Μάρκος Τερέντιος Βάρρων Λούκουλλος
| Μάρκος Τερέντιος Βάρρων Λούκουλλος | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Marcus Terentius Varro Lucullus (Λατινικά)[1] |
| Γέννηση | 116 π.Χ.[2] Αρχαία Ρώμη |
| Θάνατος | 56 π.Χ. (περίπου)[3] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Αρχαία Ρώμη |
| Θρησκεία | Θρησκεία στην αρχαία Ρώμη |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | Ρωμαίος πολιτικός Ρωμαίος στρατιωτικός |
| Πολιτική τοποθέτηση | |
| Πολιτικό κόμμα/Κίνημα | optimates |
| Οικογένεια | |
| Γονείς | Λεύκιος Λικίνιος Λούκουλλος (πραίτωρ το 104 π.Χ.)[4][5] και Καικιλία Μετέλλα[4][6] |
| Αδέλφια | Λούκουλλος[1] |
| Οικογένεια | Licinii Luculli και Terentii Varrones |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Αγορανόμος (Aedilis) Ρωμαίος συγκλητικός (άγνωστη τιμή)[7] Ύπατος στην αρχαία Ρώμη (73 π.Χ.)[7] |
Ο Μάρκος Τερέντιος Βάρρο Λούκουλλος, λατινικά: Marcus Terentius Varro Lucullus (116 – λίγο μετά το 56 π.Χ.), νεότερος αδελφός του πιο διάσημου Λeύκιου Λικίνιου Λούκουλλου, ήταν υποστηρικτής του Λeύκιου Κορνήλιου Σύλλα και ύπατος της αρχαίας Ρώμης το 73 π.Χ. Ως ανθύπατος της Μακεδονίας το 72 π.Χ., νίκησε τους Βέσσους στη Θράκη, και προχώρησε στον Δούναβη και στη δυτική ακτή του Εύξεινου Πόντου. Επιπλέον, συμμετείχε οριακά στον Γ΄ Πόλεμο των Δούλων (γνωστό και ως Πόλεμο του Σπάρτακου).
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Όνομα και οικογένεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γεννημένος στη Ρώμη ως Mάρκος Λικίνιος Λούκουλλος, υιοθετήθηκε αργότερα από έναν κατά τα άλλα άγνωστο Mάρκο Τερέντιο Βάρρωνα (όχι τον μελετητή Βάρρωνα Ρεατινό). Ως αποτέλεσμα της υιοθεσίας, το πλήρες επίσημο όνομά του, όπως αναφέρεται στις επιγραφές, έγινε M(arcus) Terentius M(arci) f(ilius) Varro Lucullus . Τα λογοτεχνικά κείμενα τον αναφέρουν συνήθως ως M. Lucullus ή απλά Lucullus, κάτι που στην περίπτωση του Aππιανού, Civil Wars 1.120, για παράδειγμα, προκάλεσε σύγχυση με τον πιο διάσημο αδελφό τού Μάρκου, Λεύκιου Λικίνιου Λούκουλλου.
Πρώτες δημόσιες δραστηριότητες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις αρχές της δεκαετίας του 90 π.Χ., ο νεαρός Μάρκος και ο αδελφός του Λεύκιος άσκησαν ανεπιτυχή δίωξη στον Σερβίλιο τον οιωνοσκόπο. Αυτός ο άνδρας είχε λειτουργήσει νωρίτερα ως εισαγγελέας στη δίκη για υπεξαίρεση (de repetundis), που έστειλε τον πατέρα τους, Λεύκιο Λικίνιο Λούκουλλο σε εξορία στη Λουκανία.
Υπηρεσία υπό τον Σύλλα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Όταν ο Σύλλας επέστρεψε από την Ανατολή την άνοιξη του 83 π.Χ. για να πολεμήσει τους οπαδούς τού Γ. Μάριου, ο Μάρκος Λούκουλλος, όπως και ο αδελφός του Λεύκιος, ενώθηκε με τις δυνάμεις του Σύλλα. Υπηρέτησε υπό τον εξάδελφό του, τον ιδιοκτήτη Κόιντο καικίλιο Μέτελλο Πίο, ως λεγάτος στη Βόρεια Ιταλία. Στην αρχή, ο Μάρκος Λούκουλλος αναγκάστηκε να υποχωρήσει στη μικρή πόλη της Πλακεντίας, αλλά μόλις ο Μέτελλος νίκησε τα ανώτερα στρατεύματα του Μαριανού στρατηγού Γάιου Νορβανού, ο Μάρκος Λούκουλλος έσπασε την πολιορκία, και νίκησε ένα απόσπασμα που άφησε πίσω του ο Νορβανός. Στη Φιδεντία, διοικούσε 15 κοόρτεις (περίπου 3.600 άνδρες) και κατάφερε να νικήσει μία ανώτερη δύναμη 50 κοορτών (12.000 ανδρών) υπό τον λεγάτο του Γναίου Παπίριου Κάρβωνα, τον Κουίνκτιο, εκ των οποίων τα στρατεύματά του σκότωσαν 1.800 άνδρες.
