Λιμνοθάλασσα του Βιστούλα
Η Λιμνοθάλασσα του Βιστούλα (πολωνικά: Zalew Wiślany, ρωσικά: Калининградский залив, γερμανικά: Frisches Haff, λιθουανικά: Aistmarės) είναι λιμνοθάλασσα υφάλμυρου νερού στη Βαλτική Θάλασσα, περίπου 90 χιλιόμετρα σε μήκος (56 μίλια), 10 έως 19 χλμ (6 έως 15 μίλια) σε πλάτος και έως και 5 μέτρα (17 πόδια) σε βάθος, χωρισμένη από τον Κόλπο του Γκντανσκ από το Χώρισμα του Βιστούλα. Τώρα είναι γνωστή ως Κόλπος του Βιστούλα. Το σύγχρονο γερμανικό όνομα, Frisches Haff, προέρχεται από την παλαιότερη μορφή, Friesisches Haff.[1]
Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η λιμνοθάλασσα είναι η εκβολή μερικών παραπόταμων του ποταμού Βιστούλα, ιδίως των ποταμών Νόγκατ και Πρεγκόλια. Συνδέεται με τον Κόλπο του Γκντανσκ μέσω του Στενού της Βαλτικής.
Τα σύνορα Πολωνίας-Ρωσίας διασχίζουν τη λιμνοθάλασσα.
Οι περιοχές στη λιμνοθάλασσα περιλαμβάνουν το Καλίνινγκραντ, το Μπαλτίισκ και το Πριμόρσκ στο Όμπλαστ του Καλίνινγκραντ της Ρωσίας και το Έλμπλονγκ, το Τολκμίτσκο, το Φρόμπορκ, την Κρινίτσα Μόρσκα στην Πολωνία. Το πολωνικό λιμάνι του Έλμπλονγκ έβλεπε σημαντικό όγκο συναλλαγών μέσω της λιμνοθάλασσας, αλλά αυτό έχει μειωθεί λόγω της τρέχουσας συνοριακής κατάστασης. Το Καλίνινγκραντ και το Μπαλτίισκ είναι σήμερα σημαντικοί λιμένες στη λιμνοθάλασσα
Είναι μια απειλούμενη σημαντική περιοχή πουλιών της Πολωνίας.[2]
Ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η παλαιότερη έκδοση του ονόματος της λιμνοθάλασσας του Βιστούλα έχει καταγραφεί σε ιστορικές πηγές από τον Βούλφσταν του Χέδεπι στο τέλος του 9ου αιώνα ως Estmere.[3] Πρόκειται για μια αγγλοσαξονική παράδοση του παλαιού πρωσικού Aīstinmari, που ήταν το όνομα της λιμνοθάλασσας. Το όνομα ήταν η σύντηξη δύο παλαιών πρωσικών λέξεων:
- Aesti (Έεστι)
- *mari - «λιμνοθάλασσα (ένα σώμα νερού που κόβεται από ένα μεγαλύτερο σώμα από έναν ύφαλο άμμου), κόλπος γλυκού νερού».[4]
Έτσι, η παλαιότερη γνωστή έννοια του ονόματος της λιμνοθάλασσας του Βιστούλα ήταν «Η λιμνοθάλασσα ή η θάλασσα του Έεστι». Το παλαιό πρωσικό όνομα εξακολουθεί να χρησιμοποιείται στα σύγχρονα λιθουανικά ως Aistmarės, το οποίο διατηρεί το αρχικό νόημα.
Γερμανική κατοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πάνω από τριακόσια χρόνια αργότερα, στο πρώτο μισό του 13ου αιώνα, το όνομα της λιμνοθάλασσας του Βιστούλα εμφανίζεται σε πράξεις που εκδόθηκαν από το Τευτονικό Τάγμα στη λατινική έκδοση ως Mare Recens (1246 - «mare» - μια λίμνη ή θάλασσα και «recens» - φρέσκο) σε αντίθεση με το σύγχρονο όνομα για τη Βαλτική Θάλασσα - Mare Salsum (αλμυρή θάλασσα). Στη συνέχεια, το 1251 υπάρχει ένα αρχείο για τους Mare Recens et Neriam (Frisches Haff και Frische Nehrung, τώρα Χώρισμα του Βιστούλα) και τέλος το 1288 το Recenti Mari Hab (Haff) το οποίο, όπως φαίνεται, αντιστοιχεί με το μεταγενέστερο γερμανικό «Frisches Haff» = «Φρέσκια Λιμνοθάλασσα».[5]
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Από το 1772 έως το 1918, η λιμνοθάλασσα ήταν μέρος του Βασιλείου της Πρωσίας, το οποίο είχε γίνει μέρος της Γερμανικής Αυτοκρατορίας το 1871. Μεταξύ 1920 και 1946 χωρίστηκε μεταξύ της Γερμανίας και της Ελεύθερης Πόλης του Ντάντσιχ. Σήμερα, από το 1945, το ανατολικό τμήμα της ανήκει στη Ρωσία (πρώην Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών) και η Πολωνία έχει το 43,8% της έκτασής της στη δυτική πλευρά της λιμνοθάλασσας. Οι παραμεθόριες διοικητικές περιοχές είναι το πολωνικό Βοεβοδάτο Βαρμίας-Μαζουρίας και το ρωσικό Όμπλαστ του Καλίνινγκραντ.
Κουρσενιέκοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ενώ σήμερα οι Κουρσενιέκοι (Kuršininkai) είναι μια σχεδόν εξαφανισμένη εθνική ομάδα Βαλτικών που ζει κατά μήκος του Χωρίσματος της Κουρονίας στο Κουρσενιέκι (Kuršininkai), το 1649 οι Κουρσενιέκι ζούσαν σε μια περιοχή που εκτεινόταν από το Μέμελ (Κλάιπεντα) έως το Ντάνζιγκ (Γκντανσκ), συμπεριλαμβανομένης της περιοχής γύρω από τη λιμνοθάλασσα του Βιστούλα. Οι Κουρσενιέκοι τελικά αφομοιώθηκαν από τους Γερμανούς, εκτός από το Χώρισμα της Κουρονίας όπου ζουν ακόμα. Οι Κουρσενιέκοι θεωρούνταν Λετονοί μέχρι τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν η Λετονία απέκτησε την ανεξαρτησία της από τη Ρωσική Αυτοκρατορία, μια εκτίμηση βασισμένη σε γλωσσικά επιχειρήματα. Αυτό ήταν το σκεπτικό για τους λετονικούς ισχυρισμούς για το Χώρισμα της Κουρονίας, το Μέμελ και άλλα εδάφη της Ανατολικής Πρωσίας, τα οποία αργότερα θα εγκατέλειπαν.
Ιστορικά γεγονότα που σχετίζονται με τη λιμνοθάλασσα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Από τον Ιανουάριο έως τον Μάρτιο του 1945 καθ΄ όλη τη διάρκεια της Εκκένωσης της Ανατολικής Πρωσίας, πρόσφυγες από την Ανατολική Πρωσία διέσχισαν την παγωμένη λιμνοθάλασσα στο δρόμο τους προς τα δυτικά, αφού ο Κόκκινος Στρατός έφτασε στην ακτή της λιμνοθάλασσας κοντά στο Έλμπινγκ στις 26 Ιανουαρίου. Αφού δέχτηκαν επίθεση από σοβιετικά αεροσκάφη, χιλιάδες από αυτούς τους πρόσφυγες σκοτώθηκαν ή έπεσαν μέσα στο νερό από τον σπασμένο πάγο.[6]
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Έρχαρντ Ράιμαν, Άλφρεντ Σένφελντ, Ούλριχ Τόλκσντορφ, Ράινχαρντ Γκολτς, Ακαδημία Επιστημών και Λογοτεχνίας (Γερμανία), Ακαδημία Επιστημών και Λογοτεχνίας, Μάιντς, Preussisches Wörterbuch: Deutsche Mundarten Ost- und Westpreussens, 6η έκδοση, Βάχολτς, 1974, σελ. 595, (ISBN 3-529-04611-6)
- ↑ Vistula Lagoon, ένα ενημερωτικό δελτίο της BirdLife International
- ↑ Τζάνετ Μπάτλεϊ, Wulfstan's voyage and his description of Estland: the text and the language of the text, in: Wulfstan's Voyage. The Baltic Sea region in the early Viking Age as seen from shipboard, Maritime Culture of the North, 2, Roskilde 2009, σελ. 15.
- ↑ Κλούσις, Μίκελς (2006). Dictionary of revived Prussian: Prussian - English, English - Prussian. Βίλνιους. σελ. 47.
- ↑ Codex diplomaticus Warmiensis oder Regesten und Urkunden zur Geschichte Ermlands. Bd. 1, Urkunden der Jahre 1231-1340, (ed.) Johann Martin Saage, Carl Peter Woelky, Mainz 1860, No. 13, σελ. 18 - 22, No. 26, σελ. 46 - 49, No. 79, σελ. 133 - 136.
- ↑ Πατρίσια Κλαφ The Flight Across The Ice: The Escape of the East Prussian Horses (2009), (ISBN 978-1906598341)
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- www.en.zalew-wislany.pl - Παρακολούθηση της ποιότητας του νερού της λιμνοθάλασσας του Βιστούλα βάσει δορυφορικής τηλεπισκόπησης Αρχειοθετήθηκε 2009-06-09 στο Wayback Machine.
|