Κατάλογος τελικών Κυπέλλου Ελλάδας στο ποδόσφαιρο ανδρών
Το Κύπελλο Ελλάδας στο ποδόσφαιρο ανδρών αποτελεί τον κορυφαίο θεσμό με μορφή κυπέλλου στην Ελλάδα και διοργανώνεται από την Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (ΕΠΟ). Η διεξαγωγή του ξεκινά στην αρχή της εκάστοτε αγωνιστικής περιόδου και ολοκληρώνεται με τον Τελικό Αγώνα,[1] ο οποίος πραγματοποιείται συνήθως το Μάιο.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πρώτη κυπελλούχος Ελλάδας αναδείχθηκε η ΑΕΚ, σύλλογος που ίδρυσαν Κωνσταντινουπολίτες πρόσφυγες στην Αθήνα.[2] Από την ίδια πόλη και τον Πειραιά προέρχονταν και οι τέσσερις που κατέκτησαν τα 27 τρόπαια έως το 1969 (αντίστοιχα ΑΕΚ, Παναθηναϊκός και Εθνικός, Ολυμπιακός), ενώ ο Άρης Θεσσαλονίκης το 1970 αποτέλεσε την πρώτη ομάδα της βόρειας Ελλάδας που στέφθηκε κυπελλούχος,[3] επικρατώντας του γείτονα ΠΑΟΚ σε έναν από τους δύο τελικούς της ιστορίας ανάμεσα σε εκπροσώπους της συμπρωτεύουσας και έναν από τους 5 που έλαβαν χώρα εκεί.
Τελικοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Υπόμνημα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| (Ε) | Επαναληπτικός |
| (Δ) | Διπλός τελικός |
| ά.α. | Άνευ αγώνος |
| δ.δ. | Δεν διεξήχθη |
| ό.π. | Όπου και προηγουμένως |
| κ.θ. | Κεκλεισμένων των θυρών |
Αποτελέσματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Υποσημειώσεις
- ↑ η εναρκτήρια διεξαγωγή του θεσμού την περίοδο 1931–32 ολοκληρώθηκε το φθινόπωρο του 1931 και πριν από την έναρξη του Πανελλήνιου πρωταθλήματος της ίδιας αγωνιστικής χρονιάς. Σε αυτό, η κυπελλούχος Ελλάδας ΑΕΚ κατατάχθηκε τελευταία από 8 ομάδες, αποφεύγοντας σε αγώνες διαβάθμισης τον υποβιβασμό στην Α΄ κατηγορία της ΕΠΣ Αθηνών όταν επικράτησε του πρωταθλητή της, ΑΠΟ Γουδή.
- ↑ δεν διοργανώθηκε για διάφορους λόγους
- ↑ διακόπηκε με την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου και ενώ είχαν πραγματοποιηθεί 8 αγώνες της προκριματικής φάσης
- ↑ δεν διοργανώθηκε εξαιτίας της Κατοχής
- ↑ δεν διεξήχθη ως συνέπεια των γεγονότων που προηγήθηκαν του Εμφύλιου πολέμου
- ↑ Ο αγώνας είχε οριστεί από την ΕΠΟ για τις 7 Μαΐου 2016.[4] Έπειτα από απόφαση του υφυπουργού αθλητισμού ο αγώνας αναβλήθηκε.[5] Εν συνεχεία, η ΕΠΟ όρισε ως ημερομηνία διεξαγωγής του αγώνα τις 15 Μαΐου 2016.[6][7] Τελικά η ΕΠΟ όρισε ως ημερομηνία διεξαγωγής του αγώνα τις 17 Μαΐου 2016.[8]
- ↑ Υπήρξαν φόβοι επεισοδίων.
- ↑ Λόγω της πανδημίας COVID-19.
- ↑ Υπήρξαν φόβοι επεισοδίων.
Αναλυτικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι σημαίες αφορούν εθνικότητα και χρησιμοποιούνται για την πληρέστερη ταξινόμηση των στοιχείων (μέσω του ρόμβου στις επικεφαλίδες).
Πηγές: ΕΠΟ,[26] Ανδρέας Μπόμης[27] και Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation (RSSSF),[28] εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά.
- Υποσημειώσεις
- ↑ ο αγώνας διακόπηκε στο 20' της παράτασης εξαιτίας του σκοταδιού (είχαν προηγηθεί εκτεταμένες καθυστερήσεις από σοβαρούς τραυματισμούς παικτών).[12] Σε αντίθεση με μεταγενέστερες πηγές, όπως και την ΕΠΟ, ορισμένες παλαιότερες δεν τον περιλαμβάνουν στους διεξαχθέντες τελικούς (προφανώς, λόγω της μη ολοκλήρωσής του).