Ιερέας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πιθανώς με πρόταση του εξαδέλφου, του μεγίστου αρχιερέα (pontifex maximus) Κόιντου Καικίλιου Μέτελλου Πίου, ο Μάρκος Λούκουλλος προτάθηκε και εξελέγη στον Σύλλογο ποντιφικών. Αυτό μπορεί να συνέβη, όταν ο Σύλλας επέκτεινε τον Σύλλογο ποντιφικών από 9 σε 15 μέλη το 81 π.Χ. Η ιδιότητα μέλους σε έναν από τους τέσσερις μεγάλους συλλόγους ιερέων ήταν μία τιμή, που εθεωρείτο σχεδόν ίση με την κατάκτηση μίας υπατείας, και προοιωνιζόταν τα καλύτερα για τη μελλοντική σταδιοδρομία του Μάρκου Λούκουλλου.
Αγορανόμος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παρόλο που δεν ήταν καν παρών στις εκλογές του 80 π.Χ., ο Μάρκος Λούκουλλος εκλέχτηκε για να υπηρετήσει ως αγορανόμος καθέδρας (curule aedile) για το 79 π.Χ. μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό του Λεύκιο Λικίνιο Λούκουλλο, ο οποίος είχε επιστρέψει πρόσφατα από τη ρωμαϊκή επαρχία της Ασίας. Η αγορανομία τους διακρίθηκε από αγώνες-παιχνίδια, που ο Μ. Τ. Κικέρων πολύ αργότερα θυμόταν ακόμη το μεγαλείο τους. Μεταξύ άλλων, τα αδέλφια εισήγαγαν περιστρεφόμενα σκηνικά, στην προσωρινή σκηνή που είχαν φτιάξει για θεατρικές παραστάσεις. Επιπλέον, ήταν οι πρώτοι που έβαλαν έναν ελέφαντα εναντίον ενός ταύρου στην αρένα.
Δικαστής
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εκλεγμένος πραίτωρ των ξένων (praetor peregrinus), ο πραίτωρ που ήταν υπεύθυνος για δικαστικές υποθέσεις που αφορούσαν μη Ρωμαίους πολίτες, για το 76 π.Χ., ο Μάρκος Λούκουλλος προήδρευσε σε μία cause célèbre, τη δίκη εναντίον του Γάιου Αντώνιου Υβρίδα (αργότερα συναδέλφου του Κικέρωνα ως υπάτου). Ο Αντώνιος Υβρίδας είχε πλουτίσει αδιάντροπα ως κληρονόμος του Σύλλα στην Ελλάδα κατά τον Α' Μιθριδατικό πόλεμο. Ο εισαγγελέας, ο νεαρός Ιούλιος Καίσαρας, κέρδισε μία καταδίκη. Ωστόσο ο Αντώνιος κατάφερε να ανατραπεί η καταδίκη του, προσφεύγοντας στους τριβούνους των πληβείων: διότι, όπως είπε, δεν μπόρεσε να πάρει δίκαιη δίκη στη Ρώμη εναντίον ενός Έλληνα.
Εκτός από αυτό, ο πραίτωρ Μάρκος Λούκουλλος πιστώνεται με ένα διάταγμα κατά των ένοπλων συμμοριών σκλάβων, που εξουσιοδοτούσε τα θύματα να απαιτούν αποζημίωση τετραπλάσια του ποσού των ζημιών τους από τους ιδιοκτήτες των σκλάβων.
Ύπατος και κυβερνήτης Μακεδονίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ως ύπατος το 73 π.Χ. (μαζί με τον Γάιο Κάσσιο Λογγίνο), ψήφισε νόμο, που παρείχε επιδοτούμενα σιτηρά για άπορους Ρωμαίους πολίτες (lex Terentia et Cassia frumentaria). [8] Το όνομά του εμφανίζεται επίσης σε μία περίφημη επιγραφή (IG VII, 413), επιστολή που ενημερώνει τους κατοίκους του Ωρωπού στην Ελλάδα, ότι η Σύγκλητος εξέδωσε διάταγμα υπέρ τους σχετικά με τη διαμάχη τους με τους Ρωμαίους εισπράκτορες φόρων.
