Κινέζικο σύστημα γραφής

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κινέζικα
Σύστημα γραφήςκινέζικοι χαρακτήρες
Κατάσταση
Επίσημη γλώσσαΚίνα Κίνα
Ταϊβάν Ταϊβάν
ΡυθμιστήςΚίνα: Κρατική Επιτροπή Γραφής και Γλώσσας Εργασίας

Το Κινέζικο σύστημα γραφής περιλαμβάνει κινεζικούς χαρακτήρες (汉字/漢字; χανζί, "χαρακτήρες Χαν") που αναπαριστούν την Κινεζική γλώσσα. Οι Κινέζικοι χαρακτήρες δεν απαρτίζουν ένα αλφάβητο ή ένα συμπαγές συλλαβητάριο. Το σύστημα γραφής είναι μάλλον λογοσυλλαβικό. Δηλαδή, κάθε χαρακτήρας συμβολίζει μια συλλαβή της ομιλούμενης Κινέζικης, και μπορεί να είναι λέξη αυτοτελής ή μέρος μίας πολυσύλλαβης λέξης. Οι χαρακτήρες συντίθενται από συστατικά που συμβολίζουν φυσικά αντικείμενα, αφηρημένες έννοιες,[1] ή προφορά.[2] Η λογοτεχνία απαιτεί την απομνημόνευση πολλών χαρακτήρων: οι μορφωμένοι Κινέζοι γνωρίζουν τουλάχιστο 4.000.[3][4] Οι Κινεζικοί χαρακτήρες είναι πολλοί, όπου διευκολύνει χρησιμοποιείται συνδυασμός κινέζικων χαρακτήρων με αλφαβητικές λέξεις των Δυτικών.[5]

Μερικοί σύγχρονοι Κινεζικοί χαρακτήρες χρονολογούνται από τα τέλη της Δυναστείας Σανγκ περίπου 1200-1050 π. Χ.,[6][7][8] αλλά η προέλευση των χαρακτήρων θεωρείται μερικούς αιώνες προγενέστερη.[4] Μετά από μια περίοδο αλλαγών και εξέλιξης, οι Κινέζικοι χαρακτήρες τυποποιήθηκαν από την Δυναστεία Τσιν (221-206 Π. χ.).[4] Με το πέρασμα χιλιετιών, οι χαρακτήρες εξελίχθηκαν στις καλά ανεπτυγμένες μορφές της Κινεζικής καλλιγραφίας.[4] Καθώς οι διαφοροποιήσεις μεταξύ των Κινεζικών αμβλύνθηκαν, προέκυψε μια κατάσταση διγλωσσίας, όπου μία διάλεκτος με ακαταλαβίστικες λέξεις υποστηρίζεται με χαρακτήρες της επίσημης Κλασικής Κινεζικής γλώσσας.[2] Στις αρχές του 20ου αιώνα, η Κλασική Κινεζική αντικαταστάθηκε σε αυτό το ρόλο από το σύστημα γραφής της λαϊκής Κινεζικής, που αντιστοιχεί στην καθιερωμένη ομιλούμενη γλώσσα ("Μανδαρινικά"). Αν και πολλές Κινεζικές διάλεκτοι δεν έχουν σύστημα γραφής, υπάρχουν παραδοσιακά συστήματα γραφής για Καντονέζικα, Σανγκαϊνέζικα και Χόκιεν, μεταξύ άλλων.

Κάποιοι Κινεζικοί χαρακτήρες έχουν υιοθετηθεί από συστήματα γραφής των άλλων γειτονικών Ανατολικών Ασιατικών γλωσσών, αλλά προς το παρόν βρίσκονται μόνο στα Ιαπωνικά και τα κορεατικά, ενώ το Βιετναμέζικο σύστημα γραφής βασίζεται πλέον σε αλφάβητο.[9][5]

Δομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το Σουόγουεν Τζιέζι, 12ου αιώνα της Δυναστείας Σονγκ.

Το κινέζικο σύστημα γραφής δεν βασίζεται σε αλφάβητο ή συμπαγές συλλαβητάριο.[1] Αντί αυτού, οι Κινεζικοί χαρακτήρες είναι ιερογλυφικά σύμβολα, των οποίων τα συστατικά απεικονίζουν αντικείμενα ή αφηρημένες έννοιες. Ενίοτε, ένας χαρακτήρας αποτελείται από ένα μόνο στοιχείο, πιο συχνά δύο ή περισσότερα συστατικά συνδυάζονται και σχηματίζονται πολυσύνθετοι χαρακτήρες, με ποικιλία τρόπων. Η πιο γνωστή έκθεση για τη σύνθεση των Κινεζικών χαρακτήρων είναι η Σουόγουεν Τζιέτσι (Shuowen Jiezi), που συντάχθηκε από τον Σου Σεν (Xu Shen) περί το 120 μ.Χ. Επειδή ο Σου Σεν δεν είχε πρόσβαση στις προγενέστερες μορφές των Κινέζικων χαρακτήρων, η ανάλυσή του δεν είναι πάντα αξιόπιστη.[10] Εντούτοις, το έργο του είναι αναντικατάστατο και ευρύτατα χρησιμοποιούμενο εργαλείο στη σύγχρονη ετυμολογική έρευνα.[4]

Η προέλευση των χαρακτήρων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με το Σουόγουεν Τζιέζι, οι Κινέζικοι χαρακτήρες βασίστηκαν σε έξι αρχές.[1] (οι οποίες διαδόθηκαν με το Σουόγουεν Τζιέζι, και πρωτοπαρουσιάστηκαν στις Γραφές των Ζου, ένα κείμενο από περί το 150 π.Χ.[11] Οι δύο πρώτες αρχές συνθέτουν απλούς χαρακτήρες, που ονομάζονται 文 γουέν :[1]

  • 象形 Σιάνγκτσινγκ: Εικονογράμματα, στα οποία ο χαρακτήρας είναι μια γραφική απεικόνιση του αντικειμένου που δηλώνει. Παραδείγματα: 人 ρεν "πρόσωπο", 日 ρι "ήλιος", 木 μού "δένδρο/ξύλο".
  • 指事 Ζήσι: Ενδεικτικά ή ιδεογράμματα, στα οποία ο χαρακτήρας αντιπροσωπεύει μια αφηρημένη έννοια. Παραδείγματα: 上 σάνγκ "πάνω", 下 ξιά "κάτω", 三 σάν "τρία".

