Κιργιζικές βουλευτικές εκλογές (2020)
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Τα κόμματα που πλειοψήφησαν ανά περιφέρεια | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Στις 4 Οκτωβρίου 2020 διεξήχθησαν βουλευτικές εκλογές στην Κιργιζία, για να εκλεγούν τα 120 μέλη του Ανώτατου Συμβουλίου.[1]
Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα έδειξαν ότι μόνο 4 κόμματα κατάφεραν να περάσουν το εκλογικό όριο του 7% και να μπουν στο Συμβούλιο. Πρώτο κόμμα ήρθε το Δημοκρατικό Κόμμα «Ενότητα», και στο Συμβούλιο μπήκαν επίσης τα κόμματα: Πατρίδα Κιργιζία, Κιργιζία και Ενωμένη Κιργιζία. Όμως τα κόμματα της αντιπολίτευσης που έμειναν εκτός κοινοβουλίου οργάνωσαν διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις και ζήτησαν να ακυρωθούν οι εκλογές. Ο Σαντίρ Τζαπάροφ ανέλαβε προσωρινά καθήκοντα ως Πρωθυπουργός και Πρόεδρος της Κιργιζίας για διάστημα ενός μηνός. Στις 14 Νοεμβρίου 2020 αντικαταστάθηκε από τους Άρτεμ Νόνικοφ και Τάλαντ Μάμιτοφ αντίστοιχα. Νέες βουλευτικές εκλογές είχαν προγραμματιστεί αρχικά για τον Δεκέμβριο του 2020, αλλά αναβλήθηκαν για τα μέσα του 2021.[2]
Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα Κιργιζίας που πλειοψήφησε στις εκλογές του 2015, για πρώτη φορά μετά από 13 χρόνια, δεν θα συμμετάσχει στις τρέχουσες εκλογές. Το ΣΔΚ που ανέδειξε τον 4ο και τον 5ο Πρόεδρο της Κιργιζίας, τους Αλμάζμπεκ Αταμπάγιεφ και Σοορονμπάι Τζεενμπέκοφ, αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες από τις εσωτερικές έριδες.[3] Ο πρώην Πρόεδρος Αταμπάγιεφ βρίσκεται υπό κράτηση, με την κατηγορία διαφθοράς και απόπειρας πραξικοπήματος.[4] Από τις 27 Ιουνίου το κοινοβούλιο είχε άρει τη βουλευτική ασυλία του Αταμπάγιεφ. Στις 7 Αυγούστου 2019 οι Ειδικές Δυνάμεις της Κιργιζίας έκαναν επιδρομή στην οικία του για να τον συλλάβουν, και στην εμπλοκή που ακολούθησε από τα πυρά ένα άτομο έχασε τη ζωή του και άλλοι 52 τραυματίστηκαν.[5][6] Σε μία συνάντηση του Συμβουλίου ο Πρόεδρος Τζεενμπέκοφ επέρριψε στον Αταμπάγιεφ την κατηγορία ότι «καταπάτησε το Σύνταγμα και τους νόμους».[7] Στις 8 Αυγούστου ο Αταμπάγιεφ παραδόθηκε στις Ειδικές Δυνάμεις, παρά τις αντιδράσεις των πολυάριθμων οπαδών του.[8] Ο Αταμπάγιεφ κατηγορήθηκε για πρόκληση κοινωνικής αναστάτωσης, δολοφονία και περιαγωγή σε ομηρία.[9] Αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης έντεκα χρόνων.[10]
Το καλοκαίρι το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα είχε χωριστεί σε δύο παρατάξεις, από τις οποίες η μία υποστήριξε τον Αταμπάγιεφ ενώ η άλλη τάχθηκε κατά. Η αντιπαράθεση μεταξύ τους ήταν έντονη, και φάνηκε πως το κόμμα θα διασπαστεί στα δύο. Στις τρέχουσες εκλογές, αντί του ΣΔΚ συμμετέχει ένα νέο κόμμα, οι Σοσιαλδημοκράτες, στο οποίο ηγείται ο γιος του Αλμάζμπεκ Αταμπάγιεφ, ο Σέιντμπεκ.[3] Στην άλλη παράταξη του ΣΔΚ ηγείται ο Σαγκινμπέκ Αμπντραχμάνοφ.
