Λίμνη Περούτσα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 43°51′N 16°31′E / 43.850°N 16.517°E / 43.850; 16.517

Λίμνη Περούτσα
ΧώρεςΚροατία
Τοποθεσίαεπαρχία Σπλιτ-Δαλματίας
Τύπος λίμνηςτεχνητή λίμνη
ΕισροήΤσέτινα
ΕκροήΤσέτινα
Χώρες ΛεκάνηςΚροατία
Μέγιστο Μήκος18 χιλιόμετρα
Μέγιστο Πλάτος3 χιλιόμετρα
Έκταση3,700 km2 (1,400 sq mi)

Η Λίμνη Περούτσα (κροατικά: Jezero Peruča‎‎ ή Perućko jezero [1] ) είναι η δεύτερη μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη στην Κροατία, μετά τη λίμνη Ντουμπράβα. Βρίσκεται στην επαρχία Σπλιτ-Δαλματίας.

Τοποθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βρίσκεται στην ενδοχώρα της Δαλματίας, νότια της πηγής του ποταμού Τσέτινα, βορειοανατολικά της κρατικής διαδρομής D1 μεταξύ των πόλεων Σίνι και Βρλίκα.

Η λίμνη βρίσκεται στην πορεία του ποταμού Τσέτινα, που οριοθετείται από το βουνό Σβιλάγια στα νοτιοδυτικά και το όρος Ντίναρα στα βορειοανατολικά.

Κατασκευή του φράγματος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η λίμνη τροφοδοτείται από νερό από τον ποταμό Τσέτινα και αποστραγγίζει μια έκταση 3.700 km 2, ενώ η συνολική λεκάνη απορροής του Τσέτινα είναι περίπου 12.000 km 2. Η ετήσια απορροή είναι περίπου 105 m 3 s −1 ως συνέπεια μιας μέσης ετήσιας βροχόπτωσης 1380 mm. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η τεχνητή λίμνη δημιουργήθηκε με την κατασκευή ενός φράγματος στον ποταμό Τσέτινα το 1958, περίπου 25 χλμ κατάντη. Η λίμνη Περούτσα ήταν η πρώτη μεγάλη τεχνητή λίμνη, που δημιουργήθηκε στο καρστ και η πρώτη απομακρυσμένη τεχνητή λίμνη στο υδροηλεκτρικό σύστημα Τσέτινα, που χρησιμοποιεί τη συνολική πτώση από 390 μέτρα υψόμετρο. Η λίμνη περιορίστκε στο φαράγγι Τσέτινα ανάντη του Χρβατάτσκο Πόλιε (ένα καρστικό πεδίο) με την κατασκευή του χωματουργικού φράγματος Περούτσα ύψους 63 μέτρων. Η ενεργή αποθήκευση του ταμιευτήρα της λίμνης Περούτσα είναι περίπου το 37% της μέσης ετήσιας εισροής και επηρεάζει σημαντικά τη ρύθμιση της ροής του Τσέτινα στους κατάντη σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής μεταξύ Σίνισκο Πόλιε (πεδίο) και Αδριατικής. Η συγκέντρωση ύδατος, που είναι το αποτέλεσμα της κατασκευής του φράγματος Περούτσα χρησιμοποιείται από τον υδροηλεκτρικό σταθμό Περούτσα. Η ενεργή αποθήκευση του ταμιευτήρα της λίμνης Περούτσα είναι 565 εκατομμύρια m 3 στο μέγιστο επίπεδο λειτουργίας σε υψόμετρο 361,50 m. Η πλειοψηφία των ασβεστολιθικών αποχετεύσεων της λεκάνης απορροής είναι πετρώματα της Κρητιδικής περιόδου, κυρίως ασβεστόλιθοι. Η λίμνη Περούτσα είναι η τρίτη μεγαλύτερη λίμνη στην Κροατία σε μέγεθος. Κατανέμεται σε 10-20 km² και είναι 60–70 m στο μέγιστο βάθος της, ανάλογα με την ποσότητα βροχής/χιονιού το χειμώνα.

