Κόιντος Μούκιος Σκαιβόλα Ποντίφηξ
| Κόιντος Μούκιος Σκαιβόλα Ποντίφηξ | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Quintus Mucius Scaevola (Λατινικά) |
| Γέννηση | 140 π.Χ. ή 140 π.Χ. (περίπου και πιθανώς)[1] Αρχαία Ρώμη |
| Θάνατος | 82 π.Χ.[1] Ρώμη |
| Συνθήκες θανάτου | ανθρωποκτονία |
| Χώρα πολιτογράφησης | Αρχαία Ρώμη |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Λατινικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | νομικός συγγραφέας δικηγόρος Ρωμαίος πολιτικός Ρωμαίος στρατιωτικός |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Licinia |
| Τέκνα | Μουκία Τέρτια[2][3] Publius Mucius Scaevola Cordus[4] |
| Γονείς | Πόπλιος Μούκιος Σκαιβόλα (ύπατος το 133 π.Χ.)[2][5] |
| Οικογένεια | Mucii Scaevolae |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | τριβούνος των πληβείων (από 106 π.Χ.) Αγορανόμος (Aedilis) (από 104 π.Χ.) Ρωμαίος συγκλητικός (άγνωστη τιμή)[6] Ύπατος στην αρχαία Ρώμη (95 π.Χ.)[6] |
Ο Κόιντος Μούκιος Σκαιβόλα Ποντίφηξ, λατιν.: Quintus Mucius Scaevola "Pontifex" (140–82 π.Χ.) ήταν πολιτικός της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας και σημαντική πρώιμη αρχή στο ρωμαϊκό δίκαιο. Του πιστώνεται η ίδρυση της μελέτης του δικαίου ως συστηματικής επιστήμης. [7] Εξελέγη μέγιστος αρχιερέας (pontifex maximus) της Ρώμης, όπως πριν από αυτόν ο πατέρας και ο θείος του. Ήταν ο πρώτος Ρωμαίος μέγιστος αρχιερέας, που δολοφονήθηκε δημόσια στη Ρώμη, στον ναό των Εστιάδων Παρθένων, γεγονός που σηματοδοτούσε μία κατάρρευση των ιστορικών κανόνων, και των θρησκευτικών αντιλήψεων στη Δημοκρατία.
Πολιτική σταδιοδρομία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Σκαιβόλα εξελέγη τριβούνος το 106 π.Χ., αγορανόμος (aedile) το 104 και ύπατος το 95. Ως ύπατος, μαζί με τον συγγενή του Λεύκιο Κορνήλιο Κράσσο, ψήφισε μία νομοθεσία (τη Lex Licinia Mucia) στη Σύγκλητο, που αρνούνταν τη ρωμαϊκή υπηκοότητα σε ορισμένες ομάδες εντός της ρωμαϊκής σφαίρας επιρροής ("Ιταλοί" και "Λατίνοι"). Η ψήφιση αυτού του νόμου ήταν ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες, που συνέβαλαν στον Συμμαχικό Πόλεμο.
Στη συνέχεια ο Σκαιβόλα έγινε κυβερνήτης της Ασίας, μία θέση στην οποία έγινε γνωστός για τη σκληρή μεταχείρισή του σε διεφθαρμένους φοροεισπράκτορες, και για τη δημοσίευση ενός διατάγματος, που αργότερα έγινε πρότυπο για την επαρχιακή διοίκηση. Ο Κικέρων, για παράδειγμα, δημιούργησε το διάταγμα του κυβερνήτη του για την Κιλικία με βάση το παράδειγμα του Σκαιβόλα. Η έντιμη διοίκηση του Σκαιβόλα ήταν τόσο επιτυχημένη, που οι άνθρωποι που κυβερνούσε καθιέρωσαν μία ημέρα εορτής (τις dies Mucia) προς τιμήν του. Αυτή η εορτή ήταν με τη σειρά της τόσο δημοφιλής, που ακόμη και ο Μιθριδάτης ΣΤ' του Πόντου την άφησε ανέγγιχτη, όταν εισέβαλε στην Ασία στον Α΄ Μιθριδατικό Πόλεμο.
Ωστόσο, κυβερνώντας την Ασία τόσο δίκαια, ο Σκαιβόλα και ο λεγάτος του Πόπλιος Ρουτίλιος Ρούφος προσέλκυσαν την έχθρα της τάξης των ιππέων, στους οποίους αρνούνταν τα συνήθη κέρδη τους από τον εκβιασμό των εντοπίων. Αυτοί οι ιππείς επιχειρηματίες συνωμότησαν αργότερα, για να διωχθεί και να εξοριστεί ο Ρουτίλιος Ρούφος με την κατηγορία του εκβιασμού το 92 π.Χ.: μία δίκη που έγινε σύνθημα για την αδικία για τις επόμενες γενιές των Ρωμαίων.
