Μάχη της Αλεξάνδρειας (1801)
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
| Μάχη της Αλεξάνδρειας | |||
|---|---|---|---|
| Πόλεμοι της Γαλλικής Επανάστασης | |||
 Η μάχη της Αλεξάνδρειας, από τον Φίλιπ Τζέημς ντε Λούθερμπουργκ | |||
| Χρονολογία | 21 Μαρτίου 1801 | ||
| Τόπος | Κάνωπος, κοντά στην Αλεξάνδρεια, Αίγυπτος | ||
| Έκβαση | Αποφασιστική νίκη των Βρετανών | ||
| Αντιμαχόμενοι | |||
| Ηγετικά πρόσωπα | |||
| Δυνάμεις | |||
| |||
| Απώλειες | |||
| |||
Η Μάχη της Αλεξάνδρειας ή Μάχη της Κανώπου έλαβε χώρα στις 21 Μαρτίου 1801 μεταξύ του Γαλλικού Στρατού στην Αίγυπτο υπό τον στρατηγό Ζακ-Φρανσουά Μενού (Jacques-François Menou) και του Βρετανικού Εκστρατευτικού Σώματος στην Αίγυπτο υπό τον αντιστράτηγο σερ Ραλφ Αμπερκρόμπυ (Sir Ralph Abercrombie), κοντά στα ερείπια της αρχαίας ρωμαϊκής Νικόπολης της Αιγύπτου (πριν τους Ρωμαίους λεγόταν Κάνωπος και ήταν ελληνική πόλη), στη στενή λωρίδα γης ανάμεσα στη θάλασσα και τη λίμνη Αμπουκίρ (Abu Qir), κατά μήκος της οποίας είχαν προελάσει τα βρετανικά στρατεύματα καθ΄ οδόν προς την Αλεξάνδρεια, μετά τη μάχη του κάστρου Αμπουκίρ στις 8 Μαρτίου και τη μάχη της Μαντόρα στις 13 Μαρτίου.
Πρελούδιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η θέση των Βρετανών τη νύκτα της 20ής Μαρτίου εκτεινόταν κατά μήκος του ισθμού, με τη δεξιά πτέρυγα να στηρίζεται στα ερείπια της Νικόπολης και τη θάλασσα, και την αριστερή πτέρυγα με βάση στήριξης τη λίμνη του Αμπουκίρ και το κανάλι της Αλεξάνδρειας (είχε νερό πλέον μόνο κατά τις πλημμύρες του ποταμού Νείλου). Η γραμμή είχε μέτωπο γενικά προς τα νοτιοδυτικά προς την πόλη της Αλεξάνδρειας, με την Εφεδρική Μεραρχία υπό τον υποστράτηγο σερ Τζον Μουρ (Sir John Moore) στα δεξιά, την Ταξιαρχία Πεζών Φρουρών στο κέντρο, και τρεις άλλες ταξιαρχίες στ΄ αριστερά. Στη δεύτερη βρετανική γραμμή υπήρχαν δύο ταξιαρχίες πεζικού και το ιππικό της εκστρατευτικής δύναμης σε κατάσταση αφίππευσης.