Η κατασκευή του φράγματος στον Τσέτινα και η δημιουργία της λίμνης περιόρισε τις πλημμύρες στην ευρύτερη περιοχή. Η Δαλματία έχει εξασφαλίσει μεγαλύτερο ενεργειακό εφοδιασμό.

Πριν χτιστεί, το κράτος της Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας (ΣΟΔΓ) εθνικοποίησε γη, που ανήκε στους κατοίκους των γειτονικών οικισμών Βρλίκα, Γκάργιακ, Κοσόρε, Γιέζεβιτς, Λάκτατς, Νταμπάρ, Βουτσιπόλιε, Ζασιόκ, Μπίτελιτς, Ρούμιν, Χρβάτσε, Σάτριτς, Ποτραβλίε, Μαλίκοβο, Ότισιτς και Μαοβίτσε. Στη μέση της λίμνης υπήρχε ένα παλιό ορθόδοξο μοναστήρι Ντράγκοβιτς. Πριν δημιουργηθεί η τεχνητή λίμνη για τον υδροηλεκτρικό σταθμό στην Περούτσα, το μοναστήρι Ντράγκοβιτς μεταφέρθηκε σε ένα λόφο όχι μακριά από το παλιό φρούριο στη Γκράντινα.

Κροατικός Πόλεμος της Ανεξαρτησίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Λίμνη Περούτσα

Το φράγμα Περούτσα υπέστη σοβαρές ζημιές κατά τη διάρκεια του Κροατικού Πολέμου της Ανεξαρτησίας, όταν στις 28 Ιανουαρίου 1993, στον απόηχο της Επιχείρησης Μασλένιτσα, στις 10:48 π.μ., το φράγμα ανατινάχθηκε σε μια σκόπιμη προσπάθεια καταστροφής του από τις δυνάμεις του σερβικού / γιουγκοσλαβικού στρατού. [2] Το ναρκοθέτησαν με 30 τόνους εκρηκτικών και πυροδότησαν τα εκρηκτικά με σκοπό να βλάψουν χιλιάδες Κροάτες αμάχους στις πιο κάτω περιοχές. Η έκρηξη προκάλεσε μεγάλες ζημιές, αλλά τελικά απέτυχε να κατεδαφίσει το φράγμα. Ωστόσο, οι κροατικές κοινότητες στην κοιλάδα Τσέτινα (από το Σίνι έως το Όμις) διέτρεχαν μεγάλο κίνδυνο να πλημμυρίσουν από το νερό της λίμνης Περούτσα. [3] Οι ενέργειες του αξιωματικού της UNPROFOR Μαρκ Νίκολας Γκρέι (Ταγματάρχης των Βρετανικών Βασιλικών Πεζοναυτών) απέτρεψαν την καταστροφή στο Φράγμα, γιατί πριν από την έκρηξη είχε ανυψώσει το κανάλι υπερχείλισης και μείωσε τη στάθμη του νερού στη λίμνη κατά τέσσερα μέτρα. [4] Αυτό απέτρεψε την πλήρη κατάρρευση του φράγματος και οι μηχανικοί μπόρεσαν γρήγορα να διατηρήσουν την ακεραιότητα του φράγματος. Στη συνέχεια, οι κροατικές δυνάμεις επενέβησαν και αποκατέστησαν το φράγμα και τη γύρω περιοχή. [5] Στις 29 Ιανουαρίου, μια μικρή ομάδα του κροατικού στρατού, υποστηριζόμενη από μηχανικούς, που εργάζονταν προηγουμένως στη συντήρηση του φράγματος, επαλήθευσε ότι η κύρια βαλβίδα εξόδου ήταν προσβάσιμη. Ήταν προσβάσιμο αλλά κόλλησε λόγω παραμέλησης δύο ετών, φορτωμένο με 700 τόνους υδροστατική πίεση. Στη συνέχεια, οι μηχανικοί ξαναγέμισαν το λάδι στις υδραυλικές αντλίες και χρησιμοποίησαν έναν κινητήρα της UNPROFOR, για να τις επανεκκινήσουν. Αυτό επέτρεψε στη λίμνη να αποστραγγιστεί τελικά στον ποταμό Τσέτινα, με ρυθμό 187 m 3 /s. [6]

