Λεύκιος Λικίνιος Μουρένα (ύπατος το 62 π.Χ.)

Λεύκιος Λικίνιος Μουρένα (ύπατος το 62 π.Χ.)
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	105 π.Χ. Αρχαία Ρώμη
Θάνατος	0ος αιώνας π.Χ. (πιθανώς)
Χώρα πολιτογράφησης	Αρχαία Ρώμη
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Λατινικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	Ρωμαίος πολιτικός Ρωμαίος στρατιωτικός
Οικογένεια
Τέκνα	Λεύκιος Λικίνιος Βάρρων Μουρένα Aulus Terentius Varro
Γονείς	Lucius Licinius Murena
Αδέλφια	Gaius Licinius Murena
Οικογένεια	Licinii Murenae
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατός	Λεγάτος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Πραίτορας Ταμίας (Quaestor) Ρωμαίος συγκλητικός (άγνωστη τιμή) Ύπατος στην αρχαία Ρώμη (62 π.Χ.)

Ο Λεύκιος Λικίνιος Μουρένα, λατινικά: Lucius Licinius Murena ήταν Ρωμαίος πολιτικός και στρατιωτικός. Υπήρξε αξιωματούχος (λεγάτος) στον Γ' Μιθριδατικό Πόλεμο, κυβερνήτης (ανθύπατος) της Πέραν των Άλπεων Γαλατίας από το 64 έως το 63 π.Χ. και ύπατος το 62 π.Χ. Δικάστηκε με την κατηγορία της εκλογικής δωροδοκίας. Ο Κικέρων, που τον υπερασπίστηκε, τον απαθανάτισε σε μια από τις δημοσιευμένες ομιλίες του.

Βιογραφία

Ήταν γιος και συνονόματος του ομώνυμου Λεύκιου Λικίνιου Μουρένα, που είχε πολεμήσει στον Β΄ Μιθριδατικό Πόλεμο. Ξεκίνησε τη δημόσια σταδιοδρομία του ως ταμίας (quaestor) περί το 75 π.Χ. Όταν ξεκίνησε ο Γ΄ Μιθριδατικός Πόλεμος, το 73 π.Χ., ο Mουρένα διορίστηκε απεσταλμένος (legatus) για τον Λεύκιο Λικίνιο Λούκουλλο, τον ανθύπατο υπεύθυνο για τη ρωμαϊκή πολεμική προσπάθεια στα ανατολικά και έναν συνάδελφο τού Λικίνιου. Ο Μουρένα υπηρέτησε στην Ανατολή για αρκετά χρόνια. Είχε τη διοίκηση μίας από τις λεγεώνες του Λούκουλλου, και το 72 π.Χ. ο Λούκουλλος τού εμπιστεύτηκε ακόμη και την πολιορκία της Αμισού, μίας μεγάλης πόλης του Πόντου.

Το 65 π.Χ. ο Mουρένα ήταν πραίτωρ του άστεως (της Ρώμης), και έγινε δημοφιλής από τη μεγαλοπρέπεια των αγώνων που παρείχε.

Μετά την πραιτορία του, ο Mουρένα ήταν κυβερνήτης της Πέραν των Άλπεων Γαλατίας το 64 π.Χ. και μέρους του 63 π.Χ. Στον δρόμο του εκεί έβαλε μερικά στρατεύματα στην Ούμβρια. Ο Κικέρων είπε ότι «[η] Δημοκρατία τού έδωσε τη δυνατότητα να επιδείξει την ελευθερία του, κάτι που έκανε τόσο αποτελεσματικά, ώστε να συμμετάσχουν προς το συμφέρον του πολλές φυλές, που συνδέονται με τους δήμους αυτής της περιοχής [της Ούμβρια]». Επέστρεψε στη Ρώμη από τη Γαλατία πριν από το τέλος της θητείας του, για να διεκδικήσει την υπατεία για το 62 π.Χ., και άφησε τον αδελφό του, Γάιο Μουρένα, υπεύθυνο της επαρχίας ως αναπληρωτή του. Ο Κικέρων είπε ότι «η συμπεριφορά του στην επαρχία του, τού προσέφερε τη στοργή πολλών ανδρών με επιρροή, και μία μεγάλη φήμη» και ότι «συνέβαλλε ως ιππέας και ευγενής ώστε να επιτρέψει σε πολλούς από τους πολίτες μας να ανακτήσουν χρέη, από τα οποία είχαν εντελώς απελπιστεί».