- ↑ ο τελικός Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός 0–0 της περιόδου 1961-62 διακόπηκε στο 7' της παράτασης εξαιτίας του σκοταδιού (είχαν προηγηθεί πολλαπλές καθυστερήσεις από επεισόδια εντός και εκτός αγωνιστικού χώρου) και χωρίς να επαναληφθεί, με συνέπεια τη χρονιά εκείνη να μην ανακηρυχθεί τροπαιούχος.
- ↑ η διοργάνωση 1963-64 δεν ολοκληρώθηκε, καθώς ο ημιτελικός Παναθηναϊκός-Ολυμπιακός 1-1 διακόπηκε από βίαιες αντιδράσεις των θεατών (για το ενδεχόμενο προσυμφωνημένης ισοπαλίας και διεξαγωγής επαναληπτικού αγώνα) και δεν επαναλήφθηκε. Στο Κύπελλο Κυπελλούχων της επόμενης περιόδου μετείχε η νικήτρια του άλλου ημιτελικού ΑΕΚ, την οποία αργότερα η ΕΠΟ αναγνώρισε και ως κάτοχο του τίτλου.[17]
- ↑ η διοργάνωση 1965-66 ολοκληρώθηκε χωρίς τη διεξαγωγή τελικού, καθώς ο γηπεδούχος[20] Ολυμπιακός δεν διεκδίκησε το τρόπαιο.
- ↑ Υπήρξαν φόβοι επεισοδίων.
- ↑ Λόγω της πανδημίας COVID-19.
Χώροι διεξαγωγής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αγώνες για τον τελικό του κυπέλλου Ελλάδας έχουν πραγματοποιηθεί σε 11 διαφορετικά σημεία 6 πόλεων της χώρας. Μόλις 9 χρονιές μονός τελικός ορίστηκε να διεξαχθεί εκτός Λεκανοπεδίου, το οποίο φιλοξενεί την κορυφαία αναμέτρηση του θεσμού 9 φορές τη δεκαετία.
| Χώρος [τελευταία ονομασία] |
Πόλη | Διοργανώσεις με μονό τελικό | Επα- ναλη- πτικός |
Επα- νά- ληψη |
Έδρα διπλού τελικού |
Αγώνες συνο- λικά | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πλήθος | Διαστήματα | Έδρα πρωταθλήματος | ||||||
| Ολυμπιακό Στάδιο Αθηνών | Αθήνα | 29 | μόνιμα 1983-1991, 1993-2002, 2009-2016, 2018-2019, 2021-2022 |
ΠΑΟ, ΟΣΦΠ, ΑΕΚ | – | – | 1 | 30 |
| Γήπεδο Απόστολος Νικολαΐδης | Αθήνα | 18 | 1932-1933 μόνιμα 1939-1956, 1959-1961, 1963, 1968 |
ΠΑΟ, ΟΣΦΠ | 2 | 1 | 1 | 22 |
| Στάδιο Γεώργιος Καραϊσκάκης | Πειραιάς | 13 | 1957-1958, 1960,1965,1969,1971-1973,1975,1977-1979, 1992, 1997-1998 |
ΟΣΦΠ | 1 | – | 1 | 15 |
| Στάδιο Νίκος Γκούμας | Αθήνα | 8 | 1962, 1967, 1974,1976,1980-1982, 2001 |
– | – | – | – | 8 |
| Πανθεσσαλικό Στάδιο | Βόλος | 4 | 2007, 2017, 2020,2023 | – | – | – | – | 4 |
| Εθνικό Καυτανζόγλειο Στάδιο | Θεσσαλονίκη | 2 | 1970, 2008 | – | – | – | – | 2 |
| Γήπεδο Τούμπας | Θεσσαλονίκη | 1 | 2003 | ΠΑΟΚ | – | – | 1 | 2 |
| Γήπεδο Κλεάνθης Βικελίδης (παλαιό) | Θεσσαλονίκη | 1 | 1933 | Άρης | – | – | – | 1 |
| Στάδιο Νέας Σμύρνης | Αθήνα | 1 | 2004 | – | – | – | – | 1 |
| Παμπελοποννησιακό Στάδιο | Πάτρα | 1 | 2005 | – | – | – | – | 1 |
| Παγκρήτιο Στάδιο | Ηράκλειο | 1 | 2006 | – | – | – | – | 1 |