Προεκλογική περίοδος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις 9 Ιουλίου 2020, 44 κόμματα ετοίμαζαν τις αιτήσεις τους για την Κεντρική Εκλογική Επιτροπή, από τα οποία τα μισά ήταν νεοσύστατα. Τελικά, μόνο 16 κόμματα μπήκαν στα ψηφοδέλτια για αυτές τις εκλογές.
Η συμμαχία Ρεσπούμπλικα-Ατα-Ζουρτ, που κέρδισε 28 έδρες στις εκλογές του 2015, διαλύθηκε. Το Άτα-Ζουρτ δεν συμμετέχει στις εκλογές, και ο αρχηγός του κόμματος, ο πρώην Πρωθυπουργός Ομουρμπέκ Μπαμπάνοφ, έχει αποσυρθεί από την πολιτική και το κόμμα. Το κόμμα Ανάπτυξη-Πρόοδος δεν συμμετέχει στις τρέχουσες εκλογές επειδή απέτυχε να υποβάλλει εμπρόθεσμα την αίτηση εγγραφής. Το κόμμα Μπιρ Μπολ επισκιάζεται από τους δεσμούς του με τον πρώην Πρόεδρο Κουρμανμπέκ Μπακίγιεφ, ο οποίος ανατράπηκε στις 7 Απριλίου 2010.[11]
Ο αρχηγός του Σοσιαλιστικού Κόμματος Άτα-Μέκεν, ο Ομουρμπέκ Τεκεμπάγιεφ, έχει καταδικαστεί σε 8ετή φυλάκιση για διαφθορά και εξαπάτηση και δεν μπορεί να αναλάβει καθήκοντα σε κανένα πολιτικό γραφείο. Στις 5 Ιουνίου ο Τεκεμπάγιεφ, ο αρχηγός του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος Τζάναρ Ακάεφ, ο πρώην Πρωθυπουργός και αρχηγός του κόμματος Λευκό Γεράκι Τεμίρ Σαρίγεφ, ο βουλευτής Ρισκέλντι Μομπέκοφ του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, και άλλοι, ανακοίνωσαν το σχηματισμό της πολιτικής συμμαχίας «Νέα Αναπνοή». Στις 5 Αυγούστου το Λευκό Γεράκι αποσύρθηκε από την συμμαχία για ασαφή αίτια. Ο Τζάναρ Ακάεφ ανέλαβε να ηγηθεί στη λίστα υποψηφίων του Άτα-Μέκεν.[11]
Το νέο κόμμα Πατρίδα Κιργιζία έλαβε το μεγαλύτερο ποσοστό χορηγιών: 3,35 εκατομ. σομ (περίπου € 36.000), ενώ δεύτερο ήρθε το Μπιρ Μπολ που έλαβε 676.000 σομ (€ 7.200).