Το 63 π.Χ. ο Κικέρων κατάφερε να εκλέξει τον Μουρένα ως έναν από τους υπάτους για το 62 π.Χ., αντί του Λεύκιου Σέργιου Κατιλίνα. Ωστόσο πριν αναλάβει το αξίωμά του, κατηγορήθηκε για εκλογική δωροδοκία από τον διάσημο νομικό Σέρβιο Σουλπίκιο Ρούφο, τον οποίο είχε νικήσει στις εκλογές (ο Σουλπίκιος θα αναλάμβανε ο ίδιος την υπατεία το 51 π.Χ.).

Η εισαγγελική υπόθεση παρουσιάστηκε τόσο από τον Σουλπίκιο Ρούφο, όσο και από τον M. Π. Κάτωνα τον Νεότερο. Σύμφωνα με τον Πλούταρχο, ο Κάτων γνώριζε ότι είχε γίνει εκλογική δωροδοκία, και ορκίστηκε να διώξει τους επιτυχόντες υποψήφιους που είχαν λάβει μέρος με τον τρόπο αυτό. Ωστόσο απέκλεισε το ενδεχόμενο να κυνηγήσει τον κουνιάδο του, τον Δέκιμο Ιούνιο Σιλανό, ο οποίος κέρδισε την πρεσβύτερη υπατεία. Περιορίστηκε έτσι στη δίωξη του Μουρένα. Με τη σειρά του, ο Mουρένα διόρισε έναν άνδρα για να κρατήσει τον Κάτωνα υπό παρακολούθηση: ο νόμος όριζε ότι ένας κατηγορούμενος μπορούσε να το κάνει αυτό, για να διασφαλίσει τη δικαιοσύνη των αποδεικτικών στοιχείων τού εισαγγελέα. Ωστόσο ο πράκτορας του Mουρένα εντυπωσιάστηκε από την ακεραιότητα του Κάτωνα, και είπε στον Κάτωνα ότι εάν, μία δεδομένη ημέρα, του έλεγε ότι δεν θα παρακολουθούσε την υπόθεση, ο πράκτορας θα δεχόταν τον λόγο του, και θα έφευγε. Κατά τη διάρκεια της δίκης, ο Κικέρων, ενεργώντας ως συνήγορος του Mουρένα, εκμεταλλεύτηκε τις γνωστές στωικές αρχές του Κάτωνα, για να αστειευτεί με τα παράδοξά τους. Σε αντάλλαγμα ο Κάτων παρατήρησε σαρκαστικά, ότι η Ρώμη είχε ευλογηθεί με ένα κωμικό ύπατο.

Η Murena υπερασπίστηκε τον Mάρκο Λικίνιο Κράσσο (ο οποίος τρία χρόνια αργότερα έγινε μέλος της πρώτης τριανδρίας), τον Κόιντο Ορτήνσιο και τον φίλο τού Σουλπίκιου, Κικέρωνα (στην υπάρχουσα ομιλία Υπέρ Μουρένα, Pro Murena) και αθωώθηκε. Είναι πιθανό, ωστόσο, ο Νουρένα να ήταν στην πραγματικότητα ένοχος. Πολλές από τις πληροφορίες μας για τη ζωή και τη σταδιοδρομία του Mουρένα προέρχονται από το περιεχόμενο της ομιλίας του Κικέρωνα.

