Μάρφα Μπορέτσκαγια
| Μάρφα Μπορέτσκαγια | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 15ος αιώνας Νόβγκοροντ |
| Θάνατος | 1503 Νίζνι Νόβγκοροντ |
| Θρησκεία | Ανατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | παλαιά ανατολικοσλαβική γλώσσα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | πολιτικός |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Ισαάκ Μπορέτσκι |
| Τέκνα | Ντμίτρι Μπορέτσκι |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Ποσάντνικ του Νόβγκοροντ |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Μάρφα Μπορέτσκαγια, επίσης γνωστή ως Μάρθα η Δήμαρχος (ρωσικά: Марфа Посадница - Μάρφα Ποσαντνίτσα), ήταν η σύζυγος του Ισαάκ Μπορέτσκι, του Ποσάντνικ του Νόβγκοροντ το 1438 – 1439 και ξανά το 1453. Σύμφωνα με το μύθο και την ιστορική παράδοση, ηγήθηκε του αγώνα της δημοκρατίας κατά της Μοσχοβίας μεταξύ του θανάτου του συζύγου της και της τελικής προσάρτησης της πόλης από τον Ιβάν Γ' της Ρωσίας το 1478.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ενώ αναφέρεται ως Δήμαρχος, αυτό δεν ήταν σε καμία περίπτωση επίσημο αξίωμα. Οι Ρώσοι και άλλοι Σλάβοι αναφέρονται παραδοσιακά στη σύζυγο ορισμένων αξιωματούχων με το θηλυκό ισοδύναμο, επομένως η σύζυγος του ιερέα (ποπ) μπορεί να αναφέρεται σε "ιέρεια" ή η γυναίκα ενός στρατηγού μπορεί να αναφέρεται σε "στρατηγό" χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η ίδια άσκησε οποιαδήποτε πραγματική εξουσία. Στην περίπτωση της Μάρφα, μπορεί να ήταν το επίκεντρο της αντιμοσχοβίτικης φατρίας και να είχε σημαντικό χάρισμα ή επιρροή ως μητριάρχης της φυλής, αλλά ποτέ δεν κατείχε το πραγματικό αξίωμα στο Νόβγκοροντ καθώς περιορίζονταν στους άνδρες ιδιοκτήτες γης.
Λίγα είναι γνωστά για την προσωπική ζωή της Μάρφα. Έμεινε χήρα κάποια στιγμή στη δεκαετία του 1460 και παρέμεινε μια από τις πλουσιότερες γαιοκτήμονες του Νόβγκοροντ (με βάση το Pistsovye Knigi ή κτηματολογικά στοιχεία που συνέταξαν Μοσχοβίτες αξιωματούχοι από τη δεκαετία του 1490) μέχρι τις κατασχέσεις γης από τον Ιβάν Γ' τη δεκαετία του 1470 και του 1480. Πιθανότατα για να υπερασπιστεί τον πλούτο της, αντιτάχθηκε στους Μοσχοβίτες μεγάλους πρίγκιπες, που είχαν προσπαθήσει να καταλάβουν τα κτήματα του Νόβγκοροντ στα τέλη του 14ου αιώνα.[1]
Το 1471 η Μάρφα και οι γιοι της, Ντμίτρι και Φεντόρ, ως οι τελευταίοι εκπρόσωποι της αντιμοσχοβίτικης οικογένειας Μπορέτσκι, προσπάθησαν να διαπραγματευτούν με τον Καζίμιρ Δ' της Πολωνίας τους όρους παράδοσης της πόλης στο Μεγάλο Δουκάτο της Λιθουανίας, υπό την προϋπόθεση ότι τα αρχαία προνόμια της πόλης και δικαιώματα θα διατηρόυνταν. Κάλεσαν επίσης τον Μιχαήλο Ολέλκοβιτς να γίνει κυβερνήτης της πόλης. Στο άκουσμα για τους ελιγμούς της Μάρφα, που παραβίαζαν την προηγούμενη Συνθήκη του Γιαζελμπίτσι,[2] ο Ιβάν Γ' προχώρησε εναντίον του Νόβγκοροντ και νίκησε τον εθελοντικό στρατό του Νόβγκοροντ στη Μάχη του Σελόν. Στον απόηχο αυτής της καταστροφής, ο γιος της Μάρφα, Ντμίτριι, εκτελέστηκε στις 24 Ιουλίου 1471 κατόπιν εντολής του μεγάλου πρίγκιπα.
