Κτίριο Ιδρύματος Φορντ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κτίριο Ιδρύματος Φορντ
Εξωτερική άποψη κτιρίου Ιδρύματος Φορντ.
Χάρτης
Γενικές πληροφορίες
Είδοςπολυόροφο κτίριο[1], κτήριο γραφείων και αρχηγείο
Αρχιτεκτονικήμοντέρνα αρχιτεκτονική
Διεύθυνση320 East 43rd Street, New York, NY 10017
Γεωγραφικές συντεταγμένες40°44′59″N 73°58′16″W
Διοικητική υπαγωγήΜανχάταν[2]
ΤοποθεσίαΜανχάταν
ΧώραΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Έναρξη κατασκευής1963
Ολοκλήρωση1968
ΧρήσηΚτίριο Γραφείων
ΙδιοκτήτηςΊδρυμα Φορντ
Διαστάσεις
Ύψος57,3 μ.[3]
Τεχνικές λεπτομέρειες
Όροφοι12[4]
Σχεδιασμός και κατασκευή
ΑρχιτέκτοναςKevin Roche
Πολιτικός μηχανικόςJohn Dinkeloo
ΧρηματοδότηςΊδρυμα Φορντ
ΠροστασίαΟρόσημο της Νέας Υόρκης (από 1997)
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Commons page Πολυμέσα

Το Κτίριο Ιδρύματος Φορντ (αγγλικά: Ford Foundation Building‎‎) αποτελεί κτίριο γραφείων και βρίσκεται στο κέντρο του Μανχάταν της Νέας Υόρκης. Σχεδιάστηκε το 1963 από την αρχιτεκτονική εταιρεία RocheDinkeloo (Kevin Roche John Dinkeloo and Associates LLC)[5] και ολοκληρώθηκε το 1968. Το βασικό του χαρακτηριστικό, ένας εσωτερικός κήπος -συχνά αναφέρεται ως αίθριο, ωστόσο δεν περιβάλλεται από κτιριακό όγκο σε όλες του τις πλευρές[6]- υπήρξε καινοτόμο στοιχείο για το δημόσιο χώρο του Μανχάταν και αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για ποικίλα κτίρια της ίδιας κατηγορίας, αλλά και άλλων, όπως πολυκαταστήματα[7].

Κάτοψη πρώτου επιπέδου
Άποψη εσωτερικού κήπου από υπερυψωμένη θέση.
Άποψη εσωτερικού κήπου.

Ιστορικά Στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Κτίριο Ιδρύματος Φορντ ανατέθηκε το 1963 από τον Χένρυ Φορντ ΙΙ στην εταιρεία RocheDinkeloo και ολοκληρώθηκε το 1968. Το 1995 απέσπασε το βραβείο Twenty-Five Year Award του Ινστιτούτου Αμερικανών Αρχιτεκτόνων (αγγλικά: AIA‎‎)[8] και από το 1997 προστατεύεται από το New York City Landmarks Preservation Commission (LPC)[9]. Το 2015 ανατέθηκε στην εταιρεία Gensler ο σχεδιασμός της ανακαίνισης του κτιρίου, ώστε να συμμορφωθεί με τους νέους νόμους προσβασιμότητας, πυρασφάλειας, ασφάλειας και ενεργειακής απόδοσης[10][11]. Το ανακαινισμένο κτίριο άνοιξε τις πύλες του το Δεκέμβριο του 2018, με το νέο όνομα «Κέντρο Ιδρύματος Φορντ για Κοινωνική Δικαιοσύνη» (Ford Foundation Centre for Social Justice)[12].

