Μάχη των Αμμόλοφων (1658)

Μάχη των Αμμόλοφων
Μέρος του Γαλλοϊσπανικού και του Αγγλοισπανικού πολέμου (1654–1660)
Η Μάχη των Αμμόλοφων, πίνακας του Σαρλ-Φιλίπ Λαριβιέρ
Χρονολογία	14 Ιουνίου 1658 (1658-06-14)
Τόπος	Κοντά στη Δουνκέρκη, Ισπανικές Κάτω Χώρες 51.0383°N 2.3775°E / 51.0383; 2.3775
Έκβαση	Νίκη της Γαλλο-Κοινοπολιτείας
Δυνάμεις
14.000–15.000 14.000–15.000
Απολογισμός
400 νεκροί ή τραυματίες 1.000–1.200 νεκροί 3.000 τραυματίες 5.000 αιχμάλωτοι

Η Μάχη των Αμμόλοφων (γαλλ.: Bataille des Dunes, ισπαν.: Batalla de las Dunas), γνωστή και ως Μάχη της Δουνκέρκης, έλαβε χώρα στις 14 Ιουνίου 1658, κοντά στο στρατηγικό λιμάνι της Δουνκέρκης, στην τότε ισπανική Ολλανδία. Στο πλαίσιο του Γαλλοϊσπανικού Πολέμου και του ταυτόχρονου Αγγλοισπανικού Πολέμου, ένας γαλλικός στρατός υπό τον Τουρ ντ'Ωβέρν, υποστηριζόμενος από στρατεύματα της Αγγλικής Κοινοπολιτείας, είχε πολιορκήσει τη Δουνκέρκη. Με επικεφαλής τον Ιωάννη της Αυστρίας τον νεότερο και τον Λουδοβίκο Β΄, μια ισπανική δύναμη υποστηριζόμενη από Άγγλους Βασιλόφρονες και Γάλλους επαναστάτες της Σφενδόνης επιχείρησε να άρει την πολιορκία, αλλά υπέστη σοβαρή ήττα.

Παρά τη νίκη αυτή, τόσο οι Γάλλοι όσο και οι Ισπανοί ήταν οικονομικά εξαντλημένοι από τον μακροχρόνιο πόλεμο και διαπραγματεύτηκαν τη Συνθήκη των Πυρηναίων τον Νοέμβριο του 1659. Η Αγγλία διατήρησε την κατοχή της Δουνκέρκης μέχρι το 1662, όταν το λιμάνι πουλήθηκε στη Γαλλία από τον Κάρολο Β΄.

Επισκόπηση

Μια περίπλοκη πολιτική κατάσταση είχε ως αποτέλεσμα τόσο οι γαλλικές όσο και οι αγγλικές δυνάμεις να πολεμήσουν και για τις δύο πλευρές. Όταν η κυβέρνηση του Λουδοβίκου ΙΔ΄ συμμάχησε με τον Λόρδο Προστάτη Όλιβερ Κρόμγουελ, ο εξόριστος Κάρολος Β΄ της Αγγλίας συμμάχησε με τον Φίλιππο Δ΄ της Ισπανίας. Ο Κάρολος εγκατέστησε το αρχηγείο του στην πόλη Μπρυζ και εγκαθίδρυσε τον Βασιλικό Στρατό του. Οι Ισπανοί παρείχαν μόνο αρκετά χρήματα για να σχηματίσουν πέντε συντάγματα. Αυτή ήταν μια απογοήτευση για τους Βασιλικούς, οι οποίοι ήλπιζαν ότι θα μπορούσαν να σχηματίσουν έναν στρατό αρκετά μεγάλο ώστε να εξετάσουν το ενδεχόμενο εισβολής στην Αγγλική Κοινοπολιτεία. Μια ανανέωση μιας συνθήκης του 1657 μεταξύ του Κρόμγουελ και του Λουδοβίκου ΙΔ΄ παρείχε 6.000 πεζούς της Κοινοπολιτείας και έναν στόλο για να βοηθήσει τον Τουρ ντ'Ωβέρν. Μαζί με τις αγγλικές δυνάμεις, οι γαλλικές δυνάμεις πολέμησαν και στις δύο πλευρές με τον Κοντέ, έναν Γάλλο πρίγκιπα, να ηγείται ενός αποσπάσματος Γάλλων επαναστατών της Σφενδόνης.

Δον Χουάν Χοσέ ντε Αούστρια, Ισπανός διοικητής στη Μάχη των Αμμόλοφων.