Οι υπόλοιπες τέσσερις αρχές παράγουν σύνθετους χαρακτήρες και ιστορικά ονομάζονται 字 ζί (ο όρος πλέον αναφέρεται σε όλους τους χαρακτήρες, απλούς καί σύνθετους). Από τους τέσσερις, οι δύο δημιουργούν χαρακτήρες από απλούστερα συστατικά:[1]

  • 會意/会意 Χουιγί: Πρόσθεση δύο ή περισσότερων συστατικών. Προκύπτει μια σύνθετη έννοια που αντιστοιχίζεται στο νέο χαρακτήρα. Π.χ,  東/东 ντονγκ "ανατολή", απεικονίζει έναν ήλιο που ανατέλλει μέσα από τα δέντρα.
  • 形聲/形声 Σινγκσένγκ: Φωνητικά σύμπλοκα, όπου το ένα συστατικό—συχνά αποκαλούμενο ριζικό—ενδεικνύει την σημασιολογική κατηγορία του χαρακτήρα (όπως: σχετικά-με-νερό ή σχετικά-με-μάτι), και το άλλο συστατικό είναι άλλος χαρακτήρας που υποδεικνύει τη σωστή προφορά. Παράδειγμα: ο 晴 κίνγκ "καθαρός/καλός (καιρός)" που αποτελείται από το 日 ρί "ήλιος", και το 青 κίνγκ "μπλε/πράσινος" που χρησιμοποιείται για την προφορά του.

Παρά τη λαϊκή αντίληψη ότι τα κινέζικα είναι κύρια εικονογραφική ή ιδεογραφική γλώσσα, η συντριπτική πλειονότητα των Κινεζικών χαρακτήρων (κατά προσέγγιση το 95% των χαρακτήρων του Σουόγουεν Τζιέζι) προέρχονται από πρόσθεση ή φωνητικά σύμπλοκα.[2] Πράγματι, μερικά φωνητικά σύμπλοκα προέρχονται από απλά εικονογράμματα που επεκτάθηκαν με την προσθήκη σημασιολογικής ρίζας. Ένα παράδειγμα είναι το 炷 ζού "κερί" (πλέον αρχαϊκή που σημαίνει "καντήλι"), που σχηματίστηκε από το εικονόγραμμα 主 που προφέρεται ζού και σημαίνει "υποδοχή", και τoν χαρακτήρα 火 χουό "φωτιά" που ενδεικνύει ότι η σημασία είναι σχετική-με-φωτιά.[1]

Οι υπόλοιπες δύο αρχές δεν παράγουν νέες γραπτές μορφές, αντί αυτού προσδίδουν νέα σημασία στις υφιστάμενες μορφές:[1]

  • 轉注/转注 Ζουάνζού: Μεταβίβαση, όπου ένας χαρακτήρας με απλή συγκεκριμένη σημασία λαμβάνει μια ευρύτερη, πιο γενική έννοια. Παράδειγμα: το 網/网 γουάνγκ "δίχτυ" προέρχεται από εικονόγραμμα που συμβολίζει ένα δίχτυ ψαρέματος. Με την πάροδο του χρόνου, απέκτησε ευρύτερη έννοια, που περιλαμβάνει κάθε είδος πλέγματος, όπως και το δίκτυο υπολογιστών.
  • 假借 Τζίατζί: Δανεισμός, όπου ένας χαρακτήρας χρησιμοποιείται, εκ προθέσεως ή εσφαλμένα, για εντελώς διαφορετικό σκοπό. Παράδειγμα: to 哥 γκέ "μεγάλος αδελφός" περιλαμβάνει ένα χαρακτήρα που βασικά σημαίνει "τραγούδι/τραγουδώ" γραμμένο ως  歌 γκέ. Κάποτε, δεν υπήρχε χαρακτήρας για τον "μεγαλύτερο αδερφό", οπότε χρησιμοποιούταν οποιοσδήποτε χαρακτήρας με την κατάλληλη προφορά.

Οι Κινεζικοί χαρακτήρες προορίζονται να χωρέσουν σε ένα τετράγωνο, έστω και αν απαρτίστηκαν από δύο συστατικές μορφές γραμμένες δίπλα-δίπλα ή πάνω-κάτω. Σε τέτοιες περιπτώσεις, κάθε συστατικό συμπιέζεται για να χωρέσει ολόκληρος ο χαρακτήρας σε ένα τετράγωνο.[12]

Γραμμές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα συστατικά των χαρακτήρων αναλύονται περαιτέρω σε γραμμές. Οι γραμμές των κινεζικών χαρακτήρων διακρίνονται σε οκτώ κατηγορίες: οριζόντια (一), κάθετη (丨), αριστερή-πτώση (丿), δεξιά-πτώση (丶), άνοδος (κάτω συστατικό στοιχείο της 冫), τελεία (、), άγκιστρο (亅), και στροφή (乛, 乚, 乙, κ. λπ.).[12]

Υπάρχουν οκτώ βασικοί κανόνες στη διαδικασία γραφής ενός Κινεζικού χαρακτήρα:

  1. Η οριζόντια γραμμή προηγείται της κάθετης.
  2. Η αριστερής-πτώση γραμμή προηγείται της δεξιάς-πτώσης.
  3. Οι χαρακτήρες γράφονται από πάνω προς τα κάτω.
  4. Οι χαρακτήρες γράφονται από τα αριστερά προς τα δεξιά.
  5. Έστω ένας χαρακτήρας πλαισιωμένος από πάνω, τότε πρώτα γράφεται το πλαίσιο.
  6. Έστω ένας χαρακτήραςπλαισιωμένος από κάτω, τότε το πλαίσιο γράφεται τελευταίο.
  7. Τα πλαίσια κλείνονται προς τα τέλη.
  8. Έστω ένας συμμετρικός χαρακτήρας, τότε πρώτα γράφεται η μέση και μετά οι πλευρές.