Πανδημία κορονοϊού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η προεκλογική περίοδος και η διεξαγωγή των εκλογών έγιναν υπό πίεση λόγω της πανδημίας κορονοϊού που έχει πλήξει την Κιργιζία. Στις 7 Αυγούστου 2020 είχαν σημειωθεί 39.000 κρούσματα και 1.450 θάνατοι από τον ιό. Τα κόμματα παροτρύνθηκαν να μεταφέρουν τις εκστρατείες τους στο διαδίκτυο, για μεγαλύτερη ασφάλεια, και να τηρηθούν οι κανόνες αποστασιοποίησης. Ήδη πολλοί από τους εκλογείς της Κιργιζίας έχουν λογαριασμούς στο φέισμπουκ, και τις παρόμοιες πλατφόρμες, και τα κόμματα μπορούν να βασιστούν σε αυτούς τους ιστότοπους για να περάσουν τα μηνύματά τους.[11]
Εκλογικό σύστημα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα 120 μέλη του Ανώτατου Συμβουλίου εκλέγονται με σύστημα αναλογικής εκπροσώπησης από μία ενιαία εκλογική περιφέρεια που καλύπτει όλην την επικράτεια της Κιργιζίας. Οι εκλογείς ψηφίζουν από κλειστές λίστες κομμάτων, δηλαδή επιλέγουν κόμμα και όχι μεμονωμένους υποψήφιους. Το εκλογικό όριο για είσοδο στο κοινοβούλιο είναι 7%. Το 30% των υποψηφίων ενός κόμματος πρέπει να είναι γυναίκες, και το 15% πρέπει να είναι εκπρόσωποι των μειονοτήτων. Το ανώτατο όριο στον αριθμό εδρών που μπορεί να κερδίσει ένα κόμμα στο Ανώτατο Συμβούλιο είναι 65. Τα εκλεγμένα μέλη ενός κόμματος απαγορεύεται να αλλάξουν κόμμα. Η προσέλευση στην ψηφοφορία δεν είναι υποχρεωτική, και δικαίωμα ψήφου έχουν όλοι οι πολίτες της Κιργιζίας που είναι ηλικίας άνω των 18 ετών και δεν έχουν αποστερηθεί το δικαίωμα λόγω νομικής απόφασης ή ιατρικής διάγνωσης.[12][13]
Προκαταρκτικά αποτελέσματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| |||||
| Κόμμα | Ψήφοι | % | Έδρες | +/– | |
|---|---|---|---|---|---|
| Δημοκρατικό Κόμμα «Ενότητα» | 487.685 | 24,50 | 46 | Νέο | |
| Πατρίδα Κιργιζία | 475.372 | 23,88 | 45 | Νέο | |
| Κόμμα Κιργιζία | 174.317 | 8,76 | 16 |  2
| |
| Ενωμένη Κιργιζία | 141.940 | 7,13 | 13 |  13
| |
| Πατριωτικό Κόμμα | 136.276 | 6,85 | 0 | Νέο | |
| Ρεσπούμπλικα | 115.288 | 5,79 | 0 | Νέο | |
| Σοσιαλιστικό Κόμμα Άτα-Μέκεν | 80.279 | 4,03 | 0 | 11
| |
| Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης «Φως της Πίστης» | 66.747 | 3,35 | 0 | Νέο | |
| Κόμμα Ενότητας και Πατριωτισμού «Μπιρ Μπολ» | 60.305 | 3,03 | 0 | 12
| |
| Μεγάλη Σταυροφορία | 46.568 | 2,34 | 0 | Νέο | |
| Σύγχρονο Κόμμα | 42.862 | 2,15 | 0 | 
| |
| Σοσιαλδημοκράτες | 42.460 | 2,13 | 0 | Νέο | |
| Μεταρρυθμιστικό Κόμμα | 32.795 | 1,65 | 0 | Νέο | |
| Μέκεν Ιντίματζι | 12.468 | 0,63 | 0 | Νέο | |
| Όρντο | 4.395 | 0,22 | 0 | Νέο | |
| Κόμμα Βετεράνων του Αφγανιστάν και Άλλων Πολέμων | 3.459 | 0,17 | 0 | Νέο | |
| Λευκά ψηφοδέλτια | 35.714 | 1,79 | |||
| Άκυρα / κενά ψηφοδέλτια | 31.823 | 1,60 | |||
| Σύνολο | 1.990.753 | 100 | 120 | ||
| Εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι / προσέλευση | 3.523.554 | 56,50 | |||
| Πηγή: newess.shailoo.gov akipress | |||||
Αποτελέσματα ανά περιφέρεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Περιφέρεια |  «Ενότητα»
|
 ΠΚ |
 Κιργιζιστάν |
Ενωμένο Κιργιζιστάν |
