Μετάβαση στο περιεχόμενο

Κόιντος Σερτώριος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κόιντος Σερτώριος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Quintus Sertorius (Λατινικά)
Γέννηση123 π.Χ. (περίπου και πιθανώς)[1]
Νόρτσα
Θάνατος
Osca
Συνθήκες θανάτουανθρωποκτονία
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΛατινικά
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΡωμαίος πολιτικός
Ρωμαίος στρατιωτικός
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/Κίνημαpopulares
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχεςBattle of Arausio και Sertorian War
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΡωμαίος έπαρχος
Πραίτορας
Ταμίας (Quaestor)
ΒραβεύσειςGrass Crown
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Κόιντος Σερτώριος, λατινικά: Quintus Sertorius (π. 126 BC [2] – 73 ή 72 π.Χ. [3] ) ήταν Ρωμαίος στρατηγός και πολιτικός, που ηγήθηκε μίας μεγάλης κλίμακας εξέγερση κατά της Ρωμαϊκής Συγκλήτου στην Ιβηρική Χερσόνησο. Αψηφώντας το καθεστώς του Λ. Κ. Σύλλα, ο Κ. Σερτώριος έγινε ο ανεξάρτητος ηγεμόνας της Ισπανίας για το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας, μέχρι τη δολοφονία του.

Ο Σερτώριος αρχικά διακρίθηκε κατά τη διάρκεια του Πολέμου κατά των Κιμβρίων, πολεμώντας υπό τον Γάιο Μάριο, και στη συνέχεια υπηρέτησε τη Ρώμη στον Συμμαχικό Πόλεμο. Όταν ο Λεύκιος Κορνήλιος Σύλλας εμπόδισε την προσπάθεια τού Σερτώριου να γίνει τριβούνος των πληβείων περί το 88 π.Χ., μετά την υπατεία του Σύλλα, ο Σερτώριος ενώθηκε με τον Λ. Κ. Κίννα και τον Mάριο στον εμφύλιο Πόλεμο του Οκτάβιου του 87 π.Χ. Πρωτοστάτησε στην επίθεση στη Ρώμη, και περιόρισε τα αντίποινα που ακολούθησαν. Κατά τη διάρκεια των επανειλημμένων υπατειών του Κίννα εξελέγη πραίτωρ, πιθανότατα το 85 ή το 84 π.Χ. Επέκρινε τον Γναίο Πομπήιο Κάρβωνα και άλλους ηγέτες των οπαδών τού Μάριου των δυνάμεων κατά του Σύλλα κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου του Σύλλα, και στα τέλη του πολέμου έγινε ανθύπατος (proconsul) της Ισπανίας.

Στα τέλη του 82 π.Χ. Ο Σερτώριος προγράφτηκε από τον Σύλλα, και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την επαρχία του. Ωστόσο σύντομα επέστρεψε στις αρχές του 80 π.Χ., δέχτηκε και οδήγησε πολλούς εξόριστους οπαδούς του Μάριου και του Κίννα σε έναν παρατεταμένο πόλεμο, εκπροσωπώντας τον εαυτό του ως Ρωμαίο ανθύπατο, που αντιστέκεται στο καθεστώς του Σύλλα στη Ρώμη. Συγκέντρωσε υποστήριξη από άλλους Ρωμαίους εξόριστους και τις ιθαγενείς ιβηρικές φυλές –εν μέρει χρησιμοποιώντας το εξημερωμένο λευκό ελαφάκι του, για να ισχυριστεί ότι είχε θεϊκή εύνοια– και χρησιμοποίησε ανορθόδοξο και αντάρτικο πόλεμο για να νικήσει επανειλημμένα διοικητές, που στάλθηκαν από τη Ρώμη για να τον υποτάξουν. Συμμάχησε με τον Μιθριδάτη ΣΤ' του Πόντου και με Κίλικες πειρατές στον αγώνα του ενάντια στη ρωμαϊκή κυβέρνηση.

Στο απόγειο της δύναμής του, ο Σερτώριος ήλεγχε σχεδόν όλη την Ισπανία. Διατήρησε επιτυχώς την αντίστασή του κατά του Σύλλα για πολλά χρόνια, παρά τις σημαντικές προσπάθειες να τον υποτάξουν από το καθεστώς του Σύλλα και τους στρατηγούς του Κόιντο Καικίλιου Μέτελλο Πίο και Γ. Πομπήιο Μάγνο. Αφού νίκησε τον Πομπήιο το 76 π.Χ. στη μάχη του Λαούρου, ωστόσο, υπέστη επανειλημμένες αποτυχίες τα επόμενα χρόνια. Μέχρι τα 73 π.Χ. οι σύμμαχοί του είχαν χάσει την εμπιστοσύνη τους στην ηγεσία του. Ο υποδιοικητής του Mάρκος Περπέρνα Βεϊέντο τον δολοφόνησε το 73 ή το 72 π.Χ. [2] Η παράταξή του έπεσε σε ήττα από τον Πομπήιο λίγο αργότερα. Ο Έλληνας βιογράφος και δοκιμιογράφος Πλούταρχος επέλεξε τον Σερτώριο, ως το επίκεντρο μίας από τις βιογραφίες του στο έργο Βίοι Παράλληλοι, όπου ο Σερτώριος συνδυάστηκε με τον Ευμένη τον Καρδιανό, έναν από τους Διαδόχους του Αλεξάνδρου του Μεγάλου.

