Κωνσταντίνος Καντακουζηνός (στόλνικος)
| Κωνσταντίνος Καντακουζηνός | |
|---|---|
_2000_Romania_stamp_(alt._version).jpg) | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1639 Τιργκόβιστε |
| Θάνατος | 7 Ιουνίου 1716 Κωνσταντινούπολη |
| Συνθήκες θανάτου | θανατική ποινή |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βλαχία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | λατινική γλώσσα |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο της Πάδοβας |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ιστορικός |
| Οικογένεια | |
| Τέκνα | Στέφανος Καντακουζηνός Boyar Radul Cantacuzino, Chancellor of Valachia[1] Maria Cantacuzina[1] |
| Γονείς | Constantin Cantacuzène[1] και Elena Cantacuzino[1] |
| Αδέλφια | Σερμπάν Καντακουζηνός |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο στόλνικος Κωνσταντίνος Καντακουζηνός (γεν. 1640 - θάνατος 7 Ιούνιου 1716 ) ήταν λόγιος βογιάρος από την οικογένεια των Καντακουζηνών της Ρουμανίας που επηρέασε την πολιτική και πνευματική ζωή της Βλαχίας. Στο Ρουμανικό πολιτιστικό χώρο αναγνωρίζεται ως εκπρόσωπος του Αναγεννησιακού Ουμανισμού στη Βλαχία, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ιστορία και τη Γεωγραφία. Ο Κωνσταντίνος Καντακουζηνός ήταν ο τριτότοκος γιος του ποστέλνικου (στρατιωτικού φρούραρχου) Κωνσταντίνου Καντακουζηνού και της Έλενας, κόρης του βοεβόδα Radu. Ο στόλνικος (υπουργός εξωτερικών) ήταν για 38 χρόνια ο ισχυρός σύμβουλος των ηγεμόνων της Βλαχίας, καθώς ο αδελφός του Σερμπάν Καντακουζηνός ήταν ηγεμόνας της Βλαχίας από το 1678 μέχρι το 1688, τον διαδέχθηκε ο ανεψιός από την αδελφή του Stanca, Κωνσταντίνος Μπρινκοβεάνου, που ηγεμόνευσε από το 1688 μέχρι το 1714 και αυτόν διαδέχθηκε ο γιος του Στέφανος Καντακουζηνός από το 1714 μέχρι το 1716.
Ο Βίος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γεννήθηκε στη Βλαχία γύρω στα 1640. Το 1654 η οικογένεια του πατέρα του υποχρεώθηκε να εξοριστεί στο Μπρασόβ, όπου ο νεαρός Κωνσταντίνος συνέχισε τις σπουδές του με τον σοφό διευθυντή του Ευαγγελικού Κολλεγίου της πόλης, τον Martin Albrich. Αναφέρεται ότι κατά τη δεκαετία 1654-1665 είχε και διακεκριμένους Έλληνες δασκάλους[2], ώστε το 1665 αναχώρησε για την Κωνσταντινούπολη όπου συνέχισε τις σπουδές του στην Πατριαρχική Ακαδημία, στα χρόνια που σχολαρχούσε ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος. Στις 18 Ιανουαρίου 1667 αναχώρησε από την Κωνσταντινούπολη για τη Βενετία και την Πάντοβα. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβας ,το οποίο προτιμούσαν οι ορθόδοξοι ουμανιστές της εποχής. Στην Πάντοβα έμεινε από το 1667 μέχρι το1669 και παρακολούθησε μαθήματα Λογικής και Φυσικής κοντά στον καθηγητή Albanio Albanese. Μετά από τις σπουδές του στην Πάντοβα πραγματοποίησε ένα μεγάλο ταξίδι σε Γερμανία, Γαλλία, Βέλγιο, Αυστρία, Τρανσυλβανία και κατέληξε στη Μολδαβία, όπου νυμφεύτηκε τη Safta, ανεψιά του ηγεμόνα της Μολδαβίας Γεωργίου Δούκα. Ως στόλνικος