Σε όλη σχεδόν την ιστορία του θεσμού, υπήρχε ένας χώρος σταθερής ή έστω συχνότατης τέλεσης του αγώνα. Αρχικά και μέχρι το 1963 ήταν το γήπεδο Παναθηναϊκού, σήμερα Απόστολος Νικολαΐδης (17 μονοί τελικοί από τους πρώτους 21, με συνεχείς 12 μεταξύ 1939 και 1956), το οποίο το διαδέχθηκε το ανακαινισμένο στάδιο Καραϊσκάκη από το 1969 και για όλη τη δεκαετία του '70 (8 στους 11). Κατόπιν τριών ετών στο Νίκος Γκούμας και με την ανέγερση του πολλαπλάσιας χωρητικότητας Ολυμπιακού σταδίου Αθηνών, αυτό αποτέλεσε –πλην δύο διοργανώσεων με διπλό τελικό– τη μόνιμη επιλογή της ΕΠΟ για τα επόμενα 14 χρόνια και ανεξαρτήτως αντιπάλων (παρότι ταυτόχρονα διατελούσε έδρα του Παναθηναϊκού και για μικρότερες περιόδους των Ολυμπιακού, ΑΕΚ). Ακολούθησε η 12ετία 1997-2008 με 9 διαφορετικά γήπεδα διεξαγωγής και για πρώτη φορά τα 3 στην επαρχία, ενώ στη συνέχεια έχει επανέλθει ο προκαθορισμός του σταδίου ΟΑΚΑ μέσω της προκήρυξης του κυπέλλου. [29]
Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ το εναρκτήριο κύπελλο ολοκληρώθηκε το φθινόπωρο του 1931 και πριν από την έναρξη του Πανελλήνιου πρωταθλήματος της ίδιας αγωνιστικής περιόδου 1931-32. Ενδεικτικό του ελαττωμένου αρχικά ενδιαφέροντος των συλλόγων για το θεσμό (βασική αιτία που προκάλεσε την αναστολή του μετά τις δύο πρώτες διεξαγωγές), αποτελεί το γεγονός ότι η κυπελλούχος Ελλάδας κατατάχθηκε τελευταία από 8 ομάδες στο πρωτάθλημα (αποφεύγοντας σε αγώνες διαβάθμισης τον υποβιβασμό).
- ↑ παρά τις μεταγενέστερες αναφορές, τεχνικός διατελούσε ο Κώστας Ζώγας[15] (πριν σε ΠΑΟΚ, Ηρακλή Θεσσαλονίκης και έπειτα σε ΠΑΟΚ, ΟΦΗ, Παναιγιάλειο), ο οποίος το καλοκαίρι είχε αντικαταστήσει το Γιουγκοσλάβο Πρβόσλαβ Ντραγκίσεβιτς
- ↑ κάποιες πηγές παραθέτουν τον Νάντορ Τσέρνα, συμπατριώτη του τεχνικό της ομάδας για το μεγαλύτερο τμήμα του πρωταθλήματος που ολοκληρώθηκε στις 27 Ιουνίου, όμως ο Μπούκοβι είχε αφιχθεί στις 2 του μήνα και με τη συμφωνία να αναλάβει καθήκοντα από τις αρχές Ιουλίου[18]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Προκήρυξη 2015-2016 Αρχειοθετήθηκε 2016-03-15 στο Wayback Machine., ιστότοπος Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας (ΕΠΟ)
- ↑ Η ΑΕΚ των τελικών! gazzetta.gr
- ↑ Τελικοί Κυπέλλου Ελλάδος 1970-1979 sport-fm.gr
- ↑ «Ημερομηνίες αγώνων Κυπέλλου επαγγελματικών ομάδων περιόδου 2015-2016» (PDF). Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία. 14 Σεπτεμβρίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (pdf) στις 8 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2015.
- ↑ «Ολυμπιακός - ΑΕΚ: Αναβάλλεται ο τελικός Κυπέλλου Ελλάδας». sport24.gr.
- ↑ «Ανακοίνωση Ε.Π.Ο. (6/5/2016)». Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία. 6 Μαΐου 2016. http://www.epo.gr/News.aspx?a_id=46517&NewsType=21. Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2016.
- ↑ «Αποφάσεις Επιτροπής Εκτάκτων Θεμάτων (7/5/2016)». Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία. 7 Μαΐου 2016. http://www.epo.gr/News.aspx?a_id=46518&NewsType=21. Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2016.
- ↑ «Οριστικά την Τρίτη 17 Μαΐου ο τελικός του Κυπέλλου». Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2016.