Μετά την υπατεία του, ο Μάρκος Λούκουλλος έγινε κυβερνήτης (ανθύπατος, proconsul) της σημαντικής επαρχίας της Μακεδονίας. Χρησιμοποίησε τη θητεία του για να ηγηθεί μίας επιτυχημένης εκστρατείας εναντίον μίας γειτονικής φυλής, των Θρακών Βεσσών. Κατά τη διάρκεια αυτού του πολέμου, προχώρησε στον Δούναβη και στη δυτική ακτή του Εύξεινου Πόντου, όπου κατέκτησε μία σειρά από ελληνικές πόλεις, που ήταν βάσεις του Μιθριδάτη ΣΤ΄ του Μεγάλου, όπως την Απολλωνία, την Καλλάτιδα, την Τόμη και την Ίστρο. [9] Γι' αυτά τα επιτεύγματα, του απονεμήθηκε ένας θρίαμβος που τέλεσε το 71 π.Χ. Μέρος της λείας αυτής της εκστρατείας ήταν ένα κολοσσιαίο άγαλμα του Απόλλωνα, που πήρε ο Μάρκος Λούκουλλος από έναν ναό σε ένα νησί κοντά στην Απολλωνία. Μπορεί να ήταν με αφορμή τον θρίαμβό του, που το έστησε στον ναό του Διός Αρίστου Μεγίστου (Jupiter Optimus Maximus).
Νωρίτερα την ίδια χρονιά, το 71 π.Χ., ο Μάρκος Λούκουλλος έπαιξε επίσης μικρό ρόλο στην ήττα του στρατού των σκλάβων του Σπάρτακου. Ανακλήθηκε πρόωρα από τη θέση του στη Μακεδονία, για να βοηθήσει στην καταστολή των επαναστατημένων σκλάβων. Εκείνη την εποχή ο Σπάρτακος μόλις είχε καταφέρει να περάσει μέσα από τα στρατεύματα του Μ. Λ. Κράσσου, που τον είχαν στριμώξει κοντά στο Ρήγιο, απέναντι από τη Σικελία, και πήρε το δρόμο του προς το Βρινδήσιο, απέναντι από την Ελλάδα, πιθανώς για να πλεύσει από εκεί προς την Ελλάδα ή την Ιλλυρία. Ωστόσο, όταν έλαβε την είδηση ότι ο Mάρκος Λου΄κουλλος και τα στρατεύματά του είχαν ήδη αποβιβαστεί στο Bρινδίσιον, γύρισε και αντιμετώπισε τον καταδιωκτικό στρατό του Κράσσου για την τελική και αποφασιστική μάχη του πολέμου.
Μετέπειτα ζωή και το τέλος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 70 π.Χ., ο Μάρκος Λούκουλλος βοήθησε τον Κικέρωνα να επιτύχει την περίφημη δίωξη του Βέρρες εμφανιζόμενος ως μάρτυρας της δίωξης (όπως και ο υπατικός συνάδελφός του από το 73, Γάιος Κάσσιος Λογγίνος Βάρος, μεταξύ άλλων).
Το 66 ή το 65 π.Χ., ο Μάρκος Λούκουλλος δικάστηκε από τον Γάιο Μέμμιο για τις δραστηριότητές του υπό τον Σύλλα, αλλά αθωώθηκε. Το 65 μίλησε ως ένας από τους μάρτυρες της κατηγορίας στη δίκη για εσχάτη προδοσία (maiestas) εναντίον του πρώην τριβούνου των πληβείων Γάιου Κορνήλιου, τον οποίο οι ευγενείς θεωρούσαν επαναστάτη. Τον Κορνήλιο υπερασπίστηκε ο Κικέρωνας.