Πρόωρη ζωή και σταδιοδρομία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Σερτώριος γεννήθηκε στη Nουρσία στην περιοχή Σαβίνη γύρω στο 126 π.Χ. [4] Η οικογένεια του Σερτώριου ανήκε στην τάξη των ιππέων. Φαίνεται ότι δεν είχε αξιόλογους προγόνους, και έτσι ήταν ένας νέος άμθρωπος (novus homo), δηλαδή ο πρώτος από την οικογένειά του που προσχώρησε στη Σύγκλητο. [5] Ο πατέρας του Σερτώριου απεβίωσε πριν ενηλικιωθεί, και η μητέρα του, Ρέα, [6] εστίασε όλες τις δυνάμεις της στο να μεγαλώσει τον μονάκριβο γιο της. Αυτή φρόντισε να λάβει την καλύτερη δυνατή εκπαίδευση για έναν νεαρό άνδρα του κύρους του. Αυτός σε αντάλλαγμα, σύμφωνα με τον Πλούταρχο, αγαπούσε υπερβολικά τη μητέρα του. [7] Έχοντας κληρονομήσει τους πελάτες τού πατέρα του, όπως πολλοί άλλοι νεαροί ευγενείς της υπαίθρου (domi nobiles), ο Σερτώριος προσπάθησε να ξεκινήσει μία πολιτική σταδιοδρομία, και έτσι μετακόμισε στη Ρώμη στα μέσα έως τα τέλη της εφηβείας του, προσπαθώντας να γίνει ρήτορας και νομικός. [5]

Το ύφος ρητορικής του Σερτώριου ήταν «αμβλύ», αλλά αποτελεσματικό και τολμηρό. [8] Ο τρόπος ομιλίας του έκανε αρκετά αρνητική εντύπωση στον νεαρό Κικέρωνα, ώστε να αξίζει ειδική μνεία σε μία μεταγενέστερη πραγματεία για τη ρητορική: [4]

Από όλους τους εντελώς αναλφάβητους και κακόγουστους ρήτορες, όντως κομπαστές, που ήξερα ποτέ –και θα μπορούσα να προσθέσω και «εντελώς βάναυσους και άξεστους»– ο πιο τραχύς και άτεχνος ήταν ο Κ. Σερτώριος...

  Μετά τη χωρίς διακρίσεις σταδιοδρομία του στη Ρώμη ως νομικός και ρήτορας, εισήλθε στον στρατό. [9] Η πρώτη καταγεγραμμένη εκστρατεία του Σερτώριου ήταν υπό τον Κόιντο Σερβίλιο Καιπίωνα, ως αξιωματικός τού επιτελείου. Η εκστρατεία τελείωσε στη μάχη του Aραούσιo το 105 π.Χ., όπου επέδειξε ασυνήθιστο θάρρος. Όταν η μάχη χάθηκε, ο Σερτώριος διέφυγε, ενώ τραυματίστηκε κολυμπώντας για να διασχισει τον Ροδανό, προφανώς ακόμη με τα όπλα και την πανοπλία του. [7] Αυτό έγινε ένας μικρός θρύλος στην αρχαιότητα, που η ανάμνησή του υπήρχε ακόμη στην εποχή του Αμμιανού Μαρκελλίνου. [10]

Υπηρεσία υπό τον Γάιο Μάριους

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μαρμάρινη προτομή του 1ου αι. π.Χ. που πιστεύεται ότι είναι του Γάιου Μάριου.

Υπηρετώντας υπό τον Γάιο Μάριους, κάποια στιγμή μεταξύ τωουφθινοπώρου του 104 και του φθινοπώρου του 102 π.Χ., ο Σερτώριος κατασκόπευε τις γερμανικές φυλές που είχαν νικήσει τον Καιπίωνα, πιθανότατα μεταμφιεσμένος σε Γαλάτη. [11] Ο Mάριος μπορεί να αναζήτησε τον Σερτώριο (και άλλους επιζώντες του Aραούσιo) λόγω της εμπειρίας τους στη μάχη εναντίον των Γερμανών, καθώς πιθανότατα ήθελε πληροφορίες σχετικά με τις τακτικές και τις κινήσεις του εχθρού. [12] Ο Σερτώριος πιθανότατα δεν ήξερε αρκετά από τις γερμανικές γλώσσες για να κατανοήσει λεπτομερείς πληροφορίες, αλλά μπορούσε να αναφέρει τους αριθμούς και τους σχηματισμούς τους: «αφού είδε ή άκουσε τι ήταν σημαντικό», επέστρεψε στον Mάριο. [13]

Ο Σερτώριος έγινε πολύ γνωστός και τον εμπιστεύτηκε ο Μάριος κατά τη διάρκεια τής υπηρεσίας του μαζί του. [14] Σχεδόν σίγουρα πολέμησε με τον διοικητή του στη μάχη των Aquae Sextiae (τώρα Aιξ-αν-Προβάνς, Γαλλία) το 102 π.Χ. και στη μάχη των Vercellae το 101 π.Χ., κατά την οποία οι Τεύτονες, οι Άμβρωνες και οι Κίμβριοι ηττήθηκαν αποφασιστικά. [15] Μερικοί μελετητές πιστεύουν ότι οι τακτικές και οι στρατηγικές του Σερτώριου κατά τη διάρκεια τής εξέγερσής του στην Ισπανία, έμοιαζαν πολύ με αυτές του Mάριου, και συμπεραίνουν ότι η προηγούμενη υπηρεσία του Σερτώριου υπό τον Marius ήταν μία σημαντική μαθησιακή εμπειρία. [16] Το τι έκανε ο Σερτώριος για τα επόμενα τρία χρόνια είναι ασαφές, αλλά πιθανότατα συνέχισε να υπηρετεί στον στρατό. [17] Ο Σερτώριος τελικά ταξίδεψε στην Εντεύθεν Ισπανία για να υπηρετήσει τον ανθύπατό της, Tίτο Δίδιο, ως τριβούνος του στρατού το 97 π.Χ. [8]

