Λούκας Χόρενμπαουτ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Λούκας Χόρενμπαουτ
Γέννηση1490[1][2]
Γάνδη
Θάνατος1544[1][2]
Λονδίνο[3]
Χώρα πολιτογράφησηςΝότιες Κάτω Χώρες
Ιδιότηταζωγράφος[4] και εικονογράφος χειρογράφων[5]
ΣύζυγοςMargaret Holsewyther[6]
ΓονείςΧέραρντ Χόρενμπαουτ
ΑδέλφιαSusannah Hornebolt[7]
Είδος τέχνηςπροσωπογραφία
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Λούκας Χόρενμπαουτ (φλαμανδικά: Lucas Horenbout, γνωστός και με τα ονόματα Lucas Harembourg, Lukas Harembourg, Lucas Horenbault, Lucas Hoorenbault, Lukas Hoorenbault, Lucas Horenbaut, Lukas Horenbout, Lucas Hornebolt, Lucas Horenbolt, Lucas Hornebolte (ειδικά στην Αγγλία), Lucas Hornebout, Lukas Hornebout, περ. 1490/95 - 1544) ήταν Φλαμανδός ζωγράφος, ο οποίος κατά τα μέσα της δεκαετίας του 1520 μετακόμισε στην Αγγλία και έγινε "ζωγράφος του Βασιλέα" και μικρογράφος της Αυλής του Ερρίκου Η΄ από το 1525 ως τον θάνατό του.

Εκπαιδεύτηκε κατά την τελευταία φάση της Ολλανδικής τέχνης της μικρογραφίας, στην οποία ο πατέρας του, Χέραρντ Χόρενμπαουτ ήταν εξέχουσα μορφή, ενώ υπήρξε ο ιδρυτής της μακράς αγγλικής παράδοσης των πορτρέτων - μικρογραφιών. Συχνά έχει προταθεί ότι ήταν ο "Δάσκαλος του εργαστηρίου της προσπίπτουσας σκιάς", που δημιουργούσε πορτρέτα των μελών της βασιλικής οικογένειας σε πάνελ κατά τις δεκαετίες 1520 και 1530.

Βίος και οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Χόρενμπαουτ γεννήθηκε στη Γάνδη, όπου και εκπαιδεύτηκε από τον πατέρα του Χέραρντ Χόρενμπαουτ και έγινε μέλος της τοπικής Συντεχνίας του Αγίου Λουκά (Συντεχνία καλλιτεχνών) το 1512. Ο Χέραρντ ήταν σημαντικός εικονογράφος χειρογράφων κατά την περίοδο που αυτή η τέχνη είχε αρχίσει να φθίνει. Διετέλεσε επίσης ζωγράφος της Αυλής της Μαργαρίτας των Αψβούργων (1480-1530), διαδόχου του Ολλανδικού θρόνου, από το 1515 ως το 1522. Η Μαργαρίτα ήταν γυναικαδέλφη της Αικατερίνης της Αραγονίας και ακόμη σύζυγος του Ερρίκου Η΄ της Αγγλίας όταν οι Χόρενμπαουτ έφθασαν στην Αγγλία. Ο Χέραρντ ορισμένες φορές ταυτίστηκε με τον "Δάσκαλο του Ιακώβου Δ΄ της Σκωτίας", μιας από τις πολλές σημαντικές καλλιτεχνικές προσωπικότητες της σχολής της Γάνδης - Μπρυζ εκείνης της χρονικής περιόδου, οι οποίες δεν είναι δυνατό να ταυτιστούν με κάποιο υπαρκτό πρόσωπο.[8]

Ο Χόρενμπαουτ ήλθε στην Αγγλία σε άγνωστη ημερομηνία, ίσως και ενωρίτερα από την αδελφή του Σουζάννα Χόρνεμπολτ και τον πατέρα του [9] Υπάρχει η υπόθεση ότι η μετακίνηση των Χόρενμπαουτ συνδεόταν με την προσπάθεια του βασιλέα ή του Καρδιναλίου Γούλσεϋ να αναβιώσει την εικονογράφηση χειρογράφων, εγκαθιδρύοντας ένα εργαστήριο στο Λονδίνο, αλλά αυτό είναι αμφισβητήσιμο.[10] Ο Χέραρντ καταγράφεται για πρώτη φορά στην Αγγλία το 1528, ενώ αργότερα επέστρεψε στην Ευρώπη, πιθανόν μετά το 1531, και απεβίωσε στη Γάνδη το 1540. Η Σουζάννα, που ήταν ήδη εικονογράφος, καταγράφεται το 1529 ως παντρεμένη με κάποιον Τζων Πάλμερ στην Αγγλία.[11]

