Καραμεντερές

Καραμεντερές
Εκβολές	Ελλήσποντος
Χώρα	Τουρκία
Μήκος	110 χλμ
Μέση εκροή	100 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο
wikidata ()

Ο Καραμεντερές (τουρκ. Karamenderes) είναι ποταμός της Τουρκίας, στην Επαρχία του Τσανάκκαλε, με μήκος 110 χιλιόμετρα. Ρέει προς τα δυτικά από το Όρος Ίδη (το σημερινό Καζ Νταγ), από όπου πηγάζει σε υψόμετρο περίπου 700 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, και εκβάλλει στο Αιγαίο Πέλαγος. Η λεκάνη απορροής του έχει έκταση περίπου 1.960 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Σύμφωνα με την Ιλιάδα του Ομήρου οι μάχες του Τρωικού Πολέμου διεξάχθηκαν στην πεδιάδα που σχηματίζει ο κάτω ρους του ποταμού αυτού, που τότε ονομαζόταν Σκάμανδρος. Πιο συγκεκριμένα όμως κατά τον Όμηρο, Σκάμανδρο τον αποκαλούσαν οι άνθρωποι, ενώ οι θεοί τον αποκαλούσαν Ξάνθο, πιθανώς για το κίτρινο-καφέ χρώμα των νερών του. Από την άλλη, ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος αναφέρει τον Ξάνθο και τον Σκάμανδρο ως δύο διαφορετικούς ποταμούς: γράφει ότι ο πρώτος εκβάλλει στο Portus Achaeorum, αφού πρώτα ενωνόταν με τον Σιμόεντα.

Ο Ψευδοπλούταρχος (περ. 300 μ.Χ.) γράφει ότι ο μυθικός ποτάμιος θεός Σκάμανδρος παρεφρόνησε κατά τη διάρκεια των μυστηρίων της Ρέας και έρριξε τον εαυτό του μέσα στον ποταμό Ξάνθο, ο οποίος από τότε έλαβε το όνομά του: Σκάμανδρος. Ο συγγραφέας προσθέτει ότι ένα βοτάνι «όμοιο με λαθούρι» φυτρώνει στις όχθες του, το οποίο φέρει ένα θυλάκιο με σπόρους που κάνουν θόρυβο όταν ωριμάζουν και όποιος κατέχει αυτό το φυτό «δεν φοβάται όραμα ή τη θέαση οποιουδήποτε θεού».

Ισχυρές είναι οι αρχαίες αναφορές στο χρώμα του νερού του ποταμού, που πίστευαν ότι είχε ακόμα και τη δύναμη να βάφει το μαλλί των προβάτων που το έπιναν. Κατά τον Όμηρο ο Σκάμανδρος είχε δύο πηγές κοντά στην πόλη της Τροίας, με τη μία να αναβλύζει θερμό νερό και την άλλη να αναβλύζει κρύο νερό, και ότι κοντά στις πηγές αυτές οι Τρωαδίτισσες συνήθιζαν να πλένουν ρούχα. Ο Στράβων σχολιάζει ότι στην εποχή του δεν υπήρχε θερμή πηγή στην περιοχή και βεβαιώνει ότι ο ποταμός είχε μόνο μια πηγή και αυτή βρισκόταν μακριά από την Τροία, στο όρος Ίδη. Τέλος γράφει ότι ο θρύλος ότι δήθεν πήγαζε κοντά στην Τροία προήλθε από το γεγονός ότι για ένα τμήμα του ρου του έρεε υπογείως και επανεμφανιζόταν στην επιφάνεια κοντά στην Τροία. Ο Όμηρος περιγράφει τον Σκάμανδρο ως μεγάλο και βαθύ ποταμό και ότι ο Σιμόεις ενωνόταν με τον Σκάμανδρο, ο οποίος στον ρου μετά την ένωση αυτή διατηρούσε την ονομασία «Σκάμανδρος». Παρά τον ισχυρισμό του Ομήρου για την ποσότητα νερού, ο Ηρόδοτος γράφει ότι τα νερά του δεν επαρκούσαν για την υδροδότηση της στρατιάς του Ξέρξη.