Λίμνη Κρέιτερ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 42°56′37″N 122°06′24″W / 42.94361°N 122.10667°W / 42.94361; -122.10667

Λίμνη Κρέιτερ
Εναέρια φωτογραφία, διακρίνεται η νήσος Γουίζαρντ στο δυτικό άκρο της λίμνης
Χώρες ΗΠΑ
ΠολιτείαΌρεγκον
Τύπος λίμνηςΗφαιστειακή λίμνη
Εισροήμόνο βρόχινο νερό και λιώσιμο χιονιών
Εκροήεξάτμιση και υπόγεια περάσματα
Λεκάνη Απορροής60 km²
Χώρες Λεκάνης ΗΠΑ
Μέγιστο Μήκος9,7 km
Μέγιστο Πλάτος8 km
Έκταση53 km²
Μέσο Βάθος350 m
Μέγιστο Βάθος594 m
Όγκος Νερού18,7 km³
Όχθη35,1 km
Ύψος Επιφάνειας1.883 m
Νησιάνήσος Γουίζαρντ,
Φάντομ Σιπ

Η λίμνη Κρέιτερ (αγγλ.: Crater Lake, δηλαδή «λίμνη του κρατήρα») είναι λίμνη-καλντέρα στη νοτιοκεντρική περιοχή του Όρεγκον. Είναι το κύριο χαρακτηριστικό του ομώνυμου Εθνικού Πάρκου Κράτερ Λέικ και είναι διάσημη για το βαθύ μπλε χρώμα και τα καθαρά νερά της. Η λίμνη αποτελεί εν μέρει μια καλντέρα βάθους 655 μέτρων[1] που σχηματίστηκε πριν 7.700 (± 150) χρόνια από την κατάρρευση του ηφαιστείου Μαζάμα.[2] Κανένας ποτάμος δεν ρέει προς ή από τη λίμνη· το νερό που εξατμίζεται αναπληρώνεται από τις βροχοπτώσεις με τέτοιο ρυθμό ώστε τα ύδατα της λίμνης να ανανεώνονται κάθε 250 χρόνια.

Ο Τζον Ουέσλι Χίλμαν αναφερέται ότι ήταν ο πρώτος άνθρωπος ευρωπαϊκής καταγωγής που είδε, σΤις 12 Ιουνίου 1853, αυτό που ονόμασε «Βαθιά Μπλε Λίμνη» στο Όρεγκον. Η λίμνη μετονομάστηκε τουλάχιστον τρεις φορές, ως Μπλε Λίμνη (Blue Lake), Λίμνη Μάτζεστι (Lake Majesty) και τελικώς Λίμνη Κρέιτερ.[3][4] Η λίμνη είναι γνωστή για τον «Γέροντα της Λίμνης» (Old Man of the Lake, Ολντ Μαν οφ δε Λέικ), ένα πλήρως ανεπτυγμένο δέντρο το οποίο σήμερα είναι ένας κορμός που επιπλέει κάθετα μέσα στη λίμνη για περισσότερο από έναν αιώνα.[5] Η χαμηλή θερμοκρασία του νερού έχει επιβραδύνει την αποσύνθεση του ξύλου, με αποτέλεσμα τη μακροβιότητα του επιπλέοντος δέντρου.

Αν και δεν έχει αυτόχθονες πληθυσμούς ψαριών, στη λίμνη εισάχθηκε από το 1888 μέχρι το 1941 μια ποικιλία ψαριών.[6] Αρκετά από αυτά τα είδη έχουν σχηματίσει βιώσιμους πληθυσμούς. Από το 2002, μια από τις πινακίδες κυκλοφορίας που εκδίδει η πολιτεία του Όρεγκον απεικονίζει τη λίμνη Κρέιτερ.[7] Η λίμνη επίσης απεικονίζεται στα αναμνηστικά κέρματα του Όρεγκον του 2005.[8]

Τοποθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η λίμνη Κρέιτερ βρίσκεται στην κομητεία Κλαμάθ, περίπου 100 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της κομητειακής έδρας Κλαμάθ Φόλς και περίπου 130 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της πόλης Μέντφορντ.[9]

Διαστάσεις και βάθος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η νήσος Γουίζαρντ μέσα στη λίμνη

Η λίμνη έχει διαστάσεις 8 επί 10 χιλιόμετρα και μέσο βάθος 350 μέτρα. Το μέγιστο βάθος της μετρήθηκε στα 594 μέτρα (1.949 πόδια)[1][10] και αυξομειώνεται ελαφρά ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες.[1] Όσον αφορά το μέγιστο βάθος της, η λίμνη Κρέιτερ είναι η βαθύτερη λίμνη στις Ηνωμένες Πολιτείες, η δεύτερη βαθύτερη στη Βόρεια Αμερική μετά τη Μεγάλη Λίμνη των Σκλάβων στον Καναδά και η ένατη βαθύτερη λίμνη στον κόσμο (η βαθύτερη είναι η Βαϊκάλη). Η λίμνη Κρέιτερ συνήθως αναφέρεται ως η 7η βαθύτερη λίμνη στον κόσμο, αλλά αυτή η κατάταξη δεν υπολογίζει τη λίμνη Βοστόκ στην Ανταρκτική και τις πρόσφατες βυθομετρήσεις στη λίμνη Σαν Μαρτίν, στα σύνορα Χιλής και Αργεντινής.

Συγκρίνοντας όμως το μέσο βάθος των λιμνών ανά τον κόσμο, η λίμνη Κρέιτερ είναι η βαθύτερη λίμνη στο δυτικό ημισφαίριο και η τρίτη βαθύτερη στον κόσμο, μετά τις λίμνες Βαϊκάλη και Τανγκανίκα.[11] Συγκρίνοντας το μέσο βάθος των λιμνών των οποίων τα κοιλώματα είναι τελείως πάνω από το επίπεδο της θάλασσας, η λίμνη Κρέιτερ είναι η βαθύτερη.

Τα τοιχώματα της καλντέρας της λίμνης Κρέιτερ έχουν ύψος 2.100 έως 2.400 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Το ψηλότερο σημείο της καλντέρας έχει υψόμετρο 2.489 μέτρα[2].

Γεωλογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το όρος Μαζάμα, μέρος της ηφαιστειακής οροσειράς Κασκέιντ, αποτελείται κυρίως από ανδεσίτη, δακίτη και ρυοδακίτη και το ηφαιστειακό οικοδόμημά του ανοικοδομήθηκε σε 400.000 χρόνια. Η καλντέρα δημιουργήθηκε από μια ογκώδη ηφαιστειακή έκρηξη που οδήγησε στην κατάπτωση του όρους Μαζάμα περίπου το 5700 π.Χ.· υπολογίζεται ότι ο όγκος των ηφαιστειακών αναβλημάτων της έκρηξης ήταν 50 κυβικά χιλιόμετρα ρυοδακίτη. Από τότε, όλες οι εκρήξεις του Μαζάμα περιόριζονται στην περιοχή της καλντέρας.

Μετέπειτα εκρήξεις λάβας δημιούργησαν ένα κεντρικό πεδίο, τη νήσο Γουίζαρντ, τον κώνο Μέρριαν και άλλα, μικρότερα ηφαιστειακά χαρακτηριστικά, όπως έναν ρυοδακιτικό ηφαιστειακό δόμο που δημιουργήθηκε πάνω στο κεντρικό πεδίο. Ιζήματα και συντρίμμια κατολισθήσεων καλύπτουν τον πυθμένα της καλντέρας.[12]

