Λάζαρος (όνομα)
Λάζαρος (γενική: του Λαζάρου και του Λάζαρου), ελληνικό αντρικό κύριο όνομα.
Ετυμολογία του ονόματος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μεταγενέστερο όνομα, εξελληνισμένος τύπος του θεοφόρου εβραϊκού ονόματος Ἐλεάζαρ, < εβρ. Elʿázar· σύμφωνα με τον Γ. Μπαμπινιώτη και με το Online Etymology Dictionary Αρχειοθετήθηκε 2015-12-05 στο Wayback Machine. «ο Θεός έχει βοηθήσει».[1][2] Στα Οικογενειακά μας ονόματα ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης αποδίδει το όνομα ως «ο Θεός είναι η σωτηρία μου».[3]
Ονομαστική εορτή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις 17 Οκτωβρίου, ημέρα κατά την οποία η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Λαζάρου του δικαίου, και το Σάββατο του Λαζάρου (κινητή εορτή) το τελευταίο Σάββατο πριν από τη Μεγάλη Εβδομάδα.
Γυναικείος τύπος του ονόματος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Λαζαρίνα, Λαζαρούλα, Λαζαρέτα, Λαζαρία.
Διάδοση του ονόματος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το όνομα οφείλει τη διάδοσή του στον Λάζαρο, ο οποίος, σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη, «ηγέρθη εκ νεκρών» προαναγγέλλοντας την Ανάσταση του Κυρίου. Ήταν αδελφός της Μάρθας και της Μαρίας (των δύο μυροφόρων), με τις οποίες ζούσε στη Βηθανία, κοντά στα Ιεροσόλυμα, και φίλος και μαθητής του Χριστού (Ιωάν., ια΄ 1-45). Έτσι, ο Αθ. Μπούτουρας το κατατάσσει στα «Ονόματα εκ της εκκλησιαστικής παραδόσεως», και συγκεκριμένα στην κατηγορία «Ονόματα εξ αγίων».[4] Στην Καινή Διαθήκη το όνομα Λάζαρος φέρει και ο φτωχός της παραβολής του πλουσίου και του Λαζάρου (Λουκ., ιϛ’ 19-31).
Σε μια προσπάθεια στατιστικής αποτίμησης της συχνότητας των ελληνικών ονομάτων, το Λάζαρος παρουσιάζεται ως το 132ο πιο συχνό όνομα (44ο ανάμεσα στα αντρικά ονόματα). Το φέρουν περίπου 16.000 Έλληνες ή ποσοστό 0,10%.[5] Στην Κύπρο, κατά την απογραφή του πληθυσμού το 2011, το Λάζαρος παρουσιάζεται 207ο σε συχνότητα, με 445 εμφανίσεις σε σύνολο 145.612 ή ποσοστό 0,30%.[6]
Τύποι του ονόματος Λάζαρος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Λάζαρος, Λάζαρης, Λαζαρής (τύπος με υποκοριστική χροιά), Λαζαράκης (υποκοριστικός τύπος), Λάζος (σύντομος τύπος), μορφές του ονόματος κοινές σε όλη την Ελλάδα.
- Λάτζαους, Λατζαής, Λάτζαρ, στη Σαμοθράκη.[7]
- Λάζαρους, Λάζους, στο Βελβεντό· Λιάλιας, στη Σιάτιστα.[8]
- Λάζαρους, Λάζους, στη Σκιάθο.[9]
- Λάζαρ(ης), Λαζάρ, Λαζέρ, Νάζαρης, στην Καππαδοκία.[10]
Το όνομα Λάζαρος σε άλλες γλώσσες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Από τον ελληνικό τύπο Λάζαρος προέκυψε ο λατινικός τύπος Lazarus και από εκεί το όνομα διαδόθηκε σε άλλες γλώσσες.
- Αγγλικά: Lazarus (Λάζαρους).
- Αρμενικά: Լազար, Ղազար (Λαζάρ, Γαζάρ).
- Βουλγαρικά, σλαβομακεδόνικα: Лазар (Λάζαρ).