Ειρήνη του Καστούλo

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας του, ο Σερτώριος τοποθετήθηκε στην ελεγχόμενη από τους Ρωμαίους πόλη Oρετάνι της περιοχής Καστούλo (στην Ιβηρία). Η τοπική ρωμαϊκή φρουρά μισούνταν από τους εντόπιους, λόγω της έλλειψης πειθαρχίας και του συνεχούς ποτού, και ο Σερτώριος είτε έφτασε πολύ αργά για να σταματήσει την απρεπή συμπεριφορά τους, είτε δεν μπορούσε. [18] Οι εντόπιοι κάλεσαν μία γειτονική φυλή να απελευθερώσει την πόλη από τη φρουρά, και σκότωσαν με επιτυχία πολλούς από τους Ρωμαίους στρατιώτες. Ο Σερτώριος διέφυγε, και συγκέντρωσε τούς άλλους επιζώντες στρατιώτες, που είχαν ακόμη τα όπλα τους. [19] [18] Εξασφάλισε τις αφύλακτες εξόδους της πόλης, και στη συνέχεια οδήγησε τους άνδρες του μέσα, σκοτώνοντας όλους τους εντόπιους άνδρες στρατιωτικής ηλικίας, ανεξάρτητα από τη συμμετοχή στην εξέγερση. [19] Μόλις έμαθε ότι κάποιοι επιτιθέμενοι είχαν έρθει από μία γειτονική πόλη, έβαλε τους άνδρες του να φορέσουν τις πανοπλίες των σκοτωμένων ιθαγενών, και τους οδήγησε στη γειτονική πόλη. Πιθανώς φτάνοντας τα ξημερώματα, η γειτονική πόλη άνοιξε τις πύλες για τον Σερτώριο και τους άνδρες του, πεπεισμένηωςότι ήταν οι πολεμιστές της, που επέστρεφαν με λάφυρα από τη σκοτωμένη ρωμαϊκή φρουρά. [18] Στη συνέχεια ο Σερτώριος σκότωσε πολλούς από τους κατοίκους των πόλεων και πώλησε τους υπόλοιπους ως σκλάβους. [19]

Αργότερα στην Ισπανία, κατά τη διάρκεια της εξέγερσής του, ο Σερτώριος δεν εγκατέστησε τους στρατιώτες του στις γηγενείς πόλεις, «παρατηρώντας τη βλακεία μίας πολιτικής που θα προκαλούσε εξέγερση σε μια εχθρική πόλη, εχθρότητα σε μία ουδέτερη και θα διέφθειρε τη φρουρά στο παζάρι». [4] Το περιστατικό στο Καστούλo κέρδισε στον Σερτώριο σημαντική φήμη στην Ισπανία και στο εξωτερικό, βοηθώντας τη μελλοντική του πολιτική σταδιοδρομία. [8] Κατά τη διάρκεια που ήταν τριβούνος του στρατού, ο Σερτώριος εξοικειώθηκε με τις ιβηρικές μεθόδους πολέμου, δηλαδή τον ανταρτοπόλεμο, τον οποίο αργότερα θα χρησιμοποιούσε με μεγάλη επιτυχία στην εξέγερσή του. [20]

Ο Δίδιος επέστρεψε στη Ρώμη τον Ιούνιο του 93 π.Χ. για να εορτάσει έναν θρίαμβο, αλλά δεν είναι γνωστό αν ο Σερτώριος επέστρεψε αμέσως μαζί του, ή παρέμεινε υπό τον διάδοχό του. [21]

Κοινωνικός πόλεμος και εμφύλια αναταραχή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 92 π.Χ., αφού επέστρεψε από τη θητεία του ως τριβούνου του στρατού στην Ισπανία, ο Σερτώριος εξελέγη ταμίας (quaestor) και διορίστηκε στην Eντεύθεν των Άλπεων Γαλατία το έτος 91. [22] Η θητεία του ήταν ασυνήθιστη, καθώς κυβερνούσε σε μεγάλο βαθμό την επαρχία, ενώ ο πραγματικός κυβερνήτης, ίσως ο Γάιος Κοέλιος Κάλδος, πέρασε χρόνο στις Άλπεις υποτάσσοντας τα υπολείμματα της εισβολής των Κιμβρίων. [23] Την ίδια χρονιά ξεκίνησε ο Συμμαχικός Πόλεμος και ο Σερτώριος συνέβαλε με την επιβολή στρατιωτών και την απόκτηση όπλων. Μπορεί να έκανε περισσότερα, αν και οι υπάρχουσες πηγές δεν το καταγράφουν. Σύμφωνα με τον ιστορικό Σαλοώστιο:

Πολλές επιτυχίες σημειώθηκαν υπό την ηγεσία του [Σερτώριου], αλλά αυτές δεν έχουν καταγραφεί στην ιστορία, πρώτον λόγω της ταπεινής γέννησής του, και δεύτερον επειδή οι ιστορικοί ήταν κακοπροαίρετοι απέναντί του.

Η θητεία του ως ταμία μπορεί να είχε διακοπεί το 90 π.Χ. [24] Μεταξύ 90-89 π.Χ., σχεδόν σίγουρα ηγήθηκε ως διοικητής και πολέμησε, παρέχοντας άνδρες και υλικό στα νότια θέατρα του πολέμου. [5] Υπηρέτησε υπό μία σειρά διοικητών, πιθανώς τον Μάριο και τον Λεύκιο Πόρκιο Κάτωνα [25], σίγουρα υπό τον Γναίο Πομπήιο Στράβωνα. [26] Ο Σερτώριους πολέμησε με «ιδιαίτερα τολμηρό» τρόπο κατά τη διάρκεια του πολέμου, και υπέστη μία πληγή, που του κόστισε τη χρήση του ενός ματιού του. [27]

Ο Σερτώριος χρησιμοποίησε τις πληγές του ως προσωπική προπαγάνδα. Η ουλή στο πρόσωπο είχε τα πλεονεκτήματά της. Άλλοι άνδρες, έλεγε, δεν μπορούσαν πάντα να κουβαλούν μαζί τους τα στοιχεία των ηρωικών τους επιτευγμάτων. Οι διακρίσεις, τα στεφάνια και τα δόρατα τιμής αυτών πρέπει κατά καιρούς να παραμερίζονται. Η απόδειξη της ανδρείας του παρέμενε μαζί του ανά πάσα στιγμή.