Η παρουσία του Λούκας στην Αγγλία τεκμηριώνεται από τον Σεπτέμβριο του 1525, οπότε και πληρώθηκε για πρώτη φορά από τον βασιλιά ως "δημιουργός εικόνων" (pictor maker). Το 1531 εμφανίζεται ως ο "ζωγράφος του βασιλέα" και ο "διορισμός" αυτός επικυρώνεται ως ισόβιος τον Ιούνιο του 1534, όταν πολιτογραφήθηκε και επίσημα ως Άγγλος. Ο Χόρενμπαουτ ήταν πολύ καλοπληρωμένος, λαμβάνοντας εξήντα δύο λίρες και δέκα σελίνια (τριαντατρείς λίρες και έξι σελίνια σύμφωνα με τον Ρίτσαρντ Γκέι) ετησίως, "τεράστιο ποσόν" σύμφωνα με τον Στρονγκ[12] και πολύ υψηλότερο σε σχέση με τον Χανς Χόλμπαϊν τον νεότερο, ο οποίος, όσο ήταν ζωγράφος του ίδιου βασιλιά ελάμβανε τριάντα λίρες ετησίως.[13] Του παραχωρήθηκε ένα φθηνό οίκημα για τη διαμονή του στην περιοχή Τσάρινγκ Κρος (Charing Cross) του Λονδίνου και του επιτράπηκε να προσλάβει τέσσερις ξένους ειδικευμένους τεχνίτες.

Ο Λούκας απεβίωσε στο Λονδίνο και τάφηκε στον ναό του Αγίου Μαρτίνου των Αγρών (Saint Martin in the Fields), καταλείποντας τη σύζυγό του Μάργκαρετ και την κόρη του Ζακεμίν (Jacquemine). Η Μάργκαρετ, τρία χρόνια αργότερα, έλαβε εξήντα σελίνια από την (τότε) βασίλισσα Κάθριν Παρρ για κάποιους πίνακες.[14]

Έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μπορεί να ειπωθεί ότι ο Λούκας υπήρξε ο ιδρυτής της αγγλικής σχολής των πορτρέτων σε μικρογραφία, η οποία εκκινεί αιφνίδια την εποχή της άφιξής του στην Αγγλία και είχε ελάχιστους Ευρωπαίους προκατόχους, αν και τρεις (σήμερα χαμένες) μικρογραφίες, πιθανόν του Ζαν Κλουέ (Jean Clouet), που είχαν σταλεί από τη γαλλική στην αγγλική Αυλή, είναι πιθανόν να υπήρξαν η έμπνευση αυτής της νέας φόρμας.[15] Ο Χόρενμπαουτ αργότερα δίδαξε την τέχνη της εικονογράφησης στον Χανς Χόλμπαϊν τον νεότερο, που ήταν επίσης καλλιτέχνης της Αυλής του Ερρίκου, τουλάχιστον σύμφωνα με τον Κάρελ φαν Μάντερ, ο οποίος αναφέρεται σε κάποιον "Λούκας" και υποθέτουμε ότι ήταν ο Χόρενμπαουτ. Εν τούτοις, αυτό αμφισβητείται.[16]

Πορτρέτο του Χανς Χόλμπαϊν του νεότερου, 1543.Αμφισβητείται αν το ζωγράφισε ο ίδιος ή αν είναι αντίγραφο από τον Χόρενμπαουτ.

]]

Έχουν διασωθεί περίπου εικοσιτρία πορτρέτα-μικρογραφίες που αποδίδονται στον Χόρενμπαουτ. Όλα, εκτός από ένα, το πορτρέτο του Χόλμπαϊν, απεικονίζουν μέλη της αγγλικής ή άλλων βασιλικών οικογενειών. Πορτρέτα τουλάχιστον τεσσάρων βασιλικών συζύγων του Ερρίκου Η΄ αποδίδονται σε αυτόν. Η μεγάλη πλειονότητα όσων είναι δυνατό να χρονολογηθούν προέρχονται από τη δεκαετία του 1520.[17]