Τελικά, η θερμοκρασίας της καλντέρας μειώθηκε, επιτρέποντας στη βροχή και το χιόνι να συσσωρευτούν και να σχηματίσουν μια λίμνη. Φουμαρόλες και θερμές πηγές παρέμειναν συνηθισμένες και ενεργές κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Επίσης, τα τοιχώματα της καλντέρας σταθεροποιήθηκαν, ρέματα αποκατέστησαν το ακτινωτό μοτίβο απορροής και πυκνά δάση άρχισαν να αναπτύσσονται στο ξερό τοπίο. Υπολογίζεται ότι χρειάστηκαν 720 χρόνια για να γεμίσει η λίμνη στο σημερινό βάθος των 594 μέτρων, σε μια περιόδο που το κλίμα που επικρατούσε ήταν πιο ξηρό από το σημερινό.[13]

Κάποια υδροθερμική δραστηριότητα παρατηρείται μέχρι σήμερα στον πυθμένα της λίμνη, υποδηλώνοντας ότι κάποια στιγμή στο μέλλον το Μαζάμα μπορεί να εκραγεί ξανά.[14]

Κλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κλιματικά δεδομένα Λίμνη Κρέιτερ
Μήνας Ιαν Φεβ Μάρ Απρ Μάι Ιούν Ιούλ Αύγ Σεπ Οκτ Νοε Δεκ Έτος
Μέση Μέγιστη °C (°F) 0,9
(33.7) 		1,7
(35.0) 		2,9
(37.2) 		6,0
(42.8) 		10,1
(50.2) 		14,6
(58.3) 		20,6
(69.1) 		20,7
(69.2) 		17,1
(62.8) 		11,2
(52.1) 		4,4
(40.0) 		1,5
(34.7) 		9,3
(48,7)
Μέση Ελάχιστη °C (°F) −7,9
(17.8) 		−7,6
(18.4) 		−7,2
(19.1) 		−5,2
(22.7) 		−1,9
(28.5) 		1,2
(34.1) 		5,0
(41.0) 		4,9
(40.9) 		2,5
(36.5) 		−0,7
(30.7) 		−4,7
(23.5) 		−6,9
(19.5) 		−2,4
(27,7)
Υετός mm (ίντσες) 267,2 205,2 196,3 123,2 55,9 56,6 19,8 24,6 51,8 127,3 238,5 290,1 1,684,8
Πηγή: SHMI[15]

Ποιότητα νερού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Άποψη της λίμνης

Εξαιτίας πολλών μοναδικών παραγόντων, από τους οποίους ξεχωρίζει η απουσία ποταμών που εκβάλουν στη λίμνη, τα νερά της λίμνης Κρέιτερ είναι από τα καθαρότερα, όσον αφορά την απουσία ρυπαντών, στη Βόρεια Αμερική. Μετρήσεις με τη χρήση του δίσκου του Σέτσι βρίσκονται συνέχεια ανάμεσα στα 80 και 115 πόδια (25 με 35 μέτρα), οι οποίες θεωρούνται πολύ καλές για οποιαδήποτε φυσική μάζα νερού. Το 1997 οι επιστήμονες κατέγραψαν καθαρότητα 43,3 μέτρων (142 πόδια).

Η λίμνη έχει σχετικά αυξημένα επίπεδα διαλυμένων αλάτων, ολική αλκαλικότητα και αγωγιμότητα. Το μέσο pH είναι συνήθως μεταξύ 7 και 8.[16]

Ιερή σημασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η φυλή Κλαμάθ των ιθαγενών Αμερικανών, οι οποίοι μπορεί να είδαν την κατάρρευση του όρους Μαζάμα και το σχηματισμό της λίμνης Κρέιτερ, θεωρούσαν από καιρό τη λίμνη ιερό τόπο. Οι θρύλοι τους λένε για μια μάχη ανάμεσα στον ουράνιο θεό Σκελ και τον θεό του κάτω κόσμου Λλάο. Το όρος Μαζάμα καταστράφηκε στη μάχη, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί η λίμνη Κρέιτερ. Οι Κλαμάθ χρησιμοποιούσαν συχνά τη λίμνη για δοκιμασίες θάρρους, όπως να σκαρφαλώσουν τα τοιχώματα της καλντέρας και άλλες επικίνδυνες αποστολές. Όσοι επιτύγχαναν σε αυτές τις δοκιμάσιες θεωρούνταν ότι είχαν περισσότερες πνευματικές δυνάμεις. Η λίμνη αντιμετωπίζεται από τους Κλαμάθ με μεγάλο σεβασμό ως ιερό μέρος.[17][18]

