Λίμνη Βίντα
Η Βίντα (Vida) είναι μια υπεραλμυρή λίμνη στην Κοιλάδα Βικτωρία, τη βορειότερη από τις μεγάλες Ξηρές Κοιλάδες Μακμέρντο, στην ήπειρο Ανταρκτική. Η έκταση της λίμνης είναι 6,8 τετραγωνικά χιλιόμετρα και οι γεωγραφικές συντεταγμένες της είναι 77°23 Νότιο πλάτος και 161°56′ Ανατολικό μήκος. Είναι απομονωμένη κάτω από αιώνιο στρώμα πάγων και η αλμυρότητά της είναι σημαντικά μεγαλύτερη από εκείνη του θαλάσσιου νερού. Ευρύτερα γνωστή έγινε το έτος 2002, όταν παγωμένα επί σχεδόν τρεις χιλιάδες έτη μικρόβια από το παγοκάλυμμά της αποψύχθηκαν και αναζωογονήθηκαν με επιτυχία.
Γενικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η λίμνη είναι ίσως η μεγαλύτερη από τις λίμνες στην περιοχή των Ξηρών Κοιλάδων και είναι ενδορροϊκή. Ο μόνιμος επιφανειακός πάγος πάνω από τη λίμνη είναι το παχύτερο μη παγετωνικό στρώμα πάγου στη Γη, με πάχος τουλάχιστον 21 μέτρα. Στο κάτω όριό του ο πάγος είναι κορεσμένος με άλμη που είναι επτά φορές αλμυρότερη από το θαλάσσιο νερό.[1] Η υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι επιτρέπει στην άλμη να παραμένει υγρό σε μέση ετήσια θερμοκρασία περίπου –13 °C. Το παγοκάλυμμα έχει σφραγίσει την άλμη από εξωτερικό αέρα και νερό επί χιλιάδες χρόνια, δημιουργώντας μια «χρονοκάψουλα» για αρχαίο DNA. Αυτός ο συνδυασμός χαρακτηριστικών καθιστούν τη Βίντα ένα μοναδικό λιμναίο οικοσύστημα στη Γη.[2]
Η λίμνη έγινε ευρύτερα γνωστή τον Δεκέμβριο 2002 όταν μια ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Πήτερ Ντοράν, ανεκοίνωσε την ανακάλυψη αλόφιλων μικροβίων (κυρίως ινωδών κυανοβακτηρίων) ηλικίας 2.800 ετών διατηρημένων σε δείγματα του παγοκαλύμματος της λίμνης που λήφθηκαν με γεωτρήσεις[3] το 1996. Τα μικρόβια αυτά αναζωογονήθηκαν μόλις έλιωσε ο πάγος γύρω τους και αναπαράχθηκαν. Εξαιτίας αυτής της ανακαλύψεως και των μηχανισμών παγώματος που σχημάτισαν το παγοκάλυμμά της, η λίμνη Βίντα είναι πλέον καταχωρημένη ως μια τοποθεσία για έρευνες σχετικώς με το κλίμα της Γης και με τη ζωή σε ακραίες συνθήκες, ειδικότερα μάλιστα με την πανίδα που θα μπορούσε να έχει υπάρξει στον πλανήτη Άρη. Ο αυτόματος (μη επανδρωμένος) Μετεωρολογικός Σταθμός Λίμνης Βίντα παρακολουθεί τις συνθήκες στην περιοχή της λίμνης όλο το έτος, συμβάλλοντας στην παραπάνω επιστημονική μελέτη.[4][5]
Μια αμερικανική έρευνα πεδίου έγινε το 2010 για τη διερεύνηση της μικροβιολογίας και της γεωχημείας της λίμνης, με επικεφαλής τον Ντοράν και την Άλισον Μάρεϋ από το Desert Research Institute της Νεβάδας. Η αποστολή απέσπασε πυρήνες πάγου, δείγματα άλμης και ιζημάτων από τη λίμνη με χρήση καθαρών τεχνικών γεωτρήσεων, ώστε να αποφευχθεί επιμόλυνση από εξωτερικά μικρόβια και ουσίες.[6]