Οι κανόνες δεν εφαρμόζονται αυστηρά και περιστασιακά παραβιάζονται.[12]

Διαρρύθμιση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Kάθετη Κινεζική επιγραφή εστιατόριου σε στάση λεωφορείου στο Χονγκ Κονγκ.

Οι Κινεζικοί χαρακτήρες προσαρμόζονται σε ένα τετράγωνο πλαίσιο και δεν διασυνδέονται μεταξύ τους, οπότε δεν υπάρχει προτίμηση για την κατεύθυνση της γραφής. Στα παραδοσιακά Κινέζικα τα κείμενα γράφονταν σε κάθετες στήλες που διαβάζονταν από πάνω προς τα κάτω και από δεξιά προς τα αριστερά. Η πρώτη στήλη βρισκόταν στη δεξιά πλευρά της σελίδας, και η τελευταία στήλη στην αριστερή. Τα κείμενα της Κλασικής Κινεζικής, έχουν ελάχιστα ή καθόλου σημεία στίξης, και οι παύσεις πρότασης και φράσης καθορίζονται από τα συμφραζόμενα και το ρυθμό.[13] Η κάθετη Κινεζική προτιμάται όπου διευκολύνει λόγω χώρου, όπως σε πινακίδες ή σε πλευρικούς τίτλους βιβλίων.

Στη σύγχρονη εποχή, η γνωστή Δυτική διαρρύθμιση, οριζόντια-από-αριστερά-προς-τα-δεξιά Κινέζικη είναι πολύ διαδεδομένη. Όπως και στα λατινικά κείμενα, οι οριζόντιες σειρές διαβάζονται από αριστερά προς τα δεξιά, και από την κορυφή της σελίδας προς τα κάτω. Προτιμάται ιδιαίτερα στην λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας (ηπειρωτική χώρα της Κίνας), όπου από το 1955 είναι υποχρεωτική από την κυβέρνηση η γραφή αριστερά-προς-δεξιά.[4]Από το 2004 και για τα επίσημα έγγραφα της Δημοκρατίας της Κίνας (Ταϊβάν).[14] Τα σημεία στίξης χρησιμοποιούνται περισσότερο και μερικά φαίνονται επηρεασμένα από τα δυτικά ομόλογά τους, ενώ άλλα υπάρχουν αποκλειστικά στις ασιατικές γλώσσες. Για παράδειγμα, τα διπλά και τα μονά εισαγωγικά (『 』 και 「 」), η τελεία παύσης  (。), και το απαριθμητικό κόμμα (、), που διαχωρίζει τα στοιχεία μιας λίστας και τους όρους μιας πρότασης.

Οι επιγραφές καταστημάτων και οι πινακίδες των δρόμων είναι θέματα διαρρύθμισης, αφού αριστερά-προς-δεξιά, δεξιά-προς-αριστερά και πάνω-προς-κάτω επιτρέπονται όλα.[15]

Εξέλιξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κινέζικο είναι ένα από τα αρχαιότερα  χρησιμοποιούμενα συστήματα γραφής.[4] Το προγενέστερο παράδειγμα Κινεζικής γραφής χρονολογείται από την εποχή της Δυναστείας Σανγκ του βασιλιά Γού Ντίνγκ (Wu Ding) (1250-1192 Π. χ.). Ήταν θρησκευτικές επιγραφές σε οστά μαντείου, κυρίως βόειες ωμοπλάτες και καβούκια χελώνας. Οι χαρακτήρες που σκαλίζονταν στα οστά ήταν η διατύπωση μίας ερώτησης. Στη συνέχεια, τα κόκαλα θερμαίνονταν σε μια φωτιά και οι προκύπτουσες ρωγμές διερμηνεύονταν σε μία απάντηση. Οι χαρακτήρες αυτοί ονομάζονται 甲骨文 τζιάγκουγουέν "γραφή σε καβούκι-οστό" ή γραφή οστεομαντείου.[4]

Το 2003, βρέθηκαν 11 μοναδικά σύμβολα σκαλισμένα σε κέλυφος χελώνας στο Τζιαχού, μία αρχαιολογική περιοχή στην κινέζικη επαρχία Χενάν, που μοιάζουν με ορισμένα σύγχρονα όπως το 目 μού "μάτι". Η περιοχή Τζιαχού που χρονολογείται από το 6600 π. Χ., προηγείται χρονολογικά της πρώτης Κινεζικής γραφής κατά περίπου 5.000 χρόνια. Ο δρ. Γκάρμαν Χαρμπότλ, του Εθνικού Εργαστηρίου Μπρουκχάβεν στην αμερικάνικη Νέα Υόρκη, ο οποίος ήταν ο επικεφαλής μιας ομάδας αρχαιολόγων στο Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας της Κίνας, στην επαρχία Ανχούι, πρότεινε ότι τα σύμβολα είναι πρόδρομοι της Κινεζικής γραφής. Αντίθετα, ο Καθηγητής Ντέιβιντ Κέιτλευ, από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, ο οποίος ασχολείται με τις αρχές του Κινεζικού πολιτισμού στη Νεολιθική και την πρώιμη εποχή του Χαλκού υποστήριξε την άποψη ότι η μεγάλη χρονική απόκλιση αποκλείει τέτοια σχέση και παρουσίασε αρχαιολογικά και λογοτεχνικά τεκμήρια.[16]

Αριστερά: Χάλκινος 方樽 φανγκζούν τελετουργικός περιέκτης κρασιού που χρονολογείται από το 1000 π. Χ. Η γραπτή επιγραφή στο μπρούτζινο άγαλμα του περιέκτη είναι ευχαριστία για τα δώρα όστρακα από καούρι στην κοινωνία της  Δυναστείας Τζόου. Δεξιά: Χάλκινο 方彝 φάνγκυι τελετουργικός περιέκτης που χρονολογείται από το 1000 π.Χ. Μια επιγραφή περίπου 180 κινεζικών χαρακτήρων είναι γραμμένη εις διπλούν στον περιέκτη, και αφορά τις τελετουργίες που συνοδεύουν μία εκδήλωση της αυλής.