Τον Αύγουστο του 1993, η εθνική εταιρία ηλεκτρικής ενέργειας στην Κροατία (HEP) άρχισε να επισκευάζει το φράγμα. Οι εργασίες στο φράγμα ολοκληρώθηκαν λίγο μετά τη λήξη του πολέμου, τον Μάιο του 1996. [7]

Το 2002, ο συνταγματάρχης Γκρέι τιμήθηκε με το Τάγμα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας [8] (αν και όχι για τις ενέργειές του στην Περούτσα). Το 2011, ο Κροάτης πρόεδρος Ίβο Γιοσίποβιτς παρασημοφόρησε τέσσερις Κροάτες στρατιώτες για ανδρεία στη μάχη στην Περούτσα. [9] Στις 27 Ιανουαρίου 2013, την 20ή επέτειο της ανακατάληψης HV του φράγματος Περούτσα, ο Γκρέι τιμήθηκε με το παράσημο του Δούκα Ντομαγκόι από τον πρόεδρο Γιοσίποβιτς. [10]

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Το τέρας της λίμνης Περούτσα είναι ένα φίδι Elaphe quatuorlineata (κροατικά: Kravosas‎‎ ή dalmatinski udav), το οποίο μπορεί να φτάσει σε μήκος μεγαλύτερο από 3 μέτρα. Εμφανίζεται σπάνια στη λίμνη. Κάθε 10 με 15 χρόνια υπάρχει ένας αυτόπτης μάρτυρας, που ισχυρίζεται την ύπαρξή του. Είναι το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό φίδι. [11]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Opća i nacionalna enciklopedija, vol 16, p. 31, (ISBN 978-953-7224-16-5)
  2. ↑ «Water Conflict Chronology» (PDF). Pacific Institute, Oakland, California. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 5 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2008. 
  3. ↑ James Gow. The Serbian Project and Its Adversaries. σελ. 157. 
  4. ↑ Tom Wilkie (1995-09-16). «Unsung army officer saved 20,000 lives». The Independent. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-10-23. https://web.archive.org/web/20121023003123/http://www.highbeam.com/doc/1P2-4740175.html. Ανακτήθηκε στις 2011-02-01. 
  5. ↑ «Petnaesta obljetnica operacije Peruča - Spriječena katastrofa» (στα hr). Hrvatski vojnik (Ministry of Defence (Croatia)). February 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-01-09. https://web.archive.org/web/20110109063657/http://www.hrvatski-vojnik.hr/hrvatski-vojnik/1232007/peruca.asp. Ανακτήθηκε στις 2011-01-24. 
  6. ↑ «Kako smo prije 16 godina spašavali Peruču» (στα hr). Slobodna Dalmacija. 2009-01-28. http://www.slobodnadalmacija.hr/Kultura/tabid/81/articleType/ArticleView/articleId/39885/Default.aspx. Ανακτήθηκε στις 2011-02-01. 
  7. ↑ Hrvatska elektroprivreda (28 Ιανουαρίου 2010). «Sedamnaest godina od oslobađanja brane Peruća». Strukovni sindikat. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2011. 
  8. ↑ «Military honours: Royal Navy». BBC News. 14 Ιουνίου 2002. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2011. 
  9. ↑ «Ivo Josipović na Peruči: Slučaj Purda treba nam biti dobra pouka» (στα hr). Večernji list. 2011-01-28. http://www.vecernji.hr/vijesti/ivo-josipovic-peruci-slucaj-purda-treba-nam-biti-dobra-pouka-clanak-245564. Ανακτήθηκε στις 2011-01-28. 
  10. ↑ Slavica Vuković (27 January 2013). «Časnik Gray riskirao život, tajno pustio vodu i spasio dolinu Cetine» (στα hr). Večernji list. http://www.vecernji.hr/vijesti/casnik-gray-riskirao-zivot-tajno-pustio-vodu-i-spasio-dolinu-cetine-clanak-502768. Ανακτήθηκε στις 27 January 2013. 
  11. ↑ «Čudovište iz Peruče». 21 Ιουνίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουνίου 2008. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2009. 
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Λίμνη_Περούτσα&oldid=9604791"