Κατάλογος κυβερνητών της Αμερικανικής Σαμόα

Κυβερνήτης της Αμερικανικής Σαμόα ;
	Κάτοχος; Λεμάνου Πελέτι Μάουγκα; από 3 Ιανουαρίου 2021
Κατοικία	Οίκος της Κυβέρνησης, Πάγκο Πάγκο
Διορισμός από	Γενικές εκλογές
Αρχικός κάτοχος	Μπέντζαμιν Φράνκλιν Τίλεϊ; ως διοικητής (Commandant)
Δημιουργία	17 Φεβρουαρίου 1900
Ιστοσελίδα	Γραφείο του Κυβερνήτη

Αυτός είναι ένας κατάλογος κυβερνητών, κ.λπ. του τμήματος των νησιών της Σαμόα (που τώρα αποτελείται από την Αμερικανική Σαμόα ) υπό τη διοίκηση των Ηνωμένων Πολιτειών από το 1900.

Από το 1900 έως το 1978 κυβερνήτες διορίστηκαν από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών . Από τότε έχουν εκλεγεί για τετραετή θητεία από τους λαούς της Αμερικανικής Σαμόα.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όταν το υπουργείο Εσωτερικών έστειλε τέσσερις κυβερνήτες σε μια περίοδο τριών ετών, οι ντόπιοι Σαμοανοί άρχισαν να υποστηρίζουν την επιλογή των δικών τους κυβερνητών. Στα τέλη της δεκαετίας του 1940, ένας κυβερνήτης του Ναυτικού, καθώς και ένας κυβερνήτης Εσωτερικών, είχαν εκφράσει τις πεποιθήσεις τους ότι ο αρχηγός του Ύπατου ρήτορα Τουιασοσόπο (Tuiasosopo) θα ήταν ο κατάλληλος κυβερνήτης. Το 1956 ο πρόεδρος Ντουάιτ Αϊζενχάουερ διόρισε τον Πίτερ Ταλί Κόλμαν ως Κυβερνήτη της Αμερικανικής Σαμόα, το πρώτο πρόσωπο με σαμοανή καταγωγή που διορίστηκε στη θέση. Ο Κόλμαν, μέλος του Δημοκρατικού Κόμματος, ήταν αξιωματικός του Στρατού των ΗΠΑ με πτυχίο νομικής από το Πανεπιστήμιο της Τζωρτζτάουν. Μετά τον προεδρικό του διορισμό, οι κάτοικοι της περιοχής γνώριζαν ολοένα και περισσότερο ότι οι Σαμοανοί μπορούν να είναι εξίσου σωστοί κυβερνήτες όπως η ομοσπονδιακή κυβέρνηση, η οποία μέχρι τώρα είχε διορίσει κυβερνήτες στα νησιά. Σύντομα, τοπικοί νομοθέτες όπως ο κυβερνήτης Όουεν Άσπιναλ και ο Χ. Ρεξ Λι ευνόησαν την ιδέα των ντόπιων να εκλεγούν κυβερνήτες. Από την άλλη πλευρά ήταν ο κυβερνήτης Τζον Μ. Χέιντον ο οποίος αντιτάχθηκε ανοιχτά στην ιδέα. Ένας διοικητικός δικαστής επέκρινε τον Χέιντον και έπειτα από ακρόαση στο Πάγκο Πάγκο, το υπουργείο Εσωτερικών άρχισε να τηρεί αποστάσεις από τις θέσεις του Χέιντον και σύντομα τον αντικατέστησε με νέο κυβερνήτη. Η έννοια ενός εκλεγμένου κυβερνήτη προτάθηκε με το νομοσχέδιο της Γερουσίας αρ. 20 και συστάθηκε μια Κυβερνητική Επιτροπή για να εξεταστούν τρόποι για την εφαρμογή της έννοιας της εκλογής διοικητών. ^[1]