Οι 15.000 Γάλλοι, υποστηριζόμενοι από 6.000 στρατιώτες της Αγγλικής Κοινοπολιτείας, πολιόρκησαν τη Δουνκέρκη. Η Δουνκέρκη ήταν η μεγαλύτερη βάση της Ισπανίας για κουρσάρους, οι οποίοι είχαν προκαλέσει χάος στην αγγλική εμπορική ναυτιλία. Τον Μάιο του 1658, το υπερασπιζόταν μια φρουρά περίπου 3.000 ανδρών, ενώ ένας αγγλικός στόλος 18 πλοίων, υπό τον Έντουαρντ Μόνταγκιου, απέκλεισε το λιμάνι και εμπόδισε οποιαδήποτε ενίσχυση ή ανεφοδιασμό από τη θάλασσα. Οι Ισπανοί και οι σύμμαχοί τους αιφνιδιάστηκαν καθώς ήταν πεπεισμένοι ότι ο Τουρ ντ'Ωβέρν θα επιτίθετο στο Καμπραί, ενώ εκείνοι πίστευαν ότι η Δουνκέρκη ήταν απλώς ένας αντιπερισπασμός, και αντέδρασαν καθυστερημένα και βιαστικά. Η προσέγγιση στη Δουνκέρκη δυσκόλεψε καθώς οι κάτοικοι είχαν ανοίξει τους υδατοφράχτες και είχαν πλημμυρίσει την περιοχή, αλλά ο Τουρ ντ'Ωβέρν επέμεινε και άνοιξε τα χαρακώματα τη νύχτα της 4ης προς 5η Ιουνίου.

Ένας ισπανικός στρατός υπό τη διοίκηση του Δον Χουάν της Αυστρίας, αποτελούμενος από περίπου 15.000 άνδρες, κινήθηκε για να άρει την πολιορκία. Ήταν χωρισμένος σε 2 σώματα, τον Ισπανικό Στρατό της Φλάνδρας στα δεξιά και στο κέντρο και το μικρό σώμα Γάλλων επαναστατών, της Σφενδόνης, στα αριστερά υπό τη διοίκηση του Κοντέ. Ο ισπανικός στρατός περιλάμβανε ισπανικά, γερμανικά και βαλλονικά στρατεύματα, και μια δύναμη 2.000 Άγγλων/Ιρλανδών βασιλικών - που σχηματίστηκε ως ο πυρήνας του πιθανού στρατού για την εισβολή στην Αγγλία από τον Κάρολο Β΄, με τον αδελφό του Καρόλου Ιάκωβο, Δούκα της Υόρκης, μεταξύ των διοικητών του - στάλθηκε για να ανακουφίσει την πόλη.

Αφήνοντας περίπου 6.000 άνδρες για να συνεχίσουν την πολιορκία, ο Τουρ ντ'Ωβέρν προχώρησε για να αντιμετωπίσει τον ισπανικό στρατό. Η μάχη στις 14 Ιουνίου 1658, η οποία προέκυψε από αυτόν τον ελιγμό, έγινε γνωστή ως Μάχη των Αμμόλοφων, επειδή ο ισπανικός στρατός σχημάτισε τη γραμμή του πάνω σε μια γραμμή αμμόλοφων, κάθετη στη θάλασσα. Ο Ναπολέων περιέγραψε τη μάχη ως την πιο λαμπρή δράση του Τουρ ντ'Ωβέρν. Οι κοκκινοχιτώνες του Νέου Μοντέλου Στρατού υπό την ηγεσία του Σερ Γουίλιαμ Λόκχαρτ, πρέσβη του Κρόμγουελ στο Παρίσι στον στρατό του Τουρ ντ'Ωβέρν, εξέπληξαν και τους δύο στρατούς από την πεισματική σφοδρότητα της επίθεσής τους σε έναν αμμόλοφο 150 feet (46 m) υψηλό και σθεναρά υπερασπιζόμενο από Ισπανούς βετεράνους.

