Μάγκντα Σάμπο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μάγκντα Σάμπο
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Szabó Magda (Ουγγρικά)
Γέννηση5  Οκτωβρίου 1917[1][2][3]
Ντέμπρετσεν[4][5]
Θάνατος19  Νοεμβρίου 2007[6][1][2]
Βουδαπέστη[7] ή Κερέπες[5]
Τόπος ταφήςFarkasréti Cemetery[8] και Debreceni köztemető
Χώρα πολιτογράφησηςΟυγγαρία[9]
ΘρησκείαΚαλβινισμός[10]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΟυγγρικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΟυγγρικά[11][12]
λατινική γλώσσα
Γερμανικά
ΣπουδέςUniversity of Debrecen (έως 1940)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμεταφράστρια
σεναριογράφος
ποιήτρια
συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας
πεζογράφος
συγγραφέας[13][14]
Περίοδος ακμής1947
Οικογένεια
ΣύζυγοςTibor Szobotka
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσειςβραβείο Κόσουτ (1978)
Prix Femina étranger (2003)
Commander with Star of the Order of Merit of Hungary (1997)
Επίτιμος πολίτης της Βουδαπέστης (2006)
honorary citizen of Debrecen (1977)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η Μάγκντα Σάμπο (5 Οκτωβρίου 1917 – 19 Νοεμβρίου 2007) ήταν Ουγγαρέζα μυθιστοριογράφος και διδάκτωρ φιλολογίας. Έγραψε επίσης δράματα, δοκίμια, μελέτες, απομνημονεύματα, ποίηση και παιδική λογοτεχνία. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Digitális Irodalmi Akadémia, ενός διαδικτυακό ψηφιακού αποθετηρίου της ουγγρικής λογοτεχνίας. Είναι η πιο ευρέως μεταφρασμένη συγγραφέας στη χώρα της, με δημοσιεύσεις σε 42 χώρες και πάνω από 30 γλώσσες. [15] [16]

Τα πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Μάγκντα Σάμπο γεννήθηκε στο Ντέμπρετσεν της τότε Αυστροουγγαρίας το 1917. [17]

Το 1940, η Σάμπο αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Ντέμπρετσεν ως καθηγήτρια λατινικής και ουγγρικής γλώσσας. [17] Άρχισε να διδάσκει την ίδια χρονιά στο Προτεσταντικό Οικοτροφείο Θηλέων στο Ντέμπρεσεν και στο Χοντμεζοβάσαρχεϊ. [17] Από το 1945 έως το 1949 εργάστηκε στο Υπουργείο Θρησκευμάτων και Παιδείας. [17]

Η Σάμπο παντρεύτηκε τον συγγραφέα και μεταφραστή Τίμπαρ Σόμποτκα (1913 – 1982) το 1947. [18]

Συγγραφική καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Σάμπο ξεκίνησε τη συγγραφική της καριέρα ως ποιήτρια και δημοσίευσε το πρώτο της ποιητικό βιβλίο με τον τίτλο Bárány ("Αρνί") το 1947, το οποίο ακολούθησε η συλλογή Vissza az emberig ("Επιστροφή στον άνθρωπο") το 1949. [19] Το 1949 της απονεμήθηκε το βραβείο Baumgarten, το οποίο αποσύρθηκε αμέσως όταν η Σάμπο χαρακτηρίστηκε εχθρός του Κομμουνιστικού Κόμματος. [20] Την ίδια χρονιά απολύθηκε από το υπουργείο. [20] Κατά τη διάρκεια της σταλινικής εποχής από το 1949 έως το 1956 λογοκρίθηκε κάθε λογοτεχνικό έργο, όπως και το έργο της Σάμπο, που δεν συμμορφωνόταν με τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό. [21] Δεδομένου ότι ο σύζυγός της λογοκρίθηκε επίσης από το κομμουνιστικό καθεστώς, αναγκάστηκε να διδάξει σε ένα καλβινιστικό σχολείο θηλέων μέχρι το 1959 για να βγάζει τα προς το ζην. [21] [15] [22]

