Κλειτορία Αχαΐας
Συντεταγμένες: 37°53′49″N 22°7′19″E / 37.89694°N 22.12194°E
| Κλειτορία | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Δυτικής Ελλάδας |
| Δήμος | Καλαβρύτων, Δημοτική Κοινότητα Κλειτορίας Αχαΐας |
| Δημοτική Ενότητα | Κλειτορίας |
| Δημοτική Κοινότητα | Κλειτορίας |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοποννήσου |
| Νομός | Αχαΐας |
| Υψόμετρο | 535 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 624 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Μαζαίικα ή Μαζέικα Κάτω Κλειτορία |
| Ταχ. κώδικας | 250 07 |
| Τηλ. κωδικός | 2692 |
Η Κλειτορία, επίσης γνωστή ως Κάτω Κλειτορία, έως σήμερα περισσότερο γνωστή υπό την παλαιότερη ονομασία της ως Μαζέικα[1][2], είναι μεγάλος οικισμός (κεφαλοχώρι) της Αχαΐας στην περιοχή των Καλαβρύτων. Βρίσκεται στα νοτιοανατολικά της Αχαΐας στη μέση του κάμπου της "Κατσάνας" ή "Μαζέικου" (σήμερα Αροάνιου) και περιβάλλεται από τον Χελμό. Απέχει 25 χιλιόμετρα από τα Καλάβρυτα, 98 χιλιόμετρα από την Πάτρα, 200 χιλιόμετρα από την Αθήνα, και 60 χιλιόμετρα από την Τρίπολη. Το σημερινό της όνομα προέρχεται από τον αρχαίο Κλείτωρα. Η Κλειτορία είναι χτισμένη αμφιθεατρικά σε μικρό ύψωμα στο σημείο που ο ποταμός Κλείτορας χύνεται στον Αροάνιο.[3]
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πριν την επανάσταση του 1821 στην περιοχή είχαν τους κήπους και τα χωράφια τους οι κάτοικοι του κοντινού χωριού Μάζι, κάποιοι είχαν και καλύβες, γι’ αυτό και ονόμαζαν την περιοχή "Μαζαίικα Καλύβια".[3][4] Μετά την επανάσταση οι κάτοικοι του Μαζίου μετοίκησαν στα Καλύβια χτίζοντας το σημερινό κεφαλοχώρι με το όνομα Μαζαίικα.[4] Πολύ γρήγορα από το 1830 έγινε σπουδαίο εμπορικό κέντρο της περιοχής και συγκοινωνιακός κόμβος.[5] Από τα Μαζέικα καταγόταν ο λήσταρχος Κωνσταντίνος Πανόπουλος.
Κατά την Γερμανική κατοχή και στις 14 Δεκεμβρίου 1943 ο γερμανικός στρατός λεηλάτησε και έκαψε το μεγαλύτερο τμήμα του χωριού στα πλαίσια της "επιχείρησης Καλάβρυτα".[6]
Διοικητική εξέλιξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1835 γίνεται έδρα του νεοσύστατου Δήμου Κλειτορίας έως το 1912 με την κατάργηση των δήμων.[7]
Το 1912 γίνεται η έδρα της κοινότητας Μαζεΐκων που την αποτελεί μαζί με το χωριό Μάζι, το 1928 μετονομάζεται σε Κάτω Κλειτορία και το 1968 σε Κλειτορία.[8]
Το 1997 καταργείται η κοινότητα και προσαρτάται στον Δήμο Λευκασίου όπου γίνεται και η έδρα του, το 2010 με την κατάργηση του δήμου προσαρτάται στον διευρυμένο Δήμο Καλαβρύτων.[9] Από τότε αποτελεί έδρα της ομώνυμης Τοπικής κοινότητας, στην οποία υπάγονται επίσης οι οικισμοί Βάλτος, Ελατόφυτο, Ζαρέλια και Καλλιθέα.
Δημογραφική εξέλιξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| έτος | κάτοικοι | οικογένεις |
|---|---|---|
| 1906 | 1.343[3] | 300 |
| 1991 | 855 | |
| 2001 | 791[10] | |
| 2011 | 650[11][12] |
Υποδομές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παλαιότερα διέθετε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες, εφορία, ειρηνοδικείο, αστυνομικό τμήμα, ταχυδρομείο, κτηνιατρείο, αγρονομείο, τραπεζικά καταστήματα, δημόσια βιβλιοθήκη, κέντρο υγείας, ΟΤΕ, κέντρο περιβαλλοντολογικής εκπαίδευσης, υδροηλεκτρικό σταθμό της ΔΕΗ και βιολογικό καθαρισμό. Επίσης είχε μαθητική εστία που προσέφερε δυνατότητα διαμονής σε μαθητές του γυμνασίου και του λυκείου[13]. Δυστυχώς όμως εξαιτίας της συνεχιζόμενης εγκατάλειψης της υπαίθρου, ελάχιστες από τις προαναφερόμενες υπηρεσίες συνεχίζουν να λειτουργούν ακόμα.
Προσωπικότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γνωστοί Μαζιώτες ή με καταγωγή τα Μαζαίικα:
- Όσιος Σάββας
- Άγγελος Ε. Αγγελόπουλος
- Αλέξανδρος Γιαννούλιας
- Σώτος Αθαν. Πλατής[14]
- Αθανάσιος Σωτ. Πλατής[15]
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Βιβλιογραφία[νεκρός σύνδεσμος], Σύλλογος Κλειτορίων Αττικής «ο Άγιος Δημήτριος»
- ↑ Δήμος Κλειτορίας Αρχειοθετήθηκε 2010-09-15 στο Wayback Machine., Σπήλαιο Λιμνών
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Παπανδρέου 1906.