Η κινέζικη γραφή πρός τα τέλη της Δυναστείας Σανγκ, βρέθηκε πολλάκις σε επιγραφές μπρούτζινων τελετουργικών που χρονολογούνται από την εποχή της Δυτικής Zhou Δυναστείας (γ 1066-770 π. Χ.) και τις περιόδους άνοιξης και φθινόπωρου (770-476 Π. χ.), σε έναν τύπο που ονομάζεται 金文 τζίνγουέν "μεταλλική γραφή". Οι χαρακτήρες τζίνγουέν είναι λιγότερο γωνιακοί από της γραφής οστεομαντείου. Αργότερα, στην περιόδο των Εμπόλεμων κρατών (475-221 Π. χ.), η γραφή ομαλοποιήθηκε περισσότερο, και τακτοποιήθηκε σε μία μορφή που ονομάζεται 六國文字/六国文字 λιουγκουό γουενζί "γραφή των έξι πολιτειών ", που αποτέλεσε βιβλιογραφική πηγή για τον Ξού Σέν στο Σουογουέν Τζιεζί. Οι ίδιοι χαρακτήρες μεταγενέστερα διακοσμήθηκαν και μορφοποιήθηκαν σε καλλιγραφία σφραγίδων, που αποτελεί την αρχαιότερη μορφή των Κινεζικών χαρακτήρων έως τη σύγχρονη εποχή. Χρησιμοποιούνται σε υπογραφές και σφραγίδες στα Κινεζικα έγγραφα και έργα τέχνης. Ο Λι Σι κοινοποίησε την καλλιγραφία σφραγίδων ως πρότυπο γραφής σε ολόκληρη την νεοσυσταθείσα αυτοκρατορία, τη δυναστεία Τσιν.[4]

Η καλλιγραφία σφραγίδων εξελίχθηκε στα άλλα είδη, εκ των οποίων το πρώτο ήταν η κληρική γραφή.[4] Πρόκειται για γραφή που διευκολύνει στην καθημερινότητα. Συνοπτικά, οι κληρικοί χαρακτήρες φαίνονται πιο "επίπεδοι", πλατύτεροι, κοντύτεροι και ευθυγραμμισμένοι από τους καλλιγραφικούς. Η τρέχουσα γραφή είναι ημι-επισεσυρμένη μορφή, όπου τα συστατικά στοιχεία των χαρακτήρων επισύρονται μεταξύ τους. Τελικά εξελίχθηκε στην υάλινη γραφή, μία πλήρως επισεσυρμένη γραφή όπου οι χαρακτήρες φαίνονται πια αγνώριστοι ως προς τις κανονικές μορφές τους. Η υάλινη γραφή φαίνεται άναρχη και πράγματι επιτρέπεται μεγάλη ελευθερία στον καλλιγράφο, που περιορίζεται μόνο από τις συμβατικές "συντμήσεις" . Η κοινή γραφή είναι η μη επισεσυρμένη, πλέον διαδεδομένη και εξελιγμένη γραφή με ευανάγνωστες γραμμές.

Σφραγίδα
Κληρική γραφή
Τρέχουσα (ημι-επισεσυρμένη)
Υάλινη (επισεσυρμένη)
Κοινή (μή επισεσυρμένη)

Η κοινή γραφή θεωρείται το αρχέτυπο της Κινεζικής γραφής, και αποτελεί τη βάση για τις περισσότερες έντυπες μορφές. Περιλαμβάνει κανόνες ορθογραφίας.[17]  περισσότερο από τις άλλες: για παράδειγμα, ο χαρακτήρας 木 μού "ξύλο" πρέπει να γράφεται αρχίζοντας με την οριζόντια γραμμή αριστερά-προς-δεξιά, μετά η κάθετη γραμμή πάνω-προς-κάτω, μετά η αριστερή διαγώνια γραμμή πάνω-προς-κάτω, και τελευταία η δεξιά διαγώνια γραμμή πάνω-προς-κάτω.[17]

Απλοποιημένα και παραδοσιακά Κινέζικα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στον 20ο αιώνα, το Κινεζικό σύστημα γραφής διακρίνεται σε δύο κανονικές μορφές, που ονομάζονται απλοποιημένα Κινέζικα και παραδοσιακά Κινέζικα. Τα απλοποιημένα Κινέζικα καλλιεργήθηκαν στην ηπειρωτική Κίνα με χαρακτήρες που γράφονται γρήγορα, έχουν λιγότερες γραμμές και απομνημονεύονται εύκολα.  Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας δήλωσε ότι η γραφή είναι επιτυχής, αλλά ορισμένοι εξωτερικοί παρατηρητές διαφωνούν. Ελάχιστες συστηματικές μελέτες έχουν διεξαχθεί για την επίδραση της απλοποιημένης γραφής στη λογοτεχνία του λαού. Οι μελέτες που έγιναν περιορίζονται στον μέσο αριθμό γραμμών ανά δείγμα τρεχούμενου κειμένου.[5]

Η απλοποιημένη γραφή επικρίνεται για ασυνέπεια. Για παράδειγμα, το παραδοσιακό 讓 ράνγκ "επιτρέπω" είναι απλοποιημένο στο 让, όπου η φωνητική της δεξιάς πλευράς περιορίζεται από 17 γραμμές σε μόνο τρεις (και η ρίζα στα αριστερά έχει απλοποιηθεί.) Ωστόσο, η ίδια φωνητική χρησιμοποιείται στην πλήρη μορφή της, ακόμη και στα απλοποιημένα Κινέζικα, σε χαρακτήρες όπως το 壤 ράνγκ "έδαφος" και 齉 νάνγκ "ρουθουνίζω", επειδή δε χρησιμοποιούνται συχνά και δε χρειάστηκε απλοποίηση.[5] Ορισμένες απλοποιημένες μορφές είναι απλά συντμήσεις αρχαίων καλλιγραφιών, όπως το 万 γουάν "δέκα χιλιάδες" για το οποίο η παραδοσιακή Κινεζική μορφή είναι 萬.[5]

Τα απλοποιημένα Κινέζικα είναι η καθιερωμένη γραφή στην ηπειρωτική Κίνα, τη Σιγκαπούρη και τη Μαλαισία. Τα παραδοσιακά Κινέζικα διατηρούνται στο Χονγκ Κονγκ, το Μακάο, την Ταϊβάν και υπερπόντιες Κινεζικές κοινότητες (εκτός από τη Σιγκαπούρη και τη Μαλαισία).[18] Σε όποιο άρθρο με Κινέζικο κείμενο η απλοποιημένη γραφή διαφέρει από την παραδοσιακή, αναγράφονται και οι δύο με την παραδοσιακή μορφή πρώτα. 

Εφαρμογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τάφος του Φού Χάο, γ. 1200 π. Χ., περιέχει περίπου 200 μπρούτζινους περιέκτες με 109 επιγραφές οστεομαντείου στο όνομα του Φού Χάο.[19]

Στις αρχές της Κινέζικης γραφής η ομιλούμενη Κινέζικη ήταν μονοσύλλαβη. Δηλαδή, οι λέξεις αντιστοιχούσαν σε  αυτοτελείς έννοιες (αντικείμενα, πράξεις, σχέσεις, κλπ.) και ήταν συνήθως μία συλλαβή. Κάθε γραπτός χαρακτήρα αντιστοιχούσε σε μία μονοσύλλαβη λέξη.[4] Έκτοτε, η ομιλούμενη γλώσσα εξελίχθηκε σε πολυσύλλαβη. [2][4]

Για περισσότερο από δύο χιλιάδες χρόνια, το επικρατές πρότυπο γραφής περιλάμβανε λεξιλόγιο και σύνταξη με προέλευση την ομιλούμενη Κινεζική από την περίοδο του Κομφούκιου (περίπου 500 π. Χ.), που ονομάζεται Κλασική Κινεζική, ή 文言文 γουενυανγουέν. Αιώνες μετά, η Κλασική Κινεζική προοδευτικά επηρρεάστηκε από τη γραμματική και τους χαρακτήρες των διάφορων διαλέκτων, αλλά οι προσθήκες ήταν ελάχιστες και ήσσονος σημασίας. Τον 20ο αιώνα η Κλασική Κινεζική ήταν σαφώς διαφορετική από οποιαδήποτε σύγχρονη διάλεκτο, και έπρεπε να διδάσκεται χωριστά.[4][2] Κατόπιν εκμάθησης αποτελεί καλό μέσο για την επικοινωνία μεταξύ ανθρώπων που μιλούν διαφορετικές διαλέκτους, εκ των οποίων πολλές είναι αμοιβαία ακατανόητες.[5] Ο ομιλούντας την Μανδαρινική θα πεί yī (γί),ο Καντονέζος γιάτ (yāt), ο Σανγκαινέζος άικιού (iq), και ο Χόκιεν τσίτ (chit), αλλά και οι τέσσερις θα καταλάβουν ότι ο χαρακτήρας <一> σημαίνει "ένας".[2]

Οι Κινέζικες γλώσσες και διαλέκτοι διαφέρουν πολύ στην προφορά, και λιγότερο στο λεξιλόγιο και τη γραμματική.[5] Το σύγχρονο Κινέζικο σύστημα γραφής, που αντικατέστησε το Κλασικό Κινεζικό ως πρότυπο γραφής κατόπιν του Κινήματος της 4ης Μαΐου του 1919, βασίζεται στο λεξιλόγιο και τη σύνταξη της Μανδαρίνικης, της πλέον διαδεδομένης γεωγραφικά και πληθυσμιακά Κινεζικής διαλέκτου.[5] Πρόκειται για την Παραδοσιακή Κινεζική ή 白話/白话 μπαιχουά (κυριολεκτικά, "καθομιλούμενη"),[4] και είναι ικανοποιητικό μέσο επικοινωνίας για τους ομιλούντες πολλών διαλέκτων. [2] Πληροφοριακά, ο Τζχίλ'άντ Ζούκερμαν με διερεύνηση στα φωνο-σημαντικά ταιριάσματα των τυποποιημένων Κινεζικών συμπέρανε ότι η γραφή είναι πολυλειτουργική, και διαβιβάζει εξίσου σημαντικές και φωνητικές πληροφορίες.[20]

Οι αποκλίσεις στα λεξιλόγια διαφορετικών διαλέκτων οδήγησε στην άτυπη χρήση "διαλεκτικών χαρακτήρων", και τυποποιημένων χαρακτήρων που θεωρούνται, ωστόσο αρχαϊκοί με τα σημερινά πρότυπα.[4] Η Καντονέζικη γλώσσα έχει μοναδικό πρότυπο καθομιλούμενης που χρησιμοποιείται στο Χονγκ Κονγκ και στο εξωτερικό, με πολλούς ανεπίσημους χαρακτήρες για αποκλειστικές λέξεις.[5] Το παραδοσιακό Καντονέζικο σύστημα γραφής προτιμάται στα διαδικτυακά δωμάτια συνομιλίας και τα στιγμιαία μηνύματα, ενώ στα επίσημα έγγραφα προτιμάται η Παραδοσιακή Κινέζικη.[21] , Η γλώσσα Χόκιεν στην Ταϊβάν και αλλού είναι λιγότερο τυποποιημένη από την Καντονέζικη. Επί του παρόντος, το Υπουργείο Παιδείας της Δημοκρατίας της Κίνας θα κοινοποιήσει ένα πρότυπο σύνολο χαρακτήρων Χόκιεν, που θα διδάσκεται στα σχολεία και θα διαδοθεί.[22]

Άλλες γλώσσες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κάποιοι Κινεζικοί χαρακτήρες εξάχθηκαν στην Ιαπωνία, περί το πρώτο μισό της πρώτης χιλιετίας, πιθανότατα παράλληλα με τα Κινεζικά προϊόντα που εξάγονταν στην Ιαπωνία μέσω της Κορέας.[23] Τότε, οι Ιάπωνες δεν είχαν γραπτό λόγο και οι Κινέζικοι χαρακτήρες αντιπροσώπευαν Ιαπωνικές λέξεις και τις σημασίες τους. Το σύστημα γραφής μανυογκάνα ήταν ένα μικρό σύνολο Κινεζικών χαρακτήρων που ενδείκνυαν την προφορά, και αργότερα εξελίχθηκε στο φωνητικά συλλαβητάρια, Χιραγκάνα και κατακάνα.[24]

