Απώλεια ακοής

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Κουφός)
Κώφωση
Το διεθνές σύμβολο της κώφωσης
ΕιδικότηταΩτορινολαρυγγολογία ή ΩΡΛ
Ταξινόμηση
ICD-10H90-H91
ICD-9389
MeSHD034381

Απώλεια ακοής ονομάζεται η ελάττωση της ακουστικής ικανότητας που είναι αποτέλεσμα βλάβης σε ένα ή περισσότερα τμήματα του έξω, μέσου ή έσω ωτός. Όταν η απώλεια ακοής είναι ολική (βαθιά) ονομάζεται κώφωση,[1] ενώ όταν είναι μερική ονομάζεται βαρηκοΐα. Μπορεί να είναι μονόπλευρη (στο ένα αυτί) ή αμφοτερόπλευρη (και στα δύο αυτιά), προσωρινή ή μόνιμη.[2][3]

Η απώλεια ακοής μπορεί να έχει γενετικές ή περιβαλλοντικές αιτίες καθώς και να προκαλείται λόγω γήρανσης (πρεσβυακουσία). Προκαλείται επίσης από ορισμένες λοιμώξεις, επιπλοκές κατά τη γέννηση, τραύματα στο αυτί και ορισμένα φάρμακα ή τοξίνες, και χρόνιες λοιμώξεις του αυτιού. Ορισμένες ασθένειες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όπως ο κυτταρομεγαλοϊός, η σύφιλη και η ερυθρά, μπορούν να προκαλέσουν απώλεια ακοής στο παιδί.[2]

Η απώλεια ακοής διαγιγνώσκεται όταν ένα άτομο δεν μπορεί να ακούσει 25 ντεσιμπέλ (dB) σε τουλάχιστον ένα αυτί. Μπορεί να χαρακτηριστεί ως ήπια (25 έως 40 dB), μέτρια (41 έως 55 dB), μέτρια προς σοβαρή (56 έως 70 dB), σοβαρή (71 έως 90 dB) ή βαθιά (μεγαλύτερη από 90 dB).[2][4] Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι απώλειας ακοής: βαρηκοΐα αγωγιμότητας (CHL), νευροαισθητήρια βαρηκοΐα (SNHL) και μικτή βαρηκοΐα.[5]

Μερική αποκατάσταση της ακοής είναι δυνατή μέσω ακουστικών βοηθημάτων ή μέσω κοχλιακού εμφυτεύματος, μιας ηλεκτρονικής συσκευής που επιτρέπει τη διέγερση του ακουστικού νεύρου παρακάμπτοντας τον κοχλία.[6]

Πρόσφατα ανακαλύφθηκε οτι η κώφωση από τη γέννηση οφείλεται στο Χρωμόσωμα 21. Οι ερευνητές παρατήρησαν μία γονιδιακή μετάλλαξη, που εξουδετερώνει τη δράση του γονιδίου αυτού και οδηγεί σε βαριά κώφωση. Η ανωμαλία αυτή εμποδίζει το γονίδιο να παράγει μια πρωτεΐνη που ανήκει στην οικογένεια της πρωτεάσης και υπάρχει σε ένα μέρος του έσω ωτός, που λέγεται κοχλίας.

Υπολογίζεται ότι 1,57 δισεκατομμύρια άτομα παγκοσμίως είχαν κάποιου βαθμού απώλεια ακοής το 2019, κάτι το οποίο αντιστοιχεί σε ένα στα πέντε άτομα.[7][8] Από αυτά, τα 403,3 εκ. άτομα είχαν μέτρια προς σοβαρή απώλεια ακοής μαζί με τη χρήση ακουστικού, ενώ 430,4 εκ. χωρίς τη χρήση ακουστικού. Ο μεγαλύτερος αριθμός ατόμων με μέτρια έως πλήρη απώλεια ακοής κατοικούσε στην περιοχή του Δυτικού Ειρηνικού (127,1 εκ. άτομα). Από όλα τα άτομα με προβλήματα ακοής, το 62,1% ήταν ηλικίας άνω των 50 ετών.[7]

Ορισμοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανατομία του ανθρώπινου αυτιού:
  Έσω ους
  Μέσο ους
  Έξω ους

Η απώλεια ακοής ορίζεται ως μειωμένη οξύτητα στους ήχους που διαφορετικά θα ακούγονταν κανονικά.[9] Ο όρος προβλήμα ακοής συνήθως χρησιμοποιείται για άτομα που έχουν σχετική αδυναμία να ακούσουν τον ήχο στις συχνότητες ομιλίας. Η σοβαρότητα της απώλειας ακοής κατηγοριοποιείται ανάλογα με την αύξηση της έντασης του ήχου πάνω από το συνηθισμένο επίπεδο που απαιτείται για να τον εντοπίσει ο ακροατής.

Η κώφωση ορίζεται ως ένας βαθμός απώλειας ακοής έτσι ώστε ένα άτομο να μην μπορεί να καταλάβει την ομιλία, ακόμη και παρουσία ενισχυτή. Σε βαθιά κώφωση, ακόμη και οι ήχοι με την υψηλότερη ένταση που παράγονται από ένα ακουστόμετρο (ένα όργανο που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση της ακοής παράγοντας καθαρούς ήχους μέσω ενός εύρους συχνοτήτων) δεν μπορούν να ανιχνευθούν από το αυτί. Σε πλήρη κώφωση, δεν ακούγονται καθόλου ήχοι, ανεξάρτητα από την ενίσχυση ή τη μέθοδο παραγωγής.

