Βαθύπεδο Ιωαννίνων
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Συντεταγμένες: 39°37′50″N 21°3′42″E / 39.63056°N 21.06167°E Για οικισμό με το ίδιο όνομα δείτε Βαθύπεδο Άρτας
| Βαθύπεδο | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Ηπείρου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ιωαννίνων |
| Δήμος | Βορείων Τζουμέρκων |
| Δημοτική Ενότητα | Βαθυπέδου |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Ιωαννίνων |
| Υψόμετρο | 1.150 |
| Έκταση | 10,127 km² |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Προσβάλλα ή Προσβάλα ή Ποσβάλα ή Προυβάλα |
| Ταχ. κώδικας | 455 00 |
| Τηλ. κωδικός | 26510 |
| http://www.vathipedo.gr | |
Το Βαθύπεδο είναι οικισμός στην Ήπειρο και την Περιφερειακή Ενότητα Ιωαννίνων.[1]
Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Βαθύπεδο βρίσκεται άνω και ανατολικά του χωριού Κράψη, απέχει από τα Γιάννενα περίπου 40 χιλιόμετρα και έχει υψόμετρο 1.150 περίπου μέτρα και είναι βλαχοχώρι.
Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν ¨Προυσβάλα¨. Δυο εκδοχές υπάρχουν για το όνομα αυτό. Η μεν πρώτη από το Πες-Βάλη που σημαίνει κάτω από το ποτάμι, η δε δεύτερη από μια παράδοση σύμφωνα με την οποία οι τότε κάτοικοι του χωριού ξύρισαν κάποιον από το διπλανό χωριό που πήγε στο χωριό τους πράγμα που θεωρήθηκε από τους άλλους σαν προσβολή, χάριν όμως συντομίας το χωριό από Προυσβάλα λεγότανε και Προυσβάλα. Το 1930 το χωριό πήρε την σημερινή του ονομασία (Βαθύπεδο) από την γεωγραφική του θέση, δηλαδή χωριό βρισκόμενο σε πεδιάδα περιβαλλόμενη από βουνά.
Πράγματι αποτελεί ένα γραφικό χωριό που το περιτριγυρίζουν βουνά, ιδανικά για κτηνοτροφία, έχει άφθονα νερά τα οποία κατεβαίνουν από τα βουνά και καταλήγουν στον Άραχθο ποταμό. Το κλίμα του είναι ξηρό και πολύ υγιεινό.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύρια ασχολία του χωριού όπως προαναφέραμε ήταν η κτηνοτροφία. Έτσι οι τυροκόμοι οι οποίοι εργαζόταν ποιο παλιά στα γύρω χώρια το 1920-30 δημιουργούν το πρώτο τυροκομείο στο χωριό τους. Από την ίδρυση του λειτουργούσε μύλος και νεροτροβιά.
Μέχρι το 1876 το Βαθύπεδο (τέως Πουσβάλα) αποτελούσε μια κοινότητα με το Συρράκο. Από το 1876 και μετά αποτέλεσε ξεχωριστή κοινότητα.
Πρέπει να τονίσουμε ότι μέχρι το 1900 δεν υπήρχαν σύνορα στο χωριό. Ο ορισμός των συνόρων έγινε το 1909 με την αγορά και οριοθέτηση της περιοχής που κατέχει το σημερινό Βαθύπεδο .
Η αγορά έγινε από τον Μπέη των Ιωαννίνων με συμβολαιογραφικά έγγραφα και η αξία ανήλθε στο ποσό των 400 λιρών και πληρώθηκε σε τέσσερις ετήσιες δόσεις , από το 1909 μέχρι το 1913. Το ποσό αυτό ξεπλήρωσαν οι βαθυπεδιώτες στον Μπέη με φορολογία που υπέβαλαν στα γιδοπρόβατα .
Επί τουρκοκρατίας το χωριό διοικούνταν από τους γεροντότερους που είχαν έναν επικεφαλής που ονομαζόταν ¨Μουχτάρης¨. Στην αρχή ο Μουχτάρης είχε έδρα το χωριό Κράψη και από εκεί διηύθυνε το Βαθύπεδο. Όλες οι ενέργειες αυτών γινότανε αφού πρώτα ενέκρινε ο Μπέης των Ιωαννίνων.
Αργότερα ο Μουχτάρης βρισκόταν στο Κοντοβράκι και από εκεί πλέον επέβλεπε.
Μετά βέβαια από το 1914 εφαρμόστηκε ο νόμος περί Δήμων και κοινοτήτων και έκτοτε το χωριό διοικείται από πενταμελές κοινοτικό συμβούλιο.
Όταν το χωριό απελευθερώθηκε από τους Τούρκους κατά το έτος 1913 άνηκε στην επαρχία Μαλακασίου και από το έτος 1935 και μετά στην επαρχία Δωδώνης.