Την ίδια περίοδο, η Σάμπο έγραψε το πρώτο της μυθιστόρημα με τον τίτλο Freskó, το οποίο δημοσιεύτηκε το 1958. [19] Το μυθιστόρημα αφηγείται την ιστορία μιας πουριτανικής οικογένειας που συγκεντρώνεται για μια κηδεία, ενώ εξετάζει ζητήματα υποκρισίας και προβληματίζεται για πάνω στην ουγγρική ιστορία. [16] Την ίδια χρονιά, η Σάμπο εξέδωσε ένα ακόμη βιβλίο ποίησης με τίτλο Bárány Boldizsár ("Λόρενς το αρνί") και ένα μυθιστόρημα που γράφτηκε για ένα νεότερο γυναικείο κοινό με τίτλο Mondják meg Zsófikának. [16] Το Az őz εκδόθηκε το 1959, ένα μυθιστόρημα που επικεντρώνεται γύρω από μια ηθοποιό και τον αγώνα της να ξεπεράσει μια δύσκολη και φτωχή παιδική ηλικία. [15] Σε αυτό το μυθιστόρημα, η Σάμπο απεικονίζει αποτελεσματικά τον ψυχολογικό, εσωτερικό κόσμο της σύγχρονης γυναίκας. [15] Το 1961 και το 1962, η Σάμπο εξέδωσε δύο ακόμη μυθιστορήματα για νεαρές γυναίκες, το Álarcosbál ("Χορός μεταμφιεσμένων") και το Születésnap ("Γενέθλια") αντίστοιχα. [19] [15] Το Pilátus, η ιστορία μιας γιατρού και της σχέσης της με τη μητέρα της, εκδόθηκε το 1963. [23]Το Tündér Lala, το μυθιστόρημά της του 1965, είναι ένα από τα πιο δημοφιλή μυθιστορήματα για παιδιά γραμμένα στα ουγγρικά. [19] [16] Το 1969, εξέδωσε το Katalin utca ("Οδός Κάταλιν"), μια ρεαλιστική απεικόνιση της ζωής μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. [15] Το πιο πολυδιαβασμένο μυθιστόρημά της, το Abigél ("Άμπιγκεϊλ", 1970) είναι μια ιστορία περιπέτειας με επίκεντρο ένα νεαρό κορίτσι που ζει στην ανατολική Ουγγαρία κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. [16] Η επιτυχία του μυθιστορήματος είχε ως αποτέλεσμα μια τηλεοπτική σειρά, παραγωγής 1978. [15] Το μυθιστόρημα διασκευάστηκε επίσης σε μιούζικαλ που έκανε πρεμιέρα τον Μάρτιο του 2008. Το 1971, η Σάμπο ξεκίνησε μια σειρά από αυτοβιογραφικά έργα, τα οποία απεικονίζουν την οικογενειακή της ιστορία. Το πρώτο αυτής της σειράς είναι το σύντομο μυθιστόρημα, το Ókút, ακολουθούμενο από το Régimódi történet ("Παλιομοδίτικη ιστορία"). [15] [16] Το 2002, ο Σάμπο συνέχισε αυτή την αυτοβιογραφική σειρά με το Für Elise, με αναμνήσεις της ζωής της συγγραφέα από το 1917 έως το 1935. [15] Σήμερα, αυτό είναι ένα από τα πιο δημοφιλή έργα της στα ουγγρικά. [15]

Το 1975, η Σάμπο εξέδωσε μια συλλογή θεατρικών έργων με τίτλο Az órák és a farkasok. [16] Εξέδωσε δύο ακόμη θεατρικά έργα το 1984, το Erőnk szerint ("Σύμφωνα με τη δύναμή μας") και το Béla Király ("Βασιλιάς Μπέλα"). [16]