Μετά την επιστροφή του στη Ρώμη, προφανώς απολάμβανε τη φήμη ενός ήρωα πολέμου. [7] Στη συνέχεια ο Σερτώριος επεδίωξε να γίνει τριβούνος των πληβείων το 89 ή το 88 π.Χ., αλλά ο Λεύκιος Κορνήλιος Σύλλας ματαίωσε τις προσπάθειές του, προκαλώντας τον Σερτώριο να αντιταχθεί στον Σύλλα. Οι λόγοι που το έκανε ο Σύλλας δεν είναι ξεκάθαροι. Μπορεί να προήλθε από μία προσωπική διαμάχη, καθώς και οι δύο άνδρες υπηρέτησαν υπό τον Mάριο νωρίτερα στη σταδιοδορμία τους. [28] Είναι επίσης εξίσου πιθανό ο Σύλλα (και κατ' επέκταση οι Άριστοι [Optimates], με τους οποίους ήταν στενά συνδεδεμένος μέσω του γάμου με την Καικιλία Μετέλλα και της αντίθεσης με τον Mάριο) να ήταν αβέβαιος για το πώς ο Σερτώριος θα ήταν ως τριβούνος, και το να μην μπορεί να βασιστεί στην υπακοή του οδήγησε στην αντίθεσή τους. [28] Γνωρίζοντας ότι ο Σερτώριος ήταν δημοφιλής στους απλούς ανθρώπους και ότι σχετιζόταν με τον Mάριο, αυτό μπορεί να ήταν αρκετό για να ανατρέψει τις φιλοδοξίες του. Σε κάθε περίπτωση, ο Σερτώριος ήταν συγκλητικός ως το 87 π.Χ., [29] πιθανότατα εκλεγμένος λόγω της παλαιότερης θητείας του ως ταμία.

Η υπατεία του Σύλλα και ο Πόλεμος του Οκτάβιου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 88 π.Χ., αφού ο Πόπλιος Σουλπίκιος Ρούφος και ο Mάριος αντικατέστησαν τη διοίκηση τού Σύλλα στην Ανατολή, ο Σύλλας βάδισε με τις λεγεώνες του στη Ρώμη, και κατέλαβε την πρωτεύουσα. Εκδικήθηκε τους εχθρούς του, ανάγκασε τον Μάριο να εξοριστεί, και μετά έφυγε από την Ιταλία για να πολεμήσει τον Α΄ Μιθριδατικό Πόλεμο εναντίον του Μιθριδάτη ΣΤ' του Πόντου. Ο Σύλλας δεν έβλαψε τον Σερτώριο, πιθανώς επειδή δεν είχε συμμετάσχει στις ενέργειες του Μάριου και του Ρούφου. [30] Μετά την αποχώρηση του Σύλλα, ξέσπασε βία μεταξύ των οπαδών του Σύλλα, με επικεφαλής τον ύπατο Γναίο Οκτάβιο, και των οπαδών του Μάριου, με επικεφαλής τον ύπατο Λεύκιο Κορνήλιο Κίννα. Ο Κίννα, ως «εχθρός του εχθρού του [Σύλλα]» και «όχι τόσο... παλαιός σύμμαχος του Mάριου, όσο ο νεοεμφανιζόμενος ηγέτης όσων αποδοκίμασαν το πραξικόπημα του Σύλλα» αντιπροσώπευε μία επανεμφάνιση της πολιτικής τύχης του Σερτώριου. [5] [31] Ως αποτέλεσμα αυτού, και ενθυμούμενος την αντίθεση του Σύλλα όταν έθεσε υποψηφιότητα για την τριβουνία, ο Σερτώριος δήλωσε υπέρ της φατρίας του Μάριου. [32] [33]

Η Κίννα εκδιώχθηκε από τη Ρώμη το 87 π.Χ. κατά τον Πόλεμο του Οκτάβιου. Ο Σερτώριος, ως ένας από τους συμμάχους του, τον βοήθησε να στρατολογήσει πρώην λεγεωνάριους, και να συγκεντρώσει αρκετή υποστήριξη ώστε να μπορέσει να βαδίσει στη Ρώμη. [34] Όταν ο Μάριος επέστρεψε από την εξορία στην Αφρική για να βοηθήσει την υπόθεση των οπαδών του, ο Σερτώριος αντιτάχθηκε στο να του παραχωρηθεί οποιαδήποτε εντολή, είτε από φόβο ότι θα μειωνόταν η θέση του, είτε επειδή φοβόταν την εκδίκηση του Μάριου και τι θα έκανε όταν θα κατείχε τη Ρώμη. [34] Ο Σερτώριος συμβούλεψε να μην εμπιστευτούν τον Mάριο, και παρόλο που αντιπαθούσε πολύ τον Mάριο μέχρι τότε, συναίνεσε στην επιστροφή του Mάριου, δεδομένου ότι ήρθε μετά από αίτημα του Κίννα. [11]  

"Α, αλήθεια; Εδώ σκεφτόμουν ότι ο Μάριος είχε αποφασίσει μόνος του να έρθει στην Ιταλία, και έτσι προσπαθούσα να αποφασίσω τι καλό θα έκανε. Αλλά αποδεικνύεται ότι δεν υπάρχει κάτι να συζητήσουμε. Αφού τελικά τον προσκάλεσες, τότε πρέπει να τον δεχθείς και να τον προσλάβεις. Δεν υπάρχει αμφιβολία."