Αν και συνέχισε να στηρίζεται στην υποστήριξη και την ίντριγκα της Λιθουανίας εναντίον της Μόσχας, ο Ιβάν Γ΄ τελικά υπέταξε το Νόβγκοροντ επτά χρόνια αργότερα. Στη συνέχεια, η Μάρφα και τα εγγόνια της τέθηκαν υπό κράτηση και συνοδεία στη Μόσχα (7 Φεβρουαρίου 1478). Τα εδάφη της κατασχέθηκαν. Σύμφωνα με την παράδοση, η Μάρφα αναγκάστηκε να γίνει μοναχή στο Νίζνι Νόβγκοροντ, αλλά η Γκέιλ Λένχοφ υποστηρίζει ότι η μοίρα της μετά τη σύλληψή της είναι αβέβαιη, όπως και η ημερομηνία και οι συνθήκες του θανάτου της.
Αξιολόγηση και μνήμη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πιο πρόσφατη έρευνα υποστηρίζει ότι η Μάρφα καταδικάστηκε από τον Αρχιεπίσκοπο Φεοφίλ του Νόβγκοροντ (1470–1480) για να συγκαλύψει τον ρόλο του στην αποτυχία του Νόβγκοροντ να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του από τη συνθήκη. Η ιστορία της διττής συμπεριφοράς της Μάρφα προς τον μεγάλο πρίγκιπα προφανώς γράφτηκε για πρώτη φορά στο αρχιεπισκοπικό δωμάτιο αντιγραφής χειρογράφων στο Νόβγκοροντ στα μέσα έως τα τέλη της δεκαετίας του 1470.[3]
Η τραγική καριέρα και ο αγώνας της Μάρφα για τη δημοκρατική διακυβέρνηση ώθησαν πολλούς Ρώσους συγγραφείς και ιστορικούς να δείξουν αρκετή συμπάθεια και προσοχή προς το πρόδωπό της, ειδικά εκείνοι με ρομαντικό στυλ. Η ζωή της καταγράφηκε σε μυθιστορηματική μορφή στο σύντομο μυθιστόρημα του Νικολάι Καραμζίν Μάρθα η Δήμαρχος, ή Η Πτώση του Νόβγκοροντ καθώς και σε ένα βιβλίο του Φεντότοφ με τίτλο Μάρφα Ποσαντνίτσα. Η καριέρα της γοήτευσε τον Πούσκιν, που της αφιέρωσε το δοκίμιό του το 1830. Ο Σεργκέι Γεσένιν έγραψε ένα ιστορικό ποίημα για τη Μάρφα τη Δήμαρχο το 1914.
Το άγαλμα της Μάρφα είναι μέρος του Μνημείου της Χιλιετίας της Ρωσίας στο Νόβγκοροντ.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ See Michael C. Paul, "Secular Power and the Archbishops of Novgorod Before the Muscovite Conquest," Kritika: Explorations in Russian and Eurasian History 8, No. 2 (Spr. 2007): 231-270.
- ↑ This treaty of 1456 forbade Novgorod from conducting its foreign affairs without the grand prince's approval. See S. N. Valk, ed., Gramoty Velikogo Novgoroda i Pskova (Moscow and Leningrad: AN SSSR, 1949), Document Nos. 22-23, pp. 39-43.
- ↑ Gail Lenhoff and Janet Martin. “Marfa Boretskaia, Posadnitsa of Novgorod: A Reconsideration of Her Legend and Her Life.” Slavic Review 59, no. 2 (2000): 343-68.
