δυσκολία στη συνέχεια, χρησιμοποιείται η δεύτερη απόδοση, καθώς θα χρησιμοποιηθεί και η λέξη ritmo που σημαίνει ρυθμός (αναλογία που διατηρείται μεταξύ των τόνων, των παύσεων και των επαναλήψεων διαφόρων μηκών σε μία μουσική σύνθεση.) http://dle.rae.es/?id=WWXSc4r (ν.3) http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&id=1319
- ↑ grado: η θέση της κάθε νότας μέσα σε μία μουσική κλίμακα στο τονικό σύστημα. Στα Ελληνικά αυτό μεταφράζεται ως βαθμίδα.https://es.wikipedia.org/wiki/Grado_musical
- ↑ Cante grande: είναι γνωστό και ως cante jondo (χόντο). Πρόκειται για έντονα μελαγχολικά τραγούδια με θέμα το θάνατο, τα ανθρώπινα βάσανα, την απόγνωση, τη λύπη και το θρησκευτικό αίσθημα. Περισσότερο από κάθε άλλο είδος, θεωρείται ότι σε αυτή τη μορφή τραγουδιού, ο καλλιτέχνης αυτοσχεδιάζοντας ουσιαστικά τραγουδάει από την ψυχή του. Φλαμένκο
- ↑ Enrique el Mellizo: Ενρίκε ελ Μεγίθο, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική. 1848-1906. Τραγουδιστής φλαμένγκο από τo Κάντιθ (πόλη της Ανδαλουσίας).
- ↑ Chacón: Τσακόν, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική. 1869-1929. Τραγουδιστής φλαμένγκο από την Χέρεθ δε λα Φροντέρα (πόλη στην επαρχία τoy Κάντιθ).
- ↑ Diego Clavel: Ντιέγο Κλαβέλ, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική. 1946- . Τραγουδιστής φλαμένγκο από τη Σεβίλλη. http://www.deflamenco.com/revista/cante/diego-clavel-3.html
- ↑ Juan Breva: Χουάν Μπρέβα, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική. 1844-1918. Από τους πιο σημαντικούς τραγουδιστές φλαμένγκο της Μάλαγας.
- ↑ Juan Reyes El Canario: Χουάν Ρέγιες ελ Κανάριο, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική. 1855- 1885. Τραγουδιστής φλαμένγκο από την Μάλαγα. http://www.andalucia.cc/perfilesflamencos/canariodealora.htm Αρχειοθετήθηκε 2013-08-17 στο Wayback Machine.
- ↑ abandolao: ο όρος χρησιμοποιείται για να δηλώσει τα τραγούδια που συνοδεύονται από κιθάρα -a bandola- και που δημιουργήθηκαν για να αντικαταστήσουν τη χορευτική μορφή. http://www.flamencopolis.com/archives/2160
- ↑ Álora: Άλορα, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική. Είναι πόλη και δήμος στην ισπανική επαρχία της Μάλαγας.
- ↑ La Trini: Λα Τρίνι, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική. 1979. Το πραγματικό της όνομα είναι Τρινιδάδ Άλβαρεθ Μπελτράν (Trinidad Álvarez Beltrán) και είναι διάσημη ισπανίδα τραγουδίστρια.
- ↑ Niño Tomares: Νίνιο Τομάρες, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική. Σπουδαίος δάσκαλος μουσικής φλαμένγκο.
- ↑ Ojana: Οχάνα, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική. Σπουδαίος δάσκαλος μουσικής φλαμένγκο.
- ↑ Fosforito el Viejo: Φοσφορίτο ελ Βιέχο, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική. 1869-1940. Τραγουδιστής φλαμένκο από τo Κάντιθ.
- ↑ Memorial José María Alonso: Μεμοριάλ Χοσέ Μαρία Αλόνσο, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική.
- ↑ Francisco Soler: Φρανθίσκο Σολέρ, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική. Διάσημος συνθέτης μαλαγιένιας.
Οι μαλαγένιας είναι ένας παραδοσιακός χορός των Καναρίων και χορεύεται πολύ στα πανηγύρια.