Μάχη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις 21 Μαρτίου ξημερώματα, τα στρατεύματα τέθηκαν υπό τα όπλα στις 3 π.μ., και στις 3:30 π.μ. οι Γάλλοι επιτέθηκαν και εισχώρησαν στα προκεχωρημένα βρετανικά φυλάκια. Το γαλλικό στράτευμα κινήθηκε ευθεία μπροστά με μεγάλη ταχύτητα, με τον συνήθη σχηματισμό του κατά φάλαγγες. Το κύριο βάρος της επίθεσης επέπεσε στις δυνάμεις του υποστράτηγου Μουρ στα δεξιά της βρετανικής διάταξης, και ειδικώς στο 28ο (Βόρειο Γκλόστερσαϊρ) Σύνταγμα Πεζικού. Οι Βρετανοί αναχαίτισαν το πρώτο κύμα, αλλά μια γαλλική φάλαγγα κατάφερε να εισχωρήσει υπό την κάλυψη του σκοταδιού ανάμεσα σε δύο βρετανικά συντάγματα. Ακολούθησε μια συγκεχυμένη μάχη στα ερείπια της αρχαίας Νικόπολης, κατά την οποία το 42o (Βασιλικοί Χαϊλάντερς) Σύνταγμα Πεζικού, το επονομαζόμενο "Μαύρη Φρουρά" (The Black Watch), απέσπασε ένα γαλλικό πολεμικό λάβαρο. Οι δε μπροστινές και πίσω σειρές του 28ου Συντάγματος Πεζικού ενεπλάκησαν ταυτόχρονα, ενώ δίδονταν οι διαταγές: Πρώτη σειρά, μείνετε όπως είστε, πίσω σειρά, μεταβολή!. Οι στρατιώτες του 28ου Συντάγματος πολέμησαν θαυμάσια, και με τη γενικότερη απόδοσή τους στη μάχη κέρδισαν την ξεχωριστή τιμή να φέρουν τιμητικά εμβλήματα τόσο στο εμπρόσθιο όσο και στο πίσω μέρος του στρατιωτικού τους καπέλου.
Άλλα συντάγματα που βοήθησαν στην ανατροπή της γαλλικής φάλαγγας που είχε διεισδύσει αρχικώς, ήταν τα 23ο, 40ο και 58ο. Ακολούθησε δεύτερη γαλλική επίθεση, στην οποία το γαλλικό ιππικό προκάλεσε σοβαρές απώλειες στο 42ο Σύνταγμα Πεζικού. Ο σερ Ραλφ Αμπερκρόμπυ ενεπλάκη σε προσωπική μάχη με κάποιους Γάλλους δραγώνους, οπότε και τραυματίστηκε θανάσιμα από βολή πυροβόλου όπλου, παρότι παρέμεινε στο πεδίο της μάχης και στην κεφαλή της διοίκησης μέχρι το τέλος. Η δε γαλλική επίθεση στο βρετανικό κέντρο αναχαιτίστηκε από το ψύχραιμο και σταθερό πυρ των ανδρών της Ταξιαρχίας Πεζών Φρουρών, ενώ και το αριστερό βρετανικό πλευρό διατήρησε τη θέση του με άνεση, αλλά το γαλλικό ιππικό επανήλθε και ήρθε για δεύτερη φορά σε σύγκρουση με την εφεδρική δύναμη στα δεξιά της διάταξης των Βρετανών.
Περίπου μετά τις 8.30 π.μ., η μάχη άρχισε να εξασθενεί, και στις 10 π.μ. ρίχθηκαν οι τελευταίοι πυροβολισμοί. Η κύρια επίθεση στο δεξί βρετανικό πλευρό είχε αναχαιτιστεί. Από τεχνικής απόψεως, οι λεπτομέρειες της μάχης απέδειξαν ότι, ενώ το βρετανικό πεζικό δεν ήταν έκδηλα καλύτερο στη συμπλοκή εκ του συστάδην από τους εμπειροπόλεμους Γάλλους, οι ομοβροντίες του είχαν τέτοια ισχύ που κανένα άλλο στράτευμα της εποχής εκείνης δεν διέθετε, και ήταν ακριβώς αυτές οι ομοβροντίες που αποτέλεσαν τον αποφασιστικό παράγοντα για την επιτυχή για τους Βρετανούς έκβαση της μάχης, περισσότερο και από το ατομικό πείσμα των στρατιωτών.
Τμήμα των γαλλικών απωλειών προκλήθηκε από τα πυρά βρετανικών κανονιοφόρων που ναυλοχούσαν κοντά στην ακτή και κανονιοβολούσαν το αριστερό πλευρό των γαλλικών γραμμών, και από ένα βαρύ ναυτικό κανόνι που είχε τοποθετηθεί σε μια πυροβολαρχία στην ξηρά και το χειρίζονταν ναύτες.
Μετά τη μάχη οι Βρετανοί προήλασαν στην Αλεξάνδρεια και την πολιόρκησαν. Η γαλλική φρουρά της πόλης παραδόθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 1801.