Μάρτιν Βάλζερ
Ο Μάρτιν Βάλζερ (γερμανικά: Martin Walser) (24 Μαρτίου 1927 – 26 Ιουλίου 2023) ήταν Γερμανός μυθιστοριογράφος και θεατρικός συγγραφέας, ένας από τους κορυφαίους εκπροσώπους της μεταπολεμικής γερμανικής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα. Ξεκίνησε την καριέρα του ως δημοσιογράφος σε ραδιοφωνικό σταθμό, όπου έγραφε και σκηνοθετούσε ραδιοφωνικά θεατρικά έργα. Τα έργα του χαρακτηρίζονται από εύστοχα κοινωνικά σχόλια και την εξερεύνηση της μεταπολεμικής γερμανικής ταυτότητας. Ήταν μέλος της Ομάδας 47 από το 1953.[17]
Βιογραφικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Μάρτιν Βάλζερ γεννήθηκε το 1927 στο Βάσερμπουργκ, στη λίμνη της Κωνσταντίας. Οι γονείς του ήταν έμποροι άνθρακα που διατηρούσαν επίσης ένα πανδοχείο δίπλα στον σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης. Δεύτερο από τρία παιδιά, ο Βάλζερ έχασε τον πατέρα του σε ηλικία 10 ετών. Από το 1938 έως το 1943 φοίτησε στο γυμνάσιο στο Λίνταου και κατατάχθηκε ως βοηθός αεράμυνας. Σύμφωνα με τα Κρατικά Αρχεία του Βερολίνου που δημοσιεύθηκαν τον Ιούνιο του 2007, έγινε μέλος του Ναζιστικού Κόμματος τον Απρίλιο 1944 σε ηλικία 17 ετών. Ο Βάλζερ αρνήθηκε ότι εντάχθηκε εν γνώσει του στο κόμμα αν και αυτό αμφισβητήθηκε. Κατατάχθηκε στον στρατό και μέχρι το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ήταν στρατιώτης της Βέρμαχτ.[18]
Μετά τον πόλεμο, ολοκλήρωσε τη φοίτησή του στο Λίνταου το 1946. Στη συνέχεια σπούδασε λογοτεχνία, ιστορία και φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο του Ρέγκενσμπουργκ και στο Πανεπιστήμιο του Τύμπιγκεν, από όπου έλαβε το διδακτορικό του στη λογοτεχνία το 1951 με διατριβή για τον Φραντς Κάφκα.
Κατά τη διάρκεια των σπουδών του, εργάστηκε ως δημοσιογράφος και στη συνέχεια διευθυντής ραδιοφώνου και τηλεόρασης στη Στουτγάρδη μέχρι το 1957, οπότε αφοσιώθηκε αποκλειστικά στη συγγραφή και εγκαταστάθηκε στη λίμνη της Κωνσταντίας στο Ύμπερλινγκεν.
Από το 1953, ο Βάλζερ προσκαλούνταν τακτικά σε συνέδρια της Ομάδας 47, η οποία επικεντρώθηκε στη λογοτεχνία για μια νέα δημοκρατική Γερμανία. Η ομάδα του απένειμε βραβείο το 1955.
Το 1950, ο Βάλζερ παντρεύτηκε την Καταρίνα Νόινερ-Γέλε. Το ζευγάρι απέκτησε τέσσερις κόρες: την ηθοποιό Φραντσίσκα Βάλζερ, τη συγγραφέα και ζωγράφο Αλίσα Βάλζερ και τις συγγραφείς Γιοχάνα Βάλζερ και Τερέζα Βάλζερ. Ο Γερμανός δημοσιογράφος Γιάκομπ Άουγκσταϊν είναι γιος του Βάλζερ από τη σχέση του με τη μεταφράστρια Μαρία Κάρλσον.
Ήταν μέλος της Ακαδημίας Τεχνών στο Βερολίνο, της Σαξονικής Ακαδημίας Τεχνών, της Γερμανικής Ακαδημίας Γλώσσας και Λογοτεχνίας στο Ντάρμστατ και του Κέντρου PEN Γερμανίας.