Αρχές Σχεδιασμού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κεντρική ιδέα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η βασική πρόθεση του σχεδιασμού είναι η διαμόρφωση ενός ενιαίου χώρου κοινωνικών αλληλεπιδράσεων, στον οποίο οι χρήστες νιώθουν μέρη του συνόλου, δημιουργώντας μια εργασιακή «οικογένεια»[13]. Οι χώροι εργασίας αναπτύσσονται σε δέκα ορόφους σχήματος «Γ» γύρω από μια εσωτερική αυλή, η οποία περιβάλλεται και στεγάζεται από υαλοστάσια. Επιπλέον δύο όροφοι στεγάζουν χώρους γραφείων υψηλόβαθμων μελών, αίθουσες συναντήσεων και εστιατόρια. Οι δύο αυτοί τελευταίοι όροφοι σχηματίζουν κλειστό τετράγωνο, διαμορφώνοντας τη στέψη του κτιρίου.[14] Κάθε γραφείο διαθέτει επάλληλα κουφώματα που επιτρέπουν την επικοινωνία του εσωτερικού χώρου με την αυλή, προσδίδοντας αίσθημα ευεξίας στους εργαζόμενους.[15] Η αλληλεπίδραση που επιδιώκεται αφορά όχι μόνο τις σχέσεις μεταξύ γειτνιάζοντων εργαζομένων, αλλά εκτείνεται σε συναντήσεις μεταξύ εργαζομένων από διαφορετικούς τομείς και επίπεδα, όπως και μεταξύ εργαζομένων και επισκεπτών, καθώς μεγάλο μέρος του κτιρίου είναι ανοιχτό προς το δημόσιο.[5]

Όρια και κλίμακα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κτίριο ακολουθεί τα όρια των γειτονικών, καθώς και την κορυφογραμμή τους. Η κλίμακά του στην 42η οδό είναι μνημειώδης, ενώ στην 43η συνάδει με την πιο μικρή κλίμακα της οικιστικής περιοχής με την οποία γειτνιάζει.[15] Συγκεκριμένα, η όψη της 42ης οδού αποτελείται από δύο κατακόρυφα συμπαγή στοιχεία, τα οποία αντιστοιχούν στις δύο γωνίες του εσωτερικού κήπου και τη μια απόληξη του «Γ» των χώρων γραφείων, επίσης συμπαγή. Ένα ενιαίο υαλοστάσιο (αγγλικά: Curtain wall‎‎) ύψους δέκα ορόφων περιβάλλει τον εσωτερικό κήπο και βρίσκεται σε εσοχή σε σχέση με τα συμπαγή στοιχεία. Οι δύο τελευταίοι όροφοι περιβάλλονται επίσης από υαλοστάσια, ωστόσο προεξέχουν ως προς αυτό του κήπου, και αναπτύσσονται σε οριζόντιες ζώνες, διαμορφώνοντας ένα είδος στέψης. Στην όψη της 43ης οδού κυριαρχούν επίσης κατακόρυφα συμπαγή στοιχεία, ωστόσο είναι εμφανείς οι μεμονωμένοι όροφοι γραφείων της μιας πλευράς του «Γ», διασπώντας τη μνημειακή αίσθηση του ενιαίου υαλοστασίου σε μικρότερα τμήματα και προσεγγίζοντας εν τέλει την ανθρώπινη κλίμακα.

Κήπος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η αίσθηση της συλλογικότητας που αποτέλεσε κύρια κατεύθυνση του σχεδιασμού, οδήγησε στην κατανομή των χώρων γραφείων στις δύο πλευρές του οικοπέδου, αφήνοντας τον υπόλοιπο χώρο ελεύθερο και σε άμεση σχέση με το γειτονικό πάρκο του συγκροτήματος κατοικιών Tudor City. Ωστόσο, ο κρύος καιρός της Νέας Υόρκης δεν επιτρέπει τη ζωή σε εξωτερικούς χώρους για μεγάλο μέρος του χρόνου και έτσι ο κήπος προστατεύεται από υαλοστάσια στις άλλες δύο του πλευρές, δίνοντας μια καινοτόμα λύση στο πρόβλημα της δημόσιας ζωής της πόλης[13].