Πανοραμική θέα της λίμνης Κρέιτερ, με ένα μέρος της αρχικές επιφάνειας του βουνού να διακρίνεται στα αριστερά

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 «Facts about Crater Lake». Oregon Explorer. Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Όρεγκον. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2009. 
  2. ↑ 2,0 2,1 «Crater Lake». Global Volcanism Program. Smithsonian institute. 
  3. ↑ Tilden, Freeman (1968). The National Parks. Νέα Υόρκη: Alfred A. Knopf. 
  4. ↑ Runkel, H.J. (1953). «Crater Lake Discovery Centennial». Nature Notes from Crater Lake National Park XIX. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-12-04. https://web.archive.org/web/20081204232255/http://www.nps.gov/archive/crla/notes/vol19b.htm. Ανακτήθηκε στις 2012-09-28. 
  5. ↑ Kartchnerand, W.E.; Doerr, J.E., Jr. (September 1938). «Wind Currents In Crater Lake As Revealed By The Old Man Of The Lake». Nature Notes from Crater Lake National Park XI (3). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-06-11. https://web.archive.org/web/20080611203611/http://www.nps.gov/archive/crla/notes/vol11-3c.htm. Ανακτήθηκε στις 2012-09-28. 
  6. ↑ «The Fish of Crater Lake». National Park Service. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Φεβρουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2007. 
  7. ↑ Goetze, Janet (August 26, 2002). «Crater Lake plates aglow with color». The Oregonian: σελ. B4. 
  8. ↑ «The Oregon Quarter: The United States Mint». U.S. Department of the Treasury. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2007. 
  9. ↑ U.S. National Park Service. «Crater Lake National Park – Directions». Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2009. 
  10. ↑ Gibbons, Helen (Σεπτέμβριος 2000). «CMG Maps Bottom of Crater Lake, Oregon». U.S. Geological Survey. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 16 Μαΐου 2010. 
  11. ↑ Juillerat, Lee (29 Νοεμβρίου 2007). «Into the Deep: Crater Lake's ranking as one of the world's deepest lakes varies by how list is determined». Klamath Falls Herald and News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-08-17. https://web.archive.org/web/20140817011210/http://www.craterlakeinstitute.com/crater-lake-news/owen-crater-lake-depth.htm. Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2007. 
  12. ↑ Bacon, Charles R.; James V. Gardner, Larry A. Mayer, Mark W. Buktenica, Peter Dartnell, David W. Ramsey, Joel E. Robinson (2002). «Morphology, volcanism, and mass wasting in Crater Lake, Oregon». Geological Society of America Bulletin 114 (6): 675-692. doi:10.1130/0016-7606(2002)114<0675:MVAMWI>2.0.CO;2. https://archive.org/details/sim_geological-society-of-america-bulletin_2002-06_114_6/page/675. 
  13. ↑ Nathenson, Manuel; Charles R. Bacon, David W. Ramsey (2007). «Subaqueous geology and a filling model for Crater Lake, Oregon». Hydrobiologia 574: 13–27. doi:10.1007/s10750-006-0343-5. 
  14. ↑ «Geologic History of Crater Lake». Oregon Explorer. Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Όρεγκον. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2009. 
  15. ↑ «Crater Lake Nat'l Park H, Oregon Period of Record Climate Summary». Western Regional Climate Center. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2012. 
  16. ↑ «Facts and Figures about Crater Lake» (PDF). U.S. National Park Service. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2012. 
  17. ↑ «Park History» (PDF). National Park Service. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2012. 
  18. ↑ «Crater Lake as Sacred Site». Sacred Destinations. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2007. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Λίμνη_Κρέιτερ&oldid=10172383"