Ο Μάρτιν Βάλζερ πέθανε στο Ύμπερλινγκεν το 2023, σε ηλικία 96 ετών.[19]
Διαμάχες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ομιλία του στην αποδοχή του Βραβείου Ειρήνης το 1998 προκάλεσε διαμάχη με τις παρατηρήσεις του Βάλζερ σχετικά με την υπερεκτίμηση της συζήτησης για τις σκληρότητες του Γ' Ράιχ και το Ολοκαύτωμα στην πνευματική και καθημερινή ζωή της Γερμανίας. Η «εργαλειοποίηση του Ολοκαυτώματος», είπε, κινδυνεύει να υποβαθμίσει τη φρίκη και να μετατρέψει τη μνήμη του σε μια τελετουργία. Ο Ίγκνατς Μπούμπις, πρόεδρος του Κεντρικού Συμβουλίου Εβραίων στη Γερμανία, κατηγόρησε τον Βάλζερ ότι ήθελε να «ομαλοποιήσει» το ναζιστικό παρελθόν.[20]
Το 2002, στο μυθιστόρημά του Ο θάνατος ενός κριτικού, ο Μάρτιν Βάλζερ επιτέθηκε βίαια στον ισχυρότερο κριτικό λογοτεχνίας της Γερμανίας, τον Μαρσέλ Ράιχ-Ρανίτσκι, Εβραίο επιζώντα του γκέτο της Βαρσοβίας. Ακολούθησε σκάνδαλο που περιλάμβανε κατηγορίες για αντισημιτισμό, πόλεμο μεταξύ εφημερίδων και αντιπαράθεση μεταξύ των δύο προσωπικοτήτων.
Πολιτική δραστηριότητα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Βάλζερ ήταν γνωστός για την πολιτική του δράση. Το 1961, υποστήριξε το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας (SPD) στην προεκλογική εκστρατεία.
Το 1964, παρακολούθησε τη δίκη του Άουσβιτς στη Φρανκφούρτη και συμμετείχε σε διαμαρτυρίες κατά του πολέμου του Βιετνάμ. Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, υποστήριξε τον Βίλυ Μπραντ για καγκελάριο της Δυτικής Γερμανίας.
Τις δεκαετίες του 1960 και του 1970, ο Βάλζερ μετακινήθηκε περισσότερο προς τα αριστερά και θεωρήθηκε υποστηρικτής του νεοσύστατου Δυτικογερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Ήταν φίλος με κορυφαίους Γερμανούς μαρξιστές όπως ο Ερνστ Μπλοχ και ο Ρόμπερτ Στάιγκερβαλντ και εκείνη την περίοδο επισκέφθηκε τη Μόσχα. Τη δεκαετία του 1980, ο Βάλζερ επέστρεψε στην πολιτική δεξιά.
Συμμετείχε στις προσπάθειες για την επανένωση της Γερμανίας και το 1988 έδωσε μια σειρά διαλέξεων με τίτλο Ομιλίες για τη χώρα του καθενός, στις οποίες τόνισε ότι θεωρούσε τη διαίρεση της Γερμανίας ένα οδυνηρό και αφόρητο χάσμα.
Ήταν ο πρώτος που υπέγραψε την ανοιχτή επιστολή προς τον Καγκελάριο Σολτς, η οποία δημοσιεύτηκε σε περιοδικό στις 29 Απριλίου 2022 και η οποία αντιτίθετο στις παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία λόγω ανησυχίας για έναν Γ' Παγκόσμιο Πόλεμο στα πλαίσια της ρωσοουκρανικής σύγκρουσης.
Λογοτεχνικό έργο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στα πολυάριθμα διηγήματά του, θεατρικά έργα, ραδιοφωνικά έργα, μυθιστορήματα και δοκίμια, ο Μάρτιν Βάλζερ σκιαγραφεί ένα σύνθετο πορτρέτο της μεταπολεμικής δυτικογερμανικής κοινωνίας και αντιτίθενται ανοιχτά σε απόπειρες αναβίωσης του ναζισμού, χαρακτηριστικό της συνεργασίας του με την Ομάδα 47. Στο επίκεντρο των έργων του βρίσκονται συνήθως αντιήρωες - άνθρωποι αποτυχημένοι, δυστυχισμένοι, που δεν καταφέρνουν να ανταποκριθούν στις περιστάσεις και βασανίζονται από αμφιβολίες για την ορθότητα των πράξεών τους.