Η αντίληψη της ομιλίας είναι μια άλλη πτυχή της ακοής που περιλαμβάνει την αντιληπτή σαφήνεια μιας λέξης και όχι την ένταση του ήχου που δημιουργείται από τη λέξη. Στους ανθρώπους, αυτό συνήθως μετράται με δοκιμές διάκρισης λόγου, οι οποίες μετρούν όχι μόνο την ικανότητα ανίχνευσης ήχου, αλλά και την ικανότητα κατανόησης της ομιλίας. Υπάρχουν πολύ σπάνιοι τύποι απώλειας ακοής που επηρεάζουν μόνο τη διάκριση του λόγου. Ένα παράδειγμα είναι η ακουστική νευροπάθεια, μια παραλλαγή της απώλειας ακοής στην οποία τα εξωτερικά τριχωτά κύτταρα του κοχλία είναι άθικτα και λειτουργούν, αλλά οι πληροφορίες δεν μεταδίδονται με ακρίβεια από το ακουστικό νεύρο στον εγκέφαλο.[10]

Μέσο κατώτατο όριο ακοής για νεότερους και ηλικιωμένους ενήλικες.

Η ανθρώπινη ακοή εκτείνεται σε συχνότητα από 20 έως 20.000 Hz και σε ένταση από 0 dB έως 120 dB HL ή περισσότερο. Το 0 dB δεν αντιπροσωπεύει την απουσία ήχου, αλλά τον πιο χαμηλό ήχο που μπορεί να ακούσει ένα μέσο ανθρώπινο αυτί χωρίς προβλήματα ακοής. Μερικοί άνθρωποι μπορούν να ακούσουν έως και −5 ή ακόμα και −10 dB. Ο ήχος είναι γενικά δυσάρεστα δυνατός πάνω από 90 dB και βρίσκεται το κατώφλι του πόνου πάνω από 115 dB. Το αυτί δεν ακούει όλες τις συχνότητες εξίσου καλά: η ευαισθησία της ακοής κορυφώνεται γύρω στα 3.000 Hz. Υπάρχουν πολλές ιδιότητες της ανθρώπινης ακοής εκτός του εύρους συχνοτήτων και της έντασης που δεν μπορούν εύκολα να μετρηθούν ποσοτικά. Ωστόσο, για πολλούς πρακτικούς λόγους, η κανονική ακοή ορίζεται από ένα γράφημα συχνότητας έναντι έντασης, ή ακοόγραμμα, που απεικονίζει τα όρια ευαισθησίας της ακοής σε καθορισμένες συχνότητες. Λόγω της σωρευτικής επίδρασης της ηλικίας και της έκθεσης σε θόρυβο και άλλες ακουστικές προσβολές, η «τυπική» ακοή μπορεί να μην είναι φυσιολογική.[11][12]

Κλινική περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η απώλεια της ακοής έχει τα εξής συμπτώματα:

  • δυσκολία στη χρήση του τηλεφώνου
  • απώλεια ήχου εντοπισμού
  • δυσκολία στην κατανόηση της ομιλίας, ειδικά των παιδιών και των γυναικών των οποίων οι φωνές έχουν υψηλότερη συχνότητα.
  • δυσκολία στην κατανόηση της ομιλίας παρουσία θορύβου στο παρασκήνιο
  • ήχοι ή ομιλία ακούγονται βαρετοί, σιγασμένοι ή εξασθενημένοι
  • ανάγκη για αυξημένη ένταση στην τηλεόραση, το ραδιόφωνο, τη μουσική και άλλες πηγές ήχου

Η απώλεια της ακοής είναι αισθητηριακή, αλλά μπορεί να έχει συνοδευτικά συμπτώματα:

  • πόνος ή πίεση στα αυτιά
  • μπλοκαρισμένο συναίσθημα

Μπορεί επίσης να υπάρχουν δευτερεύοντα συμπτώματα που τη συνοδεύουν:

  • υπερακουσία, αυξημένη ευαισθησία με συνοδευτικό ακουστικό πόνο σε ορισμένες εντάσεις και συχνότητες ήχου, μερικές φορές ορίζονται ως «ακουστική πρόσληψη»
  • εμβοές, κουδούνισμα, βουητό, σφύριγμα ή άλλους ήχους στο αυτί όταν δεν υπάρχει εξωτερικός ήχος
  • ίλιγγος και ανισορροπία
  • αυτοφωνία, μη φυσιολογική ακρόαση της φωνής του ατόμου και αναπνευστικών ήχων, συνήθως ως αποτέλεσμα μιας ευπαθούς (συνεχώς ανοιχτής) ευσταχιανής σάλπιγγας ή ημικύκλιων σωλήνων
  • διαταραχές της κίνησης του προσώπου (που υποδηλώνουν πιθανό όγκο ή εγκεφαλικό επεισόδιο) ή σε άτομα με παράλυση του Μπελ

Επιπλοκές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η απώλεια ακοής σχετίζεται με τη νόσο Αλτσχάιμερ και την άνοια.[13] Ο κίνδυνος αυξάνεται με το βαθμό απώλειας ακοής. Υπάρχουν πολλές υποθέσεις, μία από τις οποίες είναι ότι οι γνωστικές ικανότητες αναδιανέμονται στην ακοή και στην κοινωνική απομόνωση από την απώλεια ακοής που έχει αρνητικό αποτέλεσμα.[14] Σύμφωνα με προκαταρκτικά στοιχεία, η χρήση ακουστικών βαρηκοΐας μπορεί να επιβραδύνει τη μείωση των γνωστικών ικανοτήτων.[15]

Η απώλεια ακοής είναι υπεύθυνη για την πρόκληση θαλαμοκορχικής δυσρυθμίας στον εγκέφαλο, η οποία είναι υπεύθυνη για αρκετές νευρολογικές διαταραχές, όπως εμβοές και οπτικό χιόνι.

Αίτια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ψηφιακά ακουστικά βαρηκοΐας.
Τα ακουστικά βαρηκοΐας είναι μικρές ηλεκτρονικές συσκευές που μπορούν να προσαρμοστούν σε μεγάλο βαθμό για την αντιμετώπιση διαφορετικών τύπων απώλειας ακοής. Όλα τα ψηφιακά ακουστικά βαρηκοΐας περιέχουν τουλάχιστον ένα μικρόφωνο για λήψη ήχου, ένα τσιπ υπολογιστή που ενισχύει και επεξεργάζεται τον ήχο, ένα ηχείο που στέλνει το σήμα στο αυτί και μια μπαταρία για ισχύ.
Κοχλιακό εμφύτευμα (εξωτερικό μέρος). 1: μικρόφωνο 2: επεξεργαστής ομιλίας 3: εξωτερική κεραία. 4: μαγνήτης.