Οι Κινεζικοί χαρακτήρες που ονομάζονται χανζί στα Μανδαρίνικα από την Δυναστεία των Χαν, προφέρονται καντζί στα Ιαπωνικά. Στο σύγχρονο Ιαπωνικό σύστημα γραφής τα κάντζι αντιπροσωπεύουν ουσιαστικά, στελέχη ρημάτων και επιθέτων, ενώ τα χιραγκάνα χρησιμοποιούνται για γραμματικά στοιχεία και διάφορες λέξεις που δεν αποδίδονται από τα κάντζι. Τα κατακάνα χρησιμοποιούνται για την ενσωμάτωση δανεικών ξένων λέξεων, στα ονόματα φυτών, ζώων και σε επιστημονική ή τεχνική ορολογία, στην ονοματοποιία και για έμφαση. Το Τζόγιο Κάντζι είναι ένας κατάλογος με κάντζι που χρησιμοποιούνται τυπικά στην καθημερινότητα, εκδόθηκε από την Ιαπωνική κυβέρνηση και περιλαμβάνει 2.136 χαρακτήρες—περίπου το ήμισυ του αριθμού των Κινέζικων χαρακτήρων.[5]

Η σημασία των Κινεζικών χαρακτήρων στην Κορέα και το Βιετνάμ είναι πολύ πιο περιορισμένη. Κάποτε, πολλοί Κινέζικοι χαρακτήρες (που ονομάζονται χάνζι) εισήχθησαν στην Κορέα για τη σημασία τους, όπως και στα Ιαπωνικά.[5] Πλέον, τα Κορέατικα γράφονται αποκλειστικά με το αλφάβητο χάνγκουλ και λίγους Κινεζικούς χαρακτήρες. Κάθε τετράγωνο χαρακτήρα περιέχει Χανγκίλ σύμβολα ή γράμματα, που μαζί αποτελούν μια συλλαβή.[25] Ομοίως, η χρήση των Κινεζικών και Κινεζότυπων χαρακτήρων στο Βιετναμέζικο σύστημα γραφής τσου νομ (chữ nôm) έχει αντικατασταθεί από το Βιετναμέζικο αλφάβητο.[4] 

Με Κινεζικούς χαρακτήρες γράφονται και μη-Χαν γλώσσες εκ των οποίων η Τσουάνγκ είναι η δημοφιλέστερη για περισσότερο από 1300 χρόνια. Παρά την ύπαρξη επίσημης αλφαβητικής γραφής από το 1957 και τις ελλείψεις σε επίσημους Κινεζικούς χαρακτήρες, οι ομιλούντες της Τσουάνγκ προτιμούν τα λογογράμματά τους από το αλφάβητο.[5]

Μέσα γραφής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ιστορικά, για γράψιμο έχουν χρησιμοποιηθεί: 

  • Μπαμπού και λωρίδες ξύλου από το δέκατο τρίτο αιώνα π. Χ.
  • Χαρτί, που εφευρέθηκε κατά το δεύτερο αιώνα π. Χ.
  • Μετάξι, από τη δυναστεία των Χαν
  • Πέτρα, μέταλλο, ξύλο, μπαμπού, πλαστικό και ελεφαντόδοντο στις σφραγίδες.

Από τη δυναστεία των Χαν έχουν δημιουργήθεί πολλά έργα καλλιγραφίας και τέχνης σε πάπυρους.

Γραμματισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επειδή οι περισσότερες σύγχρονες Κινεζικές λέξεις είναι σύνθετες, υπάρχουν τουλάχιστον δύο παράμετροι αξιολόγησης του γραμματισμού: ο γνωστός αριθμός χαρακτήρων και ο γνωστός αριθμός λέξεων. Ο Τζόν ΝτεΦράνσις, στην εισαγωγή του βιβλίου του Προχωρημένος Κινέζος Αναγνώστης, υπολογίζει ότι ο τυπικός απόφοιτος Κινεζικού κολεγίου αναγνωρίζει 4.000 έως 5.000 χαρακτήρες, και 40.000 έως 60.000 λέξεις.[3] Ο Τζέρι Νόρμαν, στα Κινέζικα, εκτιμά τον αριθμό των χαρακτήρων μικρότερο, από 3.000 έως 4.000.[26] Οι μετρήσεις περιπλέκονται από τη διαπλοκή των Κινεζικών χαρακτήρων. Συχνά, ένας χαρακτήρας γράφτηκε με πολλούς τρόπους. Η τάση αυτή καταστάλθηκε από την τυποποίηση της καλλιγραφίας κατά την περίοδο της δυναστείας Τσιν, αλλά όχι πλήρως. Η Σουογουέν Τζιεζί περιλαμβάνει 10,516 χαρακτήρες—9,353 μοναδικούς (εκ των οποίων μερικοί είναι αδρανείς) συν 1,163 παραλλαγές γραφής—ενώ το Τζιγιούν της Βόρειας Δυναστείας των σονγκ, μεταγενέστερο κατά χίλια χρόνια, από το 1039, περιλαμβάνει 53,525 χαρακτήρες, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι γραφικές παραλλαγές.[4]

Λεξικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επειδή το κινέζικο σύστημα γραφής δεν βασίζεται σε ένα αλφάβητο ή συλλαβητάριο, οι ορισμοί των Κινέζικων λέξεων και χαρακτήρων σε άλλες γλώσσες διατυπώνονται δύσκολα. Υπάρχει ποικιλία μεθόδων που διευκολύνουν την αναζήτηση χαρακτήρων, και τρόποι κατηγοριοποίησης και οργάνωσης των χαρακτήρων.[2]