Τον Οκτώβριο του 87 π.Χ., ο Κίννα βάδισε στη Ρώμη. Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας, ο Σερτώριος διοικούσε μία από τις μεραρχίες του Κίννα που στάθμευε στην Πύλη Κολλίνα, και έδωσε μία ατελέσφορη μάχη με τα στρατεύματα που διοικούνταν από τον Πομπήιο Στράβωνα. [8] Ο Σερτώριος και ο Μάριος γεφύρωσαν επίσης τον Τίβερη, για να αποτρέψουν τον ανεφοδιασμό να φτάσει στην πόλη μέσω του ποταμού. [35] Αφού ο Οκτάβιος παρέδωσε τη Ρώμη στις δυνάμεις των Mάριου, Κίννα και Σερτώριου, ο Σερτώριος απείχε από τις προγραφές και τις δολοφονίες των συναδέλφων του διοικητών. Ο Σερτώριος έφθασε στο σημείο να επιπλήξει τον Mάριο και να κάνει την Cinna στο να έχει μέτρο. [36] Μετά το τέλος τού Μάριου, πιθανότατα με την έγκριση του Κίννα, εξολόθρευσε τον στρατό των σκλάβων του Μάριου, που εξακολουθούσε να τρομοκρατεί τη Ρώμη. [37]

Ο Εμφύλιος Πόλεμος κατά του Σύλλα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα έτη 87–84 π.Χ. περιγράφονται συχνά ότι πέρασαν «περιμένοντας τον Σύλλα» [38], και τι ακριβώς έκανε ο Σερτώριος ενώ η Κίννα έλεγχε τη Ρώμη, είναι ασαφές. Δεν στάλθηκε με τον Γάιο Φλάβιο Φιμβρία και τον Λεύκιο Βαλέριο Φλάκκο ανατολικά για τον Α΄ Μιθριδατικό Πόλεμο. Ο Σερτώριος σίγουρα υπηρέτησε στην κυβέρνηση κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Ο Κίννα μπορεί να χρησιμοποίησε τις δεξιότητές του ως στρατιωτικού και τη δημοτικότητά του στον λαό, για να καταπνίξει τυχόν υπολείμματα εξέγερσης και να σταθεροποιήσει την Ιταλία, εδραιώνοντας έτσι τη δύναμή του και τη δύναμη της Μαριανής κυβέρνησης. Πιθανότατα βοήθησε επίσης στην εκπαίδευση και την επιβολή στρατιωτών για την αναπόφευκτη επιστροφή του Σύλλα. Ο Μάριος απεβίωσε τον Ιανουάριο του 86 π.Χ. Τελικά, ο ίδιος ο Κίννα δολοφονήθηκε το 84 π.Χ., λιντσαρισμένος από τα δικά του στρατεύματα. Πιθανολογείται ότι ο Σερτώριος έγινε πραίτωρ το 85 ή το 84 π.Χ. [11]

Μαρμάρινη προτομή, που πιστεύεται ότι είναι ο Σύλλας. Η αντίθεση και η δυσμένεια του Σύλλα άλλαξαν σημαντικά τη σταδιοδρομία και τη μοίρα του Σερτώριου.

Κατά την επιστροφή του Σύλλα από την Ανατολή το 83 π.Χ. ξεκίνησε ο Εμφύλιος Πόλεμος του Σύλλα. Ο Σερτώριος, ως πραίτωρ, διατήρησε την ηγεσία των Μαριανών, και ήταν μεταξύ των ανδρών που επιλέχθηκαν να διοικήσουν τις δυνάμεις κατά του Σύλλα εναντίον του. Όταν ο ύπατος Λ. Κ. Σκιπίων Ασιατικός βάδισε εναντίον του Σύλλα, ο Σερτώριος ήταν μέρος του επιτελείου του. Ο Σύλλας έφτασε στην Καμπανία και βρήκε τον άλλο ύπατο, τον Γάιο Νορβανό, να κλείνει τον δρόμο προς την Καπύη. Στη μάχη του όρους Τιφάτα, ο Σύλλας προκάλεσε μία συντριπτική ήττα στον Νορβανό, με τον Νορβανό να χάνει χιλιάδες άνδρες.

Ο χτυπημένος Noρβανός αποσύρθηκε με τα υπολείμματα τού στρατού του στην Καπύη. Ο Σύλλας σταμάτησε στην καταδίωξή του από την προέλαση του Σκιπίωνα. Ωστόσο, ο Σκιπίων δεν ήταν πρόθυμος να διακινδυνεύσει μία μάχη, και ξεκίνησε διαπραγματεύσεις υπό τη σημαία της εκεχειρίας. Τα κίνητρα του Σύλλα να συμφωνήσει στις διαπραγματεύσεις δεν ήταν ειλικρινή, [39] [40] καθώς πιθανότατα συμφώνησε να κάνει τον ήδη απογοητευμένο στρατό του Σκιπίωνα πιο πιθανό να αυτομολήσει σε αυτόν. Ο Σερτώριος ήταν παρών στις συνομιλίες μεταξύ των διοικητών, και υποστήριξε να μην αφεθούν τα στρατεύματα του Σύλλα να αδελφοποιηθούν με τα στρατεύματα του Σκιπίωνα. [41] Δεν εμπιστευόταν τον Σύλλα, και συμβούλεψε τον Σκιπίωνα να τον αναγκάσει σε αποφασιστική ενέργεια. Αντίθετα, στάλθηκε στο Noρβανό για να εξηγήσει ότι ήταν σε ισχύ μία ανακωχή, και ότι οι διαπραγματεύσεις ήταν σε εξέλιξη.