Βιβλιογραφία

• Anderson, Bruce (20 July 2009), «The British admire their Army but they don't understand it», The Independent: 25, https://www.independent.co.uk/opinion/commentators/bruce-anderson/bruce-anderson-the-british-admire-their-army-ndash-but-they-dont-understand-it-1753030.html 
• Asquith, Stuart (1981), New Model Army 1645–60, Osprey Publishing, σελ. 31, ISBN 978-0-85045-385-0 
•  Atkinson, Charles Francis (1911) «Great Rebellion s.v. 4. Battle of Edgehill» στο: Chisholm, Hugh, επιμ. Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα 12 (11η έκδοση) Cambridge University Press, σελ. 404 
• Baker, Richard; Phillips, Edward (1733), A Chronicle of the Kings of England ..., Samuel Ballard; et al, σελ. 562 
• Birch, Thomas, επιμ.. (1742), «State Papers, 1656: September (2 of 7)», A collection of the State Papers of John Thurloe, (volume 5: May 1656 – January 1657), 5, British History Online, σελ. 384–399, http://www.british-history.ac.uk/report.aspx?compid=55546 
• Capp, B.S. (1989), Cromwell's navy: the fleet and the English Revolution, 1648–1660, Oxford University Press, US, ISBN 978-0198201151 
• Clodfelter, Micheal (2017), Warfare and Armed Conflicts: A Statistical Encyclopedia of Casualty and Other Figures, 1492–2015, 4th ed., McFarland, ISBN 978-0786474707 
•  Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Turenne, Henri de la Tour d'Auvergne, Vicomte de» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα 27 (11η έκδοση) Cambridge University Press, σελ. 414 
• Cust, Edward, Sir (1867), Lives of the Warriors of the Civil Wars of France and England, London: John Murray, https://books.google.com/books?id=22cMAAAAYAAJ&q=Lives+of+the+Warriors+of+the+Civil+Wars+of+France+and+England&pg=PA3 
• Davis, Paul K. (2001), 100 Decisive Battles: From Ancient Times to the Present, Oxford University Press US, σελ. 222–225, ISBN 978-0-19-514366-9 
• Firth, C.H. (January–June 1894), «The army or the Commonwealth and Protectorate-II», Notes and queries, eighth series, 5, John C Francies, σελ. 161–162, https://archive.org/stream/s8notesqueries05londuoft#page/161/mode/1up 
• Firth, C.H. (1909), The last years of the Protectorate, 2, London; New York: Longmans, Green, σελ. 192–199, https://archive.org/details/cu31924088001452 
• Fortescue, John William, Sir (1899), A history of the British army, Volume 1, London: Macmillan and Co. Ltd., https://books.google.com/books?id=3yg8AAAAIAAJ&q=Battle+of+the+Dunes 
• Grant, R G (2017), 1001 Battles That Changed the Course of History, Chartwell Books, σελ. 358, ISBN 978-0785835530 
• Hamilton, Sir Frederick William (1874), The Origin and History of the First or Grenadier Guards, I, London: John Murray, https://archive.org/details/originhistoryfi03hamigoog 
• Hozier, Sir Henry Montague (1885), Turenne, London: Chapman & Hall, https://archive.org/details/turenne00hozigoog 
• EKBGD staff, Origins, East Kent Branch of the Grenadier Guards Association, http://www.ekb.org.uk/index.php?option=com_content&view=article&id=19&Itemid=57, ανακτήθηκε στις 20 October 2019 
• Longueville, Thomas (1907), Marshall Turenne, London: Longmans, Green, & Co., σελ. 252–267, https://archive.org/details/marshalturenne00longuoft 
• Lopez, Ignacio (2012), The Spanish Tercios 1536–1704, Osprey Publishing, σελ. 32–33, ISBN 978-1-78096-873-5 
• Manganiello, Stephen C. (2004), «Dunes, The», The Concise Encyclopedia of the Revolutions and Wars of England, Scotland 1639–1660, Scarecrow Press, σελ. 170, 171, ISBN 978-0-8108-5100-9 
• Maland, David M.A. (1991), Europe in the Seventeenth Century (Second έκδοση), Macmillan, σελ. 227, ISBN 978-0-333-33574-1 
• Niderost, Eric (October 1993), «English Civil War: Battle of Edgehill», Military History Magazine, http://www.historynet.com/english-civil-war-battle-of-edgehill.htm, ανακτήθηκε στις 20 October 2019 
• Plant, David (25 June 2008), The Anglo-Spanish War: Battle of the Dunes, 1658, British Civil Wars and Commonwealth website, http://www.british-civil-wars.co.uk/military/anglo-spanish-war-flanders.htm#dunes, ανακτήθηκε στις 2 July 2012 
• Ramsay, Andrew Michael (1735), The history of Henri de La Tour d'Auvergne, Viscount de Turenne, Marshal of France, II, London, σελ. 184, 499–500 . (This volume includes Memoirs of the Duke of York: First of the Civil Wars in France)
• Rodger, N.A.M. (2004), The Command of the Ocean: A Naval History Of Britain, 1649–1815, Volume 2, London: W.W. Norton & Company, σελ. 28–29, ISBN 978-0-393-06050-8, https://archive.org/details/commandofoceanna00rodg/page/28 
• Sandler, Stanley (2002), Ground Warfare: H–Q, ABC-CLIO, σελ. 247, ISBN 978-1-57607-344-5 
• Tucker, Spencer C. (2010), Battles That Changed History: An Encyclopedia of World Conflict, Santa Barbara: Greenwood Publishing Group, ISBN 978-1-59884-429-0 
• Waylen, James (1880), The house of Cromwell and the story of Dunkirk, London: Chapman and Hall, Ltd., σελ. 198, https://archive.org/details/houseofcromwel00wayl