Μία παραδοσιακή μέθοδος βασίζεται στη χρήση ριζών χαρακτήρων. Οι ρίζες, γενικά και ατελώς, ευθυγραμμίζονται με τα συστατικά σύνθετων χαρακτήρων που έχουν προέλθει από πρόσθεση και φωνητικά σύμπλοκα. Ένα κανονικό σύνολο από 214 ρίζες παρουσιάστηκε τον καιρό του Αυτοκράτορα Κανγκξί (περί το 1700), και ονομάζονται ρίζες Κανγκξί. Ταξινομούνται πρώτα βάσει του αριθμού γραμμών, και δευτερεύοντα βάσει της προκαθορισμένης σειράς με την οποία γράφονται.[1]

Κάθε Κινεζικός χαρακτήρας υπάγεται (μερικές φορές αυθαίρετα ή εσφαλμένα) στην ομάδα μίας από τις 214 ρίζες.[2] Μερικές ρίζες είναι χαρακτήρες από μόνες τους.  Μετά ιεραρχούνται βάσει του αριθμού γραμμών ανά χαρακτήρα, αλλά και πάλι πολλοί χαρακτήρες είναι ισοδύναμοι. Έστω ότι οι χαρακτήρες δεν είναι αναγνωρίσιμοι, τότε ο αναγνώστης για να εντοπίσει τον ζητούμενο χαρακτήρα πρέπει να εξετάσει όλους τους χαρακτήρες που έχουν τον ίδιο αριθμό γραμμών αρχίζοντας από την κορυφή της σελίδας στην οποία εμφανίζονται.[12]

Η μέθοδος των ριζών είναι εφαρμόσιμη μόνο για γραπτούς χαρακτήρες, οπότε δεν χρειάζεται γνώση της προφοράς τους για την αναζήτηση. Άλλωστε, κάθε καταχωρημένη λέξη περιλαμβάνει και οδηγίες καλής προφοράς. Είναι πάντα δύσκολος ο προσδιορισμός της σωστής ρίζας για ένα χαρακτήρα. Κατά συνέπεια, τα λεξικά αρχίζουν με έναν κατάλογο από δυσεύρετους χαρακτήρες ταξινομημένους βάσει του αριθμού γραμμών . Σε μερικά λεξικά ο κατάλογος αυτός περιλαμβάνει σχεδόν το ένα έβδομο όλων των χαρακτήρων.[2]

Άλλες μέθοδοι οργάνωσης που υπάρχουν δεν αποδίδουν περισσότερο από τη μέθοδο των ριζών, αλλά είναι συνεργικές. Για παράδειγμα, σε ένα λεξικό κατηγοριοποιημένο βάσει ριζών Κανγκξί θα προστεθεί ευρετήριο βάσει της προφοράς, που εκφράζεται μέσω Πινγίν ή ζουγίν φουχάο.[17] Το ευρετήριο υποδεικνύει τη σελίδα του κύριου λεξικού όπου βρίσκεται ο ζητούμενος χαρακτήρας. Άλλες μέθοδοι χρησιμοποιούν μόνο τη δομή των χαρακτήρων, όπως η τετραγωνική μέθοδος, στην οποία οι χαρακτήρες καταχωρούνται βάσει του αριθμού γραμμών που βρίσκονται πλησιέστερα στις τέσσερις γωνίες.[27] Η μέθοδος Κανγκτζίε βασίζεται σε ανάλυση κάθε χαρακτήρα σε 24 βασικά συστατικά.[28] Οι δύο τελευταίες μέθοδοι δεν απαιτούν ακριβή γνώση της κατηγορίας ρίζας, αλλά η αποτελεσματική εφαρμογή τους προϋποθέτει απομνημόνευση μορφών γραμμών και συστατικών. 

Τα ηλεκτρονικά Κινέζικα λεξικά διαθέτουν τη δυνατότητα αναζήτησης χαρακτήρων με ποικιλία συστημάτων όπως αυτά που περιγράφηκαν, ταχύτερα και ευκολότερα.

Μεταγλώττιση και λατινικοί χαρακτήρες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Κινεζικοί χαρακτήρες δεν είναι αξιόπιστοι οδηγοί προφοράς. Διευκολύνει η μεταγραφή της Κινέζικης διαλέκτου σε λατινικό αλφάβητο ή το Περσο-αραβικό σύστημα γραφής Ξιάο'έρτζινγκ, ιδιαίτερα όσους δεν διαβάζουν Κινέζικα. Η μεταγραφή περιλαμβάνει καταγραφή της ηχητικής εκφοράς που πιθανότατα θα μπορούσε να αντικαταστήσει τους Κινέζικους χαρακτήρες. Η ιδέα προτάθηκε τον καιρό του Κινήματος της 4ης Μαΐου και υποστηρίχθηκε από τη νίκη των Κομμουνιστών το 1949. Σύντομα, η κυβέρνηση της ηπειρωτικής χώρας δρομολόγησε δύο παράλληλα προγράμματα σχετικά με την Κινέζικη γραφή. Το ένα ήταν η ανάπτυξη αλφαβήτου για την Μανδαρινική γλώσσα, που ομιλείται από την πλειοψηφία, περίπου τα δύο τρίτα, του Κινεζικού πληθυσμού. [5] Το άλλο περιλάμβανε απλοποίηση των παραδοσιακών χαρακτήρων—τα απλοποιημένα Κινέζικα .[5]

Από το 1958, επίσημα δίνεται προτεραιότητα στα απλοποιημένα Κινέζικα. Η φωνητική γραφή, το χάνιου πινγίν, αναπτύχθηκε αρκετά αλλά οι απλοποιημένοι χαρακτήρες δεν καταργήθηκαν. Η αντικατάσταση των κινέζικων χαρακτήρων από τη γραφή πινγίν απλά αναβλήθηκε.[5]

