Κατάλογος αρχηγών κυβέρνησης της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας
Πρωθυπουργός της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας | |
---|---|
Έδρα | Μπανγκί |
Διορισμός από | Φοστέν-Αρσάνζ Τουαντερά, ως Πρόεδρος της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας |
Αρχικός κάτοχος | Νταβίντ Ντακό |
Δημιουργία | 13 Αυγούστου 1960 |
Στο άρθρο αναφέρονται σε κατάλογο οι αρχηγοί της κυβέρνησης της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας. Η θέση του Πρωθυπουργού συστάθηκε όταν η χώρα απέκτησε αυτονομία ως έδαφος της Γαλλίας τον Δεκέμβριο του 1958. Αρχικά ήταν η πλέον υψηλόβαθμη θέση στη χώρα, παρότι η Γαλλία διατήρησε έναν κυβερνήτη στο έδαφος. Έπειτα από την ανακήρυξη ανεξαρτησίας της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας στις 13 Αυγούστου 1960, ο Νταβίντ Ντακό κατείχε αμφότερα τα αξιώματα του πρωθυπουργού και του Προέδρου. Στη συνέχεια κατήργησε το αξίωμα του Πρωθυπουργού και κυβέρνησε απολυταρχικά.
Ο πρόεδρος Ζαν-Μπεντέλ Μποκάσα αποκατέστησε το αξίωμα του Πρωθυπουργού ώστε να τον συνδράμει στη διοίκηση της χώρας το 1975, λίγο πριν αυτοανακηρυχθεί αυτοκράτορας. Επέλεξε την Ελιζαμπέτ Ντομισιέν, πρώτη γυναίκα πρωθυπουργό και πρώτη γυναίκα αρχηγό κυβέρνησης στην Αφρική. Έπειτα από την απομάκρυνση της τελευταίας από το αξίωμα, διορίστηκε νέος πρωθυπουργός ο Ανζ-Φελίξ Πατασέ, ο οποίος συνέχισε στην πρωθυπουργία και μετά την ανακήρυξη της Αυτοκρατορίας της Κεντρικής Αφρικής από τον Μποκάσα το 1976. Ο Ανρί Μαϊντού διαδέχθηκε τον Πατασέ και κυβέρνησε συνεχόμενα μετά την ανατροπή του Μποκάσα. Κατά τα επόμενα χρόνια οπότε πρόεδρος ήταν ο Ντακό, άλλοι τρεις πολιτικοί υπηρέτησαν ως πρωθυπουργοί. Μετά την ανατροπή του Ντακό από τον Αντρέ Κολίνγκμπα το 1981, η θέση καταργήθηκε ξανά. Επανασυστάθηκε το 1991, όταν ο πρόεδρος Κολίνγκμπα εξαναγκάστηκε σε εκχώρηση μερικών από τις εξουσίες του.
Ο Πρόεδρος απολαμβάνει της αρχής να διορίζει τον Πρωθυπουργό και μπορεί να τον απομακρύνει οποιαδήποτε στιγμή από το αξίωμα. Ο Πρωθυπουργός είναι αρχηγός της κυβέρνησης. Εντός λίγων ημερών μετά το διορισμό του, οφείλει να επιλέξει άτομα για το υπουργικό του συμβούλιο, με το οποίο θα εργαστεί για να συντονίσει την κυβέρνηση.
