Μάρια Παβλικόφσκα-Γιασνοζέφσκα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μάρια Παβλικόφσκα-Γιασνοζέφσκα
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Maria Pawlikowska-Jasnorzewska (Πολωνικά)
Γέννηση24  Νοεμβρίου 1891[1][2][3]
Κρακοβία[4][5]
Θάνατος9  Ιουλίου 1945[1][2][3]
Μάντσεστερ[6]
Αιτία θανάτουκαρκίνος
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Χώρα πολιτογράφησηςΚισλεϊθανία
Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά[7][8]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταποιήτρια[9]
θεατρική συγγραφέας[9]
συγγραφέας
Αξιοσημείωτο έργοBaba-Dziwo
Περίοδος ακμής1922
Οικογένεια
ΓονείςΒόιτσεχ Κόσακ
ΑδέλφιαΓέζι Κόσακ
Μαγκνταλένα Σαμοζβάνιετς
Οικογένειαοικογένεια Κόσακ
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΧρυσή Δάφνη (Πολωνική Ακαδημία Λογοτεχνίας)
Χρυσός Σταυρός της Αξίας[10]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η Μάρια Παβλικόφσκα-Γιασνοζέφσκα (πολωνικά: Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, το γένος Κόσακ [Kossak]) (24 Νοεμβρίου 1891 – 9 Ιουλίου 1945) ήταν Πολωνή ποιήτρια γνωστή ως η Πολωνή Σαπφώ και «βασίλισσα της λυρικής ποίησης» κατά τη διάρκεια της Πολωνίας του μεσοπολέμου . Ήταν επίσης δραματουργός.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

 Η ενότητα αυτή δεν τεκμηριώνεται επαρκώς με παραπομπές. Παρακαλούμε βοηθήστε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Ατεκμηρίωτο υλικό μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί. (Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 14/12/2022)
Παβλικόφσκα-Γιασνοζέφσκα, δεκαετία του 1920
Παβλικόφσκα-Γιασνοζέφσκα, παστέλ του Στανίσουαφ Ιγκνάτσι Βιτκιέβιτς, 1924

Γεννημένη στην Κρακοβία σε οικογένεια ζωγράφων, η Μάρια Κόσακ μεγάλωσε στο αρχοντικό γνωστό ως Κοσακούφκα (Kossakówka), όπου περιβάλλονταν από καλλιτέχνες, συγγραφείς και διανοούμενους. Ο παππούς της, Γιούλιους Κόσακ, και ο πατέρας της, Βόιτσεχ Κόσακ, ήταν και οι δύο επαγγελματίες ζωγράφοι, διάσημοι για τις απεικονίσεις ιστορικών σκηνών και αλόγων. Η μικρότερη αδερφή της, Μαγκνταλένα Σαμοζβάνιετς, ήταν επίσης δημοφιλής συγγραφέας σάτιρας.

Γνωρίζοντας άπταιστα γαλλικά, αγγλικά και γερμανικά, στα νιάτα της, η Κόσακ μοίρασε τον χρόνο της μεταξύ ζωγραφικής και ποίησης. Μόνο κατά τη διάρκεια του γάμου της με τον Γιαν Παβλικόφσκι — μετά την ακύρωση του πρώτου γάμου της με τον Βουαντίσουαφ — επικράτησαν τα λογοτεχνικά της ενδιαφέροντα, εμπνευσμένα από τις συζητήσεις του ζευγαριού για την ποιητική της παραγωγή και τον κόσμο της λογοτεχνίας γενικότερα. Η παθιασμένη σχέση τους βασισμένη στα κοινά ενδιαφέροντα και την αμοιβαία αγάπη ήταν μια ατελείωτη πηγή ποιητικής έμπνευσης για εκείνη. Ωστόσο, ο δεύτερος γάμος της απέτυχε.

Μετά το διαζύγιό της, η Μάρια Παβλικόφσκα συνδέθηκε με την ομάδα ποιητών Σκαμάντερ (Skamander) με έδρα τη Βαρσοβία: Γιούλιαν Τούβιμ, Γιαν Λέχον, Καζίμιες Βιεζίνσκι και άλλους διάσημους συγγραφείς, όπως οι Γιαρόσουαφ Ιβασκιέβιτς, Ιρένα Κσιβίτσκα, Καζιμιέρα Ιουακοβιτσούβνα και Ταντέους Μπόι-Ζελένσκι Στη μεσοπολεμική περίοδο, η Παβλικόφσκα-Γιασνοζέφσκα εξέδωσε δώδεκα τόμους ποίησης και καθιερώθηκε ως μια από τις πιο καινοτόμες ποιήτριες της εποχής.

Ξεκίνησε την καριέρα της ως θεατρική συγγραφέας το 1924, με την πρώτη της κωμωδία, Άρτσιμπαλντ ο σοφέρ, που παρήχθη στη Βαρσοβία. Μέχρι το 1939 είχε γράψει δεκαπέντε θεατρικά έργα των οποίων η αντιμετώπιση θεμάτων ταμπού, όπως η άμβλωση, οι εξωσυζυγικές σχέσεις και η αιμομιξία προκάλεσε σκάνδαλα. Συγκρίθηκε από τους κριτικούς με τον Μολιέρο, τον Πιέρ Καρλέ ντε Σαμπλαίν ντε Μαριβώ, τον Όσκαρ Ουάιλντ, τον Τζορτζ Μπέρναρντ Σω και τον Στανίσουαφ Ιγκνάτσι Βιτκιέβιτς.[11] Τα έργα της απεικόνιζαν την αντισυμβατική προσέγγισή της στη μητρότητα, την οποία αντιλαμβανόταν ως μια οδυνηρή υποχρέωση που τερματίζει το αμοιβαίο πάθος. Μίλησε υπέρ του δικαιώματος της γυναίκας στην επιλογή.

Το 1939, με την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ακολούθησε τον τρίτο σύζυγό της, Στέφαν Γιασνοζέφσκι, στην Αγγλία. Διαγνώστηκε με καρκίνο των οστών το 1944, σύντομα έγινε ημιπληγική, και στις 9 Ιουλίου 1945 πέθανε στο Μάντσεστερ. Την φρόντιζε μέχρι το τέλος ο σύζυγός της. Τάφηκε με τον σύζυγό της στο Νότιο Κοιμητήριο του Μάντσεστερ.

Βραβεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 119020866. Ανακτήθηκε στις 14  Αυγούστου 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Maria-Pawlikowska-Jasnorzewska. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 10708252. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 22  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ 11.433.43.
  6. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  7. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12069315q. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  8. ↑ CONOR.SI. 34725475.
  9. ↑ 9,0 9,1 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/93354. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  10. ↑ Ανακτήθηκε στις 8  Μαρτίου 2021.
  11. ↑ Pawlikowska-Jasnorzewska's Baba-dziwo. Experimenting With the Popular www.findarticles.com

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Μορτκόβιτς-Ολτσακόβα, Χάννα (1961). Bunt wspomnień. Κρατικό Εκδοτικό Ινστιτούτο.
  • Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Motyle / Πεταλούδες. Δίγλωσση έκδοση. Poezje wybrane/Επιλεγμένα ποιήματα. Επιλογή και μετάφραση Μπαρμπάρα Μπογκότσεκ και Τόνι Χάουαρντ. Μετάφραση της Άννα Νασιλόφσκα. Κρακοβία: Wydawnictwo Literackie, 2000, 2007.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μάρια_Παβλικόφσκα-Γιασνοζέφσκα&oldid=10454417"