ο Κωνσταντίνος Καντακουζηνός, ασκούσε ισχυρή επιρροή στην Αυλή της Βλαχίας, τόσο κατά την περίοδο ηγεμονίας του αδελφού του, Σερμπάν, όσο και του ανεψιού του, Κωνσταντίνου Μπρινκοβεάνου. Σχετικά με τη διπλωματική του δραστηριότητα θα πρέπει να αναφερθούν οι προσπάθειές του για παμβαλκανική αντιοθωμανική κίνηση, που δεν ευοδώθηκε, παρά την απήχηση που είχε σε κάποιους ηγεμόνες της περιοχής. Ως φορέας της εξωτερικής πολιτικής της Βλαχίας, είχε την τάση να παραμερίζει τον ανεψιό του, τον ηγεμόνα Κωνσταντίνο Μπρινκοβεάνου, γεγονός που οδήγησε σε σιωπηρή ρήξη μεταξύ τους. Κατηγορείται ότι συνέβαλε στην εκδίωξη του Κωνσταντίνου Μπρινκοβεάνου, που αποκεφαλίστηκε από τον σουλτάνο, πιθανόν και για να ανέλθει στο θρόνο ο δικός του γιος, ο Στέφανος Καντακουζηνός. Όμως και ο ίδιος ακολούθησε την τύχη του Μπρινκοβεάνου, καθώς εκτελέσθηκε, μαζί με τον γιό του, στην Κωνσταντινούπολη στις 7 Ιουνίου του 1716, με την κατηγορία της συνεργασίας με τους Αυστριακούς.
Πνευματικά επιτεύγματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η κλίση του στα γράμματα σημάδεψε όλες τις δραστηριότητές του. Συλλέκτης βιβλίων σχημάτισε μια μεγάλη και σημαντική βιβλιοθήκη ποικίλης ύλης. Όπως προκύπτει από έναν κατάλογο βιβλίων που αγόρασε ο ίδιος, στη βιβλιοθήκη του περιλαμβάνονταν εκτός από τα Ομηρικά έπη, πολλά κλασικά έργα της Ελληνικής και της Λατινικής γραμματείας και βέβαια τα φιλοσοφικά κείμενα του Αριστοτέλη. Όπως προκύπτει από την αλληλογραφία του, διατηρούσε σχέσεις με πολλές πνευματικές προσωπικότητες της εποχής του, όπως με τους Δοσίθεο και Χρύσανθο Νοταρά, τους Σεβαστό Κυμινήτη και Μάρκο Πορφυρόπουλο, από τον κύκλο των καθηγητών της Ακαδημίας του Βουκουρεστίου, τον Οικουμενικό Πατριάρχη Διονύσιο Μουσελίμη, τους Μολδαβούς λογίους Δημήτριο Καντεμίρ και Νικόλαο Μιλέσκου, τον Σέρβο Γεώργιο Μπράνκοβίτς και άλλους πολλούς.
Ο στόλνικος ήταν ιστορικός με σημαντικό συγγραφικό έργο. Με τη συνεργασία του Ιωάννη Κομνηνού το 1700 τύπωσε στην Πάντοβα ένα χάρτη της Βλαχίας, σε Ελληνική γλώσσα με τίτλο "Πίναξ Γεωγραφικός της υψηλοτάτης ηγεμονίας Ουγγροβλαχίας"[3]. Την εκδοτική επιμέλεια του χάρτη είχε ο Χρύσανθος Νοταράς. Το σημαντικότερο ιστορικό έργο του Καντακουζηνού είναι η "Ιστορία της Βλαχίας" ( Istoria Țării Rumânești ), στο οποίο, παρόλο ότι οι πολιτικές περιστάσεις δεν του επέτρεψαν να το ολοκληρώσει, αναλύεται ένα εξαιρετικά πλούσιο υλικό, που συμπεριλαμβάνει αρχαίους, βυζαντινούς και νεώτερους δυτικούς συγγραφείς. Στο βιβλίο αυτό ο Καντακουζηνός προσπάθησε να καλύψει το κενό της γνώσης για την πρώιμη ιστορία των Ρουμάνων, και υποστηρίζει την καταγωγή των Ρουμάνων από Δακο-Ρωμαϊκή επιμειξία στη Δακία, από την εποχή των Δακο-Ρωμαϊκών πολέμων. Η άποψη αυτή περί της καταγωγής των Ρουμάνων υποστηρίζεται και από το Διονύσιο Φωτεινό[4] στο έργο του «Ιστορία της Πάλαι Δακίας», που εκδόθηκε το 1818, καθώς και από τον Κωνσταντίνο Καρακάση[5] στο έργο του «Τοπογραφία της Βλαχίας», του 1830.