Σε ένα άρθρο του 1977 στους New York Times, περιγράφεται ο τρόπος με τον οποίο ξεκίνησε η αντίθεση σε έναν διορισμένο κυβερνήτη με το διορισμό του Ερλ Μπ. Ρουθ. Μέσα σε δεκαοκτώ μήνες, το Κογκρέσο από τη Βόρεια Καρολίνα είχε απομακρύνει πολλούς σαμοανούς σε διοικητικές θέσεις, οι οποίοι διορίστηκαν από τον πρώην Ρεπουμπλικανό Κυβερνήτη Τζον Μορς Χέιντον . Ο κυβερνήτης Ρουθ ανακλήθηκε σύντομα στην Ουάσιγκτον, DC και αργότερα αναφέρθηκε ότι χαρακτήρισε τους Σαμοανούς «τεμπέληδες, κλέφτες και ψεύτες». Αφού απέρριψαν την πρόταση για εκλογή του κυβερνήτη τους σε τρία δημοψηφίσματα, οι Αμερικανοί Σαμοανοί σε δημοψήφισμα του 1976 ενέκριναν συντριπτικά το μέτρο με το οποίο τους επέτρεψε να εκλέξουν αυτόν τον αξιωματούχο. Ο πρώτος εκλεγμένος από το λαό κυβερνήτης ήταν ο Ρεπουμπλικανός Πίτερ Ταλί Κόλμαν την ίδια χρονιά. ^[2]

Ο Ρεπουμπλικανός Τέο Τζ. Φουαβάι ήταν ένας από τους πρώτους υποστηρικτές του κινήματος εκλογής κυβερνητών στην Αμερικανική Σαμόα, σε αντίθεση με το διορισμό κυβερνητών από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση . Ο Φουαβάι χρηματοδότησε ένα ψήφισμα που πρότεινε το υπουργείο Εσωτερικών ώστε να επιτραπούν οι εκλογές. ^[3]