Η μικρογραφία - πορτρέτο του Χόλμπαϊν είναι ανάμεσα στα πιο πλήρη του έργα, αν μη τι άλλο επειδή είναι αντιγραφή του προσώπου είναι αυτοπροσωπογραφία του Χόλμπαϊν και οι δικές του σχεδιαστικές ικανότητες δεν είναι από τα πιο δυνατά του σημεία.[18]

Η μικρογραφία αυτή σχεδόν πάντα εθεωρείτο κατά το παρελθόν ως αυτοπροσωπογραφία, μέχρι που πρόσφατα διεξήχθη τεχνική εξέταση που έδειξε ότι το ύφος της εικόνας είναι στην πραγματικότητα πολύ διαφορετικό από αυτό των μικρογραφιών που χωρίς αμφιβολία αποδίδονται στον Χόλμπαϊν: Υφίσταται "απουσία των λεπτών αποχρώσεων στα χρώματα και τους τόνους της σάρκας" ενώ "δεν υφίστανται οι πολύ λεπτές, σαν χαραγμένες με πενάκι, γραμμές που αποτελούν ένα εμφανές χαρακτηριστικό του Χόλμπαϊν, στα κεντημένα άκρα του ενδύματος".[19] Υπάρχουν δύο αντίτυπα που αποδίδονται στον Χόρενμπαουτ, καλύτερη είναι αυτή που βρίσκεται στη Συλλογή Ουάλλας.[20] Πιθανόν να είναι αναμνηστικό πορτρέτο, που ζωγραφίστηκε στο εξάμηνο διάστημα μεταξύ του θανάτου του Χόλμπαϊν και του Χόρενμπαουτ.[21]

Υπάρχει τεκμηρίωση ότι εργάστηκε και σε άλλες μορφές τέχνης, ίσως σε πορτρέτα σε πάνελ, ξυλογραφίες και διακοσμήσεις για εορτασμούς, αλλά δεν έχουν διασωθεί δείγματα από παρόμοιες δραστηριότητές του, εκτός από τις εικονογραφήσεις εγγράφων.[22]

Έχει συχνά προταθεί ότι είναι το ίδιο πρόσωπο με τον "Δάσκαλο του εργαστηρίου της προσπίπτουσας σκιάς", ο οποίος δημιούργησε μια σειρά μάλλον αδιευκρίνιστων πορτρέτων Άγγλων μοναρχών, της εποχής του και του παρελθόντος, πιθανόν εργαζόμενος για λογαριασμό του βασιλέα.

Εικονογραφημένες διακοσμήσεις σε μερικά καταστατικά, Διατάγματα και άλλα βασιλικά έγγραφα αποδίδονται επίσης σε αυτόν[23] και ένα εικονογραφημένο χειρόγραφο με δύο περίτεχνες ολοσέλιδες μικρογραφίες στο Χάτφιλντ Χάουζ (Hatfield House) αποδίδονται σε αυτόν ή στην αδελφή του. Με περισσότερες επιφυλάξεις αποδίδονται στον Λούκας ή στην αδελφή του μερικές εικονογραφήσεις από το "Βιβλίο Ωρών των Σφόρτσα" (Sforza Hours), πλούσια εικονογραφημένο χειρόγραφο που σήμερα βρίσκεται στη Βρετανική Βιβλιοθήκη.[24]

Αντίθετα από της Λεβίνα Τέερλινκ (Levina Teerlinc), που έπεται κατά μία γενεά, οι εργασίες της Σουζάννας και αυτές ενός ακόμη αδελφού τους παραμένουν ασαφείς, αν και ο Άλμπρεχτ Ντύρερ καταγράφει ότι αγόρασε μια δική της μικρογραφία στην Αμβέρσα τον Μάιο του 1521. Λεπτές εικονογραφήσεις σε συλλογή έργων του Τζων Λύντγκεϊτ (John Lydgate), που βρίσκονται στη Βρετανική Βιβλιοθήκη και στο "Letters Patent" (ανοικτό έγγραφο που εκδίδει μονάρχης ή κυβερνητικό στέλεχος με το οποίο εκχωρείται προνόμιο ευρεσιτεχνίας ή άλλου είδους προνόμιο) για λογαριασμό του Κολεγίου Κράιστ'ς Τσερτς της Οξφόρδης (σήμερα στα Δημόσια Αρχεία (Public Record Office) αποδίδονται είτε στον Χέραρντ είτε στον Λούκας είτε στη Σουζάννα, χωρίς όμως να προσδιορίζεται σε ποιον από τους τρεις.[25]