Η απώλεια ακοής έχει πολλές αιτίες, όπως γήρανση, γενετικά αίτια, περιγεννητικά προβλήματα και επίκτητες αιτίες όπως θόρυβος και ασθένεια. Για ορισμένα είδη απώλειας ακοής η αιτία είναι άγνωστη.

Υπάρχει μια προοδευτική απώλεια της ικανότητας ακοής υψηλών συχνοτήτων λόγω της γήρανσης που είναι γνωστή ως πρεσβυακουσία. Στους άνδρες, μπορεί να ξεκινήσει ήδη από τα 25 και στις γυναίκες από τα 30. Αν και γενετικά μεταβλητή είναι μια φυσιολογική γήρανση και διαφέρει από τις απώλειες ακοής που προκαλούνται από την έκθεση σε θόρυβο, τοξίνες ή παράγοντες ασθένειας.[16] Συνήθεις καταστάσεις που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο απώλειας της ακοής σε ηλικιωμένους είναι η υψηλή αρτηριακή πίεση, ο διαβήτης ή η χρήση ορισμένων φαρμάκων επιβλαβών για το αυτί.[17][18] Ενώ η απώλεια της ακοής είναι εμφανής με την ηλικία, ο βαθμός και ο τύπος της απώλειας ποικίλλει.[19]

Η απώλεια ακοής που προκαλείται από θόρυβο (NIHL), επίσης γνωστή ως ακουστικό τραύμα, συνήθως προσδιορίζεται από τα αυξημένα όρια ακοής (δηλαδή λιγότερη ευαισθησία ή σίγαση). Η έκθεση στο θόρυβο είναι η αιτία περίπου των μισών περιπτώσεων απώλειας ακοής, προκαλώντας κάποιο βαθμό προβλημάτων στο 5% του πληθυσμού παγκοσμίως.[20] Η πλειονότητα των ατόμων με απώλεια ακοής δεν οφείλεται στην ηλικία, αλλά στην έκθεση στο θόρυβο.[21] Διάφοροι κυβερνητικοί, βιομηχανικοί και τυποποιημένοι οργανισμοί θέτουν πρότυπα θορύβου. Πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν την παρουσία περιβαλλοντικού ήχου σε επιζήμια επίπεδα ή το επίπεδο στο οποίο ο ήχος γίνεται επιβλαβής. Κοινές πηγές επιζήμιων επιπέδων θορύβου περιλαμβάνουν στερεοφωνικά αυτοκινήτου, παιδικά παιχνίδια, μηχανοκίνητα οχήματα, πλήθη, ηλεκτρικά εργαλεία, χρήση όπλου, μουσικά όργανα, ακόμη και στεγνωτήρα μαλλιών. Ο θόρυβος είναι αθροιστικός και όλες οι πηγές επιβάρυνσης πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για την εκτίμηση του κινδύνου. Στις ΗΠΑ, το 12,5% των παιδιών ηλικίας 6-19 ετών έχουν μόνιμη βλάβη στην ακοή λόγω υπερβολικής έκθεσης στο θόρυβο.[22] Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι οι μισοί από τους 12 έως 35 ετών κινδυνεύουν από τη χρήση προσωπικών συσκευών ήχου που είναι πολύ δυνατές. Η απώλεια ακοής στους εφήβους μπορεί να προκληθεί από δυνατό θόρυβο από παιχνίδια, μουσική από ακουστικά και συναυλίες ή εκδηλώσεις.[23]

Η απώλεια ακοής μπορεί να κληρονομηθεί. Περίπου το 75-80% όλων αυτών των περιπτώσεων κληρονομείται από υπολειπόμενα γονίδια, το 20–25% κληρονομείται από επικρατή γονίδια, το 1-2% κληρονομείται από τα φυλοσύνδετα γονίδια στο χρωμόσωμα Χ και λιγότερο από το 1% κληρονομείται λόγω μιτοχονδριακής κληρονομικότητας. Η συνδρομική βαρηκοΐα εμφανίζεται όταν συνυπάρχουν και άλλα ιατρικά προβλήματα εκτός από την κώφωση, όπως το σύνδρομο Usher, το σύνδρομο Stickler, το σύνδρομο Waardenburg, το σύνδρομο Alport και η νευροϊνωμάτωση τύπου 2. Η μη συνδρομική βαρηκοΐα εμφανίζεται όταν δεν υπάρχουν άλλα ιατρικά προβλήματα που σχετίζονται με την κώφωση σε ένα άτομο.[24]

Το φάσμα διαταραχών του εμβυϊκού αλκοολισμού αναφέρεται ότι προκαλεί απώλεια ακοής σε έως και 64% των βρεφών που γεννιούνται από αλκοολικές μητέρες, από την ωτοτοξική επίδραση στο αναπτυσσόμενο έμβρυο και τον υποσιτισμό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης λόγω της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ. Η πρόωρη γέννηση μπορεί να συσχετιστεί με αισθητηριακή απώλεια ακοής λόγω αυξημένου κινδύνου υποξίας, υπερχολερυθριναιμίας, ωτοτοξικών φαρμάκων και λοιμώξεων καθώς και έκθεσης σε θόρυβο στις νεογνικές μονάδες. Επίσης, η απώλεια ακοής σε μωρά που γεννιούνται πρόωρα συχνά ανακαλύπτεται πολύ αργότερα. Ο κίνδυνος απώλειας ακοής είναι μεγαλύτερος για τα νεογέννητα που ζυγίζουν λιγότερο από 1500 g κατά τη γέννηση.

