Κλυπεόμορφα

Κλυπεόμορφα
	; Ρέγγα (Clupea harengus)
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο:	Ζώα (Animalia);
Υποβασίλειο:	Ευμετάζωα (Eumetazoa);
Ανθυποβασίλειο:	Αμφίπλευρα (Bilateria);
Κλάδος:	Νεφρόζωα (Nephrozoa);
Υπερσυνομοταξία:	Δευτεροστόμια (Deuterostomia);
Συνομοταξία:	Χορδωτά (Chordata);
Υποσυνομοταξία:	Σπονδυλωτά (Vertebrata);
Υπερομοταξία:	Οστεϊχθύες (Osteichthyes);
Ομοταξία:	Ακτινοπτερύγιοι (Actinopterygii);
Υφομοταξία:	Νεοπτερύγιοι (Neopterygii);
Ανθυφομοταξία:	Τελεόστεοι (Teleostei);
Τάξη:	Κλυπεόμορφα; (Clupeiformes); Goodrich, 1909;

Τα κλυπεόμορφα (επιστημονική-λατινική ονομασία Clupeiformes) είναι τάξη των ακτινοπτερύγιων ιχθύων (ψαριών), που περιλαμβάνει την οικογένεια της ρέγγας (τις κλυπεΐδες) και την οικογένεια του γαύρου (τις εγγραυλίδες). Γενικότερα, η τάξη περιέχει αρκετά από τα σημαντικότερα για την ανθρώπινη διατροφή ψάρια.

Τα κλυπεόμορφα είναι φυσόστομα ψάρια, δηλαδή η νηκτική κύστη τους έχει έναν αεραγωγό που τη συνδέει με τον εντερικό σωλήνα. Κατά κανόνα δεν έχουν πλευρική γραμμή, αλλά τα πτερύγια και τα λέπια τους είναι παρόμια με εκείνα των περισσότερων άλλων ψαριών. Είναι γενικώς ασημόχρωμα ψάρια με υδροδυναμικό σώμα στο σχήμα του αδραχτιού (ατρακτοειδές) και σχηματίζουν συχνά κοπάδια. Τα κλυπεόμορφα είναι από τα σημαντικότερα φυτοφάγα ψάρια, καθώς καταναλώνουν ως σύνολο μεγάλες ποσότητες από φυτοπλαγκτόν, το οποίο φιλτράρουν από το νερό σε κτενοειδείς προεξοχές στο βραγχιακό τόξο τους.^[1]

Η παλαιά τάξη ισοσπόνδυλοι (Isospondyli) εντάχθηκε κατά το μεγαλύτερο μέρος της στα κλυπεόμορφα^[2], αλλά μερικοί ισοσπόνδυλοι ιχθείς ταξινομήθηκαν σε διάφορες άλλες τάξεις (οστεογλωσσόμορφα, σολωμόμορφα, κ.ά.).^[3]

Ταξινομική υποδιαίρεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το φυλογενετικό δένδρο των κλυπεομόρφων που γίνεται ευρύτερα αποδεκτό σήμερα προσδιορίσθηκε το 2014 από τους Σεμπαστιέν Λαβουέ, Πέτρο Κωνσταντινίδη και Γ.Τζ. Τσεν.^[4]

Σήμερα αναγνωρίζονται γενικώς περίπου 405 είδη κλυπεομόρφων, που ομαδοποιούνται σε επτά οικογένειες^[5], ως εξής:

ΤΑΞΗ Clupeiformes
- Υπόταξη Denticipitoidei
  - Οικογένεια Denticipitidae
- Υπόταξη Clupeoidei
  - Οικογένεια Engraulidae (γαύροι)
    - Υποοικογένεια Coiliinae
    - Υποοικογένεια Engraulinae
  - Οικογένεια Spratelloididae
  - Οικογένεια Pristigasteridae
    - Υποοικογένεια Pristigasterinae
    - Υποοικογένεια Pelloninae
  - Οικογένεια Chirocentridae
  - Οικογένεια Dussumieriidae s.s.
  - Οικογένεια Clupeidae (ρέγγες και σαρδέλες)
    - Υποοικογένεια Clupeinae
    - Υποοικογένεια Ehiravinae
    - Υποοικογένεια Alosinae
    - Υποοικογένεια Dorosomatinae

Αρκετοί βιολόγοι ωστόσο ταξινομούν το ιδιόμορφο γένος Sundasalanx (μικρά ψαράκια του γλυκού νερού) σε δική του ξεχωριστή οικογένεια, τις Sundasalangidae, αντί να το εντάσσουν στις Clupeidae, δεχόμενοι έτσι οκτώ οικογένειες κλυπεομόρφων.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ Nelson, Gareth (1998). Paxton, J.R.· Eschmeyer, W.N., επιμ. Encyclopedia of Fishes. San Diego: Academic Press. σελίδες 91-95. ISBN 0-12-547665-5.
↑ Journal of Ichthyology. 46. Scripta. 2006. σελ. S40. within Isospondyli (= Clupeiformes s. lato)
↑ Alfonso L. Rojo (2017). Dictionary of Evolutionary Fish Osteology. CRC. σελ. 170. ISBN 978-1-351-36604-5.
↑ Sébastien Lavoué, Peter Konstantinidis & Wei-Jen Chen: «Progress in Clupeiform Systematics» Biology and Ecology of Sardines and Anchovies, επιμ. Konstantinos Ganias (Hrsg.), CRC Press, 2014, ISBN 978-1482228540
↑ Lavoue S.; Miya M.; Musikasinthorn P; Chen W-J; Nishida M (2013). «Mitogenomic Evidence for an Indo-West Pacific Origin of the Clupeoidei (Teleostei: Clupeiformes)». PLOS ONE 8 (2): e56485. doi:10.1371/journal.pone.0056485. PMID 23431379. Bibcode: 2013PLoSO...856485L.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Sepkoski, Jack (2002). «A compendium of fossil marine animal genera». Bulletins of American Paleontology 363: 1-560. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-07-23. https://web.archive.org/web/20110723131237/http://strata.ummp.lsa.umich.edu/jack/showgenera.php?taxon=611&rank=class. Ανακτήθηκε στις 2011-05-17.

[EoF-1] Nelson, Gareth (1998). Paxton, J.R.· Eschmeyer, W.N., επιμ. Encyclopedia of Fishes. San Diego: Academic Press. σελίδες 91-95. ISBN 0-12-547665-5.

[2] Journal of Ichthyology. 46. Scripta. 2006. σελ. S40. within Isospondyli (= Clupeiformes s. lato)

[3] Alfonso L. Rojo (2017). Dictionary of Evolutionary Fish Osteology. CRC. σελ. 170. ISBN 978-1-351-36604-5.

[Lavoué_et_al._(2014)-4] Sébastien Lavoué, Peter Konstantinidis & Wei-Jen Chen: «Progress in Clupeiform Systematics» Biology and Ecology of Sardines and Anchovies, επιμ. Konstantinos Ganias (Hrsg.), CRC Press, 2014, ISBN 978-1482228540

[5] Lavoue S.; Miya M.; Musikasinthorn P; Chen W-J; Nishida M (2013). «Mitogenomic Evidence for an Indo-West Pacific Origin of the Clupeoidei (Teleostei: Clupeiformes)». PLOS ONE 8 (2): e56485. doi:10.1371/journal.pone.0056485. PMID 23431379. Bibcode: 2013PLoSO...856485L.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]