Κυματανάπαλση

Διαφορές στην στάθμη του νερού, λόγω μίας κυματανάπαλσης στην λίμνη Erie. Καταγράφηκε μεταξύ του Buffalo, Νέα Υόρκη (κόκκινο) και του Toledo, Οχάιο (μπλε) στις 14 Νοεμβρίου 2003.

Ο επίσημος ελληνικός όρος κυματανάπαλση (διεθνώς: seiche, προφέρεται σέις) είναι ωκεανογραφικός και ναυτιλιακός όρος με τον οποίο χαρακτηρίζεται η ρυθμική ταλάντωση του νερού που παρατηρείται είτε σε λίμνη, είτε σε κάπως κλειστή εγκόλπωση ακτής, όπως συμβαίνει σε κλειστούς όρμους, κόλπους ή και λιμένες.

Η κυματανάπαλση μπορεί να διαρκέσει από λίγα λεπτά της ώρας (συνηθέστερα), μέχρι λίγες ώρες ή ακόμα και 2-3 ημέρες (σπανιότερα). Το φαινόμενο αυτό πρωτοπαρατηρήθηκε τον 18ο αιώνα στη λίμνη Λεμάν της Γενεύης όπου και μελετήθηκε ιδιαίτερα. Κύρια αιτία δημιουργίας της είναι οι καταβατικοί άνεμοι, οι σεισμικές δονήσεις, αλλά και ως συνέπεια προηγουμένης εκδήλωσης τσουνάμι.

Από τις μελέτες που έχουν γίνει κατά καιρούς συνάγεται ότι μόλις διαταραχθεί η επιφάνεια του νερού, προσπαθώντας αυτή να επανέλθει στην οριζόντια θέση λόγω της βαρύτητας, δημιουργεί μια αρμονική κατακόρυφη κίνηση που διατρέχει όλο το μήκος της επιφάνειας, με ταχύτητα που εξαρτάται από το μήκος της περίκλειστης επιφάνειας και το βάθος του βυθού (της λεκάνης), αντανακλώντας από την ακτή προς το κέντρο κατ΄ επανάληψη δημιουργώντας έτσι και συμβολή κυμάτων. Επαναλαμβανόμενο αυτό το φαινόμενο δημιουργεί ακόμη και στάσιμα κύματα με ένα ή δύο δεσμούς, όπου δεν υπόκεινται σε κατακόρυφη κίνηση.

Η κυματανάπαλση γενικά δημιουργεί αρκετά προβλήματα στη ναυσιπλοΐα ως γενεσιουργός αιτία αναστροφικών θαλασσίων ρευμάτων ειδικότερα κατά την είσοδο ή έξοδο από τους λιμένες και κλειστούς κόλπους όπου και απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή λόγω του περιορισμένου χώρου. Αλλά και επίσης και στα αγκυροβόλια μπορεί να προκαλέσουν ακόμα και ανάσπαση των αγκυρών των αγκυροβολημένων πλοίων από το βυθό με κίνδυνο να σέρνονται οι άγκυρες και ν΄ ακολουθήσει προσάραξη.
Επίσης και στα πλοία που βρίσκονται ελλιμενισμένα δημιουργούνται προβλήματα στα μέσα πρόσδεσης (σχοινιά) που καταπονούνται με επαναλαμβανόμενες ανατάσεις.

Τέλος η κυματανάπαλση μπορεί να καταστεί πολύ επικίνδυνη και να προκαλέσει ακόμα και πνιγμούς σε ανύποπτους ανθρώπους που στέκονται στις άκρες προβλητών ή σε αποβάθρες ή κυρίως σε χαμηλές βραχώδεις ακτές. Στη θέαση αυτού του φαινομένου θα πρέπει αμέσως να απομακρυνθούν από τη παραλία τουλάχιστον τα μικρά παιδιά, που θα πρέπει πάντα να επιτηρούνται.

Σημειώσεις

• Ο όρος κυματανάπαλση δεν θα πρέπει να συγχέεται με το λεγόμενο κοινώς "βουβό κύμα" ή "σουέλ" που αφορά την αποθαλασσία, της οποίας γενεσιουργός αιτία είναι άλλη.
• Επίσης την κυματανάπαλση που προέρχεται από σεισμικές δονήσεις πολλοί την αποκαλούν "παλιρροιακό κύμα", αυτό όμως είναι λάθος δεδομένου ότι δεν πρόκειται για παλιρροιακό φαινόμενο, (κατά περιοδικότητα και αιτία).
• Στη κοινή γλώσσα των Ελλήνων ναυτικών αντί του όρου αυτού ή της "ρεστίας", ειδικότερα για εντός λιμένων, χρησιμοποιείται ο όρος "αναμάμαλο" ή "αντιμάμαλο".