Φωτοθήκη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 139396039. Ανακτήθηκε στις 14  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 mutualart.com. FDD60C8138FD0FCA. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 1  Νοεμβρίου 2012. 500121636. Ανακτήθηκε στις 25  Οκτωβρίου 2018.
  4. (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 1  Νοεμβρίου 2012. 500121636. Ανακτήθηκε στις 14  Μαΐου 2019.
  5. (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 1  Νοεμβρίου 2012. 500121636. Ανακτήθηκε στις 22  Μαΐου 2021.
  6. «Oxford Dictionary of National Biography» (Αγγλικά) Oxford University Press. Οξφόρδη. 2004.
  7. (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 1  Νοεμβρίου 2012. 500121636. Ανακτήθηκε στις 21  Μαΐου 2021.
  8. Richard Gay and T Kren in T Kren & S McKendrick (eds), Illuminating the Renaissance: The Triumph of Flemish Manuscript Painting in Europe,pp. 427-431 & passim, Getty Museum/Royal Academy of Arts, 2003, ISBN 1-903973-28-7
  9. πιθανόν από το 1522, όπως αναφέρει ο Reynolds
  10. T Kren & S McKendrick, σσ. 427-8
  11. Reynolds (2006):45
  12. Strong 1983a, p. 34; αν και ο Γκρέι στο Kren:434 αναφέρει μόνον £33 6s
  13. Gay ό.π., σελ. 434
  14. Gay ό.π, σελ. 434
  15. Strong, 1983a, p.34
  16. Rowlands, 88–90: Ο Κάρελ φαν Μάντερ έγραψε κατά τις αρχές του 17ου αιώνα ότι ο "Λούκας" δίδαξε στον Χόλμπαϊν την εικονογράφηση, αλλά ο ιστορικός τέχνης Τζων Ρόουλαντς (John Rowlands) υποβαθμίζει την επιρροή του Χόρενμπαουτ στις μικρογραφίες του Χόλμπαϊν, οι οποίες, όπως πιστεύει, ακολουθούν την τεχνική του Ζαν Κλουέ και της γαλλικής σχολής.
  17. Gay ό.π., σελ. 434
  18. Reynolds (1980) σσ.33-39. Το σχέδιο βρίσκεται στην πινακοθήκη Ουφίτσι εικόνα - "πολύ ρετουσαρισμένο" και μη αποδεκτό εν γένει ως πραγματικός Χόλμπαϊν (Reynolds (1980):38 κ.ε.)
  19. Reynolds,1980:38
  20. Το άλλο το κατέχει ο Δούκας του Μπάκλεχ (Buccleuch), Σκωτία
  21. Reynolds (1980):38
  22. Gay ό.π., σελ. 434
  23. Strong 1983a:34
  24. Gay ό. π., No. 132, σελ. 434-5
  25. T Kren & S McKendrick ό. π., Nos. 130 & 131, σσ.431-3

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • T Kren & S McKendrick (eds),Illuminating the Renaissance: The Triumph of Flemish Manuscript Painting in Europe, Getty Museum/Royal Academy of Arts, 2003, ISBN 1-903973-28-7
  • Roy Strong: Artists of the Tudor Court: The Portrait Miniature Rediscovered 1520-1620, Victoria & Albert Museum exhibit catalogue, 1983, ISBN 0-905209-34-6 (1983a) (includes twenty works attributed to Horenbout or the Cast Shadow Workshop).
  • Roy Strong The English Renaissance Miniature, Thames and Hudson, 1983, ISBN 0-500-23370-5 (1983b)
  • Reynolds, Graham, Wallace Collection, Catalogue of Miniatures, 1980, Wallace Collection, London (1980)
  • Reynolds, Graham ; The Sixteenth and Seventeenth-Century Miniatures in the Collection of Her Majesty The Queen, Royal Collection Publications Ltd; 2006;ISBN 1-902163-45-1 (2006)
  • Rowlands, John. Holbein: The Paintings of Hans Holbein the Younger. Boston: David R. Godine, 1985. ISBN 0-87923-578-0
  • van Elslande R.D.A. & A.H.J. de Kraker, De familie Horenbault: renaissancekunstenaars en cartografen te Gent en daarbuiten (ca. 1460 tot ca. 1630), in: Jaarboek 2004-2006 Oudheidkundige Kring “De Vier Ambachten”, Hulst 2007, blz. 7-172.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]