- ↑ 9,0 9,1 Ο χθεσινός αγών δια το κύπελλον της Ελλάδος [ψηφιακή σελ. 52], εφημ. ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ, 06.02.1933, σελ. 4
- ↑ Η Α.Ε.Κ. ενίκησε τον Π.Α.Ο.Κ. και εκέρδισε το «κύπελλον Ελλάδος», [ψηφιακή σελ. 372], εφημ. Η βραδυνή, 29.05.1939, σελ. 6
- ↑ Αθλητική κίνησις, εφημ. ΣΚΡΙΠ, 30.05.1939, σελ. 5
- ↑ Ο "Παναθηναϊκός" και η "ΑΕΚ" ισόπαλοι 0-0, εφημ. ΕΘΝΟΣ, 20.06.1949, σελ. 2
- ↑ Ο σημερινός τελικός Κυπέλλου Ελλάδος, εφημ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 23.05.1954, σελ. 2
- ↑ 14,0 14,1 Ο «Ολυμπιακός» εκέρδισε το Κύπελλον Ελλάδος, εφημ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, 10.09.1957, σελ. 4
- ↑ Ο προπονητής κ. Ζώγας, εφημ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, 31.08.1957, σελ. 5
- ↑ Cesare Jonni, βάση δεδομένων ευρωπαϊκών εθνικών ομάδων eu-football.info (Αγγλικά)
- ↑ 1963-1964 ΑΕΚ (χωρίς αγώνα), ιστότοπος ΕΠΟ
- ↑ Σαστισμένος ο Μπούκοβι από την αποθεωτικήν υποδοχήν, εφημ. ΕΘΝΟΣ, 03.06.1965, σελ. 6
- ↑ Η ΑΕΚ άδοξη κυπελλούχος!, εφημ. ΕΘΝΟΣ, 07.07.1966, σελ. 6
- ↑ 20,0 20,1 συλλογικό έργο (επιμέλεια Νίκος Βελονάκης), Κύπελλο Ελλάδας • 85 χρόνια ιστορίας [1931-2016], ειδική έκδοση εφημ. Goal news, 02.03.2016, σελ. 29
- ↑ Γιώργος Παγιωτέλης, Το έπος της Α΄ Εθνικής, περιοδ. Οι ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΙ, τχ. 13 (Ιαν. 1995), σελ. 41
- ↑ Aurel Bentu, βάση δεδομένων ευρωπαϊκών εθνικών ομάδων eu-football.info (Αγγλικά)
- ↑ Αγνώριστος ο «Π.Α.Ο.Κ.», εφημ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, 10.06.1971, σελ. 1
- ↑ Walter Hungerbühler, βάση δεδομένων ευρωπαϊκών εθνικών ομάδων eu-football.info (Αγγλικά)
- ↑ Σιδηρόπουλος στον τελικό, στο ΟΑΚΑ κεκλεισμένων των θυρών, sport24.gr
- ↑ ψηφιακό αρχείο Κυπέλλου Ελλάδος: 1931-1940, 1941-1950, 1951-1960, 1961-1970, 1971-1980, 1981-1990, 1991-1995, 1996-1999, 1999-00, 2000-01, 2001-02, 2002-03, 2003-04 και από την περίοδο 2006-07, ιστότοπος ΕΠΟ
- ↑ Ανδρέας Μπόμης, Γκολ 2000 • Ένας αιώνας ποδόσφαιρο: αλμανάκ, ιστορία, σχόλια, Εκδ. Πελεκάνος, Αθήνα 2000, ISBN 978-000-4000-05-3, σελ. 515-562
- ↑ Greece - Cup Data (from Quarterfinals on), Αλέξανδρος Μαστρογιαννόπουλος, RSSSF (Αγγλικά)
- ↑ Διοργανώσεις > Κύπελλο Ελλάδας > Προκήρυξη, ιστότοπος ΕΠΟ (αρχειοθετημένο από το πρωτότυπο μέσω του web.archive.org στις 19.06.2016)
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ψηφιακό αρχείο Κυπέλλου Ελλάδος: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13 και 14, ιστότοπος Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας
- Ανδρέας Μπόμης, Γκολ 2000 • Ένας αιώνας ποδόσφαιρο: αλμανάκ, ιστορία, σχόλια, Εκδόσεις Πελεκάνος, Αθήνα 2000, ISBN 978-000-4000-05-3
- Greece - Cup Data (from Quarterfinals on), Αλέξανδρος Μαστρογιαννόπουλος, RSSSF (Αγγλικά)
- ψηφιοποιημένο αρχείο εντύπων, ιστότοπος Βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων
- ψηφιοποιημένο αρχείο εφημερίδων, ιστότοπος Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Επίσημος ιστότοπος, διοργανώτρια αρχή Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (ΕΠΟ).