Μάρια Κοτάρμπα
| Μάρια Κοτάρμπα | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Maria Kotarba (Πολωνικά) |
| Γέννηση | 4 Σεπτεμβρίου 1907[1] Πολωνία |
| Θάνατος | 30 Δεκεμβρίου 1956[1] Owczary, Oława County |
| Χώρα πολιτογράφησης | Πολωνία |
| Θρησκεία | Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία[1] |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Πολωνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | αντιστασιακός |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Πόλεμοι/μάχες | Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Δίκαιοι των Εθνών (18 Σεπτεμβρίου 2005)[1] |
Η Μάρια Κοτάρμπα (πολωνικά: Maria Kotarba) (4 Σεπτεμβρίου 1907 - 30 Δεκεμβρίου 1956) ήταν μεταφορέας στο πολωνικό κίνημα αντίστασης, η οποία μετέφερε λαθραία παράνομα μηνύματα και προμήθειες μεταξύ των τοπικών αντιστασιακών ομάδων. Συνελήφθη, βασανίστηκε και ανακρίθηκε από τη Γκεστάπο ως πολιτική κρατούμενος, πριν φυλακιστεί στο Τάρνουφ και στη συνέχεια απελαθεί στο Άουσβιτς στις 6 Ιανουαρίου 1943. Η Μαρία Κοτάρμπα αναγνωρίστηκε ως Δίκαιος των Εθνών από το Γιαντ Βασσέμ στις 18 Σεπτεμβρίου 2005 για τη διακινδύνευση της ζωή της για να σώσει τη ζωή Εβραίων κρατουμένων σε δύο ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.[2][3]
Στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Κοτάρμπα γεννήθηκε κοντά στο Νόβι Σοντς της νότιας Πολωνίας (τότε στον Αυστριακό Διαμελισμό). Μετά τη ναζιστική γερμανική εισβολή στην Πολωνία τον Σεπτέμβριο του 1939, η Κοτάρμπα, ως Καθολική, έγινε μάρτυρας της εξόντωσης των Εβραίων γειτόνων της κοντά στο Γκορλίτσε, όπου ζούσε και ορκίστηκε να βοηθήσει οποιονδήποτε Εβραίο μπορούσε.[4] Αφού έφτασε στο Άουσβιτς το χειμώνα του 1943, της δόθηκε ο αριθμός κρατουμένου 27995 και μετά από μια σειρά από καθήκοντα στρατοπέδευσης, στα μέσα του 1943 ανατέθηκε στην Κομόντο Γκαρντερέι, την ομάδα εργασιών κηπουρικής. Εργάστηκε στους κατασχεθέντες κήπους γύρω από το κοντινό χωριό Ράισκο, όπου ασχολήθηκε με την καλλιέργεια λαχανικών και άλλων βοηθητικών εργασιών.[3] Μέχρι το καλοκαίρι του 1943, το κίνημα αντίστασης στο στρατόπεδο οργανώθηκε και ενέταξε την Κοτάρμπα στις τάξεις τους. Η φήμη της ως ειδικευμένης μεταφορέα ταξίδεψε μαζί της από το Τάρνουφ. Η Κοτάρμπα συμμετείχε στο παράνομο εμπόριο τροφίμων, φαρμάκων και μηνυμάτων από εξωτερικές ομάδες αντίστασης στο στρατόπεδο.
Φιλίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στο στρατόπεδο, η Κοτάρμπα συναντήθηκε με τη Λένα Μανκόφσκα (το γένος Μπάνκιερ), που απελάθηκε στο στρατόπεδο από το Γκέτο του Μπιαουίστοκ. Κατά την εγγραφή, οι κρατούμενοι-υπάλληλοι κατέγραψαν τη Λένα ως Πολωνή πολιτική κρατούμενη λόγω της μη εβραϊκής εμφάνισής της. Οι δύο γυναίκες ανέπτυξαν μια βαθιά και διαρκή φιλία.[3] Η Κοτάρμπα γνώριζε την επικίνδυνη θέση της Μανκόφσκα και έκανε ό,τι μπορούσε για να την βοηθήσει, καθώς και την αδερφή της, Γκούτα, που έφτασε στο Άουσβιτς από το στρατόπεδο εξόντωσης του Μαϊντάνεκ με τη φίλη της Χένια Τρισκ. Η Λένα Μανκόφσκα αναφέρθηκε στον Κοτάρμπα ως «Μαμά του Άουσβιτς» (πολωνικά: Mateczka).[5] Ως μεταφορέας, ο Κοτάρμπα παρέδωσε φάρμακα για τους φυλακισμένους-γιατρούς και έφερε άλλα προμήθειες, τις οποίες μοίρασαν. Χρησιμοποίησε τις αντιστασιακές επαφές της για να δώσει στη Μανκόφσκα ελαφρύτερα καθήκοντα όταν αρρώστησε και μαγείρευε σούπα για αυτήν σε μια μικρή σόμπα στο μπλοκ της.[6]
Τον Ιανουάριο του 1945, η Σούτσσταφφελ εκκένωσε το στρατόπεδο μέσω του Μπίρκεναου βαθύτερα στη ναζιστική Γερμανία. Οι δύο γυναίκες έφτασαν ξεχωριστά στο Ράβενσμπρικ με ανοιχτά βαγόνια κάρβουνου. Η Κοτάρμπα βρήκε την Εβραία φίλη της σχεδόν νεκρή στο χιόνι και τη μετέφερε στους δικούς της στρατώνες.[4] Τον Φεβρουάριο του 1945, η Σούτσσταφφελ μετέφερε και πάλι τους κρατούμενους στο υποστρατόπεδο Νόιστατ-Γκλέβε, όπου ο Κόκκινος Στρατός απελευθέρωσε τις γυναίκες τον Μάιο του 1945. Μετά την απελευθέρωση, οι δύο φίλες χώρισαν. Η Μαρία Κοτάρμπα επέστρεψε στην πατρίδα της στην Πολωνία, παρέμεινε άγαμη και πέθανε το 1956, σε ηλικία 49 ετών, και δεν επανήλθε ποτέ στην υγεία που απολάμβανε πριν από τον πόλεμο. Θάφτηκε στο Οφτσάρι.[7]
Η Λένα Μανκόφσκα παντρεύτηκε και εγκαταστάθηκε στη Μεγάλη Βρετανία. Το 1997, η Λένα έκανε μια ανεπιτυχή προσπάθεια να καταστήσει τη Μαρία, τον «Άγγελο του Άουσβιτς» της,[3] αναγνωρίσιμη ως έναν από τους Δίκαιους των Εθνών από το Γιαντ Βασσέμ στην Ιερουσαλήμ. Οκτώ χρόνια αργότερα ο Τζέιμς Φουκάρ υπέβαλε με επιτυχία την κατάθεσή της, η οποία εγκρίθηκε από το Γιαντ Βασσέμ στις 8 Δεκεμβρίου 2005, βάσει των προσόντων της Κοτάρμπα για ένταξη.[6]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «The Righteous Among the Nations Database» (Αγγλικά)
- ↑ Yad Vashem Remembrance Authority, Μάρια Κοτάρμπα
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 The State Museum Auschwitz-Birkenau, Πολωνία. Τζέιμς Φουκάρ, Angel of Auschwitz honoured Αρχειοθετήθηκε 2008-12-10 στο Wayback Machine. 2006 (PDF 109.5 KB) στο www.auschwitz.org.pl
- ↑ 4,0 4,1 ΜακΝτόνα, Κρις "Maria Kotarba, Poland" International Raoul Wallenberg Foundation
- ↑ Ιρενέους Ντάνκο, Pośmiertne honory dla "Mateczki z Auschwitz", (Μεταθανάτιες τιμές για τη «Μαμά του Άουσβιτς») 25 Οκτωβρίου 2006, Gazeta.pl, Κρακοβία (πολωνικά)
- ↑ 6,0 6,1 Τζέιμς Φουκάρ, homepage, Maria Kotarba: Righteous Among the Nations Αρχειοθετήθηκε 2021-07-13 στο Wayback Machine.
- ↑ «Who saves one life... Former Auschwitz prisoner has been awarded "Righteous among the Nations"». Museum News / Auschwitz-Birkenau (Κρατικό Μουσείο Άουσβιτς-Μπίρκεναου). 20 Οκτωβρίου 2006. http://auschwitz.org/en/museum/news/who-saves-one-life-former-auschwitz-prisoner-has-been-awarded-righteous-among-the-nations,52.html.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Γιαντ Βασσέμ Remembrance Authority, Ιερουσαλήμ, Maria Kotarba, Righteous Among the Nations Αρχειοθετήθηκε 2015-07-16 στο Wayback Machine.
- Το Κρατικό Μουσείο Άουσβιτς-Μπίρκεναου της Πολωνίας, "Angel of Auschwitz honoured"[νεκρός σύνδεσμος] 2006 ( PDF 109,5 KB) στην αρχική σελίδα του Κρατικού Μουσείου