Σύμφωνα με τη συνθήκη κατάπαυσης του πυρός που υπογράφηκε μεταξύ της κυβέρνησης και του συνασπισμού ανταρτών Σελέκα στις 11 Ιανουαρίου 2013, ο πρόεδρος Φρανσουά Μποζιζέ έπρεπε να διορίσει έναν νέο πρωθυπουργό προερχόμενο από την αντιπολίτευση, μετά τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης και τη διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών. Με βάση τη συμφωνία, αυτό έπρεπε να γίνει το αργότερο έως τις 11 Ιανουαρίου 2014.[1] Ο Νικολά Τιανγκαγιέ, ο οποίος επιλέχθηκε για πρωθυπουργός από την αντιπολίτευση και τους αντάρτες, διορίστηκε στην πρωθυπουργία στις 17 Ιανουαρίου 2013.[2]
Σημερινός πρωθυπουργός είναι ο Φελίξ Μολουά, από τις 7 Φεβρουαρίου 2022.[3]
Πολιτικές τοποθετήσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Πολιτικά κόμματα
- Πολιτικό Φόρουμ (FC)
- Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (PSD)
- Κόμμα Εθνικής Ενότητας (PUN)
- Κίνημα Ενωμένες Καρδιές (MCU)
- Λοιπά
Για τους αρχηγούς κυβέρνησης με πολλαπλές πολιτικές τοποθετήσεις, το πολιτικό κόμμα που αναφέρεται πρώτο είναι το κόμμα στο οποίο ήταν προσκείμενο το πρόσωπο κατά την έναρξη της θητείας του.
Αρχηγοί κυβέρνησης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Όνομα (Γέννηση–Θάνατος) |
Πορτρέτο | Διάρκεια θητείας | Πολιτικές τοποθετήσεις | Σημειώσεις | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Από | Έως | Συνολικός χρόνος παραμονής | |||||
Κεντροαφρικανική Δημοκρατία (Αυτόνομη εντός της Γαλλικής Κοινότητας) | |||||||
Μπαρτελεμί Μπογκάντα (1910–1959) |
8 Δεκεμβρίου 1958[A] | 29 Μαρτίου 1959[B] | 111 ημέρες | MESAN | Ίδρυσε το κόμμα MESAN[4] Διαπραγματεύτηκε την ανεξαρτησία του Ουμπανγκί-Σαρί και ονόμασε τη χώρα "Κεντροαφρικανική Δημοκρατία".[5] | ||
Αμπέλ Γκουμπά (1926–2009) |
30 Μαρτίου 1959[6] | 30 Απριλίου 1959 | 31 ημέρες | MESAN | Υπηρεσιακός πρωθυπουργός. Συγκρούστηκε με τον Ντακό για την εξουσία μετά το θάνατο του Μπογκάντα. | ||
Νταβίντ Ντακό (1927–2003) |
1 Μαΐου 1959[6] | 13 Αυγούστου 1960 | 1 έτος, 104 ημέρες | MESAN | Κατέλαβε την εξουσία από τον Γκουμπά, με την υποστήριξη του ύπατου αρμοστή Ροζέ Μπαρμπερό, του εμπορικού επιμελητηρίου της Μπανγκί και της χήρας του Μπογκάντα, Μισέλ Ζουρντέν.[7] | ||
Κεντροαφρικανική Δημοκρατία (Ανεξάρτητη) | |||||||
γαλλικά: République centrafricaine Σανγκό: Ködörösêse tî Bêafrîka | |||||||
Νταβίντ Ντακό (1927–2003) |
13 Αυγούστου 1960[6] | 14 Αυγούστου 1960[C] | 1 ημέρα | MESAN | Επίσης υπηρέτησε ως αρχηγός κράτους (Πρόεδρος) με την ανεξαρτησία.[8] | ||
Η θέση καταργήθηκε (14 Αυγούστου 1960 – 1 Ιανουαρίου 1975) | |||||||
Ελιζαμπέτ Ντομισιέν (1925–2005) |
2 Ιανουαρίου 1975[D][9] | 7 Απριλίου 1976[E][10] | 1 έτος, 96 ημέρες | MESAN | Πρώτη γυναίκα αρχηγός κυβέρνησης στην Αφρική.[11] | ||
Κενή θέση (8 Απριλίου 1976 – 4 Σεπτεμβρίου 1976) | |||||||
Ανζ-Φελίξ Πατασέ (1937–2011) |