- Γαλλικά: Lazare (Λαζάρ).
- Γερμανικά: Lazarus (Λάζαρους).
- Ισπανικά: Lazaro (Λάσαρο), Lázaro· καταλανικά: Llàtzer (Λιάτσερ)· βασκικά: Elazar.[11]
- Ιταλικά: Làzzaro (Λάτσαρο), Làzzero, Lazzarino· γυναικείο: Làzzara, Lazzarina.[12]
- Κροατικά: Lazar.
- Ουγγρικά: Lázár (Λάζαρ), Lázó.
- Ουκρανικά: Лазар (Λάζαρ).
- Πολωνικά: Łazarz (Λάζαρζς).
- Πορτογαλικά: Lázaro (Λάζαρο).
- Ρουμανικά: Lazăr (Λάζαρ).
- Ρωσικά: Лазарь (Λάζαρ/Λάζε).
- Σερβικά: Лазар (Λάζαρ).
- Σλοβακικά: Lazar, Lazo, Lazor, Lazorík, Lazarčík, Lazarovič.[13]
- Τσεχικά: Lazar (Λαζάρ).
Άγιοι και όσιοι με το όνομα Λάζαρος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Λάζαρος ο δίκαιος ή τετραήμερος, η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 17 Μαρτίου[14] και η Καθολική Εκκλησία στις 17 Δεκεμβρίου.[15] Την ανάμνηση του θαύματος της ανάστασης του Λαζάρου η Ορθόδοξη Εκκλησία το γιορτάζει το Σάββατο της πέμπτης εβδομάδας («Κουφής») της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, δηλαδή το τελευταίο Σάββατο πριν από τη Μεγάλη Εβδομάδα. Την ανακομιδή των λειψάνων του η Ορθόδοξη Εκκλησία τη γιορτάζει στις 4 Μαΐου, μαζί με αυτή των λειψάνων της αγίας Mαρίας της Mαγδαληνής,[16] και ξεχωριστά στις 17 Οκτωβρίου,[17] την ίδια ημέρα που γιορτάζει και την κατάθεση των λειψάνων του.[18]
- Λάζαρος μάρτυς, η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 29 Μαρτίου, μαζί με τη μνήμη του Μάρκου επισκόπου Αρεθουσίων, του Κυρίλλου διακόνου και των συν αυτοίς παρθένων γυναικών και ιερωμένων ανδρών (†364): Ιωνά και Βαραχησίου και των συν αυτοίς: Αβίβου, Ζανιθά, Ηλία, Λαζάρου, Μάρη, Μαρούθα, Ναρσή, Σάβα, Σιμιάθη.[19][20] Σύμφωνα με τον Σωφρόνιο Ευστρατιάδη, η ημέρα μνήμης του είναι στις 29 Μαΐου.[21] Την κατάθεση των λειψάνων του, μαζί με αυτή των αγίων αποστόλων Λουκά, Ανδρέου και Θωμά και του προφήτη Ελισσαίου, η Ορθόδοξη Εκκλησία γιορτάζει στις 20 Ιουνίου.[22]
- Λάζαρος νεομάρτυς, ο Βούλγαρος (†1802), η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 23 Απριλίου.[23]
- Λάζαρος ο εν τω Γαλησίω ασκήσας, η Ορθόδοξη και η Καθολική Εκκλησία τιμούν τη μνήμη του στις 7 Νοεμβρίου.[24][25]
- Λάζαρος όσιος ο ζωγράφος, η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 17 Νοεμβρίου[26] και η Καθολική Εκκλησία στις 23 Φεβρουαρίου.[27]
- Λάζαρος, της παραβολής του πλουσίου και του φτωχού Λαζάρου, η Καθολική Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 21 Ιουνίου.[28]
- Λάζαρος Χρεμπελιάνοβιτς (1329–1389), η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 15 Ιουνίου.[29]
Πρόσωπα με το όνομα Λάζαρος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Λάζαρος Κουντουριώτης (1769–1852), αγωνιστής του ’21 και πολιτικός.