Πατριωτικό | .svg){kind=small} Ρεσπούμπλικα |
 Άτα Μέκεν |
Φως της Πίστης |
 Μπιρ Μπολ |
Άλλα | Έγκυροι Ψήφοι | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
Μπισκέκ | 16,56% | 16,65% | 3,90% | 6,08% | 5,49% | 10,71% | 5,70% | 4,90% | 2,33% | 27,68% | 274.506 |
 |
Μπατκέν | 23,53% | 22,60% | 6,58% | 22,70% | 7,80% | 3,30% | 3,24% | 3,02% | 4,40% | 2,83% | 143.511 |
 |
Τσούι | 20,16% | 24,00% | 13,80% | 4,51% | 3,76% | 7,72% | 5,45% | 3,58% | 1,73% | 15,29% | 320.160 |
 |
Τζαλαλαμπάντ | 25,31% | 28,99% | 10,84% | 8,36% | 12,15% | 2,32% | 2,06% | 2,57% | 3,81% | 3,59% | 367.268 |
 |
Ναρίν | 23,85% | 15,06% | 12,09% | 2,23% | 5,75% | 6,29% | 5,78% | 6,67% | 2,38% | 19,90% | 96.979 |
 |
Ος | 31,33% | 31,97% | 7,33% | 9,02% | 5,16% | 2,18% | 2,14% | 1,81% | 4,96% | 4,10% | 396.907 |
 |
Τάλας | 19,21% | 21,72% | 12,57% | 1,30% | 5,32% | 19,15% | 5,81% | 5,40% | 1,60% | 7,92% | 87.489 |
 |
Ισσύκ-Κουλ | 14,54% | 22,15% | 6,68% | 1,58% | 11,09% | 9,28% | 7,18% | 4,74% | 1,44% | 21,32% | 151.048 |
|
Πόλη Ος | 53,43% | 16,49% | 6,81% | 4,99% | 4,83% | 1,98% | 4,08% | 2,09% | 2,08% | 3,22% | 121.062 |
 |
Σύνολο Κιργιζίας | 24,50% | 23,88% | 8,76% | 7,13% | 6,85% | 5,79% | 4,03% | 3,35% | 3,03% | 12,68% | 1.990.753 |
Μετά τις εκλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Την επόμενη ημέρα των εκλογών, στις 5 Οκτωβρίου 2020, τα κόμματα: «Φως της Πίστης», Μεταρρυθμιστικό, Μεγάλη Σταυροφορία, Όρντο και Μέκεν Ιντίματζι, σε μία κοινή ανακοίνωση δήλωσαν ότι δεν θα αναγνωρίσουν τα αποτελέσματα των εκλογών. «Θα ζητήσουμε να ακυρωθούν τα αποτελέσματα» είπαν, και κάλεσαν όλες τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης να συμμετάσχουν στις διαδηλώσεις.[15] Οι οπαδοί των 12 κομμάτων που δεν μπήκαν στο Ανώτατο Συμβούλιο συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Άλα-Του, όπου εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους για τα αποτελέσματα με μία ειρηνική διαδήλωση.[16] Τελικά, μεγάλα πλήθη συγκεντρώθηκαν στην πρωτεύουσα, γύρω στα 4.000 άτομα, και μικρές διαδηλώσεις έγιναν και σε δύο άλλες πόλεις. Η νύχτα ήταν ταραχώδης με διαδηλώσεις και συγκρούσεις στο Μπισκέκ, καθώς οι διαδηλωτές εισέβαλαν στο κτίριο του κοινοβουλίου και στα προεδρικά γραφεία και απελευθέρωσαν τον πρώην Πρόεδρο Αλμάζμπεκ Αταμπάγιεφ, ο οποίος εξέτιε ποινή φυλάκισης 11 χρόνων για διαφθορά. Στον χαμό που ακολούθησε ένας 19χρονος έχασε την ζωή του και πάνω από 590 άτομα τραυματίστηκαν. Το ίδιο βράδυ απελευθερώθηκαν επίσης ο Σαντίρ Τζαπάροφ,[17] ένας πρώην βουλευτής, και ο πρώην Πρωθυπουργός Σαπάρ Ισάκοφ. Ο δήμαρχος του Μπισκέκ και άλλοι περιφερειάρχες παραιτήθηκαν από τις θέσεις τους εν μέσω των ταραχών. [18]
Ο ΟΑΣΕ ανέφερε ότι αφενός «τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίας δεν παραβιάστηκαν», αλλά αφετέρου «υπάρχουν βάσιμες υποψίες ότι έχει γίνει εξαγορά ψήφων». Τα ενωμένα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν σχηματίσει ένα κοινό συντονιστικό συμβούλιο και ζητούν να ακυρωθούν αυτές οι εκλογές και να διεξαχθούν νέες.[19]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Τουχτίδου, Συμέλα (4 Οκτωβρίου 2020). «Κιργιστάν: Εκλογές για νέο κοινοβούλιο». euronews. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ OSMONALIEVA, Baktygul (16 Οκτωβρίου 2020). «Repeat parliamentary elections could be held on December 20 in Kyrgyzstan». 24.kg (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2020.