Το μυθιστόρημά της Az ajtó (Η πόρτα) εκδόθηκε το 1987 και θα γινόταν ένα από τα πιο διάσημα έργα της παγκοσμίως. [15] Το μυθιστόρημα περιστρέφεται γύρω από τη σχέση μεταξύ δύο γυναικών, η μία είναι εξέχουσα Ουγγαρέζα συγγραφέας όπως η ίδια η Σάμπο και η άλλη η οικονόμος της. [15] Η Claire Messud γράφει στην εφημερίδα New York Times ότι η ανάγνωση αυτού του μυθιστορήματος έχει αλλάξει εντελώς την οπτική της για τη ζωή, ενώ η Cynthia Zarin, συνεργάτρις του περιοδικού The New Yorker, το αποκαλεί «ένα βιβλίο που τρίζει κόκαλα». [20] Η πόρτα μεταφράστηκε στα ελληνικά το 2006 από τη Μανουέλα Μπέρκι και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός. [24]

Φόρος τιμής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 5 Οκτωβρίου 2017, η Google γιόρτασε τα 100ά γενέθλιά της Σάμπο με ένα Google Doodle. [25]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 122066286. Ανακτήθηκε στις 14  Αυγούστου 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12032713t. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 filmportal.de. 462e62b198ee4348a27d38ff3f54187e. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 12  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ 5,0 5,1 Susanne Blumesberger: «Handbuch der österreichischen Kinder- und Jugendbuchautorinnen» (Γερμανικά) 2014. σελ. 1132-1133. ISBN-13 978-3-205-78552-1.
  6. ↑ www.reuters.com/article/peopleNews/idUSL2015236920071120.
  7. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  8. ↑ 8,0 8,1 Ανακτήθηκε στις 9  Σεπτεμβρίου 2019.
  9. ↑ LIBRIS. 16  Οκτωβρίου 2012. libris.kb.se/katalogisering/31fhk2rm2rpzkhv. Ανακτήθηκε στις 24  Αυγούστου 2018.
  10. ↑ «Český bratr». (Τσεχικά) Český bratr. Τσεχία. Ιουνίου 1986. σελ. 82.
  11. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12032713t. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  12. ↑ CONOR.SI. 7495523.
  13. ↑ «The International Who's Who of Women 2006» Routledge. Οκτώβριος 2005. ISBN-13 978-1-85743-325-8.
  14. ↑ The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/132092. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  15. ↑ 15,00 15,01 15,02 15,03 15,04 15,05 15,06 15,07 15,08 15,09 15,10 15,11 «Magda Szabó». Publishing Hungary. 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2022. 
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 16,5 16,6 16,7 «Magda Szabó: Acclaimed author of 'The Door'». The Independent. 
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 «Magda Szabó». Frankfurt '99 Non-Profit Organization. 
  18. ↑ Gömöri, George (2007-11-28). «Obituary: Magda Szabó» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/news/2007/nov/28/guardianobituaries.booksobituaries. Ανακτήθηκε στις 2019-04-18. 
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 «Szabó Magda». Kortárs Irodalmi Adattár. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Αυγούστου 2005. 
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 Zarin, Cynthia (29 Απριλίου 2016). «The Hungarian Despair of Magda Szabó's "The Door"». The New Yorker. 
  21. ↑ 21,0 21,1 Czigány, Lóránt (1986). «A History of Hungarian Literature». Library of Hungarian Studies. 
  22. ↑ «A Powerful and Haunting Story of Two Very Different Women: Magda Szabó's "The Door"». On Art and Aesthetics (στα Αγγλικά). 4 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  23. ↑ Groff, Lauren (11 Νοεμβρίου 2016). «In Magda Szabo's Novel, A Widow is Uprooted From What She Loves». The New York Times. 
  24. ↑ «ΤΙΤΛΟΣ – Βιβλιοnet» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2022. 
  25. ↑ «Magda Szabó's 100th Birthday». Google. 5 Οκτωβρίου 2017. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μάγκντα_Σάμπο&oldid=9967537"