Οι διαταραχές που ευθύνονται για την απώλεια ακοής περιλαμβάνουν ακουστική νευροπάθεια,[25] σύνδρομο Down,[26] αυτοάνοσες ασθένειες, σκλήρυνση κατά πλάκας, μηνιγγίτιδα, χολοστεάτωμα, ωτοσκλήρυνση, λαβυρινθικό συρίγγιο, νόσος Ménière, επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις του αυτιού, εγκεφαλικά επεισόδια, σωληνολιθίαση του οπίσθιου ημικύκλιου σωλήνα, ακολουθία Πιερ Ρόμπιν, σύνδρομο Treacher-Collins, σύνδρομο Usher, σύνδρομο Turner, σύφιλη, ακουστικό νευρίνωμα και ιογενείς λοιμώξεις όπως ιλαρά, παρωτίτιδα, σύνδρομο συγγενούς ερυθράς, διάφορες παραλλαγές ιών έρπητα,[27] HIV / AIDS,[28] και ιό του Δυτικού Νείλου.

Ορισμένα φάρμακα μπορεί να επηρεάσουν την ακοή με αναστρέψιμο τρόπο. Αυτά τα φάρμακα θεωρούνται ωτοτοξικά. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα διουρητικά βρόχου, όπως φουροσεμίδη και βουμετανίδη, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) όπως ασπιρίνη, ιβουπροφαίνη, ναπροξένη, παρακεταμόλη, κινίνη, και μακρολιδικά αντιβιοτικά.[29] Άλλα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν μόνιμη απώλεια ακοής.[30] Η πιο σημαντική ομάδα είναι οι αμινογλυκοσίδες και οι χημειοθεραπευτικές ουσίες όπως η σισπλατίνη και η καρβοπλατίνη.[31][32]

Εκτός από τα φάρμακα, η απώλεια ακοής μπορεί επίσης να προκύψει από συγκεκριμένες χημικές ουσίες στο περιβάλλον: μέταλλα, όπως ο μόλυβδος, και διαλύτες, όπως το τολουόλιο (βρίσκεται σε αργό πετρέλαιο, βενζίνη και καυσαέρια αυτοκινήτων). Αυτές οι ωτοτοξικές χημικές ουσίες σε συνδυασμό με τον θόρυβο έχουν πρόσθετη επίδραση στην απώλεια ακοής ενός ατόμου.[33] Η απώλεια ακοής λόγω χημικών ξεκινά από την υψηλή συχνότητα και είναι μη αναστρέψιμη. Βλάπτει τον κοχλία και υποβαθμίζει τα κεντρικά τμήματα του ακουστικού συστήματος. Για ορισμένες ωτοτοξικές χημικές εκθέσεις, ιδιαίτερα στυρόλιο, ο κίνδυνος απώλειας ακοής μπορεί να είναι υψηλότερος από την έκθεση μόνο σε θόρυβο, ειδικά όταν η συνδυασμένη έκθεση περιλαμβάνει κρουστικό θόρυβο.[34][35]

Τέλος, η βλάβη μπορεί να προκληθεί και στα τρία μέρη του αυτιού, στο εξωτερικό, στο μεσαίο, στον κοχλία ή στα κέντρα του εγκεφάλου που επεξεργάζονται τις ακουστικές πληροφορίες. Η βλάβη στο μεσαίο αυτί μπορεί να περιλαμβάνει κάταγμα και ασυνέχεια στα οστάρια. Η βλάβη στο εσωτερικό αυτί (κοχλίας) μπορεί να προκληθεί από κάταγμα των κροταφικών οστών. Τα άτομα που υποφέρουν από τραυματισμό στο κεφάλι είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε απώλεια ακοής ή εμβοές, είτε προσωρινές είτε μόνιμες.[36][37]

Παθοφυσιολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα ηχητικά κύματα φτάνουν στο εξωτερικό αυτί και κατευθύνονται μέσω του έξω ακουστικού πόρου του αυτιού στην τυμπανική μεμβράνη, προκαλώντας τη δόνηση. Οι δονήσεις μεταφέρονται από τα 3 μικροσκοπικά οστάρια (σφύρα, άκμονας, αναβολέας) του μεσαίου αυτιού στο εσωτερικό αυτί. Το υγρό μετακινεί τα τριχωτά κύτταρα (στερεοκροσσοί) και η κίνησή τους δημιουργεί νευρικές ώσεις οι οποίες στη συνέχεια μεταφέρονται από το κοχλιακό νεύρο στο εγκεφαλικό στέλεχος, το οποίο με τη σειρά του στέλνει τις ώσεις στο μεσεγκέφαλο. Τέλος, οι ώσεις καταλήγουν στο ακουστικό φλοιό του κροταφικού λοβού για να ερμηνευθούν ως ήχος.[38][39]

Η απώλεια ακοής είναι μια κατάσταση που εμφανίζεται όταν η μετάδοση του ήχου από το εξωτερικό αυτί στον εγκέφαλο υφίσταται διαταραχή. Η διαταραχή μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε στάδιο, είτε πριν είτε μετά τον κοχλία, και η απώλεια ακοής είναι αγώγιμη ή αισθητηριακή, αντίστοιχα. Εάν επηρεάζονται και οι δύο περιοχές, πριν και μετά τον κοχλία, τότε η απώλεια ακοής χαρακτηρίζεται ως μικτή.[40]

1. Εξωτερικό αυτί 2. Πτερύγιο 3. Έξω ακουστικός πόρος 4. Τυμπανική μεμβράνη 5. Μεσαίο αυτί 6. Οστάρια 7. Σφύρα 8. Άκμονας 9. Αναβολέας 10. Κοιλότητα του μέσου ωτός 11. Κροταφικό οστό 12. Ευσταχιανή σάλπιγγα 13. Εσωτερικό αυτί 14. Λαβύρινθος 15. Ημικύκλιοι σωλήνες 16. Προθάλαμος 17. Ωοειδής θυρίδα 18. Στρογγυλή θυρίδα 19. Κοχλίας 20. Αιθουσαίο νεύρο 21. Κοχλιακό/ακουστικό νεύρο 22. Έσω ακουστικός πόρος 23. Αιθουσοκοχλιακό νεύρο

Διάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο εντοπισμός της απώλειας ακοής γίνεται από ωτορινολαρυγγολόγο. Πρώτα προσδιορίζεται επακριβώς η εντόπιση της βλάβης στο ακουστικό σύστημα και μετά χρησιμοποιούνται διάφορες χειρουργικές τεχνικές και σε ανάλογες περιπτώσεις οι εγχειρήσεις αυτές συνδυάζονται με διάφορα ηλεκτρονικά εμφυτεύματα.[41] Η διάγνωση περιλαμβάνει την φυσική εξέταση (ωτοσκόπηση), τις γενικές εξετάσεις ελέγχου, τις εξετάσεις ακοής βάσει εφαρμογών, διάφορες δοκιμασίες, και εξετάσεις ακοομέτρησης.[42]

Ο προσδιορισμός της βλάβης στο ακουστικό σύστημα συνήθως γίνεται με την ακοομέτρηση.[43] Μια πιο πρόσφατη αντικειμενική μέθοδος είναι η τυμπανομετρία, η οποία χρησιμοποιείται συμπληρωματικά για την εντόπιση της επακριβούς θέσης της βλάβης στην ακουστική οδό. Η μέθοδος αυτή βοηθά στη διάκριση μεταξύ της βαρηκοΐας αγωγιμότητας και της νευροαισθητήριας βαρηκοΐας. Στη συνέχεια υπάρχει ακόμα μεγαλύτερη εξειδίκευση με την τυμπανομετρία πολλαπλών συχνοτήτων. Με τη μέθοδο αυτή διακρίνονται αντικειμενικά οι διάφορες παθήσεις του μέσου ωτός που προκαλούν βαρηκοΐα αγωγιμότητας.[44] Άλλες εξετάσεις περιλαμβάνουν τις δοκιμασίες Weber, Rinne, Bing και Schwabach.[45] Σε περίπτωση λοίμωξης ή φλεγμονής, αίμα ή άλλα σωματικά υγρά στέλνονται για εργαστηριακή ανάλυση. Οι μαγνητικές τομογραφίες και οι αξονικές τομογραφίες μπορούν να είναι χρήσιμες για τον εντοπισμό της παθολογίας πολλών αιτιών απώλειας ακοής.

Η απώλεια ακοής κατηγοριοποιείται ανάλογα με τη σοβαρότητα, τον τύπο και τη διαμόρφωση. Μπορεί να υπάρχει μόνο σε ένα αυτί (μονόπλευρη) ή και στα δύο αυτιά (αμφοτερόπλευρη). Μπορεί να είναι προσωρινή ή μόνιμη, ξαφνική ή προοδευτική. Η σοβαρότητα της απώλειας ακοής κατατάσσεται σύμφωνα με τα εύρη των ονομαστικών ορίων στα οποία πρέπει να είναι ένας ήχος, ώστε να μπορεί να ανιχνευθεί από ένα άτομο. Ένα επιπλέον πρόβλημα που αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο είναι η διαταραχή της ακουστικής επεξεργασίας (APD), η οποία δεν είναι μια απώλεια ακοής αυτή καθαυτή αλλά μια δυσκολία διάκρισης του ήχου. Το σχήμα ενός ακοογράμματος μπορεί να υποδείξει τη σχετική διαμόρφωση της απώλειας ακοής, το οποίο σε συνδυασμό με την ακοομέτρηση, μπορεί να υποδηλώσει διαταραχή ακουστικής επεξεργασίας ή παρουσία ακουστικού νευρινώματος ή άλλου όγκου.

Αντιμετώπιση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Είδη ακουστικών βαρηκοϊας.[46]

Η αντιμετώπιση εξαρτάται από τη συγκεκριμένη αιτία, εάν είναι γνωστή, καθώς και από την έκταση, τον τύπο και τη διαμόρφωση της απώλειας ακοής. Η ξαφνική απώλεια ακοής λόγω και του υποκείμενου νευρικού προβλήματος μπορεί να αντιμετωπιστεί με κορτικοστεροειδή.[47]

Οι περισσότερες απώλειες ακοής, που οφείλονται στην ηλικία και στον θόρυβο, είναι προοδευτικές και μη αναστρέψιμες και προς το παρόν δεν υπάρχουν εγκεκριμένες ή συνιστώμενες θεραπείες. Μερικά συγκεκριμένα είδη απώλειας ακοής μπορούν να διορθωθούν με τη χειρουργική επέμβαση. Σε άλλες περιπτώσεις, η θεραπεία απευθύνεται σε υποκείμενες παθολογίες, αλλά οποιαδήποτε απώλεια ακοής μπορεί να είναι μόνιμη. Ορισμένες επιλογές διαχείρισης περιλαμβάνουν ακουστικά βαρηκοΐας, κοχλιακά εμφυτεύματα, υποστηρικτική τεχνολογία, και υπότιτλους και κλειστές λεζάντες (CC) στην τηλεόραση.[3]

Το ακουστικό βαρηκοΐας επιλέγεται με βάση το ακοόγραμμα. Ο ακουοπροσθετιστής εφαρμόζει το ακουστικό στο αυτί αφού φτιάξει το ανάλογο εκμαγείο. Υπάρχουν διάφορα είδη ακουστικών βαρηκοΐας. Ένα από αυτά είναι το οπισθωτιαίο όπου ο κύριος μηχανισμός βρίσκεται πίσω από το αυτί και φαίνεται από τρίτους. Ένα άλλο είναι το ενδοτιαίο, το οποίο εφαρμόζεται στον πόρο του αυτιού, ο μηχανισμός βρίσκεται μέσα στο αυτί και δε φαίνεται από τρίτους. Υπάρχουν επίσης και τα εμφυτευόμενα ακουστικά τα οποία τοποθετούνται με χειρουργική μέθοδο.[46]

Επιδημιολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2019, υπολογίζεται ότι 1,57 δισεκατομμύρια άτομα παγκοσμίως είχαν κάποιου βαθμού απώλεια ακοής, κάτι το οποίο αντιστοιχεί σε ένα στα πέντε άτομα.[7][8] Από αυτά, τα 403,3 εκ. άτομα είχαν μέτρια προς σοβαρή απώλεια ακοής μαζί με τη χρήση ακουστικού, ενώ 430,4 εκ. χωρίς τη χρήση ακουστικού. Ο μεγαλύτερος αριθμός ατόμων με μέτρια έως πλήρη απώλεια ακοής κατοικούσε στην περιοχή του Δυτικού Ειρηνικού (127,1 εκ. άτομα). Από όλα τα άτομα με προβλήματα ακοής, το 62,1% ήταν ηλικίας άνω των 50 ετών.[7]

Η απώλεια ακοής αυξάνεται με την ηλικία. Σε αυτούς που βρίσκονται μεταξύ 20 και 35, η απώλεια ακοής είναι 3%, σε άτομα από τα 44 έως 55 είναι 11%, και σε άτομα από 65 έως 85 είναι 43%.[48]

Πρόληψη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκτιμάται ότι η μισή απώλεια ακοής μπορεί να προληφθεί.[49] Περίπου το 60% της απώλειας ακοής σε παιδιά κάτω των 15 ετών μπορεί να αποφευχθεί.[50] Υπάρχουν διάφορες αποτελεσματικές στρατηγικές πρόληψης, όπως: ανοσοποίηση κατά της ερυθράς για την πρόληψη του συνδρόμου συγγενούς ερυθράς, ανοσοποίηση κατά της H. γρίπης και S. pneumoniae για τη μείωση της επίπτωσης της μηνιγγίτιδας, και την πρόληψη ή την προστασία από την υπερβολική έκθεση σε θόρυβο.[51] Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά επίσης εμβολιασμό κατά του κοριού, της επιδημικής παρωτίτιδαςκαι της μηνιγγίτιδας, προσπάθειες για την πρόληψη του πρόωρου τοκετού και τη μη λήψη ορισμένων φαρμάκων ως προφύλαξη. Η Παγκόσμια Ημέρα Ακοής είναι μια ετήσια εκδήλωση για την προώθηση δράσεων για την πρόληψη της βλάβης της ακοής.

Η αποφυγή της έκθεσης σε δυνατό θόρυβο μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της απώλειας ακοής που προκαλείται από θόρυβο.[52] Η πρόληψη αρχίζει με τον περιορισμό της έκθεσης στα 85 ντεσιμπέλ ή υψηλότερα.[53] 18% των ενηλίκων που εκτέθηκαν σε δυνατό θόρυβο στην εργασία τους για πέντε ή περισσότερα χρόνια αναφέρουν απώλεια ακοής και στα δύο αυτιά, σε σύγκριση με το 5,5% των ενηλίκων που δεν εκτέθηκαν σε δυνατό θόρυβο στην εργασία τους.[54] Υπάρχουν διαφορετικά προγράμματα για ορισμένους πληθυσμούς, όπως τα παιδιά σχολικής ηλικίας, οι έφηβοι και οι εργαζόμενοι.[55] Η εκπαίδευση σχετικά με την έκθεση στο θόρυβο αυξάνει τη χρήση της προστασίας της ακοής.[56] Όμως η προστασία της ακοής (χωρίς ατομική επιλογή, εκπαίδευση και δοκιμή εφαρμογής) δεν μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο απώλειας ακοής.[57] Η χρήση αντιοξειδωτικών μελετάται για την πρόληψη της απώλειας ακοής που προκαλείται από το θόρυβο, ειδικά σε σενάρια όπου η έκθεση στο θόρυβο δεν μπορεί να μειωθεί, όπως κατά τη διάρκεια στρατιωτικών επιχειρήσεων.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