Έχοντας ζήσει τον πόλεμο, την καταστροφή, τη συμμαχική κατοχή, τη διαίρεση και την ανασυγκρότηση της πατρίδας του, αναφέρθηκε σε θέματα εθνικής συνείδησης, διαχείρισης της μνήμης, συμφιλίωσης με το παρελθόν και ατομικής και συλλογικής ενοχής που απασχολούσαν ιδιαίτερα τη Γερμανία στις μεταπολεμικές δεκαετίες.[21]
Το πρώτο του μυθιστόρημα, Γάμος στο Φίλιπσμπουργκ, εκδόθηκε το 1957. Όπως και τα μεταγενέστερα βιβλία του, διαδραματίζεται στη Νότια Γερμανία, στη μεταπολεμική κοινωνία, και απεικονίζει σατιρικά τη «συντηρητική μεσαία τάξη» κατά τη διάρκεια του λεγόμενου «οικονομικού θαύματος» της Γερμανίας στη δεκαετία του 1950. Το βιβλίο σημείωσε τεράστια επιτυχία, η οποία επέτρεψε στον Βάλζερ να εργαστεί ως ανεξάρτητος συγγραφέας. Το 1958 ο Βάλζερ επισκέφθηκε τις ΗΠΑ για τρεις μήνες και συμμετείχε στο Διεθνές Σεμινάριο του Χάρβαρντ. Επέστρεψε στις ΗΠΑ αρκετές φορές, προσκεκλημένος από αμερικανικά πανεπιστήμια.
Το πιο διάσημο και best-seller έργο του είναι η νουβέλα Αφηνιασμένο άλογο, με πρωταγωνιστές δύο πολύ διαφορετικούς άντρες, πρώην συμμαθητές που βιώνουν την κρίση της μέσης ηλικίας. Εκδόθηκε το 1978 και είχε εμπορική και κριτική επιτυχία. Το 1988 περιέγραψε το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε στο μυθιστόρημά του Μια αναβλύζουσα κρήνη. Το θεατρικό έργο Ο μαύρος κύκνος (1964) διαδραματίζεται σε μια ψυχιατρική κλινική και ο κεντρικός χαρακτήρας είναι ο 20χρονος γιος ενός πρώην γιατρού σε στρατόπεδο συγκέντρωσης που αδυνατεί να αποδεχτεί το ναζιστικό παρελθόν του πατέρα του.
Τα βιβλία του Βάλζερ έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και αρκετά έχουν διασκευαστεί για τον κινηματογράφο.
Βραβεία - διακρίσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Βραβείο Χέρμαν Έσσε (1957)
- Μετάλλιο Αξίας της Βάδης-Βυρτεμβέργης (1980)
- Βραβείο Γκέοργκ Μπύχνερ (1981)
- Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Αξίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας (1987)
- Μεγάλο Λογοτεχνικό Βραβείο της Βαυαρικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών (1990)
- Βραβείο Ρικάρντα Χουχ (1990)
- Τάγμα για την Αξία (Πρωσία) (1992)
- Επίτιμος Διδάκτωρ του Τεχνικού Πανεπιστημίου της Δρέσδης (1994)
- Επίτιμος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Χίλντεσχαϊμ (1995)
- Βραβείο Ειρήνης των Γερμανών Βιβλιοπωλών (1998)
- Επίτιμος Διδάκτωρ του Καθολικού Πανεπιστημίου των Βρυξελλών (1998)
- Νικητής του Γερμανικού Λογοτεχνικού Βραβείου (2002)[22]
Σημαντικότερα έργα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Μάρτιν Βάλζερ έχει δημοσιεύσει πάνω από 50 βιβλία, μεταξύ των οποίων:
- 1955: Ein Flugzeug über dem Haus - Ένα αεροπλάνο πάνω από τη στέγη
- 1957: Ehen in Philippsburg - Γάμος στο Φίλιπσμπουργκ
- 1960: Halbzeit - Ημίχρονο
- 1961: Eiche und Angora - Δρυς και κουνέλια Αγκορά (θεατρικό έργο)
- 1963: Überlebensgroß Herr Krott - Ο υπερφυσικός κύριος Κροτ
- 1964: Der Schwarze Schwan - Ο μαύρος κύκνος, θεατρικό έργο
- 1964: Lügengeschichten - Καυχησιολογίες