- Λάζαρος Εφραίμογλου (1932–2013), επιχειρηματίας, ιδρυτής και πρώτος πρόεδρος του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού (IME).
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Γεώργιος Μπαμπινιώτης, Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας, Κέντρο Λεξικολογίας, Αθήνα, δεύτερη έκδοση, ανατύπωση, 2005.
- ↑ «Lazarus», Online Etymology Dictionary Αρχειοθετήθηκε 2015-12-05 στο Wayback Machine.
- ↑ Μανόλης Τριανταφυλλίδης, Τα οικογενειακά μας ονόματα, Ι.Ν.Σ.–Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη, Θεσσαλονίκη, ανατύπωση, 1995, σ. 84.
- ↑ Αθανάσιος Χ. Μπούτουρας, Τα νεοελληνικά κύρια ονόματα ιστορικώς και γλωσσικώς ερμηνευόμενα, Αθήνα 1912, σ. 75.
- ↑ Χάρης Φουνταλής, «Ελληνικά ονόματα (και ολίγη από στατιστική)» Αρχειοθετήθηκε 2015-06-22 στο Wayback Machine..
- ↑ «Πληθυσμός – Συχνότητα Ονομάτων, 2011», Στατιστική Υπηρεσία Κύπρου.
- ↑ Νίκ(ος) Αθ. Κατσάνης, Το γλωσσικό ιδίωμα της Σαμοθράκης, Δήμος Σαμοθράκης, Θεσσαλονίκη 1996, σ. 127.
- ↑ Ευθύμιος Μπουντώνας, Μελέτη περί του γλωσσικού ιδιώματος Βελβεντού και των περιχώρων αυτού, 1892, Αρχεία Κοραή #1, 1932, σ. 69.
- ↑ Γεώργιος Α. Ρήγας, Σκιάθου λαϊκός πολιτισμός, τχ. 3, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1968, σ. 216.
- ↑ Φ. Δ. Αποστολόπουλος, «Τα βαπτιστικά ονόματα ανδρών και γυναικών της Καππαδοκίας», Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, τχ. #1, Αθήνα 1997, τχ. #1, σ. 111.
- ↑ Josep M. Albaigès i Olivart, Diccionario de nombres de personas, Edicions Universitat Barcelona, 1993, ISBN 84-475-0264-3, σ. 112, «Lázaro».
- ↑ Emidio De Felice, Dizionario dei nomi italiani, Mondadori, Μιλάνο 1986, ISBN 978-88-04-42791-9, σ. 224.
- ↑ Milan Mataján και Matei Považaj, Vyberte si meno pre svoje dieťa, Art Area, Μπρατισλάβα 1998, ISBN 80-88879-48-5, σ. 156.
- ↑ Σωφρόνιος Ευστρατιάδης, Αγιολόγιον της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1995 (ανατύπωση), σ. 269.
- ↑ Νικηφόρος Βιδάλης, Τ’ αδέλφια μας οι άγιοι, Γραφείο καλού τύπου, Αθήνα 1990, σ. 522.
- ↑ Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού, Εκδόσεις Δόμος, Αθήνα 2005.
- ↑ Αγίου Νικοδήμου, ό.π..
- ↑ Αγίου Νικοδήμου, ό.π..
- ↑ Συναξαριστής της Εκκλησίας της Ελλάδος[νεκρός σύνδεσμος].
- ↑ Αγίου Νικοδήμου, ό.π..
- ↑ Σωφρόνιος Ευστρατιάδης, ό.π., σ. 269.
- ↑ Αγίου Νικοδήμου, ό.π..
- ↑ Αγίου Νικοδήμου, ό.π..
- ↑ Αγίου Νικοδήμου, ό.π..
- ↑ «San Lazzaro il Galesiota Stilita», Santi, beati e testimoni.
- ↑ Αγίου Νικοδήμου, ό.π..
- ↑ «Lazzaro», Santi, beati e testimoni.
- ↑ «San Lazzaro Mendicante e lebbroso», Santi, beati e testimoni.
- ↑ «San Lazzaro Principe serbo, martire», Santi, beati e testimoni.