- ↑ 3,0 3,1 Putz, Catherine. «After Another Reversal, 16 Parties Set to Stand in Kyrgyzstan's Parliamentary Election». thediplomat.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ «Ex-Kyrgyz president charged with murder» (στα αγγλικά). BBC News. 2019-08-13. https://www.bbc.com/news/world-asia-49329911. Ανακτήθηκε στις 2020-10-04.
- ↑ «Kyrgyz special forces storm house of ex-President Atambayev». tass.com. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ «One Dead As Kyrgyz Forces Leave Ex-President's Compound». www.rferl.org. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ «События - Официальный сайт Президента Кыргызской Республики». president.kg. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ Putz, Catherine. «Former Kyrgyz President Detained After Second Raid». thediplomat.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ «Former president of Kyrgyzstan Almazbek Atambayev suspected of mass riots, hostage-taking and murder». akipress.com. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ Putz, Catherine. «Kyrgyz Court Unsurprisingly Upholds Rulings Against Atambayev and Isakov». thediplomat.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 «No Coronavirus Postponement And No Front-Runners So Far In Kyrgyz Elections». RadioFreeEurope/RadioLiberty (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ «IPU PARLINE database: KYRGYZSTAN (Jogorku Kenesh), Electoral system». archive.ipu.org. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ «Pro-presidential parties dominate Kyrgyzstan parliamentary vote». www.aljazeera.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ «Выборы в Жогорку Кенеш 2020. Баткенская область». akipress.org. Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ «Партии «Мекен Ынтымагы», «Ордо», «Чон казат», «Ыйман Нуру» и «Реформа» совместно заявили, что не признают итоги выборов». Новости Кыргызстана. 5 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ «На площади Ала-Тоо проходит митинг представителей 12 партий, недовольных итогами выборов. LIVE». Новости Кыргызстана. 5 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ «Ex-MP Sadyr Japarov freed from prison, arrives at Ala-Too square». akipress.com. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ «Kyrgyzstan Annuls Results Of Parliamentary Elections After Night Of Deadly Protests». RadioFreeEurope/RadioLiberty (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ Facebook· Twitter· options, Show more sharing· Facebook· Twitter· LinkedIn· Email· URLCopied!, Copy Link· Print (5 Οκτωβρίου 2020). «Protests erupt in Kyrgyzstan after parliamentary election». San Diego Union-Tribune (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2020.