5 Σεπτεμβρίου 1976[10][12] | 3 Δεκεμβρίου 1976[F] | 89 ημέρες | MESAN | Στη συνέχεια υπηρέτησε ως Πρόεδρος (1993–2003).[13] | ||
Κεντροαφρικανική Αυτοκρατορία | |||||||
γαλλικά: Empire centrafricain | |||||||
Ανζ-Φελίξ Πατασέ (1937–2011) |
8 Δεκεμβρίου 1976[14] | 14 Ιουλίου 1978 | 1 έτος, 218 ημέρες | MESAN | |||
Ανρί Μαϊντού (1936-) |
14 Ιουλίου 1978[10] | 21 Σεπτεμβρίου 1979[14] | 1 έτος, 69 ημέρες | MESAN | Με επιστολή του προς τη γαλλική κυβέρνηση στις 4 Σεπτεμβρίου 1979 ζήτησε την ανατροπή του τυραννικού καθεστώτος του Μποκάσα.[15] Λιγότερο από 3 εβδομάδες μετά, η Γαλλία εξετέλεσε την επιχείρηση Μπαρακούντα, ανατρέποντας το καθεστώς του Μποκάσα. | ||
Κεντροαφρικανική Δημοκρατία | |||||||
γαλλικά: République centrafricaine Σανγκό: Ködörösêse tî Bêafrîka | |||||||
Ανρί Μαϊντού (1936-) |
21 Σεπτεμβρίου 1979 | 26 Σεπτεμβρίου 1979[G] | 5 ημέρες | MESAN | |||
Μπερνάρ Αγιαντό (1930–1993) |
26 Σεπτεμβρίου 1979[16] | 22 Αυγούστου 1980[H] | 331 ημέρες | MESAN | Προηγουμένως χρημάτισε υπουργός Οικονομίας .[17] | ||
UDC[I] | |||||||
Κενή θέση (23 Αυγούστου 1980 – 11 Νοεμβρίου 1980) | |||||||
Ζαν-Πιερ Λεμπουντέρ (1944-) |
12 Νοεμβρίου 1980[16] | 4 Απριλίου 1981[18] | 143 ημέρες | UDC | Υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών την περίοδο 2003–2004.[19] | ||
Σιμόν Ναρσίζ Μποζανγκά (1942–2010) |
4 Απριλίου 1981 | 1 Σεπτεμβρίου 1981[16] | 150 ημέρες | UDC | Υπηρέτησε ως γενικός γραμματέας και υπουργός Δικαιοσύνης στην κυβέρνηση Ντακό.[20] | ||
Η θέση καταργήθηκε (2 Σεπτεμβρίου 1981 – 14 Μαρτίου 1991) | |||||||
Εντουάρ Φρανκ (1934-) |
15 Μαρτίου 1991[16] | 4 Δεκεμβρίου 1992[21] | 1 έτος, 264 ημέρες | RDC | Υπηρέτησε ως πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου της χώρας. Ανακήρυξε τον Πατασέ νικητή των προεδρικών εκλογών του 1993.[22] | ||
Τιμοτέ Μαλεντομά (1935–2010) |
4 Δεκεμβρίου 1992 | 26 Φεβρουαρίου 1993[J] | 84 ημέρες | FC | Ήταν υπουργός Εθνικής Οικονομίας στην κυβέρνηση Μποκάσα και υπουργός Προεδρίας επί Ντακό.[23] | ||
Ενός Ντεράν Λακουέ (1945-) |
26 Φεβρουαρίου 1993 | 25 Οκτωβρίου 1993 | 241 ημέρες | PSD | Υποψήφιος με το PSD στις προεδρικές εκλογές του 1993 και του 1999.[24][25] Later served as the head of the national administration of the Bank of Central African States (BEAC).[26] | ||
Ζαν-Λικ Μανταμπά (1943–2000) |
25 Οκτωβρίου 1993[27] | 12 Απριλίου 1995[K] | 1 έτος, 169 ημέρες | MLPC | Υπουργός Υγείας επί Κολίνγκμπα και αντιπρόεδρος του MLPC.[28] | ||
Γκαμπριέλ Κογιαμπουνού (1947-) |
12 Απριλίου 1995[29] | 6 Ιουνίου 1996 | 1 έτος, 55 ημέρες | MLPC | Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης πριν γίνει πρωθυπουργός.[29] | ||
Ζαν-Πολ Νγκουπαντί (1948–2014) |
6 Ιουνίου 1996[21] | 30 Ιανουαρίου 1997 | 238 ημέρες | PUN | Πρώην πρεσβευτής στη Γαλλία.[30] | ||
Μισέλ Γκμπεζερά-Μπριά (1946-) |
30 Ιανουαρίου 1997[L] | 4 Ιανουαρίου 1999 | 1 έτος, 339 ημέρες | Ανεξάρτητος | Προηγουμένως υπηρέτησε ως υπουργός Εξωτερικών.[31] | ||