Ο σχεδιασμός του πραγματοποιήθηκε από τον Αμερικανό αρχιτέκτονα τοπίου Νταν Κίλεϊ[11]. Εκμεταλλευόμενος τη φυσική κλίση μεταξύ των οδών 42η και 43η, ο αρχιτέκτονας σχεδίασε μια κεντρική κλίμακα που συνδέει τις δύο εισόδους και διασπάται σε τρία τμήματα. Τα επίπεδα που προκύπτουν εκτείνονται στον κήπο διαμορφώνοντας ένα σύστημα αναβαθμίδων που περιπλέκονται και καταλήγουν στο κεντρικό στοιχείο της σύνθεσης: μια μικρή τετραγωνική λίμνη, η οποία βρίσκεται στο χαμηλότερο υψόμετρο. Μεταξύ των επιπέδων υπάρχει χώρος φύτευσης, στον οποίο είχαν αρχικά φυτευτεί 12 μανόλιες σουλατζιάνες, χαμηλοί θάμνοι και φυτά εδαφοκάλυψης. Αργότερα, τα φυτά αυτά αντικαταστάθηκαν από πληθώρα υποτροπικών, τα οποία θεωρήθηκαν πιο κατάλληλα για εσωτερικό χώρο[9]. Η φύτευση συναντάται ξανά σε πλατφόρμες σε ψηλότερους ορόφους (στον τρίτο, τέταρτο, πέμπτο και ενδέκατο), σε μια προσπάθεια ενοποίησής τους με το έδαφος. Ο κήπος λούζεται με φως από τα υαλοστάσια και το φεγγίτη της οροφής[9].

Τομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Προοπτική τομή κτιρίου Ιδρύματος Φορντ.

Ίσως το πιο ενδιαφέρον χαρακτηριστικό του κτιρίου είναι ο τρόπος με τον οποίο οι χώροι εργασίας επικοινωνούν με τον εσωτερικό κήπο. Αυτό είναι ένα δύσκολο επίτευγμα δεδομένου του ύψους του κτιρίου και της φύσης της χρήσης για την οποία προορίζεται. Η οπτική σχέση επιτυγχάνεται με τα εσωτερικά υαλοστάσια και αμβλύνεται με την ολίσθηση των ανώτερων ορόφων[5], η οποία δημιουργεί ταυτόχρονα ένα θύλακα εισόδου χαμηλότερου ύψους στην 43η οδό, προσεγγίζοντας την ανθρώπινη κλίμακα. Η φύτευση στους ανώτερους ορόφους ενοποιεί το σύνολο και δημιουργεί την αίσθηση της συνέχειας και της εγγύτητας, παρά το μεγάλο ύψος. Το στοιχείο αυτό έρχεται σε ισχυρή αντίθεση με το συμβατικό τύπο κτιρίου γραφείων, στον οποίο όροφοι με γραφεία επαναλαμβάνονται και δεν επικοινωνούν μεταξύ τους. Η μοναδική σύνθεση του κτιρίου είναι εμφανής στο παραπάνω σχέδιο τομής.

Κατασκευή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο κατασκευαστικός φορέας είναι εμπνευσμένος από κατασκευές γεφυρών. Αποτελείται από κατακόρυφα στοιχεία οπλισμένου σκυροδέματος (υποστηλώματα και τοιχία) και μεταλλικά οριζόντια στοιχεία (δοκοί και πλάκες)[13]. Το μέταλλο που χρησιμοποιήθηκε για τα οριζόντια στοιχεία είναι οξειδωμένο ατσάλι[13], του οποίου η όψη έχει καφέ απόχρωση και προσδίδει θερμή αίσθηση στο σύνολο. Ο φεγγίτης της οροφής αποτελείται από δικτυώματα του ίδιου υλικού σε πρισματική διάταξη, τα οποία πληρώνονται με γυαλί[5]. Τα συμπαγή στοιχεία των εσωτερικών και εξωτερικών όψεων επικαλύπτονται από πλάκες γρανίτη σε γήινες αποχρώσεις από τη Νότια Ντακότα[5], ενισχύοντας τη θερμή αίσθηση του μετάλλου. Επιπλέον, οι εσωτερικές διαδρομές στον κήπο και του δημόσιους χώρους αποτελούνται από πλίνθινο δάπεδο[10] και τελικά, τα ισχυρά υλικά του εσωτερικού έρχονται σε ζωηρή αντίθεση με το έντονο πράσινο της φύτευσης.

