Κρυφά σχολεία εγχρώμων στις ΗΠΑ (18ος-19ος αιώνας)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Το άρθρο αναφέρεται στη λειτουργία κρυφών σχολείων για αφροαμερικανούς, μιγάδες ή γενικά έγχρωμους, δούλους ή ελεύθερους, που λειτούργησαν στις ΗΠΑ κατά την εποχή των φυλετικών διακρίσεων, κυρίως τον 18ο και 19ο αιώνα. Ειδικά οι αφροαμερικανοί δούλοι έβλεπαν τη μόρφωση σαν ένα μέσον προς την απελευθέρωση και συχνά διακινδύνευαν ακόμα και τη ζωή τους για να μάθουν γραφή και ανάγνωση. Για να το πετύχουν χρησιμοποιούσαν παράνομα και κρυφά σχολεία.[1][2]

Απαγορεύσεις κατά δούλων και ελεύθερων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η δουλεία ίσχυε στις νότιες Πολιτείες έως το 1865 ενώ ενωρίτερα είχε καταργηθεί στις βόρειες. Υπό το καθεστώς της δουλείας σε πολλές πολιτείες υπήρχαν νόμοι που απαγόρευαν την εκπαίδευση των δούλων διότι θεωρείτο ότι αυτή υπονόμευε το δουλοκτητικό σύστημα. Οι δουλοκτήτες πίστευαν ότι αν οι σκλάβοι μάθαιναν να διαβάζουν και να γράφουν στην αγγλική γλώσσα θα άρχιζαν επίσης να σκέπτονται και δρουν αυτοβούλως και μια εξέγερση θα ήταν αναπόφευκτη. Το 1740 η Ν. Καρολίνα ήταν η πρώτη από τις νότιες Πολιτείες που θέσπισε νόμους που απαγόρευαν τη μόρφωση των δούλων. Λευκοί που θα συλλαμβάνονταν να διδάσκουν Μαύρους[3] τιμωρούνταν με πρόστιμα και φυλάκιση ενώ οι Μαύροι τιμωρούνταν επί πλέον και με ραβδισμούς. Προβλεπόταν πρόστιμο 100 στερλινών σε όποιον δίδασκε γραφή σε δούλους. Τέτοιοι νόμοι ενισχύονταν από περιστατικά εξεγέρσεων των σκλάβων κατά των ιδιοκτητών τους. Στις περιπτώσεις αυτές οι Λευκοί υποψιάζονταν ότι η συνωμοσία και η συνεννόηση των Μαύρων γινόταν γραπτώς. Τέτοια περιστατικά ήταν η «Εξέγερση Stono» το 1739 και του Νατ Τέρνερ το 1831 (βλ. επίσης Εξεγέρσεις σκλάβων/Βόρεια Αμερική). Το 1830 ένας νόμος της Β. Καρολίνας συνέδεε ρητά την εκπαίδευση των δούλων με τον έλεγχό τους. Έλεγε ότι «η διδασκαλία των δούλων να διαβάζουν και να γράφουν τείνει να διεγείρει την δυσαρέσκειά τους και να παράγει εξέγερση προς ζημίαν των πολιτών της Πολιτείας».