Ανισέ-Ζορζ Ντολογκελέ (1957-) |
4 Ιανουαρίου 1999[32] | 1 Απριλίου 2001[M] | 2 έτη, 87 ημέρες | Ανεξάρτητος | Υπουργός Οικονομικών και Προϋπολογισμού στην κυβέρνηση Γκμπεζερά-Μπριά.[33] | ||
Μαρτίν Ζιγκελέ (1957-) |
1 Απριλίου 2001 | 15 Μαρτίου 2003[N] | 1 έτος, 348 ημέρες | MLPC | Ήταν 2ος πίσω από τον κάτοχο της προεδρίας Φρανσουά Μποζιζέ στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών του 2005,[34] όμως έχασε στον 2ο γύρο.[35] Εξελέγη στην ηγεσία του MLPC για τρία χρόνια τον Ιούνιο του 2007.[36] | ||
Αμπέλ Γκουμπά (1926–2009) |
23 Μαρτίου 2003[37] | 11 Δεκεμβρίου 2003[O] | 263 ημέρες | FPP | Υπηρεσιακός πρωθυπουργός μετά το θάνατο του Μπογκάντα το 1959.[21] Αντιπρόεδρος από τις 11 Δεκεμβρίου 2003 έως τις 15 Μαρτίου 2005. | ||
Σελεστίν Γκαομπαλέ (1942–2017) |
12 Δεκεμβρίου 2003 | 11 Ιουνίου 2005[P] | 1 έτος, 181 ημέρες | Ανεξάρτητος | Πρώην γενικός διευθυντής της Τράπεζας Ένωσης Κεντρικής Αφρικής (UBAC).[38] Αργότερα έγινε Πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης.[39] | ||
Ελί Ντοτέ (1947-) |
13 Ιουνίου 2005[40] | 18 Ιανουαρίου 2008[Q] | 2 έτη, 219 ημέρες | Ανεξάρτητος | Τον Σεπτέμβριο του 2006 έγινε υπουργός Οικονομικών, παράλληλα με την πρωθυπουργία του.[41] | ||
Φοστέν-Αρσάνζ Τουαντερά (1957-) |
22 Ιανουαρίου 2008[42] | 17 Ιανουαρίου 2013 | 4 έτη, 361 ημέρες | Ανεξάρτητος | Μαθηματικός, με δύο ντοκτορά και ακαδημαϊκή καριέρα. | ||
Νικολά Τιανγκαγιέ (1956-) |
17 Ιανουαρίου 2013[2] | 10 Ιανουαρίου 2014[R] | 358 ημέρες | Ανεξάρτητος | Πρόεδρος του Εθνικού Μεταβατικού Συμβουλίου (CNT) από το 2003 έως το 2005. | ||
Αντρέ Νζαπαγιεκέ (1951-) |
25 Ιανουαρίου 2014 | 10 Αυγούστου 2014[43] | 197 ημέρες | Ανεξάρτητος | Υπηρέτησε ως υπηρεσιακός πρωθυπουργός. Πρώην εκτελεστικός διοικητής της Αφρικανικής Τράπεζας Ανάπτυξης (AfDB) και αντιπρόεδρος της Τράπεζας των Κεντροαφρικανικών Κρατών (BEAC).[44][45] | ||
Μαχαμάτ Καμούν (1961-) |
10 Αυγούστου 2014 | 2 Απριλίου 2016 | 1 έτος, 236 ημέρες | Ανεξάρτητος | Αρχηγός μεταβατικής κυβέρνησης μέχρι την πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας. | ||
Σιμπλίς Σαρατζί (1955-) |
2 Απριλίου 2016 | 27 Φεβρουαρίου 2019 | 2 έτη, 331 ημέρες | Ανεξάρτητος | |||
Φερμάν Νγκρεμπαντά (1968-) |
27 Φεβρουαρίου 2019 | 15 Ιουνίου 2021 | 2 έτη, 108 ημέρες | Ανεξάρτητος | |||
MCU | |||||||
Ανρί-Μαρί Ντοντρά (1966-) |
15 Ιουνίου 2021 | 7 Φεβρουαρίου 2022 | 237 ημέρες | Ανεξάρτητος | |||
Φελίξ Μολουά (19??–) |
7 Φεβρουαρίου 2022 | Σημερινός | 7 Φεβρουαρίου 2022 | MCU |
Σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- A Ο Γκουμπά ήταν πρόεδρος του Κυβερνητικού Συμβουλίου από τις 26 Ιουλίου 1958.[6] Όταν η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία έγινε αυτόνομο έδαφος, υπηρέτησε υπηρεσιακά ως αρχηγός κιυβέρνησης από την 1η Δεκεμβρίου 1958 έως τις 8 Δεκεμβρίου 1958.
- B Ο Μπογκάντα σκοτώθηκε σε ένα μυστηριώδες αεροπορικό δυστύχημα στις 29 Μαρτίου 1959, στη διάρκεια πτήσης προς την Μπανγκί.[46] Η ακριβής αιτία του δυστυχήματος δεν εξιχνιάστηκε,[47]όμως υπάρχουν υποψίες ευρέως ότι οφειλόταν σε δολιοφθορά.[48] Ο λαός πιστεύει ότι τη δολοφονία οργάνωσαν οι γαλλικές μυστικές υπηρεσίες ή ακόμα και η σύζυγος του Μπογκάντα.
- C Ο Ντακό κατάργησε τη θέση του Πρωθυπουργού και στερέωσε την εξουσία του.
- D Ο ισόβιος πρόεδρος Ζαν-Μπεντέλ Μποκάσα σχημάτισε μια νέα κυβέρνηση στις 2 Ιανουαρίου 1975 και αποκατέστησε τη θέση του Πρωθυπουργού.[11]
- E Η Ντομισιέν καθαιρέθηκε από την πρωθυπουργία επειδή εξέφρασε δημοσίως την αντίθεσή της στα σχέδια του Μποκάσα να κηρύξει αυτοκρατορία στην Κεντρική Αφρική.[49] Εν συνεχεία την έθεσε σε περιορισμό κατ' οίκον.[50]
- F Στις 4 Δεκεμβρίου 1976 ο Μποκάσα θεσμοθέτησε ένα νέο σύνταγμα, με το οποίο η χώρα έγινε μοναρχία.[51]
- G Ο πρόεδρος Ντακό διόρισε αντιπρόεδρο τον Μαϊντού στις 27 Σεπτεμβρίου 1979.[21]
- H Ο πρωθυπουργός Αγιαντό απολύθηκε από τον Ντακό σαν πολιτική απειλή στις 22 Αυγούστου 1980, και τέθηκε σε περιορισμό στην οικία του.[16]
- I Ο Ντακό δημιούργησε την Κεντροαφρικανική Δημοκρατική Ένωση τον Φεβρουάριο του 1980 και έγινε το μοναδικό πολιτικό κόμμα στη χώρα.[52]
- J Ο Μαλεντομά απολύθηκε από την πρωθυπουργία και αντικαταστάθηκε από το Λακουέ.[53]
- K Τον Απρίλιο του 1995 ο Μανταμπά παραιτήθηκε από πρωθυπουργός πριν συζητηθεί εντός του κόμματός του η πρόταση δυσπιστίας εναντίον του, κατηγορώντας τον για διαφθορά.[28]
- L Ο Γκμπεζερά-Μπριά διορίστηκε πρωθυπουργός στις 30 Ιανουαρίου 1997 στη θέση του Νγκουπαντί, ο οποίος κατηγορήθηκε για προσχώρηση στους αντάρτες του στρατού, οι οποίοι είχαν στασιάσει στις 15 Νοεμβρίου 1996 για να διεκδικήσουν αυξήσεις στους μισθούς τους. Ο Νγκουπαντί επίσης δεν είχε συμφωνήσει με την στρατιωτική επέμβαση της Γαλλίας για να συντρίψει την ανταρσία.[54]
- M Ο πρόεδρος Πατασέ απέλυσε τον Ντολογκελέ την 1η Απριλίου 2001 και τον αντικατέστησε με το διπλωμάτη Ζιγκελέ, ο οποίος είχε υπηρετήσει επί διετία ως πρεσβευτής στο Μπενίν.[55]
- N Ο Ζιγκελέ αποχώρησε από την πρωθυπουργία μετά την κατάληψη της εξουσίας από το Φρανσουά Μποζιζέ στις 15 Μαρτίου 2003.
- O Στις 11 Δεκεμβρίου 2003 ο Γκουμπά απολύθηκε από την πρωθυπουργία και διορίστηκε ως αντιπρόεδρος.[56]
- P Ο Γκαομπαλέ παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία στις 11 Ιουνίου 2005 έπειτα από την εκλογή του ως Προέδρου της Εθνοσυνέλευσης στις 7 Ιουνίου.[57]
- Q Ο Ντοτέ παραιτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2008 εν μέσω απεργίας των συνδικάτων και της κατάθεσης μομφής από μέλη της κυβέρνησης εναντίον του πρωθυπουργού.[58]
- R Ο Τιανγκαγιέ παραιτήθηκε ενώ ο πρόεδρος Μισέλ Τζοτοντιά βρισκόταν στην Ντζαμένα του Τσαντ στις 10 Ιανουαρίου 2014.[59]
Γραμμή του χρόνου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Central African Republic ceasefire signed». BBC News. 2013-01-11. http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-20990671. Ανακτήθηκε στις 2013-03-26.
- ↑ 2,0 2,1 Patrick Fort, "Tiangaye named Central African PM, says 'hard work' begins", Agence France-Presse, 17 Ιανουαρίου 2013.
- ↑ Agence France-Presse (2022-02-08). «CAR sacks premier amid rift over Russia-France tug of war». TRT World. https://www.trtworld.com/africa/car-sacks-premier-amid-rift-over-russia-france-tug-of-war-54514. Ανακτήθηκε στις 2022-02-08.
- ↑ Kalck 2005, σελ. 135.
- ↑ Kalck 2005, σελ. 27
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Kalck 2005, σελ. 198.
- ↑ Kalck 1971, σελ. 107.
- ↑ Kalck 2005, σελ. xxxii.
- ↑ Kalck 2005, σελ. 199.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 Lentz 1994, σελ. 153.
- ↑ 11,0 11,1 Titley 1997, σελ. 83.
- ↑ Kalck 2005, σελ. xxxiv.
- ↑ Munié, Vincent (2008-05-29), Central African Republic: France's Long Hand, AllAfrica.com, http://allafrica.com/stories/200805290721.html, ανακτήθηκε στις 2008-06-18.
- ↑ 14,0 14,1 Stewart 1989, σελ. 58.
- ↑ Kalck 2005, σελ. 124.
- ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 Lentz 1994, σελ. 154.
- ↑ Lewis, Flora (1979-09-24), «Barred By France, Bokassa Flies Off For African Nation», The New York Times: A1, A12.
- ↑ Stewart 1989, σελ. 59.
- ↑ «RCA: le ministre de l'Économie a remis sa démission», Agence France-Presse, 2004-08-13, http://www.fodem.org/la_depeche/200408/040813%20AFP%20GVT%20DEMISSION%20LEBOUDER.htm, ανακτήθηκε στις 2008-06-18.
- ↑ Kalck 2005, σελ. 33.
- ↑ 21,0 21,1 21,2 21,3 Kalck 2005, σελ. 200.
- ↑ Clark & Gardinier 1997, σελ. 119.
- ↑ Kalck 2005, σελ. 125.
- ↑ Rapport de la Mission Exploratoire en vue des Elections Presidentielles et Legislatives du 22 aout 1993, Le Conseil Permanent de la Francophonie, http://democratie.francophonie.org/IMG/pdf/RAPPORT_DE_LA_MISSION_EXPLORATOIRE_EN_VUE_DES_ELECTIONS_PRESIDENTIELLES_ET_LEGISLATIVES_DU_22_AOUT_1993.pdf, ανακτήθηκε στις 2008-06-18.
- ↑ Rapport de la Mission D'observation des Elections Presidentielles du 19 septembre 1999, l'Organisation internationale de la Francophonie, http://democratie.francophonie.org/IMG/pdf/RAPPORT_DE_LA_MISSION_D_OBSERVATION_DES_ELECTIONS_PRESIDENTIELLES_DU_19_SEPTEMBRE_1999.pdf, ανακτήθηκε στις 2008-06-18.
- ↑ «Présidentielle en RCA: seuls cinq candidats admis à se présenter», Agence France-Presse, 2004-12-30, http://www.sangonet.com/actu-snews/ICAR/Dsp/coup-trafalg-cmait_pt2005.html, ανακτήθηκε στις 2008-06-18.
- ↑ Kalck 2005, σελ. xlviii.
- ↑ 28,0 28,1 Murison 2004, σελ. 200.
- ↑ 29,0 29,1 New Central African premier named, Agence France-Presse, 1995-04-12
- ↑ Mehler 2005, σελ. 136.
- ↑ «Central African leader names new PM under reconciliation pact», Agence France-Presse, 1997-01-30.
- ↑ «Central African Republic Prime Minister Forms New Government», Agence France-Presse, 1999-01-15.
- ↑ Kalck 2005, σελ. lv.
- ↑ Samson, Didier (2005-03-31), «Second tour: Bozizé face à Ziguélé», Radio France Internationale, http://www.rfi.fr/actufr/articles/063/article_35168.asp, ανακτήθηκε στις 2022-02-22.
- ↑ «Bozizé fait coup double aux élections», Agence France-Presse, 2005-05-25, http://www.sangonet.com/actu-snews/ICAR/ActuC2/bozize-F-eluoffi-pdt_rp.html.
- ↑ Soupou, Jérémie (2007-06-30), «Martin Ziguélé face à la presse», Agence Centrafrique Presse, http://www.acap-cf.info/index.php?action=article&numero=598, ανακτήθηκε στις 2008-06-18.
- ↑ Bozize appoints prime minister, 2003-03-24, http://www.irinnews.org/Report.aspx?ReportId=42234, ανακτήθηκε στις 2008-06-18.
- ↑ Geslin, Jean-Dominique (2003-12-21), «Que peut faire Gaombalet?», Jeune Afrique, http://www.jeuneafrique.com/jeune_afrique/article_jeune_afrique.asp?art_cle=LIN21013quepetelabm0.
- ↑ «New parliament meets, elects speaker», IRIN, 2005-06-09, http://www.irinnews.org/Report.aspx?ReportId=54841, ανακτήθηκε στις 2008-06-18.
- ↑ Central Intelligence Agency (2007), The CIA World Factbook, New York: Skyhorse Publishing, σελ. 124, ISBN 978-1-60239-080-5, OCLC 181228013.
- ↑ «Central Africa's government reshuffled», Agence France-Presse, 2006-09-03.
- ↑ «Centrafrique: le recteur de l'université de Bangui nommé Premier ministre», Agence France-Presse, 2008-01-22, http://www.jeuneafrique.com/fluxafp/fil_info.asp?reg_id=0&art_cle=42184.
- ↑ Central African Republic's PM, cabinet resign — state radio Reuters Africa. 5 Αυγούστου 2014
- ↑ «André Nzapayéké, un technocrate à la tête du gouvernement de République centrafricaine» (στα Γαλλικά). Radio France Internationale. 25 Ιανουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2014.
- ↑ «New CAR PM says ending atrocities is priority». aljazeera.com. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2014.
- ↑ «African Leader Found Dead in Crashed Plane», The New York Times: 10, 1959-04-01.
- ↑ Kalck 2005, σελ. 27.
- ↑ Titley 1997, σελ. 16.
- ↑ Paxton, Pamela; Hughes, Melanie M. (2007), Women, Politics, and Power: A Global Perspective, Thousand Oaks, California: Pine Forge Press, σελ. 83, ISBN 978-1-4129-2742-0, OCLC 71348673
- ↑ Uglow, Jennifer S.; Hinton, Frances (1982), The International Dictionary of Women's Biography, New York: Macmillan Publishers, σελ. 148, ISBN 0-8264-0192-9, OCLC 8410986.
- ↑ Kalck 2005, σελίδες xxxiv–xxxv.
- ↑ Kalck 2005, σελ. xxxvii.
- ↑ Kalck 2005, σελ. xlvii.
- ↑ Benamsse, Joseph (1997-01-30), «New prime minister named in Central African Republic», Associated Press.
- ↑ Benamsse, Joseph (2001-04-01), «President of Central African Republic fires prime minister», Associated Press.
- ↑ «New premier forms government, Goumba appointed VP», IRIN, 2003-12-15, http://www.irinnews.org/Report.aspx?ReportId=47669, ανακτήθηκε στις 2008-06-18.
- ↑ «Bozize inaugurated, prime minister appointed», IRIN, 2005-06-13, http://www.irinnews.org/Report.aspx?ReportId=54890, ανακτήθηκε στις 2008-06-18.
- ↑ Kreutzer, Tino (2008-01-19), «CAR government resigns amid wages crisis», AfricaNews, http://www.africanews.com/site/list_messages/14886, ανακτήθηκε στις 2008-06-18.
- ↑ «CAR interim President Michel Djotodia resigns». BBC News. 2014-01-10. https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-25683279. Ανακτήθηκε στις 10 January 2014.
- Appiah, K. Anthony; Gates, Henry Louis, Jr., επιμ.. (1999), Africana: The Encyclopedia of the African and African American Experience (1st έκδοση), New York: Basic Books, ISBN 0-465-00071-1, OCLC 41649745, https://archive.org/details/africanaencyclop00appi.
- Clark, John F.; Gardinier, David E., επιμ.. (1997), Political Reform in Francophone Africa, Boulder: Westview Press, ISBN 0-8133-2785-7, OCLC 35318507, https://archive.org/details/politicalreformi0000unse.
- Kalck, Pierre (2005), Historical Dictionary of the Central African Republic (3rd English έκδοση), Lanham, Maryland: The Scarecrow Press, ISBN 0-8108-4913-5, OCLC 55487416.
- Lentz, Harris M. (1994), Heads of States and Governments: A Worldwide Encyclopedia of Over 2,300 Leaders, 1945 through 1992, Jefferson, North Carolina: McFarland & Company, ISBN 0-89950-926-6, OCLC 30075961, https://archive.org/details/headsofstatesgov00lent.
- Marsden, Hilary, επιμ.. (1987), Whitaker's Almanack, 1988, London: J Whitaker and Sons, ISBN 0-85021-178-6, OCLC 17305204.
- Murison, Katharine, επιμ.. (2003), Africa South of the Sahara 2004 (33rd έκδοση), London: Europa Publications, ISBN 1-85743-183-9, OCLC 52621809.
- Stewart, John (1989), African States and Rulers: An Encyclopedia of Native, Colonial and Independent States and Rulers Past and Present, Jefferson, North Carolina: McFarland & Company, ISBN 0-89950-390-X, OCLC 18781224, https://archive.org/details/africanstatesrul0000stew.
- Titley, Brian (1997), Dark Age: The Political Odyssey of Emperor Bokassa, Montreal: McGill-Queen's University Press, ISBN 0-7735-1602-6, OCLC 36340842.
- Mehler, Andreas (2005), Villalón, Leonardo A.; VonDoepp, Peter, επιμ., The Fate of Africa's Democratic Experiments: Elites and Institutions, Bloomington, Indiana: Indiana University Press, ISBN 0-253-34575-8, OCLC 57414663, https://archive.org/details/fateofafricasdem0000unse.