Το σύστημα γραφής Πινγίν χρησιμοποιεί λατινικούς αλφαβητικούς χαρακτήρες και διακριτικά σημάδια, που υποδεικνύουν την ορθή προφορά των ήχων στα Μανδαρίνικα. Η πινγίν περιλαμβάνει φωνήεντα και σύμφωνα γράμματα όπως χρησιμοποιούνται στις λατινογενείς γλώσσες και το Διεθνές Φωνητικό Αλφάβητο. Έστω ότι τα " b " και "p", αντιπροσωπεύουν την ηχηρή/σιωπηλή διάκριση σε ορισμένες γλώσσες, όπως στα γαλλικά, στα Μανδαρίνικα αντιπροσωπεύουν τη διάκριση μή δασεία/δασεία.[5] Ελάχιστα από τα Μανδαρίνικα σύμφωνα είναι ηχηρά. Η ορθοφωνία κάποιων συμφώνων διαφέρει μεταξύ γλωσσών, για παράδειγμα: τα πινγίν " q " και " x" ακούγονται όπως τα αγγλικά  " τσ " και δασύ "σ", αντίστοιχα. Υπάρχουν και άλλα συστήματα μεταγραφής όπως το πινγίν, όπως τα συστήματα ζουγίν φουχάο, Ουέιντ-Τζάιλς, και Γκουογιού Ροματζί (Gwoyeu Romatzyh) — αλλά οι ομιλούντες Κινέζικα προτιμούν την πινγίν.[2] 

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1856-1933., Wieger, Léon, (1965). Chinese characters : their origin, etymology, history, classification and signification : a thorough study from Chinese documents (Αγγλική και αναθεωημενη με βάση την 4η γαλλική έκδοση, 2η έκδοση). New York: Paragon Book Reprint. ISBN 9780486317007. 841493845. 
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 1911-2009., DeFrancis, John, (1984). The Chinese language : fact and fantasy. Honolulu: University of Hawaii Press. ISBN 0585312893. 45733542. 
  3. ↑ 3,0 3,1 DeFrancis, John· Chih-sheng, Yung (1968). Advanced Chinese reader. New Haven: Published for Seton Hall University by Yale University Press. ISBN 0300010834. 567. 
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 4,13 4,14 4,15 4,16 Norman, Jerry (1988). Chinese. Cambridge [Cambridgeshire]: Cambridge University Press. σελ. 79. ISBN 0521228093. 15629375. 
  5. ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 5,13 5,14 5,15 Ramsey, S. Robert (1989). The languages of China (2η εκτύπωση με αναθεωρήσεις έκδοση). Princeton, N.J.: Princeton University Press. ISBN 069101468X. 20496692. 
  6. ↑ William G. Boltz, Early Chinese Writing, World Archaeology, Vol. 17, No. 3, Early Writing Systems. (Feb., 1986), pp. 420–436 (436).
  7. ↑ David N. Keightley, "Art, Ancestors, and the Origins of Writing in China", Representations, No. 56, Special Issue: The New Erudition. (Autumn, 1996), pp. 68–95 (68).
  8. ↑ John DeFrancis: Visible Speech. The Diverse Oneness of Writing Systems: Chinese
  9. ↑ «Japanese language and script». www.omniglot.com. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2018. 
  10. ↑ 1940-, Schuessler, Axel, (2007). ABC etymological dictionary of old Chinese. Honolulu: University of Hawai'i Press. ISBN 9781435665873. 256466853. 
  11. ↑ Lu Xun (1934). «An Outsider's Chats about Written Language». Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2008. 
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 1964-, Björkstén, Johan,. Learn to write Chinese charactersΑπαιτείται δωρεάν εγγραφή. New Haven. ISBN 0300057717. 29256698. 
  13. ↑ Liang Huang (2002). «Statistical Part-of-Speech Tagging for Classical Chinese». Text, Speech, and Dialogue: Fifth International Conference, pp. 115–122. 
  14. ↑ BBC News journalists (4 Μαΐου 2004). «Taiwan Law Orders One-Way Writing». BBC. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2007. Official Taiwanese documents can no longer be written from right to left or from top to bottom in a new law passed by the country's parliament 
  15. ↑ Ping-gam Go (1995). Understanding Chinese Characters (Third Edition). Simplex Publications. σελίδες P1–P31. 
  16. ↑ Paul Rincon (2003). «Earliest Writing Found in China». BBC. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2007. 
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 1933-, McNaughton, William, (1999). Reading and writing Chinese : a guide to the Chinese writing system, the student's 1,020 list, the official 2,000 listΑπαιτείται δωρεάν εγγραφή (αναθεωρημένη έκδοση). Rutland, Vt.: Charles E. Tuttle. ISBN 0804832064. 42292348. 
  18. ↑ Sebastien Bruggeman (2006). Chinese Language Processing and Computing. 
  19. ↑ Thorp, Robert L. "The Date of Tomb 5 at Yinxu, Anyang: A Review Article," Artibus Asiae (Volume 43, Number 3, 1981): 239–246. esp. pp. 240, 245.
  20. ↑ Ghil'ad Zuckermann (2003), Language Contact and Lexical Enrichment in Israeli Hebrew Αρχειοθετήθηκε 2014-02-01 στο Wayback Machine., Houndmills: Palgrave Macmillan, p. 255.
  21. ↑ Wan Shun Eva Lam (2004). «Second Language Socialization in a Bilingual Chat Room: Global and Local Considerations». Learning, Language, and Technology 8 (3). 
  22. ↑ «User's Manual of the Romanization of Minnanyu/Hokkien Spoken in Taiwan Region». Republic of China (Taiwan) Ministry of Education. 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2009. 
  23. ↑ Simon Ager (2007). «Japanese (Nihongo)». Omniglot. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2007. 
  24. ↑ Hari Raghavacharya (2006). «Perspectives for the Historical Information Retrieval with Digitized Japanese Classical Manuscripts». Proceedings of the 20th Annual Conference of the Japanese Society for Artificial Intelligence. 
  25. ↑ 1946-, Hannas, Wm. C., (1997). Asia's orthographic dilemma. Honolulu: University of Hawaiì Press. ISBN 0585344019. 47009794. 
  26. ↑ [[#CITEREF|]].
  27. ↑ Gwo-En Wang, Jhing-Fa Wang (1994). «A New Hierarchical Approach for Recognition of Unconstrained Handwritten Numerals». IEEE Transactions on Consumer Electronics 40 (3): 428–436. doi:10.1109/30.320824. 
  28. ↑ Keith, Walters,; linguistics, Zhang, Qing, doctor of (2005) (στα αγγλικά). Language styling and switching in speech and online contexts: identity and language ideologies in Taiwan. https://repositories.lib.utexas.edu/handle/2152/1800. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κινέζικο_σύστημα_γραφής&oldid=9222709"