Επιστρέφοντας στη Ρώμη, ο Σκαιβόλα εξελέγη μέγιστος αρχιερέας. Βρήκε την ευκαιρία να ρυθμίσει πιο αυστηρά τους ιερατικούς συλλόγους, και να διασφαλίσει ότι τηρούνται σωστά οι παραδοσιακές τελετουργίες.
Ο Σκαιβόλα ήταν ο συγγραφέας μίας πραγματείας για το αστικό δίκαιο (Jus civile primus constituit generatim in libros decem et octo redigendo), που περιελάμβανε 18 τόμους, συντάσσοντας και συστηματοποιώντας νομοθεσίες και προηγούμενα θεσπίσματα. Έγραψε επίσης ένα σύντομο νομικό εγχειρίδιο (Όροι, ή απλά Liber Singularis), που περιέχει ένα γλωσσάριο όρων και ένα περίγραμμα βασικών αρχών. Τέσσερις σύντομες ενότητες αυτού του τελευταίου έργου ενσωματώθηκαν από τον Ιουστινιανό Α' στους Πανδέκτες του, αλλά τίποτε από τα υπόλοιπα έργα του δεν σώζεται σήμερα. Ομιλίες του Σκαιβόλα που σώζονταν στην αρχαιότητα, υμνήθηκαν από τον Κικέρωνα.
Ήταν επίσης ο δημιουργός του καυτηριώδη νόμου δίνοντας το όνομά του στο cautio muciana και το praesumptio muciana.
Ο νομικός του 2ου αι. Σέξτος Πομπόνιος απαριθμεί τους τέσσερις πιο επιφανείς μαθητές του Mούκιου: Γάιος Ιουβέντιος, Γάιος Ακουίλιος Γάλλος, Λεύκιος Λουκίλιος Βάλβος και Γάιος Παπύριος.
Το τέλος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Σκαιβόλα σκοτώθηκε στην εμφύλια αναταραχή, γύρω από τον αγώνα εξουσίας μεταξύ του Λ. Κ. Σύλλα και του Γάιου Μάριου. Στην κηδεία τού τελευταίου το 86 π.Χ. έγινε απόπειρα να δολοφονηθεί με υποκίνηση του Γ. Φλάβιου Φιμβρία, ενός από τους πιο βίαιους οπαδούς του Mάριου, ο οποίος, όταν άκουσε ότι το θύμα επέζησε, αν και με βαρύ τραύμα, άσκησε δίωξη εναντίον του, με την αιτιολογία ότι ο ιερέας δεν είχε αφήσει το σώμα του να εισχωρήσει η λεπίδα. Η πίστη τού Σκαιβόλα στη μερίδα του Μάριου ήταν αρκετά αμφίβολη, διότι το 82, ο γιος εκείνου Γάιος Μάριος ο Νεότερος διέταξε τον πραίτορα στη Ρώμη, Δαμάσιππο, να συγκαλέσει τη Σύγκλητο με κάποιο πρόσχημα, για να δολοφονήσει τον Σκαιβόλα και άλλους αναξιόπιστους συγκλητικούς στη Σύγκλητο. Μόλις ο Σκαιβόλα συνειδητοποίησε το τέχνασμα, κατέφυγε στον ναό της Εστίας, αλλά στον προθάλαμο τον πρόλαβαν οι δολοφόνοι. Το πτώμα του ρίχτηκε άταφο στον Τίβερη.
Οικογένεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ήταν γιος του Πόπλιου Μούκιου Σκαιβόλα, ο οποίος ήταν ύπατος το 133 π.Χ. και επίσης μέγιστος αρχιερέας.
Νυμφεύτηκε δύο φορές, και οι δύο γυναίκες είχαν το όνομα Λικινία. Χώρισε την πρώτη του σύζυγο -που διακρινόταν για την ομορφιά της- ένεκα μοιχείας με άλλο πρώην ύπατο. Αυτός ο γάμος είχε μία κόρη, τη Mουκία Τέρτια, που παντρεύτηκε τον Πομπήιο Μάγνο, με τον οποίο απέκτησε τα τρία επιζώντα παιδιά του. Από την εγγονή του Πομπηία Μάγνα (σύζυγο του Φαύστου Κ. Σύλλα, μεγαλύτερου επιζώντα γιου τού δικτάτορα), ο Σκαιβόλα είχε απογόνους, που έζησαν καλά στον 1ο, και πιθανώς τον 2ο αι. αυτής της εποχής.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1692. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2021.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1692. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2021.
- ↑ «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 3908. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2021.
- ↑ «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1692. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2023.
- ↑ 5,0 5,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1567. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2021.
- ↑ 6,0 6,1 Thomas Robert Shannon Broughton: «The Magistrates of the Roman Republic» (Αγγλικά) Αμερικανική Φιλολογική Εταιρεία. 1951. ISBN-10 0-89130-812-1.
- ↑ Tuori, Kaius. Ancient Roman Lawyers and Modern Legal Ideals: Studies on the Impact of Contemporary Concerns in the Interpretation of Ancient Roman Legal History Vittorio Klostermann: 2007 (ISBN 3-465-04034-1) (ISBN 9783465040347)