Η δουλεία είχε αρχίσει να καταργείται στις βόρειες Πολιτείες από τα τέλη του 18ου αιώνα ενώ παράλληλα με τους δούλους υπήρχαν και ελεύθεροι Μαύροι. Όμως οι απαγορεύσεις και η άτυπη παρεμπόδιση της εκπαίδευσης συνέχιζαν να υπάρχουν και κατά ελεύθερων Μαύρων αλλά και μιγάδων και άλλων εγχρώμων. Ακόμα και εκεί που είχε καταργηθεί η δουλεία, οι Λευκοί αρνούνταν να μεταχειρίζονται τους Μαύρους ως ίσους. Αναφέρονται περιπτώσεις όπου το κράτος αρνείτο να χορηγήσει χρήματα και χώρους για την ίδρυση σχολείων και αυτό το αναλάμβαναν ιδιώτες.[4] Νόμος του 1800 αναγνώριζε ότι οι προηγούμενοι νόμοι ήταν αναποτελεσματικοί και προέβλεπε ότι απαγορεύονται οι συγκεντρώσεις όχι μόνο σκλάβων αλλά και ελεύθερων Μαύρων και Μιγάδων με σκοπό την εκπαίδευση. Το 1829 ο David Walker, απελεύθερος γιος δούλου, έγραψε μια «Έκκληση προς τους Έγχρωμους Πολίτες του Κόσμου» το οποίο καταδίκαζε τη δουλεία, καλούσε για ένοπλη αντίσταση, ενώ συσχέτιζε την κατάργηση της δουλείας με την εκπαίδευση. Έλεγε ότι «η απόκτηση γνώσης από τους έγχρωμους έκανε τους τύραννους να τρέμουν πάνω στα σαθρά θεμέλιά τους». Η γνωστοποίηση αυτής της προκήρυξης στις Αρχές της Πολιτείας της Γεωργίας οδήγησε σε μέτρα καραντίνας εναντίον κάθε πλοίου που μετέφερε ελεύθερο Μαύρο, ενώ εκδόθηκαν νέοι νόμοι εναντίον της διδασκαλίας κάθε έγχρωμου δούλου ή ελεύθερου. Άλλος νόμος της ίδιας πολιτείας το 1833 απαγόρευε σε κάθε δούλο, ή ελεύθερο νέγρο ή έγχρωμο να χρησιμοποιεί τη γραφή για εργασίες του. Στην Βιρτζίνια νόμος του 1831 απαγόρευε τις συγκεντρώσεις ελεύθερων νέγρων ή μιγάδων σε διδασκαλεία, εκκλησίες ή σπίτια για εκμάθηση γραφής και ανάγνωσης, είτε την ημέρα ή τη νύχτα υπό οποιαδήποτε πρόφαση. Προσπάθειες Λευκών και Μαύρων να ιδρύσουν σχολείο για αφροαμερικανά κορίτσια στο Canterbury, Connecticut, το 1832, εμποδίστηκε με νόμο της Πολιτείας που απαγόρευε την ίδρυση σχολείων για «έγχρωμους που δεν είναι κάτοικοι της Πολιτείας». Το 1853, η δασκάλα Margaret Douglass στο Norfolk της Πολιτείας Virginia, τιμωρήθηκε με φυλάκιση ενός μηνός επειδή δίδασκε σε ελεύθερα παιδιά αφρο-αμερικανών. [5]

Η κρυφή εκπαίδευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπό τις συνθήκες των απαγορεύσεων και άλλων εμποδίων, απελεύθεροι δούλοι αλλά και λευκοί ακτιβιστές, συνήθως ιερωμένοι, οργάνωναν κρυφά σχολεία για δούλους και ελεύθερους έγχρωμους. Παράνομα σχολεία υπήρχαν σε πολλές Πολιτείες όπως Kentucky, Georgia, Louisiana, Maryland, Mississippi, North Carolina, Tennessee[6] και South Carolina. Είναι γνωστά αρκετά περιστατικά και πρόσωπα της κρυφής εκπαίδευσης. Στην Georgia αναφέρεται η περίπτωση του μαύρου ιερέα Edwin Purdy ο οποίος παρέδιδε κρυφά μαθήματα σε ένα μικρό δωμάτιο του σπιτιού του εν μέσω του Εμφυλίου. Όταν ανακαλύφθηκε του επιβλήθηκε πρόστιμο 50 δολάρια, ποινή εξήντα μαστιγώσεων και φυλάκιση. Στην πόλη Savannah της ίδιας Πολιτείας μια Μαύρη γυναίκα ονόματι Deveaux διατηρούσε ένα κρυφό σχολείο για 30 χρόνια. Το 1830 οι Μαύροι του Lexington, στο Kentucky, ίδρυσαν σχολείο για 30 έγχρωμους μαθητές με δύο Λευκούς ως καθηγητές. Αναφέρονται και περιπτώσεις όπου οι ιδιοκτήτες σκλάβων, κυρίως οι γυναίκες, δίδασκαν οι ίδιοι τους σκλάβους ή τα παιδιά τους. Το κίνημα της εκπαίδευσης σχετιζόταν και με τη λειτουργία των προτεσταντικών Εκκλησιών. Πολλοί Μαύροι ήθελαν να μάθουν γραφή και ανάγνωση για να εκτελούν εκκλησιαστικά καθήκοντα και το εκπαιδευτικό τους υλικό ήταν κυρίως η Βίβλος. Η κρυφή διδασκαλία γινόταν σε σπίτια ή και στο ύπαιθρο, συχνά τη νύχτα ή τις Κυριακές που οι ιδιοκτήτες των δούλων απουσίαζαν.