- ↑ 4,0 4,1 Δημήτριος Γεωργίου Πανόπουλος, Χονδρογιανναίοι. Η τραγωδία των πρώτων επαναστατών του 1821, Εκδόσεις Ιωάννη Πικραμένου, Πάτρα 2009. ISBN 978-960-92482-2-8
- ↑ Ακράτα-Κλειτορία, Κλειτορία Αρχειοθετήθηκε 2013-10-04 στο Wayback Machine., ανακτήθηκε 16 Φεβρουαρίου 2013
- ↑ Δήμος Καλαβρύτων, Γεγονότα 1943, το ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων - 1943 - «επιχείρηση Καλάβρυτα» Αρχειοθετήθηκε 2012-12-19 at Archive.is, ανακτήθηκε 16 Φεβρουαρίου 2013
- ↑ Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης, Διοικητικές μεταβολές των ΟΤΑ Δ. Κλειτορίας Ν. Αχαΐας και Ήλιδος, ανακτήθηκε 16 Φεβρουαρίου 2013
- ↑ Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης, Διοικητικές μεταβολές των ΟΤΑ Κ. Μαζέϊκων Ν. Αχαΐας και Ήλιδος, ανακτήθηκε 16 Φεβρουάριου 2013
- ↑ Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης, Διοικητικές μεταβολές των ΟΤΑ Δ. Λευκασίου Ν. Αχαΐας, ανακτήθηκε 16 Φεβρουάριου 2013
- ↑ Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001
- ↑ ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού Αρχειοθετήθηκε 2021-10-04 στο Wayback Machine.», σελ. 10704 (σελ. 230 του pdf), και σε μορφή Excel «Πίνακας αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ Πληθυσμού-Απογραφής 2011 Αρχειοθετήθηκε 2017-11-24 στο Wayback Machine.» στην ιστοσελίδα της ΕΛΣΤΑΤ Αρχειοθετήθηκε 2018-07-06 στο Wayback Machine.. Αρχειοθετήθηκε 24/11/2017. Ανακτήθηκε 09/01/2018.
- ↑ Σύλλογος Κλειτορίων Αττικής, "Ο Άγιος Δημήτριος" Η Κλειτορία σήμερα Αρχειοθετήθηκε 2013-09-22 στο Wayback Machine., ανακτήθηκε 16 Φεβρουάριου 2013
- ↑ Μηχανολόγος - Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, ήρωας του 2ου Παγκ. Πολέμου, παρασημοφορηθείς δίς επ' ανδραγαθία στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940 καθώς και με το ανώτατο παράσημο της Βρετανικής Αυτοκρατορίας [του απενεμήθη ο τίτλος του "Sir"] για την σημαντική προσφορά του στην ελληνική αντίσταση κατά των Γερμανών κατά την διάρκεια της κατοχής καθώς και για την εν γένει ανεπανάληπτη προσφορά του, συμμετοχή του και υπηρεσίες του στον συμμαχικό αγώνα για την απελευθέρωση της Ελλάδας και της Ευρώπης εναντίον των Γερμανών κατακτητών. Είναι ο άνθρωπος πού έφτιαξε (χάραξε) τον δρόμο προς το Μάζι το έτος 1964 - 1965, και ο οποίος, τιμής ένεκεν, φέρει το όνομά του. Παντρεύτηκε στην Αθήνα το έτος 1952 την (εκ Θεσσαλονίκης) Μαρία-Θηρεσία (Τερέζα) Μοσχοπούλου και έκαναν τρεις γιούς: Τον Θανάση Πλατή (επιχειρηματία), τον Γιώργο Πλατή (Ηλεκτρολόγο Μηχανικό) και τον Δημήτρη Πλατή (διπλωμάτη/πρέσβυ, πού διετέλεσε και Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στην Νέα Υόρκη). Πέθανε στην Αθήνα στις 24-05-1965 σε ηλικία 47 ετών.
- ↑ Φιλόλογος και 1ος Γυμνασιάρχης του Γυμνασίου Μαζείκων και ευεργέτης και δωρητής [της βιβλιοθήκης του Γυμνασίου κ.λπ.] των Μαζείκων - πατέρας του Σώτου Πλατή (βλ. ανωτέρω). Κεντρικός δρόμος της πλατείας των Μαζείκων φέρει το όνομά του. Πέθανε στην Αθήνα τον Ιούνιο του 1955.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού−Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012).
- Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001, Αθήνα 2004. ISBN 960-86704-8-9.
- Δημήτριος Γεωργίου Πανόπουλος, Χονδρογιανναίοι. Η τραγωδία των πρώτων επαναστατών του 1821, Εκδόσεις Ιωάννη Πικραμένου, Πάτρα 2009. ISBN 978-960-92482-2-8.
- Παπανδρέου, Γεώργιος (1906). Καλαβρυτινή επετηρίς: ήτοι πραγματεία περί της ιστορικής των Καλαβρύτων επαρχίας. Αθήνα: Μιχαήλ Ι. Σαλιβέρος.
Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Θεόδωρος Η. Λουλούδης, Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010.
| |||||