Ο Σερτώριος έκανε μία παράκαμψη στην πορεία του, και κατέλαβε την πόλη Σουέσα Αουρούνκα, που είχε περάσει στον Σύλλα. [42] Τα κίνητρα του Σερτώριου για την κατάληψη της Σουέσα συζητούνται. Μπορεί απλώς να αποκαθιστά το status-quo, ή μπορεί να προσπάθησε σκόπιμα να αναγκάσει να τερματίσουν τις διαπραγματεύσεις. [43] [8] Όταν ο Σύλλας παραπονέθηκε στον Σκιπίωνα γι' αυτή την παραβίαση της εμπιστοσύνης από τον Σερτώριο, ο Σκιπίωνας έδωσε πίσω τους ομήρους του ως ένδειξη καλής πίστης. Απογοητευμένοι από τη συμπεριφορά τού διοικητή τους και απρόθυμοι να πολεμήσουν τους σκληροπυρηνικούς βετεράνους του Σύλλα, τα στρατεύματα του Σκιπίωνα αυτομόλησαν μαζικά. Ο Σκιπίων και ο γιος του αιχμαλωτίστηκαν από τον Σύλλα, ο οποίος τους απελευθέρωσε, αφού είχε υποσχεθεί ότι δεν θα πολεμούσαν ξανά εναντίον του, ή ότι δεν θα ξανασυναντούσαν τον διάδοχο της Σίνα, Γ. Π. Κάρβωνα. [44]

Μετά τη Σουέσσα, ο Σερτώριος αναχώρησε για την Ετρουρία, όπου συγκέντρωσε ακόμη έναν στρατό, περίπου 40 κοόρτεις, καθώς οι Ετρούσκοι, έχοντας αποκτήσει τη ρωμαϊκή υπηκοότητα μέσω του Μαριανού καθεστώτος, φοβούνταν μιί νίκη του Σύλλα. Το 82 π.Χ. ο γιος του Μάριου Γάιος Μάριος ο Νεότερος έγινε ύπατος, χωρίς να κατέχει τα αξιώματα που θα έπρεπε να έχει ένας υποψήφιος για την υπατεία, και σε ηλικία 27 ετών που ήταν αντισυνταγματικό. Ο Σερτώριος, ο οποίος πιθανότατα προκρίθηκε για το αξίωμα, εναντιώθηκε, αλλά η γνώμη του αγνοήθηκε. [45] Μετά από αυτό το συμβάν, ο Σερτώριος επέστρεψε στη Ρώμη, και κατηγόρησε την ηγεσία των Μαριανών για την έλλειψη δράσης τους στην καταπολέμηση του Σύλλα, επεσήμανε τη γενναιότητα του Σύλλα, και δήλωσε την πεποίθησή του ότι αν δεν συναντηθούν άμεσα σύντομα, ο Σύλλας θα τους κατέστρεφε αναπόφευκτα. Ο Πλούταρχος συνοψίζει τα γεγονότα:  

Ο Κίννα δολοφονήθηκε, και ενάντια στις επιθυμίες του Σερτώριου και ενάντια στον νόμο, ο νεότερος Mάριος πήρε την υπατεία, ενώ τέτοιοι [αναποτελεσματικοί] άνδρες όπως ο Κάρβων, ο Noρβανός και ο Σκιπίων δεν είχαν καμία επιτυχία να σταματήσουν την προέλαση του Σύλλα στη Ρώμη: έτσι η φατρία των Μαριανών καταστρεφόταν και χανόταν. Η δειλία και η αδυναμία των στρατηγών έπαιξαν το ρόλο τους, και η προδοσία έκανε τα υπόλοιπα, και δεν υπήρχε λόγος να μείνει ο Σερτώριος για να παρακολουθεί τα πράγματα να πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο, μέσω της κατώτερης κρίσης ανδρών με ανώτερη δύναμη.

Κυβερνήτης της Ισπανίας και φυγάς

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Χάρτης της Ιβηρίας, που δείχνει τις δύο ρωμαϊκές επαρχίες την εποχή του Σερτώριου.

Στα τέλη του 83 ή στις αρχές του 82 π.Χ., έχοντας διαφωνήσει με τη νέα ηγεσία των Μαριανών, ο Σερτώριος στάλθηκε στην Ισπανία ως ανθύπατος [46] «χωρίς αμφιβολία με αμοιβαία συμφωνία». [47] Ο Σερτώριος μπορεί να είχε σκοπό να πάει στην Ισπανία ακόμη και πριν από τον Εμφύλιο Πόλεμο του Σύλλα, για να απαλλάξει τη διοίκηση των δύο ισπανικών επαρχιών ( Εκείθεν Ισπανία και Εντεύθεν Ισπανία) από τον κυβερνήτη τους, Γάιο Βαλέριο Φλάκκο, λόγω της αμφίβολης πίστης του στο καθεστώς των Μαριανών. [48]

Όταν ο Σερτώριος περπάτησε μέσα από την οροσειρά των Πυρηναίων, αντιμετώπισε άσχημες καιρικές συνθήκες, και μια ορεινή φυλή του ζήτησε φόρο υποτέλειας που επέτρεψε το πέρασμά του. Οι σύντροφοί του αγανάκτισαν, αλλά ο Σερτώριος πλήρωσε τη φυλή, και σχολίασε ότι αγόραζε χρόνο στον εαυτό του, και ότι αν ένας άνθρωπος είχε πολλά να κάνει, τίποτε δεν είναι πιο πολύτιμο από τον χρόνο. Ο Φλάκκος, ο κυβερνήτης των δύο Ισπανικών επαρχιών, δεν αναγνώρισε την εξουσία του, αλλά ο Σερτώριος είχε έναν στρατό πίσω του, και τον χρησιμοποίησε για να αναλάβει τον έλεγχο. Δεν συνάντησε σημαντική αντίσταση στην πρώτη του κατάληψη της Ισπανίας. [49] Ο Σερτώριος έπεισε τους τοπικούς οπλαρχηγούς να τον δεχτούν ως νέο κυβερνήτη, και έγινε αγαπητός στον γενικό πληθυσμό μειώνοντας τους φόρους, και στη συνέχεια άρχισε να ναυπηγεί πλοία, και να επιβάλλει στρατιώτες προετοιμάζοντας τους στρατούς -που περίμενε να σταλούν μετά από αυτόν- από τον Σύλλα. Αφού απέκτησε τον έλεγχο και των δύο επαρχιών, ο Σερτώριος έστειλε στρατό υπό τον Ιούλιο (πιθανόν τον Λίβιο) [50] Σαλινάτορα, για να οχυρώσει το πέρασμα μέσα από τα Πυρηναία.