[1]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «Deafness». Encyclopedia Britannica (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2021. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 «WHO | Deafness and hearing loss». web.archive.org. 16 Μαΐου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2021. CS1 maint: Unfit url (link)
  3. ↑ 3,0 3,1 Schilder, Anne GM; Chong, Lee Yee; Ftouh, Saoussen; Burton, Martin J (2017-12-19). «Bilateral versus unilateral hearing aids for bilateral hearing impairment in adults». The Cochrane Database of Systematic Reviews 2017 (12). doi:10.1002/14651858.CD012665.pub2. ISSN 1469-493X. PMID 29256573. PMC 6486194. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6486194/. 
  4. ↑ Zahnert, Thomas (2011-6). «The Differential Diagnosis of Hearing Loss». Deutsches Ärzteblatt International 108 (25): 433–444. doi:10.3238/arztebl.2011.0433. ISSN 1866-0452. PMID 21776317. PMC 3139416. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3139416/. 
  5. ↑ Shearer, A. Eliot· Hildebrand, Michael S. (1993). Adam, Margaret P., επιμ. GeneReviews®. Seattle (WA): University of Washington, Seattle. 
  6. ↑ communications (2014-04-21). «Cochlear Implants» (στα αγγλικά). American Academy of Otolaryngology-Head and Neck Surgery. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-08-24. https://web.archive.org/web/20170824044742/http://www.entnet.org/content/cochlearimplants. Ανακτήθηκε στις 2017-08-25. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Haile, Lydia M.; Kamenov, Kaloyan; Briant, Paul Svitil; Orji, Aislyn U.; Steinmetz, Jaimie D.; Abdoli, Amir; Abdollahi, Mohammad; Abu-Gharbieh, Eman και άλλοι. (2021-03-13). «Hearing loss prevalence and years lived with disability, 1990–2019: findings from the Global Burden of Disease Study 2019» (στα English). The Lancet 397 (10278): 996–1009. doi:10.1016/S0140-6736(21)00516-X. ISSN 0140-6736. PMID 33714390. https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(21)00516-X/abstract. 
  8. ↑ 8,0 8,1 Wilson, Blake S.; Tucci, Debara L. (2021-03-13). «Addressing the global burden of hearing loss» (στα English). The Lancet 397 (10278): 945–947. doi:10.1016/S0140-6736(21)00522-5. ISSN 0140-6736. PMID 33714376. https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(21)00522-5/abstract. 
  9. ↑ Elzouki, A. Y.· Harfi, H. A. (29 Οκτωβρίου 2011). Textbook of Clinical Pediatrics. Springer Science & Business Media. ISBN 978-3-642-02201-2. 
  10. ↑ eBook: Current Diagnosis & Treatment in Otolaryngology: Head & Neck Surgery, Lalwani, Anil K. (Ed.) Chapter 44: Audiologic Testing by Brady M. Klaves, PhD, Jennifer McKee Bold, AuD, Access Medicine
  11. ↑ ANSI 7029:2000/BS 6951 Acoustics - Statistical distribution of hearing thresholds as a function of age
  12. ↑ ANSI S3.5-1997 Speech Intelligibility Index (SII)
  13. ↑ Hung, Shih-Chang; Liao, Kuan-Fu; Muo, Chih-Hsin; Lai, Shih-Wei; Chang, Chia-Wei; Hung, Hung-Chang (2015). «Hearing Loss is Associated With Risk of Alzheimer’s Disease: A Case-Control Study in Older People». Journal of Epidemiology 25 (8): 517–521. doi:10.2188/jea.JE20140147. https://www.jstage.jst.go.jp/article/jea/25/8/25_JE20140147/_article. 
  14. ↑ Thomson, Rhett S.; Auduong, Priscilla; Miller, Alexander T.; Gurgel, Richard K. (2017). «Hearing loss as a risk factor for dementia: A systematic review» (στα αγγλικά). Laryngoscope Investigative Otolaryngology 2 (2): 69–79. doi:10.1002/lio2.65. ISSN 2378-8038. PMID 28894825. PMC PMC5527366. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/lio2.65. 
  15. ↑ Hoppe, Ulrich; Hesse, Gerhard (2017-12-18). «Hearing aids: indications, technology, adaptation, and quality control» (στα engl). GMS Current Topics in Otorhinolaryngology - Head and Neck Surgery 16: Doc08. doi:10.3205/cto000147. ISSN 1865-1011. https://www.egms.de/static/en/journals/cto/2017-16/cto000147.shtml. 
  16. ↑ Robinson, D. W.; Sutton, G. J. (1979-01-01). «Age Effect in Hearing - A Comparative Analysis of Published Threshold Data». Audiology 18 (4): 320–334. doi:10.1080/00206097909072634. ISSN 0020-6091. PMID 475664. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00206097909072634. 
  17. ↑ Worrall L, Hickson LM (2003). "Communication activity limitations". In Worrall LE, Hickson LM (eds.). Communication disability in aging: from prevention to intervention. Clifton Park, NY: Delmar Learning. pp. 141–142.
  18. ↑ Akinpelu, Olubunmi V.; Mujica-Mota, Mario; Daniel, Sam J. (2014). «Is type 2 diabetes mellitus associated with alterations in hearing? A systematic review and meta-analysis» (στα αγγλικά). The Laryngoscope 124 (3): 767–776. doi:10.1002/lary.24354. ISSN 1531-4995. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/lary.24354. 
  19. ↑ «Hearing Loss and Older Adults». NIDCD (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2021. 
  20. ↑ Oishi, Naoki; Schacht, Jochen (2011-06-01). «Emerging treatments for noise-induced hearing loss». Expert Opinion on Emerging Drugs 16 (2): 235–245. doi:10.1517/14728214.2011.552427. ISSN 1472-8214. PMID 21247358. PMC PMC3102156. https://doi.org/10.1517/14728214.2011.552427. 
  21. ↑ «A Story of Impact…. | Blogs | CDC» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2021. 
  22. ↑ «Loud Noise Can Cause Hearing Loss | NCEH». www.cdc.gov (στα Αγγλικά). 10 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2021. 
  23. ↑ Laat, Jan A. P. M. de; Deelen, Laura van; Wiefferink, Karin (2016-09-01). «Hearing Screening and Prevention of Hearing Loss in Adolescents» (στα English). Journal of Adolescent Health 59 (3): 243–245. doi:10.1016/j.jadohealth.2016.06.017. ISSN 1054-139X. PMID 27562364. https://www.jahonline.org/article/S1054-139X(16)30163-X/abstract. 
  24. ↑ «The Genetics of Deafness; A Guide for Patients and Families» (PDF). web.archive.org. 19 Οκτωβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2021. CS1 maint: Unfit url (link)
  25. ↑ A. Starr; Y. S. Sininger; H. Pratt (2000-09-01). «The Varieties of Auditory Neuropathy» (στα αγγλικά). Journal of Basic and Clinical Physiology and Pharmacology 11 (3): 215–230. doi:10.1515/JBCPP.2000.11.3.215. ISSN 2191-0286. https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/JBCPP.2000.11.3.215/html. 
  26. ↑ «The Otolaryngologist’s Approach to the Patient with Down Syndrome» (στα αγγλικά). Otolaryngologic Clinics of North America 45 (3): 599–629. 2012-06-01. doi:10.1016/j.otc.2012.03.010. ISSN 0030-6665. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S003066651200028X. 