Ανακαίνιση[10][Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Απρίλιο του 2016 το New York City Landmarks Preservation Commission (LPC) ενέκρινε τα σχέδια της εταιρείας Gensler για την ανακαίνιση του εσωτερικού κήπου του Κτιρίου Ιδρύματος Φορντ. Η βασική κατεύθυνση του σχεδιασμού ήταν «η ισότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα». Παράλληλα, το κτίριο ανακαινίστηκε για να συμμορφωθεί με τους νέους κτιριοδομικούς κανονισμούς· αντικαταστάθηκαν και προστέθηκαν στηθαία, και εγκαταστάθηκαν συστήματα εξαερισμού και καταιωνιστήρων. Μάλιστα, τα τελευταία αποτέλεσαν την αφετηρία του σχεδιασμού. Άλλες αλλαγές αφορούν στην προσβασιμότητα και περιλαμβάνουν έξι νέες και ανακαινισμένες πόρτες, την αφαίρεση τουλάχιστον μιας γλάστρας. Επιπλέον, σχεδιάστηκε ένας νέος διάδρομος στην 42η οδό, αρκετά πλατύς ώστε να χωρά δύο αμαξίδια, ο οποίος οδηγεί σε αναβατόριο που παρέχει πρόσβαση για την ανατολική λότζια του κήπου. Ο φωτισμός μειώθηκε από 90 φώτα σε 28 και η φύτευση, καθώς και η κεντρική λίμνη αναδιαμορφώθηκαν, για να ανταποκριθούν στον αρχικό σχεδιασμό. Το ανακαινισμένο κτίριο άνοιξε τις πύλες του το Δεκέμβριο του 2018, με το νέο όνομα «Κέντρο Ιδρύματος Φορντ για Κοινωνική Δικαιοσύνη» (Ford Foundation Centre for Social Justice)[12].

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 1860. Ανακτήθηκε στις 23  Αυγούστου 2018.
  2. (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 1860. Ανακτήθηκε στις 31  Ιουλίου 2018.
  3. «Ford Foundation». The Skyscraper Center (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2018. 
  4. «Ford Foundation». The Skyscraper Center (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2018. 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 «AD Classics: The Ford Foundation / Kevin Roche John Dinkeloo and Associates». ArchDaily (στα Αγγλικά). 11 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2018. 
  6. «αίθριο - Βικιλεξικό». el.wiktionary.org. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2019. 
  7. «Ford Foundation Building». New York University. 14 Ιανουαρίου 2019. 
  8. «Twenty-five Year Award - AIA». www.aia.org. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2019. 
  9. 9,0 9,1 9,2 «Ford Foundation Atrium | The Cultural Landscape Foundation». tclf.org. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2019. 
  10. 10,0 10,1 10,2 Bindelglass, Evan (20 Απριλίου 2016). «Landmarks Approves Upgrades for Ford Foundation Building, 320 East 43rd Street». New York YIMBY (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2019. 
  11. 11,0 11,1 «Our building's history». Ford Foundation (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2019. 
  12. 12,0 12,1 «Introducing the Ford Foundation Center for Social Justice». Ford Foundation (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2019. 
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 «RocheDinkeloo | Ford Foundation Headquarters». www.krjda.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Φεβρουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2019. 
  14. «Ford Foundation Building by Roche-Dinkeloo at GreatBuildings». GreatBuildings (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2019. 
  15. 15,0 15,1 1922-, Roche, Kevin,· 1918-1981., Dinkeloo, John G. (John Gerard), (1977). Kevin Roche, John Dinkeloo and Associates, 1962-1975. New York: Architectural Book Pub. Co. ISBN 0803801238. 2961441. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]