Διορισμένοι κυβερνήτες (1900–1978)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ναυτικοί διοικητές (1900–1951)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Θητεία	Κάτοχος	Σημειώσεις
17 Φεβρουαρίου 1900 – 27 Νοεμβρίου 1901	Μπέντζαμιν Φράνκλιν Τίλεϊ (1848-1907), Διοικητής (Commandant)	17 Απριλίου 1900: Συνθήκη προσάρτησης της Τουτουίλα
27 Νοεμβρίου 1901 – 16 Δεκεμβρίου 1902	Γιούριελ Σέμπρι (1848-1922), Διοικητής (Commandant)
16 Δεκεμβρίου 1902 – 5 Μαΐου 1903	Χένρι Μίνετ (1857-1952), υπηρεσιακός Διοικητής
5 Μαΐου 1903 – 30 Ιανουαρίου 1905	Έντμουντ Μπέρντσλι Άντεργουντ (1853-1928), Διοικητής/Κυβερνήτης	16 Ιουλίου 1904: Συνθήκη προσάρτησης της Μανούα
30 Ιανουαρίου 1905 – 21 Μαΐου 1908	Τσαρλς Μπρέιναρντ Τέιλορ Μουρ (1853-1923), Κυβερνήτης
21 Μαΐου 1908 – 10 Νοεμβρίου 1910	Τζον Φρέντερικ Πάρκερ (1853-1911), Κυβερνήτης
10 Νοεμβρίου 1910 – 14 Μαρτίου 1913	Γουίλιαμ Μάικλ Κρόουζ (1867-1929), Κυβερνήτης	17 Ιουλίου 1911: Ο αμερικανικός ναυτικός σταθός Τουτουίλα μετονομάζεται σε Αμερικανική Σαμόα
14 Μαρτίου – 14 Ιουλίου 1913	Νέιθαν Ποστ (1881-1938), υπηρεσιακός Κυβερνήτης	Πρώτη θητεία
14 Ιουλίου 1913 – 2 Οκτωβρίου 1914	Κλαρκ Ντάνιελ Στερνς (1870-1944), Κυβερνήτης
2 Οκτωβρίου 1914 – 6 Δεκεμβρίου 1914	Νέιθαν Ποστ (1881-1938), υπηρεσιακός Κυβερνήτης	Δεύτερη θητεία
6 Δεκεμβρίου 1914 – 1 Μαρτίου 1915	Τσαρλς Άρμιτζο Γούντραφ (1884-1945), υπηρεσιακός Κυβερνήτης
1 Μαρτίου 1915 – 10 Ιουνίου 1919	Τζον Μάρτιν Πόγιερ (1861-1922), Κυβερνήτης
10 Ιουνίου 1919 – 3 Νοεμβρίου 1920	Γουόρεν Τερχιούν (1869-1920), Κυβερνήτης	Αυτοκτόνησε
11 Νοεμβρίου 1920 – 1 Μαρτίου 1922	Γουόλντο Α. Έβανς (1869-1936) , Κυβερνήτης
1 Μαρτίου 1922 – 4 Σεπτεμβρίου 1923	Έντουιν Τέιλορ Πόλοκ (1870-1943), Κυβερνήτης
4 Σεπτεμβρίου 1923 – 17 Μαρτίου 1925	Έντουαρντ Στάνλεϊ Κέλογκ (1870-1948), Κυβερνήτης
17 Μαρτίου 1925 – 9 Σεπτεμβρίου 1927	Χένρι Φράνσις Μπράιαν (1865-1944), Κυβερνήτης
9 Σεπτεμβρίου 1927 – 2 Αυγούστου 1929	Στίβεν Βίκτορ Γκράχαμ (1874-1955), Κυβερνήτης	20 Φεβρουαρίου 1929: το Κογκρέσο των ΗΠΑ αναγνώρισε την παραχώρηση της Τουτουίλα και της Μανούα από τους αρχηγούς τους, αναδρομικά από τις 16 Ιουλίου 1904.
2 Αυγούστου 1929 – 24 Μαρτίου 1931	Γκέιτγουντ Λίνκολν (1875-1957), Κυβερνήτης	Πρώτη θητεία
24 Μαρτίου – 22 Απριλίου 1931	Τζέιμς Σάδερλαντ Σπορ (1885-1937), υπηρεσιακός Κυβερνήτης
22 Απριλίου – 17 Ιουλίου 1931	Άρθουρ Έμερσον (1893-1975), υπηρεσιακός Κυβερνήτης
17 Ιουλίου 1931 – 12 Μαΐου 1932	Γκέιτγουντ Λίνκολν (1875-1957), Κυβερνήτης	Δεύτερη θητεία
12 Μαΐου 1932 – 10 Απριλίου 1934	Τζορτζ Λάντενμπεργκερ (1879-1936), Κυβερνήτης
10–17 Απριλίου 1934	Τόμας Κ. Λάτιμορ (1890-1942), υπηρεσιακός Κυβερνήτης
17 Απριλίου 1934 – 15 Ιανουαρίου 1936	Ότο Ντάουλινγκ (1887-1946), Κυβερνήτης
15-20 Ιανουαρίου 1936	Τόμας Μπέντζαμιν Φιτσπάτρικ (1896-1974), υπηρεσιακός Κυβερνήτης
20 Ιανουαρίου 1936 – 3 Ιουνίου 1938	ΜακΓκιλιβρέι Μιλν (1882-1959), Κυβερνήτης
26 Ιουνίου 1938 – 30 Ιουλίου 1940	Έντουαρντ Χάνσον (1889-1959), Κυβερνήτης
30 Ιουλίου – 8 Αυγούστου 1940	Τζέσε Γουόλας (1899-1961), υπηρεσιακός Κυβερνήτης
8 Αυγούστου 1940 – 5 Ιουνίου 1942	Λόρενς Γουάιλντ (1890-1971), Κυβερνήτης	Ο Χένρι Λούις Λάρσεν (1890-1962) υπηρέτησε ως στρατιωτικός Διοικητής από τις 17 Ιανουαρίου ως τις 25 Απριλίου 1942
5 Ιουνίου 1942 – 8 Φεβρουαρίου 1944	Τζον Γκάουλντ Μόγιερ (1893-1976) , Κυβερνήτης
8 Φεβρουαρίου 1944 – 27 Ιανουαρίου 1945	Όλεν Χομπς (1899-1960), Κυβερνήτης
27 Ιανουαρίου – 3 Σεπτεμβρίου 1945	Ραλφ Χάνγκερφορντ (1896-1977), Κυβερνήτης
3-10 Σεπτεμβρίου 1945	Σάμιουελ Κάναν (1898-1964), υπηρεσιακός Κυβερνήτης
10 Σεπτεμβρίου 1945 – 22 Απριλίου 1947	Χάρολντ Χάουζερ (1897-1981), Κυβερνήτης
22 Απριλίου 1947 – 15 Ιουνίου 1949	Βέρνον Χιούμπερ (1899-1967), Κυβερνήτης
7 Ιουλίου 1949 – 23 Φεβρουαρίου 1951	Τόμας Ντάρντεν (1900-1961), Κυβερνήτης