Στη δίκη ο Mουρένα κατηγορήθηκε, επειδή είχε κοσμήσει τον θρίαμβο τού πατέρα του με στρατιωτικά δώρα (καθώς και συμμετοχή στον θρίαμβο), και ότι είχε ζήσει πολυτελώς, ενώ βρισκόταν σε στρατιωτική εκστρατεία. Όσον αφορά τον θρίαμβο, ο Κικέρων υποστήριξε ότι τέτοιες ενέργειες ήταν νόμιμες, επειδή είχε υπηρετήσει στον πόλεμο υπό τις διαταγές τού πατέρα του. Πρόσθεσε, ότι το γεγονός ότι υπηρέτησε σε πόλεμο, δεν άφηνε περιθώρια να μιλούν άσχημα γι' αυτόν. Ο Mουρένα κατηγορήθηκε επίσης ως χορευτής, κάτι που τον χαρακτήριζε ως άτομο με μικρότερη αξιοπρέπεια. Ο Κικέρων απέρριψε τη σημασία αυτού. Απέρριψε επίσης την πρόταση ότι η ιδιότητα του πατρικίου του Σουλπίκιου ήταν υψηλότερη από αυτή του Μουρένα, ενός νέου άνδρα, και έκανε ευνοϊκές παρατηρήσεις σε σχέση με το καθεστώς του Μουρένα. Υποστήριξε επίσης ότι η εκλογική επιτυχία του Mουρένα οφειλόταν επίσης στην επιστροφή των στρατιωτών του για τις εκλογές, καθώς θυμούνταν τη γενναιοδωρία του από τότε που υπηρετούσε μαζί τους.

Κατά τη διάρκεια της υπατείας του, ο Mουρένα και ο Δέκιμος Ιούνιος Σιλανός, ο συνάδελφός του στην υπατεία, ψήφισαν μία νομοθεσία (τη lex Junia Licinia) η οποία εφάρμοζε αυστηρότερα, με μεγαλύτερη τιμωρία για τη μη συμμόρφωση, με τις διατάξεις της lex Caecilia Didia του 98 π.Χ., που προέβλεπε ότι: 1) η νομοθεσίες πρέπει να δημοσιοποιούνται ένα trinundium (τρεις ρωμαϊκές εβδομάδες των 8 ημερών ή tertiae nundinae, την 3η ημέρα της αγοράς, δηλ. 17 ημέρες) πριν προταθούν στην Comitia (τη λαϊκή Συνέλευση). 2) οι leges saturae (εμβόλιμοι νόμοι), δηλαδή νόμοι που αφορούσαν διαφορετικά θέματα, απαγορεύονταν. Επομένως, μία ενιαία νομοθεσία δεν θα μπορούσε να είναι μια συλλογή ετερόκλητων νόμων. Περαιτέρω θέσπισε ότι, για να αποφευχθεί η πλαστογραφία, ένα αντίγραφο κάθε προτεινόμενης νομοθεσίας θα πρέπει να κατατίθεται ενώπιον μαρτύρων στο aerarium (θησαυροφυλάκιο), πριν τεθεί σε ψηφοφορία στη λαϊκή συνέλευση.

Αναφορές

• Το παρόν λήμμα ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Murena» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα 19 (11η έκδοση) Cambridge University Press, σελ. 34 
• Cicero, Η αλληλογραφία του M. Tullius Cicero : διατεταγμένο σύμφωνα με τη χρονολογική του σειρά, με αναθεώρηση του κειμένου, σχολιασμό και εισαγωγικά δοκίμια, 1885· σαρώθηκε από την FQ Legacy Publishing, 2013. ASIN: B00B3KKY20
• Cicero: Pro Murena, Bloomsbury 3PL; επανέκδοση, 2013; (ISBN 978-0862920104)
• Fatham, E., Cicero's Pro L. Murena Oratio. Σειρά κειμένων και σχολίων της Αμερικανικής Φιλολογικής Εταιρείας (Society for Classical Studies Texts & Commentaries), Oxford University Press USA, 2013; (ISBN 978-0199974535)
• Πλούταρχος, Βίοι, τόμ. 7, Δημοσθένης και Κικέρωνας. Alexander and Caesar (Loeb Classical Library) Loeb, 1919; ASIN: B00E6TGP8C
• Πλούταρχος, Βίοι, τόμ. 8, Sertorious and Eumenes, Phocion and Cato and Younger (Loeb Classical Library). Loeb, 1989: (ISBN 978-0674991118)
• Πλούταρχος, Βίοι, Τόμ. 4, Alcibiades and Coriolanus Lysander and Sulla v. 4 (Loeb Classical Library) Loeb, 1989; (ISBN 978-0674990890)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

•  Latin Wikisource has original text related to this article: Pro Lucio Murena
• Perseus Digital Library has an English translation of Cicero's Pro Murena [2]
• Cicero, Pro Murena, English translation at attalus.org