Ο πλησιέστερος ανθρώπινος καταυλισμός στη λίμνη είναι η Βάση Σκοτ του Μακμέρντο και απέχει περίπου 125 χιλιόμετρα.[7] Εκτός από τον αυτόματο Μετεωρολογικό Σταθμό, υπάρχει φυλαγμένο ένα απόθεμα τροφής έκτακτης ανάγκης, που επαρκεί για 6 ανθρώπους επί 5 ημέρες, 600 μέτρα από τη νοτιοδυτική άκρη της λίμνης.[8] Ερευνητικές ομάδες εγκαθιστούν προσωρινές κατασκηνώσεις, από τις οποίες διεξάγονται βραχυπρόθεσμες ερευνητικές δραστηριότητες, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Χημική σύσταση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η λίμνη Βίντα δεν διαθέτει πολλούς παράγοντες που να αποδίδονται στην ύπαρξη ζωής. Περιέχει υψηλά επίπεδα υποξειδίου του αζώτου (N2O) και μοριακού υδρογόνου (H2). Αμφότερα πιστεύεται ότι απελευθερώνονται από χημικές αντιδράσεις της άλμης με υποκείμενα ιζήματα. Το μοριακό υδρογόνο ίσως να αποτελεί μια κρίσιμη ενεργειακή πηγή για τα μικρόβια στη λίμνη, δικαιολογώντας έτσι την παρουσία ζωής σε ένα περιβάλλον χωρίς οξυγόνο.[9]
Υδρολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η λίμνη διαθέτει τρεις τουλάχιστον ονομασμένες εισροές νερού: το ποτάμι Βικτόρια και τα ρυάκια Κάιτ Στρημ και Ντιουν Κρηκ. Το Βικτόρια διέρχεται ως εποχικός χείμαρρος τροφοδοτούμενος από νερό από την τήξη του Άνω Παγετώνα Βικτόρια, μέσω της Άνω Λίμνης Βικτόρια, που βρίσκεται 7 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Βίντα, και εκβάλλει στο δυτικό άκρο της Βίντα. Το Κάιτ ρέει επίσης ως εποχικός χείμαρρος τροφοδοτούμενος από την τήξη παγετώνα (του Κάτω Παγετώνα Βικτόρια) και εκβάλλει στο ανατολικό άκρο της Βίντα. Συνήθως αυτές και άλλες εισροές στη λίμνη σταματούν εξαιτίας της χαμηλής θερμοκρασίας, της οποίας ο ετήσιος μέσος όρος είναι –30 °C.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Formation and character of an ancient 19-m ice cover and underlying trapped brine in an "ice-sealed" east Antarctic lake». Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 100 (1): 26-31. Ιανουάριος 2003. doi:. PMID 12518052. «Figure 1: Bathymetric map of Lake Vida».
- ↑ Annika Mosier Αρχειοθετήθηκε 2006-05-26 στο Wayback Machine. στο Desert Research Institute
- ↑ National Science Foundation press release for Doran et al. (2003)
- ↑ Lake Vida Meteorology Station Αρχειοθετήθηκε 2004-03-24 στο Wayback Machine.
- ↑ 360° Panorama Αρχειοθετήθηκε 2006-09-03 στο Wayback Machine. from Lake Vida Meteorologic Station
- ↑ «Digging deeper below Antarctica's Lake Vida». PhysOrg.com. 14 Σεπτεμβρίου 2009.
- ↑ Contaminents in Freezing Ground Αρχειοθετήθηκε 2006-08-31 στο Wayback Machine., Sanpe et al.
- ↑ NASA Quest Αρχειοθετήθηκε 2009-04-27 στο Wayback Machine., the Lake Vida cache
- ↑ [1], Sanpe et al.