Κατά τη διάρκεια της διαμονής του στην Ισπανία, ο Σερτώριος συνέλεξε νέα για τον Εμφύλιο Πόλεμο του Σύλλα στην Ιταλία. Πιθανότατα από πρόσφυγες και Μαριανούς εξόριστους που έφευγαν από τις λεγεώνες βετεράνων του Σύλλα, μέχρι τον Δεκέμβριο του 82 π.Χ. [51] είχε ακούσει για τη νίκη του Σύλλα επί των Μαριανών σε διάφορες μάχες, τη δεύτερη κατάληψη της Ρώμης και τις προγραφές του Σύλλα. Ο Σερτώριος έμαθε ότι ήταν ένας από τους κορυφαίους μεταξύ των προγραμμένων, μεταξύ των πρώτων ονομάτων που αναφέρονταν. [52]

Αργυρό δηνάριο που εκδόθηκε περί το΄81 π.Χ. από τον Γάιο Άννιο, στον δρόμο του για να πολεμήσει τον Σερτώριο. Στην πίσω όψη εμφανίζεται το όνομα του Lucius Fabius Hispaniensis, ταμία (quaestor) του Άννιου. Ο Φάβιος αργότερα προσχώρησε στους Σερτρωιανούς, πιθανότατα μετά την προγραφή, και τελικά συμμετείχε στη δολοφονία του Σερτώριου[53].

Μέχρι το 81 π.Χ. όλοι οι άλλοι σημαντικοί Μαριανοί ηγέτες ήταν νεκροί και η Ισπανία του Σερτώριου είχε γίνει προτεραιότητα για την κυβέρνηση Σύλλα. Οι δυνάμεις του Σύλλα, πιθανώς τρεις ή τέσσερις λεγεώνες [54] υπό τη διοίκηση του Γάιου Άννιου Λούσκου, αναχώρησαν για την Ισπανία στις αρχές του 81 ή πολύ αργά το 82 π.Χ., αλλά δεν μπόρεσαν να διασχίσουν τα Πυρηναία, έως ότου ο Ιούλιος Σαλινάτορ δολοφονήθηκε από τον Π. Καλπούρνιο Λανάριο, έναν από τους υφισταμένους του, ο οποίος αυτομόλησε στον Σύλλα. Στη συνέχεια ο Άννιος βάδισε στην Ισπανία.

Μετάβαση από την Ισπανία για την Ταγγέρη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σερτωριανός πόλεμος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1818. Ανακτήθηκε στις 29  Ιουνίου 2021.
  2. ↑ 2,0 2,1 Konrad 2012.
  3. ↑ Konrad 1995· Brennan 2000.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Konrad 1994· Spann 1987.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Spann 1987.
  6. ↑ Konrad 1994, σελ. 35 believes her name might have been Raia.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Plut. Sert..
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 Spann 1987· Konrad 1994.
  9. ↑ Spann 1987, σελ. 10.
  10. ↑ Konrad 1994, σελ. 43.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Konrad 1994.
  12. ↑ Spann 1987, σελ. 16.
  13. ↑ Spann 1987· Plut. Sert..
  14. ↑ Konrad 1994, σελ. 48.
  15. ↑ Konrad 1994, σελ. 47.
  16. ↑ Spann 1987, σελ. 17. Spann believes that both men were "cautious, circumspect sticklers for training and discipline", and shared a "keen appreciation for the tactical details of warfare".
  17. ↑ Spann 1987, σελ. 18 discusses possible postings.
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 Konrad 1994, σελ. 51.
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 Spann 1987, σελ. 20.
  20. ↑ Konrad 1994, σελ. 137.
  21. ↑ Spann 1987, σελίδες 21, 161 believes that as one of Didius' experienced officers, Sertorius may have remained in Hispania in 92 BC to continue subduing the Iberian tribes under Didius' successor, Gaius Valerius Flaccus. Conversely· Konrad 1994, σελ. 53 argues Sertorius may have spent the year in Rome gathering support for his quaestorship; as a novus homo the necessary political maneuvering would have required time and effort..
  22. ↑ Pina Polo & Díaz Fernández 2019, σελίδες 312–13. See also Plut. Sert., 4.1.
  23. ↑ Konrad 1994, σελ. 54.
  24. ↑ Pina Polo & Díaz Fernández 2019, σελ. 313.
  25. ↑ Spann 1987, σελ. 22.
  26. ↑ Konrad 1994, σελ. 56. This comes from the record of Strabo's staff during the Social War, which included three men who would later fight under Sertorius in Spain, who probably defected to him in 87 BC.
  27. ↑ Goldsworthy 2016· Plut. Sert..
  28. ↑ 28,0 28,1 Spann 1987, σελ. 24.
  29. ↑ Konrad 1994, σελ. 58. See also pp. 59–62 for argumentation that Sertorius served as plebeian tribune in 87 BC.
  30. ↑ Spann 1987, σελ. 27.
  31. ↑ Konrad 1994, σελ. 63.
  32. ↑ Spann 1987, σελ. 29.
  33. ↑ Gruen 1995, σελ. 17.
  34. ↑ 34,0 34,1 Spann 1987, σελ. 30.
  35. ↑ Konrad 1994, σελ. 69.
  36. ↑ Spann 1987, σελ. 32, who also quotes Sallust; "In the midst of the civil war [Sertorius] sought the reputation of a good and just man" (Sallust, Hist., 1.88, 1.90.
  37. ↑ Konrad 1994, σελ. 72.
  38. ↑ Badian, Ernst (1962). «Waiting for Sulla». Journal of Roman Studies 52: 47–61. doi:10.2307/297876. ISSN 1753-528X. 
  39. ↑ Konrad 1994, σελ. 84.
  40. ↑ Strisino 2002.
  41. ↑ Konrad 1994, σελ. 82.
  42. ↑ Steel, C. E. W. (2013). The end of the Roman Republic, 146 to 44 BC: conquest and crisis. The Edinburgh history of ancient Rome. Edinburgh, Scotland: Edinburgh University Press. σελ. 104. ISBN 978-0-7486-1945-0. 
  43. ↑ Konrad 1994· Strisino 2002.
  44. ↑ Leach 1978, σελ. 25.
  45. ↑ Konrad 1994, σελ. 85.
  46. ↑ Noguera, J; Valdés, P; Ble, E (2022). «New Perspectives on the Sertorian War in northeastern Hispania: archaeological surveys of the Roman camps of the lower River Ebro». Journal of Roman Archaeology 35 (1): 22. https://www.cambridge.org/core/journals/journal-of-roman-archaeology/article/new-perspectives-on-the-sertorian-war-in-northeastern-hispania-archaeological-surveys-of-the-roman-camps-of-the-lower-river-ebro/9DD77C6186FE97AFBE0C388AFBCBCC08. 
  47. ↑ Konrad 1994, σελ. 87.
  48. ↑ Konrad 1994, σελ. 86.
  49. ↑ Konrad 1994, σελ. 89.
  50. ↑ Konrad 1994, σελ. 99.
  51. ↑ Spann 1987, σελ. 44.
  52. ↑ Spann 1987, σελ. 45.
  53. ↑ Konrad 1987.
  54. ↑ Konrad 1994, σελ. 101.
Ο Κόιντος Σερτώριος και η ουρά του αλόγου, του Gerard van der Kuijl, 1638.

