Κώστας Βαλσάμης

Κώστας Βαλσάμης
Γέννηση	6  Ιουνίου 1908 Σύμη
Θάνατος	20  Δεκεμβρίου 2003 Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Ιδιότητα	γλύπτης και αρχιτέκτονας
Σημαντικά έργα	Κωνσταντίνος Καβάφης, Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, Ποντοπόρος Έφηβος, Γλυπτό των μεταλλωρύχων, Λαύριο, Προτομή του Ηροδότου, Ηράκλειο και Ανδριάντας του Αλέξανδρου Διάκου, Ρόδος

Ο Κώστας Βαλσάμης (Σύμη 1908 – Αθήνα 2003) ήταν Έλληνας γλύπτης. Σπούδασε γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ.) της Αθήνας, από το 1932 ως την αποφοίτησή του το 1937, με καθηγητή τον Κώστα Δημητριάδη.

Εργάσθηκε ως γλύπτης μέχρι το 1945, οπότε με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης έφυγε για το Παρίσι, όπου συμπλήρωσε τις σπουδές του στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (École Supérieure des Beaux-Arts) του Παρισιού, κοντά στο Γάλλο γλύπτη Μαρσέλ Ζιμόν (Marcel Gimond, 1894–1961). Στη συνέχεια παρακολούθησε μαθήματα στην Ακαδημία της Γκραντ Σωμιέρ (Académie de la Grande Chaumière), όπου μαθήτευσε στο εργαστήριο του Ρωσο-γάλλου γλύπτη Όσιπ Ζάντκιν (Ossip Zadkine, 1890 - 1967).

To 1980, το Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας του απένειμε τον τίτλο του Ιππότη του Τάγματος Τεχνών και Γραμμάτων, ενώ από το 1987 ήταν αντεπιστέλλον μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών.

Ο Κώστας Βαλσάμης υποστηρίχθηκε και ενθαρρύνθηκε στο έργο του από τη ζωγράφο σύζυγό του Ζωή Βαλσάμη, απόφοιτο της Σχολής Καλών Τεχνών του Παρισιού.

Ήταν μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος (ΕΕΤΕ).

Ανάμεσα σε μια πληθώρα έργων του Βαλσάμη περιλαμβάνονται:

Προτομή του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, γνωστού ως Ελ Γκρέκο, έργο του Κώστα Βαλσάμη, Αθήνα.

• Προτομή του Αλεξανδρινού ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη (ορείχαλκος, Αθήνα – Πλατεία Αιγύπτου, Οδ. Πατησίων και Λεωφ. Αλεξάνδρας). Φιλοτεχνήθηκε το 1982, με πρωτοβουλία των Αιγυπτιωτών της Αθήνας.
• Προτομή του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, Ελ Γκρέκο (ορείχαλκος, Αθήνα – Πάρκο Ελλήνων Λογοτεχνών, Οδ. Ακαδημίας και Μασσαλίας). Τοποθετήθηκε το 1990, επί του τότε Δημάρχου Αθηναίων Αντώνη Τρίτση και με πρωτοβουλία των Κρητών Επιστημόνων, για τη συμπλήρωση 450 χρόνων από το θάνατο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου.
• Η Μάνα της Κατοχής (ορείχαλκος, εξπρεσιονιστικής τεχνοτροπίας, Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών).
• Ο Μικρός Ψαράς (ορείχαλκος, Σύμη Δωδεκανήσου).
• Το Περιστέρι της Ειρήνης (ορείχαλκος, Σύμη Δωδεκανήσου).
• Αγνότητα (ορείχαλκος, Πάρκο Mont-Souris, Παρίσι).
• Κεφαλή Παιδιού (ορείχαλκος, Εθνικό Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, Παρίσι).
• Ο Άσωτος Υιός (ορείχαλκος, Ελληνική Εκκλησία Αγίου Στεφάνου, Παρίσι).
• Προτομή του Ζακ Κοπώ, Γάλλου συγγραφέα, ηθοποιού και σκηνοθέτη (ορείχαλκος, Θέατρο Vieux Colombier, Παρίσι).

Ο Κώστας Βαλσάμης παρουσίασε τις δημιουργίες του σε πολυάριθμες ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό: Πανελλήνιες 1936, 1937, 1938 και 1952. Διεθνείς – Λονδίνο 1948, Αμβέρσα 1953, 1967, 1969 και 1973, Παρίσι – Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης 1962, Αθήνα – Φιλοπάππου 1966, Παρίσι – Μουσείο Ροντέν 1967, 1972 και 1974.

Βιβλιογραφία

• Δ.Ε. Ευαγγελίδης: «Ο γλύπτης Κ. Βλασάμης», Ζυγός, τ. 42, Μάιος 1959, σ. 29-30
• Στέλιος Λυδάκης: «Οι Έλληνες Γλύπτες – Η νεοελληνική γλυπτική: ιστορία – τυπολογία – λεξικό γλυπτών», τόμ. 5ος, σελ. 284 - 285, Εκδοτικός οίκος «ΜΕΛΙΣΣΑ», Αθήνα, 1981.
• Ζέττα Αντωνοπούλου: «Τα γλυπτά της Αθήνας: Υπαίθρια γλυπτική 1834 – 2004», σελ. 163, 178 & 201, α΄ έκδοση, Εκδόσεις «Ποταμός», Αθήνα, 2003.
• Αντωνία Γιαννουδάκη: Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ίδρυμα Ευριπίδη Κουτλίδη. Η συλλογή νεοελληνικής γλυπτικής και η ιστορία της 1900-2006 (διδακτορική διατριβή), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Τομέας Ιστορίας της Τέχνης, Θεσσαλονίκη 2009 (http://ikee.lib.auth.gr/record/115849) (8/5/2015)
• Ηλίας Κ. Ζιώγας: «Κώστας Βαλσάμης», Φιλολογική Πρωτοχρονιά, 1973, σ. 406-409
• Λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών. Ζωγράφοι - Γλύπτες - Χαράκτες, 16^ος-20ός αιώνας, επιστημονική επιμέλεια Ευγένιος Δ. Ματθιόπουλος, τόμ. 1, Μέλισσα, Αθήνα 1997-2000
• Στέλιος Λυδάκης: Οι έλληνες γλύπτες. Η νεοελληνική γλυπτική. Ιστορία-τυπολογία-λεξικό γλυπτών, τόμ. 5, Μέλισσα, Αθήνα 1981

• Στέλιος Λυδάκης: Η νεοελληνική γλυπτική. Ιστορία, τυπολογία, Μέλισσα, Αθήνα, 2011
• Ελένη Μάργαρη: Η γυναίκα στη νεοελληνική γλυπτική, Ιωάννινα 2014
• Μιλτιάδης Μ. Παπανικολάου: Ιστορία της τέχνης στην Ελλάδα. Ζωγραφική και γλυπτική του 20ού αιώνα, εκδόσεις Αδάμ, 1999
• Χρύσανθος Χρήστου – Μυρτώ Κουμβακάλη-Αναστασιάδη: Νεοελληνική γλυπτική 1800-1940, έκδοση Εμπορικής Τραπέζης της Ελλάδος, Αθήνα 1982

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Κώστας Βαλσάμης (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
• Κώστας Βαλσάμης (Νυχτερινός Επισκέπτης) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)