- 1966: Das Einhorn - Ο μονόκερως
- 1978: Ein fliehendes Pferd - Αφηνιασμένο άλογο
- 1991: Die Verteidigung der Kindheit - Η υπεράσπιση της παιδικής ηλικίας
- 1998: Ein Springender Brunnen - Μια αναβλύζουσα κρήνη (αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα)
- 2002: Tod eines Kritikers - Ο θάνατος ενός κριτικού
Μεταφράσεις στα ελληνικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ο άντρας που ήξερε ν΄αγαπάει, μτφ. Ηλίας Τσιριγκάκης, εκδ. Εστία, 2013 [23]
- Η στιγμή του έρωτα, μτφ. Ηλίας Τσιριγκάκης, εκδ. Εστία, 2008
- Η υπεράσπιση της παιδικής ηλικίας, μτφ. Κώστας Κουτσουρέλης, εκδ. Εστία, 2001
- Ο θάνατος ενός κριτικού, μτφ. Ηλίας Τσιριγκάκης, εκδ. Εστία, 2004
- Βιογραφία ενός έρωτα, μτφ. Γιώτα Λαγουδάκου, εκδ. Καστανιώτης, 2004
- Αφηνιασμένο άλογο, μτφ. Τούλα Σιετή, εκδ. Οδυσσέας, 1988
- Ανεπίδοτα γράμματα, μτφ. Τούλα Σιετή, εκδ. Οδυσσέας, 1988
- Δρυς και κουνέλια Αγκορά, μτφ. Γιώργος Μούστρης, εκδ. Δωδώνη
- Η πηγή, μτφ. Αλεξάνδρα Παύλου, εκδ. Καστανιώτης, 2001
- Ένα ατέρμονο κυριακάτικο απόγευμα, εκδ. Έψιλον
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014.
- ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ (Αγγλικά) SNAC. w66q46zg. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ «Wir trauern um Martin Walser. Der Rowohlt Verlag trauert um seinen Autor Martin Walser, der am 26. Juli 2023 im Alter von 96 Jahren gestorben ist.». Rowohlt Verlag. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2023.
- ↑ «Autor Martin Walser in Wasserburg beigesetzt». 31 Ιουλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2023.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 11928837r. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ CONOR.SI. 19282531.
- 1 2 abART. 114864. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021.
- ↑ Edgar Lersch, Reinhold Viehoff: «Rundfunk, Politik, Literatur. Martin Walsers früher Erfahrungen bei Süddeutschen Rundfunk zwischen 1949 und 1957» (Γερμανικά) σελ. 213–257.
- ↑ 118628852. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2025.
- ↑ www
.waldshut-tiengen .de /freizeit /kultur /literaturpreis. - ↑ «Der Stiftungsrat hat den deutschen Schriftsteller Martin Walser zum Träger des Friedenspreises 1998 gewählt. Die Verleihung fand während der Frankfurter Buchmesse am Sonntag, 11. Oktober 1998, in der Paulskirche statt. Die Laudatio hielt Frank Schirrmacher.».
- ↑ «Friedrich-Hölderlin-Preis der Stadt Bad Homburg». Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2021.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2021.
- ↑ . «goethe.de/prj/zei/en/martin walser biografy».
- ↑ . «studysmarter.co.uk/explanations/german/german-literature/martin-walser/».
- ↑ . «tovima.gr/2023/08/06/cultureΗ «πιο ελληνική βραδιά» του Μάρτιν Βάλζερ».
- ↑ . «imdb.com/name/martin walser».
- ↑ . «kathimerini.gr/culture/Μάρτιν Βάλζερ, εκφραστής του ευρωπαϊκού πνεύματος».
- ↑ . «encyclopedia.com/arts/educational-magazines/walser-martin-1927».
- ↑ . «protoporia.gr/balzer-martin».