Οι Αρχές προσπάθησαν να καταστείλουν τη λειτουργία αυτών των κρυφών σχολείων. Νόμος απαγόρευε τις συγκεντρώσεις «είτε πριν από την ανατολή είτε μετά τη δύση του ηλίου». Έδινε επίσης το δικαίωμα στις Αρχές να εισέρχονται σε τέτοιους «κλειστούς χώρους», να «σπάνε τις πόρτες» και να διαλύουν τις παράνομες συγκεντρώσεις. Η τιμωρία για τους έγχρωμους ήταν μέχρι 20 μαστιγώσεις. (Williams, σ. 13).

Χάρη σε τέτοια κρυφά σχολεία, όταν καταργήθηκε η δουλεία οι ιεραπόστολοι που πλησίασαν τις κοινότητες των νέγρων διαπίστωσαν με έκπληξη ότι μεγάλο ποσοστό παιδιών ήξεραν να γράφουν και να διαβάζουν ενώ είχαν ακόμα και γνώσεις αριθμητικής και γεωγραφίας.[7][8] [9] [10]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ James A. Banks, Encyclopedia of Diversity in Education, SAGE Publications, 17-5-2012, σ. 55, 236.
  2. ↑ Sandra M. Grayson University Press of America, 2000, σ. 6.
  3. ↑ Μεταφορά των όρων “whites” και “blacks” από την αμερικανική βιβλιογραφία.
  4. ↑ «Monique Langhorne, The African American Community: Circumventing the Compulsory Education System , 33 Beverly Hills Bar Association Journal 12-31, 13-17 (Summer/Fall 2000)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2013. 
  5. ↑ Williams Heather Andrea, Self-taught: African American Education In Slavery And Freedom, The University of N. Carolina Press, 2005. Πολλά περιστατικά της κρυφής εκπαίδευσης περιλαμβάνονται στο κεφάλαιο «In Secret Places”, σελ. 7-30.
  6. ↑ Crystal A. deGregory, Nashville’s Clandestine Black Schools (Τα παράνομα σχολεία των Μαύρων του Νάσβιλ), 17-2- 2015, The New York Times
  7. ↑ Gutman Herbert George, Power and Culture: Essays on the American Working Class, The New Press, 1992, σελ. 262.
  8. ↑ «Ανώνυμος, Education of Slaves, στην ιστοσελίδα Spartacus Educational, πρόσβαση 22/4/2012». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2013. 
  9. ↑ "Secret Slave Schools", στο βιβλίο του Graves Kerry A. (2001) Going to School During the Civil War: The Confederacy, Capstone Press, USA, σελ. 20.
  10. ↑ Conway Alan, The Reconstruction of Georgia, University of Minnesota Press, 1966, pp 96, 261, 262
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κρυφά_σχολεία_εγχρώμων_στις_ΗΠΑ_(18ος-19ος_αιώνας)&oldid=10298127"