Το 63 π.Χ. ο Μάρκος Λούκουλλος αντιτάχθηκε στην προσπάθεια του Κατιλίνα να σκοτώσει τους υπάτους, μεταξύ των οποίων και τον Κικέρωνα, και να ανατρέψει την κυβέρνηση. Το επόμενο έτος, υπηρέτησε ως κύριος μάρτυρας για την υπεράσπιση στη δίκη κατά του φίλου του, ποιητή Λικίνιου Αρχία, στην οποία ο Κικέρων έδωσε την περίφημη ομιλία του για την υπεράσπιση των αξιώσεων του Αρχία για ρωμαϊκή υπηκοότητα. Αργότερα, το 58 και το 57 π.Χ., ο Μάρκος Λούκουλλος ανήκε στην ομάδα που εργάστηκε στα παρασκήνια για να επιτρέψει την επιστροφή του Κικέρωνα από την εξορία. Όταν ο αδελφός του, Λεύκιος Λούκουλλος, έχασε τις διανοητικές του δυνάμεις, ο Mάρκος Λου΄κουλλος έγινε ο νόμιμος κηδεμόνας του: τον έθαψε στο Τοσκουλανό κτήμα του το 56 π.Χ. Ο ίδιος ο Mάρκος Λούκουλλος απεβίωσε λίγο αργότερα.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Λούκουλλος
- γένος Λικινίων
Αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 «Licinii» (Ρωσικά)
- ↑ 2,0 2,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1982. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2021.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1982. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2021.
- ↑ 5,0 5,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1759. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2021.
- ↑ 6,0 6,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 3947. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2021.
- ↑ 7,0 7,1 Thomas Robert Shannon Broughton: «The Magistrates of the Roman Republic» (Αγγλικά) Αμερικανική Φιλολογική Εταιρεία. 1951. ISBN-10 0-89130-812-1.
- ↑ «LacusCurtius • The Roman Welfare System (Smith's Dictionary, 1875)». penelope.uchicago.edu. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2023.
- ↑ «J. Harmatta - 1.6». www.kroraina.com. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2023.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αρχαίες πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Appian, The Civil Wars 1.92 και 120.
- Asconius, Commentary on Cicero's In Toga Candida σελ. 84 Κλαρκ.
- Cicero, "Pro Tullio" 8–11.
- Corpus Inscriptionum Latinarum I 2 .719 = 11.6331.
- Ευτρόπιος 6.10.1.
- Επιγραφές Graecae VII 413.
- Livy, Periochae 88.
- Pliny, Naturalis Historia 4.92 και 34.38
- Πλούταρχος, Λούκουλλος 1, 37 και 43. Καίσαρας 4.
- Quintus Cicero, Commentariolum Petitionis 8.
- Sallust, Ιστορίες 4.18 M.
- Στράβων, Γεωγραφία 7.6.1.
Δευτεροβάθμια λογοτεχνία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Arkenberg, JS "Licinii Murenae, Terentii Varrones και Varrones Murenae." Historia 42 (1993) 326–51.
- Μπράντλεϊ, Κιθ. Η δουλεία και η εξέγερση στον ρωμαϊκό κόσμο. Bloomington: Indiana University Press, 1989. (ISBN 0-253-31259-0)ISBN 0-253-31259-0
- Broughton, T. Robert S. "Magistrates of the Roman Republic." Τομ. 2. Cleveland: Case Western University Press, 1968, σελ. 118-19.
- Γκέλζερ, Ματίας. Κικερώνας. Ein biographischer Versuch. Wiesbaden: Franz Steiner Verlag, 1969 (repr. 1983). (ISBN 3-515-04089-7)ISBN 3-515-04089-7 .
- Γκέλζερ, Ματίας. Καίσαρας. Der Politiker und Staatsmann. 6η έκδ. Wiesbaden: Franz Steiner Verlag, 1960 (repr. 1983). (ISBN 3-515-03907-4)ISBN 3-515-03907-4 .
- Keaveney, Arthur. Λούκουλλος. Μια Ζωή. Λονδίνο/Νέα Υόρκη: Routledge, 1992. (ISBN 0-415-03219-9)ISBN 0-415-03219-9 .
- Mommsen, Theodor, "The History of Rome, Books IV", έργο Gutenberg ηλεκτρονική έκδοση, 2004. (ISBN 0-415-14953-3)ISBN 0-415-14953-3 .
- Strachan-Davidson, JL (επιμ.), Appian, Civil Wars: Book I, Οξφόρδη 1902.
- Τέιλορ, Λίλι Ρος. «Οι συνάδελφοι του Καίσαρα στο Ποντιφικό Κολλέγιο». American Journal of Philology 63 (1942) 385–412.
- Ward, Allen M. "Politics in the Trials of Manilius and Cornelius." Transactions and Proceedings of the American Philological Association 101 (1970), pp. 545–556.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- M. Terentius (Licinius 109) M. f. Varro Lucullus in the Digital Prosopography of the Roman Republic.
- For the Greek text of the Epistula de Amphiarai Oropii agris, see epigraphy.packhum.org
- A Latin version is available at [1]