Πολιτικοί διοικητές (1951–1978)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

	Από	Έως	Κόμμα
Φελπς Φελπς (1897–1981)	23 Φεβρουαρίου 1951	20 Ιουνίου 1952	Ρεπουμπλικανικό Κόμμα
Τζον Κ. Έλιοτ (1919–2001)	16 Ιουλίου 1952	23 Νοεμβρίου 1952	Δημοκρατικό Κόμμα
Τζέιμς Άρθουρ Γιούινγκ (1916-????^[4])	28 Νοεμβρίου 1952	4 Μαρτίου 1953	Δημοκρατικό Κόμμα
Λόρενς Μ. Τζαντ (1887–1968)	4 Μαρτίου 1953	5 Αυγούστου 1953	Ρεπουμπλικανικό Κόμμα
Ρίτσαρντ Μπάρετ Λόου (1902–1972)	5 Αυγούστου 1953	15 Οκτωβρίου 1956	Ρεπουμπλικανικό Κόμμα
Πίτερ Ταλί Κόλμαν (1919–1997)	13 Οκτωβρίου 1956	24 Μαΐου 1961	Ρεπουμπλικανικό Κόμμα
Χ. Ρεξ Λι (1910–2001)	24 Μαΐου 1961	31 Ιουλίου 1967	Δημοκρατικό Κόμμα
Όουεν Άσπιναλ (1927–1997)	1 Αυγούστου 1967	31 Ιουλίου 1969	Δημοκρατικό Κόμμα
Τζον Μορς Χέιντον (1920–1991)	1 Αυγούστου 1969	14 Οκτωβρίου 1974	Ρεπουμπλικανικό Κόμμα
Φρανκ Μόκλερ (1909–1993) (υπηρεσιακός)	14 Οκτωβρίου 1974	6 Φεβρουαρίου 1975	Ρεπουμπλικανικό Κόμμα
Ερλ Μπ. Ρουθ (1916–1989)	6 Φεβρουαρίου 1975	30 Σεπτεμβρίου 1976	Ρεπουμπλικανικό Κόμμα
Φρανκ Μπάρνετ (1933–2016)	1 Οκτωβρίου 1976	27 Μαΐου 1977	Ρεπουμπλικανικό Κόμμα
Χ. Ρεξ Λι (1910–2001)	28 Μαΐου 1977	3 Ιανουαρίου 1978	Δημοκρατικό Κόμμα