Στα επιτεύγματά του στόλνικου Κωνσταντίνου Καντακουζηνού δεν πρέπει να παραλείψουμε τη συμβολή του στην πλαισίωση της Ρουμανικής πνευματικής ζωής με Έλληνες λογίους, καθώς και το ρόλο του στην ίδρυση της Αυθεντικής Ακαδημίας του Βουκουρεστίου, που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια που ηγεμόνες ήταν ο αδελφός και ο ανεψιός του.
Επίλογος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο στόλνικος θεωρώντας τον εαυτό του ως συνεχιστή του Βυζαντίου, με ιδιαίτερη αγάπη στην Ελληνική γλώσσα, τη λογοτεχνία και τη φιλοσοφία, φρόντισε για τη διάδοσή της Ελληνικής παιδείας, εκτιμώντας ότι αυτή ήταν το κατάλληλο εργαλείο για την πνευματική ανέλιξη των Βαλκανικών λαών.
Οι Καντακουζηνοί φαίνεται ότι ευθύνονταν για την τραγική κατάληξη της οικογένειας του Κωνσταντίνου Μπρινκοβεάνου[6], παρόλο ότι οι πολιτικές κινήσεις του τελευταίου, μοιραία τον οδηγούσαν σε αυτό το τέλος. Για τους ίδιους λόγους, δηλαδή για τους πολιτικούς τους σχεδιασμούς προς απαλλαγή από την Οθωμανική κυριαρχία, δύο χρόνια αργότερα επήλθε και το τέλος των Καντακουζηνών. Μετά από αυτά ο σουλτάνος Αχμέτ Γ΄, έχοντας χάσει την εμπιστοσύνη του στους Βογιάρους, αποφάσισε να εμπιστευθεί την ηγεσία των Παρίστριων Ηγεμονιών στους Φαναριώτες, οι οποίοι διοίκησαν τις Ηγεμονίες για περισσότερα από εκατό χρόνια, μέχρι το 1821.
Εκδόσεις του έργου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Nicolae Iorga (επιμέλεια) : Τα έργα του Κωνσταντίνου Καντακουζινού, Βουκουρέστι,1901
- Constantin Cantacuzino stolnicul: Istoria Țării Românești, București, 1991
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
- ↑ Καραθανάσης, Αθαν.: Οι Έλληνες Λόγιοι στη Βλαχία (1670-1714), Ι.Μ.Χ.Α., Θεσσαλονίκη, 1982, κεφ.Γ΄, «Η Φωτισμένη Ηγεσία της Βλαχίας», σελ. 62.
- ↑ Καραθανάσης, Αθαν.: Οι Έλληνες Λόγιοι στη Βλαχία (1670-1714), Ι.Μ.Χ.Α., Θεσσαλονίκη, 1982, κεφ.Γ΄, «Η Φωτισμένη Ηγεσία της Βλαχίας», σελ. 66.
- ↑ Διονύσιος Φωτεινός: Ιστορία της πάλαι Δακίας, τα της Τρανσιλβανίας, Βλαχίας, και Μολδαυίας. Εκ διαφόρων παλαιών και νεωτέρων συγγραφέων, Εκ του Τυπογραφείου Ιω. Βαρθολ. Σβεκίου, Εν Βιέννη της Αουστρίας, 1819. http://anemi.lib.uoc.gr/metadata/8/2/c/metadata-22-0000087.tkl
- ↑ Καρακάσης, Κων.: Τοπογραφία της Βλαχίας και ανθρωπολογικαί παρατηρήσεις αναφορικώς προς την υγιείαν και νόσους των κατοίκων αυτής. Τυπογρ. Ι. Ηλιάδου, εν Βουκουρεστίοις, 1830, σελ.120-125.
- ↑ Καραθανάσης, Αθαν.: Οι Έλληνες Λόγιοι στη Βλαχία (1670-1714), Ι.Μ.Χ.Α., Θεσσαλονίκη, 1982, κεφ.Γ΄, «Η Φωτισμένη Ηγεσία της Βλαχίας», σελ. 64.
|