  27. ↑ Byl, Frederick M.; Adour, Kedar K. (1977). «Auditory symptoms associated with herpes zoster or idiopathic facial paralysis» (στα αγγλικά). The Laryngoscope 87 (3): 372–379. doi:10.1288/00005537-197703000-00010. ISSN 1531-4995. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1288/00005537-197703000-00010. 
  28. ↑ Araújo, Eliene da Silva; Zucki, Fernanda; Corteletti, Lilian Cássia Bórnia Jacob; Lopes, Andrea Cintra; Feniman, Mariza Ribeiro; Alvarenga, Kátia de Freitas (2012). «Hearing loss and acquired immune deficiency syndrome: systematic review» (στα αγγλικά). Jornal da Sociedade Brasileira de Fonoaudiologia 24: 188–192. doi:10.1590/S2179-64912012000200017. ISSN 2179-6491. http://www.scielo.br/j/jsbf/a/KNXmkjjQyfKpWbcd6t4NRQw/?lang=en. 
  29. ↑ Curhan, Sharon G.; Shargorodsky, Josef; Eavey, Roland; Curhan, Gary C. (2012-09-15). «Analgesic Use and the Risk of Hearing Loss in Women». American Journal of Epidemiology 176 (6): 544–554. doi:10.1093/aje/kws146. ISSN 0002-9262. https://doi.org/10.1093/aje/kws146. 
  30. ↑ «Ototoxic Medications (Medication Effects)». American Speech-Language-Hearing Association. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2021. 
  31. ↑ Rybak, Leonard P.; Mukherjea, Debashree; Jajoo, Sarvesh; Ramkumar, Vickram (2009). «Cisplatin Ototoxicity and Protection: Clinical and Experimental Studies». The Tohoku Journal of Experimental Medicine 219 (3): 177–186. doi:10.1620/tjem.219.177. https://www.jstage.jst.go.jp/article/tjem/219/3/219_3_177/_article. 
  32. ↑ Rybak, L. P.; Ramkumar, V. (2007-10-02). «Ototoxicity» (στα English). Kidney International 72 (8): 931–935. doi:10.1038/sj.ki.5002434. ISSN 0085-2538. https://www.kidney-international.org/article/S0085-2538(15)52766-X/abstract. 
  33. ↑ «Noise and Hearing Loss Prevention | NIOSH | CDC». www.cdc.gov (στα Αγγλικά). 22 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2021. 
  34. ↑ «The tonotopicity of styrene-induced hearing loss depends on the associated noise spectrum» (στα αγγλικά). Neurotoxicology and Teratology 48: 56–63. 2015-03-01. doi:10.1016/j.ntt.2015.02.003. ISSN 0892-0362. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0892036215000112. 
  35. ↑ Fuente, Adrian; Qiu, Wei; Zhang, Meibian; Xie, Hongwei; Kardous, Chucri A.; Campo, Pierre; Morata, Thais C. (2018-03-01). «Use of the kurtosis statistic in an evaluation of the effects of noise and solvent exposures on the hearing thresholds of workers: An exploratory study». The Journal of the Acoustical Society of America 143 (3): 1704–1710. doi:10.1121/1.5028368. ISSN 0001-4966. https://asa.scitation.org/doi/10.1121/1.5028368. 
  36. ↑ «Changes in the adult vertebrate auditory sensory epithelium after trauma» (στα αγγλικά). Hearing Research 297: 91–98. 2013-03-01. doi:10.1016/j.heares.2012.11.010. ISSN 0378-5955. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378595512002626. 
  37. ↑ «Acquired hearing loss and brain plasticity» (στα αγγλικά). Hearing Research 343: 176–190. 2017-01-01. doi:10.1016/j.heares.2016.05.008. ISSN 0378-5955. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378595516300867. 
  38. ↑ «How We Hear». American Speech-Language-Hearing Association. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2021. 
  39. ↑ «How Do We Hear?». NIDCD (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2021. 
  40. ↑ Anastasiadou, Sofia· Al Khalili, Yasir (2021). StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing. 
  41. ↑ «Απώλεια ακοής: Τα πρώτα σημάδια». iatronet.gr. 30 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2021. 
  42. ↑ «Hearing loss - Diagnosis and treatment - Mayo Clinic». www.mayoclinic.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2021. 
  43. ↑ «Audiometry: MedlinePlus Medical Encyclopedia». medlineplus.gov (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2021. 
  44. ↑ Onusko, Edward (2004-11-01). «Tympanometry». American Family Physician 70 (9): 1713–1720. ISSN 0002-838X. PMID 15554489. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15554489/. 
  45. ↑ Huizing, E. H. (1975). «The early descriptions of the so-called tuning-fork tests of Weber, Rinne, Schwabach, and Bing. II. The "Rhine Test" and its first description by Polansky». ORL; journal for oto-rhino-laryngology and its related specialties 37 (2): 88–91. doi:10.1159/000275210. ISSN 0301-1569. PMID 1093081. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1093081/. 
  46. ↑ 46,0 46,1 Health, Center for Devices and Radiological (2019-04-24). «Types of Hearing Aids» (στα αγγλικά). FDA. https://www.fda.gov/medical-devices/hearing-aids/types-hearing-aids. 
  47. ↑ Chandrasekhar, Sujana S.; Tsai Do, Betty S.; Schwartz, Seth R.; Bontempo, Laura J.; Faucett, Erynne A.; Finestone, Sandra A.; Hollingsworth, Deena B.; Kelley, David M. και άλλοι. (2019-08-01). «Clinical Practice Guideline: Sudden Hearing Loss (Update) Executive Summary» (στα αγγλικά). Otolaryngology–Head and Neck Surgery 161 (2): 195–210. doi:10.1177/0194599819859883. ISSN 0194-5998. https://doi.org/10.1177/0194599819859883. 
  48. ↑ «Hearing Loss: Diagnosis and Management» (στα αγγλικά). Primary Care: Clinics in Office Practice 41 (1): 19–31. 2014-03-01. doi:10.1016/j.pop.2013.10.003. ISSN 0095-4543. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0095454313000997. 
  49. ↑ «Ballantyne's Deafness». books.google.com. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2024. 
  50. ↑ «Hearing Loss in Children». www.cdc.gov. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2024. 
  51. ↑ «Textbook of Clinical Pediatrics». books.google.com. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2024. 
  52. ↑ «Preventing Noise-Induced Hearing Loss». www.cdc.gov. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2024. 
  53. ↑ «How to Prevent Hearing Loss in the Workplace». firstsourcewireless.com. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2024. 
  54. ↑ «Quick Statistics About Hearing». www.nidcd.nih.gov. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2024. 
  55. ↑ «Aging and Hearing Health: The Life-course Approach». www.ncbi.nlm.nih.gov. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2024. 
  56. ↑ «Interventions to promote the wearing of hearing protection». www.cochranelibrary.com. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2024. 
  57. ↑ «The Noise Manual». online-ams.aiha.org. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2024. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Απώλεια_ακοής&oldid=10409494"