Σημαντική μείωση παρατηρείται στην κτηνοτροφία, που ήταν το κυριότερο επάγγελμα του Βαθυπέδου, το 1929 που στην Ελλάδα ήρθαν και εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες. Τότε έγινε και απαλλοτρίωση στους γεωργούς.
Αυτό στάθηκε και η μεγαλύτερη αιτία μείωσης της κτηνοτροφίας καθότι δεν έβρισκαν πλέον εκτάσεις για ενοικίαση στα χειμαδιά του νόμου Άρτας, στο Ξηρόμερο και στη Θεσσαλία που κατέβηκαν να ξεχειμάσουν οι βαθυπεδιώτες .
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι κτηνοτρόφοι μετακινούνταν με όλη τους την οικογένεια σε αντίθεση με τους τεχνίτες που η οικογένεια τους έμενε όλο το χρόνο στο χωριό.
Το χειμώνα στο Βαθύπεδο έμεναν μόνο τριάντα (30) περίπου οικογένειες.
Διοικητικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ως οικισμός αναφέρεται με την παλιά ονομασία του Προσβάλα, μετά την απελευθέρωση των Ιωαννίνων, το 1919 στο ΦΕΚ 184Α - 19/08/1919 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας. Μετονομάστηκε σε Βαθύπεδον το 1928 με το ΦΕΚ 193Α - 20/09/1928.[2] Σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης αποτελεί την κοινότητα Βαθυπέδου[3] που ανήκει στη δημοτική ενότητα Βαθυπέδου του Δήμου Βορείων Τζουμέρκων και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει πληθυσμό 86 κατοίκους[4].
Απογραφές πραγματικού πληθυσμού (de facto)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Απογραφή | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 119[5] | 114[6] | 35[7] | 62[8] | 66[9] | 100[10] | 86 |
Πρόεδροι της Κοινότητας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ...
- 1983-1986 Γεώργιος Θεοδώρου (εξελέγη το 1982 με 72,93%)
- 1987-1994 Σπυρίδων Μάκης
- 1995-2006 Γεώργιος Πλατσούκας (επανεξελέγη το 1998 με 71,9% και με 201 ψήφους το 2002)
- 2006- 31 Δεκ. 2010 Παναγιώτης Βασιλείου (εξελέγη το 2006 με 206 ψήφους)
- 2010 - 2014 Πουλιάνος Λάμπρος
- 2014 - 2019 Μπάφας Νικόλαος
- 2019 - Βασιλείου Παναγιώτης
Δικτυακοί τόποι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εκλογικά αποτελέσματα[νεκρός σύνδεσμος] από την ΕΕΤΑΑ
Εκκλησίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Βαθύπεδο έχει δύο εκκλησίες. Η πρώτη είναι η Αγία Παρασκεύη και η δεύτερη της Κοίμησης της Θεοτόκου[11].
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Η Ιστορία του Βαθυπέδου[νεκρός σύνδεσμος] από τον ιστότοπο https://web.archive.org/web/20181122172105/https://www.vlahoi.net/
- Η Κακάβα https://web.archive.org/web/20190903163009/https://tavathypediwtika.blogspot.com/2019/08/blog-post_3.html
- Άγιοι Απόστολοι Συρράκου Βαθυπέδου https://web.archive.org/web/20190903163008/https://tavathypediwtika.blogspot.com/2019/09/blog-post.html
- Οι καταρράκτες https://web.archive.org/web/20190903163007/https://tavathypediwtika.blogspot.com/2019/08/blog-post_23.html
- Οι εκκλησίες https://web.archive.org/web/20190903163007/https://tavathypediwtika.blogspot.com/2019/08/blog-post_22.html
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 13. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 146.
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ «Νόμος 4555/2018 - ΦΕΚ 133/Α/19-7-2018 ( Άρθρα 1 - 151) (Πρόγραμμα ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ) (Κωδικοποιημένος)». e-nomothesia.gr | Τράπεζα Πληροφοριών Νομοθεσίας. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011 Αρχειοθετήθηκε 2021-10-04 στο Wayback Machine.», σελ. 10561 (σελ. 87 του pdf)
- ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 7ης Μαρτίου 1951, σελ. 85 του pdf. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-05-14. https://web.archive.org/web/20130514080510/http://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1951_1.pdf.
- ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961, σελ. 86 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1961_1.pdf.
- ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971, σελ. 85 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1971_1.pdf.
- ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 5 Απριλίου 1981, σελ. 96 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1981_1.pdf.
- ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 17 Μαρτίου 1991, σελ. 110 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_1.pdf.
- ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος - Απογραφή 2001, σελ. 119 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_1.pdf.
- ↑ «ΧΩΡΙΑ». www.voreiatzoumerka.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2018.
| ||||||||||||||||||||||||||
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη γεωγραφία της Ελλάδας χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |