Κιβώτιο ταχυτήτων

Τομή χειροκίνητου κιβωτίου ταχυτήτων της Porsche, στο μουσείο της εταιρείας, στη Στουτγκάρδη, τον Νοέμβριο του 2006.

Κιβώτιο ταχυτήτων ονομάζεται η μηχανική συσκευή που χρησιμοποιεί ένα σετ ταχυτήτων — δύο ή περισσότερες ταχύτητες που συνεργάζονται— για να αλλάξει την ταχύτητα ή την κατεύθυνση περιστροφής σε μία μηχανή. Πολλά κιβώτια ταχυτήτων έχουν πολλαπλές σχέσεις μετάδοσης, αλλά υπάρχουν και κιβώτια ταχυτήτων που χρησιμοποιούν μία μόνο σχέση σταθερής μετάδοσης.

Χειροκίνητο κιβώτιο

Το χειροκίνητο κιβώτιο ταχυτήτων, γνωστό και ως μηχανικό κιβώτιο, απαιτεί από τον οδηγό να επιλέξει χειροκίνητα τις ταχύτητες, με τη χρήση του μοχλού ταχυτήτων (λεβιέ), και έναν συμπλέκτη που είναι συνήθως ένα πεντάλ ποδιού για αυτοκίνητα ή μοχλό χειρός για μοτοσικλέτες.

Αυτόματο κιβώτιο

Το αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων δεν απαιτεί καμία επέμβαση από τον οδηγό για να αλλάξει τις σχέσεις προς τα εμπρός, υπό κανονικές συνθήκες οδήγησης.

Υδραυλικό αυτόματο

Ο πιο συνηθισμένος σχεδιασμός των αυτόματων κιβωτίων ταχυτήτων είναι το υδραυλικό αυτόματο, το οποίο συνήθως χρησιμοποιεί πλανητικά γρανάζια που λειτουργούν χρησιμοποιώντας υδραυλικά συστήματα. Το κιβώτιο ταχυτήτων συνδέεται με τον κινητήρα μέσω ενός μετατροπέα ροπής (ή ενός συνδέσμου υγρού πριν από τη δεκαετία του 1960), αντί του συμπλέκτη τριβής που χρησιμοποιείται από τα περισσότερα χειροκίνητα κιβώτια ταχυτήτων και τα κιβώτια διπλού συμπλέκτη.

Διπλού συμπλέκτη (DCT)

Ένα κιβώτιο διπλού συμπλέκτη (dual-clutch transmission / DCT) χρησιμοποιεί δύο ξεχωριστούς συμπλέκτες για μονές και ζυγές ταχύτητες. Ο σχεδιασμός είναι συχνά παρόμοιος με δύο ξεχωριστά χειροκίνητα κιβώτια ταχυτήτων με τους αντίστοιχους συμπλέκτες τους να περιέχονται σε ένα περίβλημα και να λειτουργούν ως μία μονάδα. Σε εφαρμογές αυτοκινήτων και φορτηγών, το DCT λειτουργεί ως αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων, χωρίς να απαιτείται παρέμβαση του οδηγού για την αλλαγή ταχυτήτων.

Ημιαυτόματο κιβώτιο

Στο ημιαυτόματο κιβώτιο, μέρος της λειτουργίας είναι αυτοματοποιημένη, καθώς δεν υπάρχει συμπλέκτης, αλλά απαιτείται η επέμβαση του οδηγού για να απομακρυνθεί από στάση ή για να αλλάξει σχέσεις.

Αριθμός ταχυτήτων

Τα σημερινά επιβατικά αυτοκίνητα που παράγονται επί του παρόντος με κινητήρες βενζίνης ή κινητήρες ντίζελ χρησιμοποιούν κιβώτια ταχυτήτων με 5 ή 6 σχέσεις μετάδοσης προς τα εμπρός (ονομάζονται επίσης «ταχύτητες») στα χειροκίνητα κιβώτια, ενώ τα αυτόματα κιβώτια φέρουν 5 έως 8 σχέσεις μετάδοσης (ονομάζονται επίσης «ταχύτητες»), αν και σε ελάχιστα μοντέλα υπάρχουν αυτόματα κιβώτια με 9 ή 10 σχέσεις. Όλα τα κιβώτια, φέρουν επίσης και μία σχέση μετάδοσης όπισθεν, η γνωστή ως «όπισθεν». Τα ηλεκτρικά οχήματα χρησιμοποιούν συνήθως ένα σταθερό αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων μίας ταχύτητας ή εξαιρετικά σπάνια δύο ταχυτήτων προς τα εμπρός, και φυσικά επίσης και μία όπισθεν.