Εκλεγμένοι κυβερνήτες (1978–σήμερα)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κυβερνήτης (γεννήθηκε-πέθανε)	Από	Έως	Πολιτικό κόμμα	Έτος εκλογής	Αντικυβερνήτης
51	Πίτερ Ταλί Κόλμαν (1919–1997)	3 Ιανουαρίου 1978 – 3 Ιανουαρίου 1985	Ρεπουμπλικανικό Κόμμα	1977 1980		Τουφέλε Λιαματούα
52	Α. Π. Λουτάλι (1919–2002)	3 Ιανουαρίου 1985 – 2 Ιανουαρίου 1989	Δημοκρατικό Κόμμα	1984		Ένι Φαλεομαβαέγκα
53	Πίτερ Ταλί Κόλμαν (1919–1997)	2 Ιανουαρίου 1989 – 3 Ιανουαρίου 1993	Ρεπουμπλικανικό Κόμμα	1988		Γκαλεάι Πένι Πουμέλε
53	Πίτερ Ταλί Κόλμαν (1919–1997)	2 Ιανουαρίου 1989 – 3 Ιανουαρίου 1993	Ρεπουμπλικανικό Κόμμα	1988		Γκαϊόι Τουφέλε Γκαλεάι
54	Α. Π. Λουτάλι (1919–2002)	3 Ιανουαρίου 1993 – 3 Ιανουαρίου 1997	Δημοκρατικό Κόμμα	1992		Ταουέζε Σούνια
55	Ταουέζε Σούνια (1941–2003)	3 Ιανουαρίου 1997 – 26 Μαρτίου 2003	Δημοκρατικό Κόμμα	1996 2000		Τογκιόλα Τουλαφόνο
–	Τογκιόλα Τουλαφόνο (1947-)	26 Μαρτίου 2003 – 7 Απριλίου 2003	Δημοκρατικό Κόμμα	2004 2008	Κενή θέση
56	Τογκιόλα Τουλαφόνο (1947-)	7 Απριλίου 2003 – 3 Ιανουαρίου 2013	Δημοκρατικό Κόμμα	2004 2008		Φαόα Αϊτοφέλε Σούνια
57	Λόλο Ματαλάζι Μολίγκα (1947-)	3 Ιανουαρίου 2013 – 3 Ιανουαρίου 2021	Ανεξάρτητος	2012 2016		Λεμάνου Πελέτι Μάουγκα
57	Λόλο Ματαλάζι Μολίγκα (1947-)	3 Ιανουαρίου 2013 – 3 Ιανουαρίου 2021	Δημοκρατικό Κόμμα	2012 2016		Λεμάνου Πελέτι Μάουγκα
58	Λεμάνου Πελέτι Μάουγκα (1949/1950-)	3 Ιανουαρίου 2021 – Σήμερα	Δημοκρατικό Κόμμα	2020		Ελεασάλο Άλε

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ Sunia, Fofō I. F. (1998). The Story of the Legislature of American Samoa: In Commemoration of the Golden Jubilee 1948-1998. Pago Pago, AS: Legislature of American Samoa. Pages 236-237. (ISBN 9789829008015).
↑ “GOVERNOR IS ELECTED IN AMERICAN SAMOA: Peter Coleman Is the First to Be Picked by Ballot - Leaders Were Named By U.S. for 77 Years.” New York Times (Nov. 24, 1977). Page 38.
↑ Sunia, Fofō I. F. (1998). The Story of the Legislature of American Samoa: In Commemoration of the Golden Jubilee 1948-1998. Pago Pago, AS: Legislature of American Samoa. Page 271. (ISBN 9789829008015).
↑ Είναι άγνωστο πού βρισκόταν μετά το δεύτερο μισό της δεκαετίας του '50.

[1] Sunia, Fofō I. F. (1998). The Story of the Legislature of American Samoa: In Commemoration of the Golden Jubilee 1948-1998. Pago Pago, AS: Legislature of American Samoa. Pages 236-237. (ISBN 9789829008015).

[2] “GOVERNOR IS ELECTED IN AMERICAN SAMOA: Peter Coleman Is the First to Be Picked by Ballot - Leaders Were Named By U.S. for 77 Years.” New York Times (Nov. 24, 1977). Page 38.

[3] Sunia, Fofō I. F. (1998). The Story of the Legislature of American Samoa: In Commemoration of the Golden Jubilee 1948-1998. Pago Pago, AS: Legislature of American Samoa. Page 271. (ISBN 9789829008015).

[4] Είναι άγνωστο πού βρισκόταν μετά το δεύτερο μισό της δεκαετίας του '50.

[1]

[2]

[3]

[4]