Λεϊλά Ζάνα
| Λεϊλά Ζάνα | |
|---|---|
.jpg) | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Leyla Zana (Κουρδικά) |
| Γέννηση | 3 Μαΐου 1961[1][2][3] Σιλβάν |
| Χώρα πολιτογράφησης | Τουρκία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | τουρκικά[4] Κουρδική γλώσσα[4] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | πολιτικός ακτιβίστρια συγγραφέας δημοσιογράφος |
| Πολιτική τοποθέτηση | |
| Πολιτικό κόμμα/Κίνημα | Σοσιαλδημοκρατικό Λαϊκό Κόμμα και Κόμμα Λαϊκής Δημοκρατίας |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Mehdi Zana (από 1975) |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Μέλος της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας (2015–2018, Ağrı) |
| Βραβεύσεις | Βραβείο Θόρολφ Ράφτο (1994) Βραβείο Ζαχάρωφ (1995) Βραβείο Μπρούνο Κριέζκι |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Λεϊλά Ζάνα (Leyla Zana) (3 Μαΐου 1961-) ήταν η πρώτη γυναίκα κουρδικής καταγωγής που εξελέγη, το 1991, βουλευτής του τουρκικού κοινοβουλίου, ενώ αργότερα έμεινε για περισσότερα από 10 χρόνια στη φυλακή για τον φιλοκουρδικό πολιτικό ακτιβισμό της. Τον Ιούνιο του 2015 έγραψε ξανά ιστορία ως μέλος του πρώτου φιλοκουρδικού πολιτικού κόμματος που κατάφερε να εισέλθει στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση, με ένα πρόγραμμα για την ειρήνη και την ένταξη των μειονοτήτων.[5]
Γεννήθηκε το 1961, φοίτησε στο δημοτικό σχολείο μόνο ενάμιση χρόνο, διότι διέκοψε τη φοίτησή της ο παραδοσιακός πατέρας της. Σε ηλικία 14 ετών παντρεύτηκε τον Μεχντί Ζανά (Mehdi Zana), έναν άνδρα κατά 20 χρόνια μεγαλύτερό της, ο οποίος έγινε δήμαρχος του Ντιγιάρμπακιρ και αργότερα υπήρξε πολιτικός κρατούμενος επί του στρατιωτικού καθεστώτος της δεκαετίας του 1980. Η Ζάνα φυλακίστηκε για δύο μήνες, όταν ηγήθηκε διαμαρτυρίας των οικογενειών των κρατουμένων στους οποίους απαγορευόταν να επισκεφθούν τους συγγενείς τους στη φυλακή. Στο διάστημα αυτό έμαθε τουρκικά για να μπορεί να επισκέπτεται τον σύζυγό της στη φυλακή, καθώς οι δυνάμεις ασφαλείας κακοποιούσαν εκείνους που μιλούσαν κουρδικά. Ξεκίνησε το σχολείο στα 23, απέκτησε το απολυτήριο πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης μέσα σε τρία χρόνια και τελικά ανέλαβε, χωρίς να το επιδιώξει η ίδια, ηγετικό ρόλο.[5]
Εξελέγη το 1991 στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση με συντριπτική πλειοψηφία και στην ορκωμοσία της, σε μια εποχή που ήταν ακόμη ποινικό αδίκημα να μιλάει κάποιος κουρδικά δημοσίως, δήλωσε στα κουρδικά: «Δίνω αυτό τον όρκο για τη συναδέλφωση μεταξύ του τουρκικού και του κουρδικού λαού». Αυτό έγινε αιτία να της αφαιρεθεί η κοινοβουλευτική ασυλία και το 1994 καταδικάστηκε σε 15ετή κάθειρξη για «προδοσία και συμμετοχή στο ένοπλο Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK)». Στην ανάγνωση της καταδικαστικής απόφασης, η Ζάνα δήλωσε: «Δεν αποδέχομαι καμία από αυτές τις κατηγορίες. Και, εάν ήταν αληθινές, θα αναλάμβανα την ευθύνη, ακόμη και αν αυτό μου κόστιζε τη ζωή μου. Έχω υπερασπιστεί τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την αδελφοσύνη μεταξύ των λαών. Και θα συνεχίσω έτσι για όσο ζω». Το 1995 επελέγη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να τιμηθεί με το Βραβείο Ζαχάρωφ ως σύμβολο του ειρηνικού αγώνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια του κουρδικού λαού.[5]
Το 2004 η Ζάνα μπόρεσε επιτέλους να απευθυνθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αφού αποφυλακίστηκε λόγω μη τήρησης τυπικών όρων έπειτα από απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και διεθνείς πιέσεις. Έκτοτε, έχουν ασκηθεί διάφορες προσφυγές εναντίον της, αλλά δεν έχει εκτίσει περαιτέρω ποινή φυλάκισης. Το 2014 το Ανώτατο Εφετείο έκρινε ότι τα στοιχεία για την εικαζόμενη συμμετοχή της Ζάνα στο PKK ήταν «μη αξιόπιστα». Το 2009 της επιβλήθηκε πενταετής απαγόρευση προσχώρησης σε οποιοδήποτε πολιτικό κόμμα, ωστόσο επανεξελέγη ως ανεξάρτητη το 2011. Όταν το 2014 εξέπνευσε η απαγόρευση που της είχε επιβληθεί, προσχώρησε στο Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα (HDP), το οποίο στις εκλογές του 2015 έγινε το πρώτο φιλοκουρδικό κόμμα που ξεπέρασε το όριο του 10% για την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση.[5]
Η Ζάνα συμμετείχε ενεργά στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις που οδήγησαν τον ηγέτη του PKK, Αμπντουλάχ Οτζαλάν, να απευθύνει, το 2013, την ιστορική του έκκληση προς το PKK να κάνει τη μετάβαση από την ένοπλη αντίσταση στον δημοκρατικό πολιτικό αγώνα έπειτα από τρεις δεκαετίες συγκρούσεων. Καθώς η εκεχειρία κατέρρευσε στην πορεία προς τις νέες εκλογές του 2015, η Ζάνα απηύθυνε έκκληση για τερματισμό των φόνων.[5]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 (Αγγλικά) SNAC. w6r9239s. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 2,0 2,1 (Γαλλικά) Babelio. 149230.
- ↑ 3,0 3,1 (Γερμανικά) Munzinger Personen. 00000025126. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 4,0 4,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb125256686. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 «Το βιβλίο των βραβευθέντων με το βραβείο Ζαχάρωφ 2016», Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2016, ISBN 978-92-823-9592-9, σελ. 72-73 [1] Σημείωση πνευματικών δικαιωμάτων: «Επιτρέπεται η αναπαραγωγή με αναφορά της πηγής». Επιτρέπεται ελεύθερα η επαναχρησιμοποίηση με αναφορά της πηγής, με βάση την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 2011/833/EU Αρχειοθετήθηκε 2015-10-24 στο Wayback Machine.
|