Λουσιτανία και Λακοβρίγα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ένα άγαλμα του 2ου αι. μ.Χ. που ανακαλύφθηκε στην Italica της Σεβίλλης. Απεικονίζει την Άρτεμη (Diana), με ένα δέρμα ελαφιού ντυμένη, να ακουμπά σε έναν κορμό.
Ο Σερτώριος και το παράδειγμα του αλόγου, από τον Χανς Χολμπάιν τον Νεότερο. Το σχέδιο απεικονίζει το παράδειγμα που έδωσε ο Σερτώριος στους ακολούθους του, ότι με τον ίδιο τρόπο που η ουρά ενός αλόγου μπορεί να κοπεί τραβώντας μία τρίχα κάθε φορά, αλλά όχι να τραβηχτεί όλη αμέσως, έτσι οι μικρότερες δυνάμεις θα μπορούσαν να νικήσουν τους ρωμαϊκούς στρατούς. [1]

Κοντέβια και Λάουρον

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ξεκινώντας το 76 π.Χ., ο νεαρός Πομπήιος Μάγνος εκστράτευσε εναντίον του Σερτώριου, αλλά ηττήθηκε από αυτόν στη μάχη του Λάουρον.

Η Σερτωριανή Σύγκλητος και το σχολείο στην Όσκα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σούκρο και Σαγούντουμ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σχέδια σφαιρών σφενδόνης από τον πόλεμο του Σερτώριου, οι οποίες βρέθηκαν κοντά στο Άσκο στην Ισπανία, που χρονολογείται είτε στην επίθεση του Σερτώριου το 77 π.Χ. ή στην επίθεση του Σύλλα περί το 77-74 π.Χ. Οι σφαίρες φέρουν επιγραφές «Quintus Sertorius» και «proconsul». Οι οπισθότυποι απεικονίζουν τη λέξη veritas (αλήθεια), έναν fascis και ένα πηδάλιο (gubernaculum), από αριστερά προς τα δεξιά. [2]
Ο Σερτώριος και το λευκό ελάφι του, έργο τού Léon Pallière (1849).

Κλουνία και τα τελευταία χρόνια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η συνωμοσία και το τέλος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η δολοφονία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Συνέπεια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η εντολή του Περπέρνα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το τέλος του Σερτωριανού Πολέμου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υστεροφημία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γενικότητα και χαρακτήρας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Porta Romana στη γενέτειρα του Sertorius, Norcia, που κατασκευάστηκε τον 19ο αιώνα. [3] Ο Sertorius απεικονίζεται στο δεξί μετάλλιο σε κυκλικό προφίλ, σε συνδυασμό με τον Ufens, έναν άλλο Νορβηγό «εχθρό της Ρώμης». [4]

Αντίκτυπος στον Πομπήιο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πολιτικές συνέπειες και κίνητρα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Christian Müller in Hans Holbein the Younger: The Basel Years, 1515–1532, Christian Müller; Stephan Kemperdick; Maryan Ainsworth; et al, Munich: Prestel, 2006, (ISBN 978-3-7913-3580-3), pp. 263–64.
  2. ↑ Noguera, Jaume; Valdés, Pau; Ble, Eduard (2022). «New perspectives on the Sertorian War in northeastern Hispania: archaeological surveys of the Roman camps of the lower River Ebro». Journal of Roman Archaeology 35 (1): 9, 22. doi:10.1017/S1047759422000010. ISSN 1047-7594. https://www.cambridge.org/core/services/aop-cambridge-core/content/view/9DD77C6186FE97AFBE0C388AFBCBCC08/S1047759422000010a.pdf/new_perspectives_on_the_sertorian_war_in_northeastern_hispania_archaeological_surveys_of_the_roman_camps_of_the_lower_river_ebro.pdf. 
  3. ↑ «Scoprire Norcia: Le porte dell'antica cinta muraria». norciaintavola.it (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2024. 
  4. ↑ Spann 1987, σελ. 212.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Quintus Sertorius στο Wikimedia Commons
  • Q. Sertorius (3) in the Digital Prosopography of the Roman Republic.


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κόιντος_Σερτώριος&oldid=11063528"