Καλή Καλό
| Καλή Καλό | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Καλή Καλό (Ελληνικά) και Καλλιόπη Δαμβέργη (Ελληνικά) |
| Όνομα γεννήσεως | Καλλιόπη Δαμβέργη |
| Γέννηση | 20 Δεκεμβρίου 1926 Αθήνα |
| Θάνατος | 8 Μαρτίου 2024 (97 ετών) Γηροκομείο Αθηνών |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ελληνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ηθοποιός θεάτρου χορεύτρια ηθοποιός ταινιών ηθοποιός τηλεόρασης αυτοβιογράφος χορογράφος θεατρική παραγωγός |
| Περίοδος ακμής | 1931 - 2024 |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος |
|
| Τέκνα | 2 |
| Γονείς | Νικόλαος Δαμβέργης και Χρύσα Καλό |
Η Καλή Καλό (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο της Καλλιόπης Δαμβέργη, Αθήνα, 20 Δεκεμβρίου 1926 - 8 Μαρτίου 2024) ήταν Ελληνίδα ηθοποιός του θεάτρου.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γεννήθηκε στην Αθήνα αλλά η καταγωγή της ήταν από το Ρέθυμνο[1]. Μητέρα της ήταν η Χρύσα, κόρη του στρατηγού Γ. Καλοχριστιανάκη, υπασπιστή του Ελευθέριου Βενιζέλου, επίσης ηθοποιός και μια χειραφετημένη για την εποχή γυναίκα.[2] Πατέρας της ήταν ο Νίκος Δαμβέργης, οικογένειας των φαρμακοβιομηχάνων.
Σταδιοδρομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πρώτη παρουσία της Καλό σε θεατρική παράσταση ήταν σε ηλικία μόλις τριών ετών, στη Δασκαλίτσα του Ντάριο Νικκοντέμι[2], μετά από απόφαση της Μαρίκας Κοτοπούλη, στο θέατρο της οποίας έπαιζε η μητέρα της. Ο πρώτος πραγματικός της ρόλος ήταν σε ηλικία 5 ετών, ειδικά γραμμένος για αυτή από τον Σπύρο Μελά στο έργο του Ο μπαμπάς εκπαιδεύεται, όπου σημείωσε μεγάλη επιτυχία παίζοντας δίπλα στον Βασίλη Λογοθετίδη και στο ζεύγος Μουσούρη στο θέατρο «Αλίκη»[2]. Τόση ήταν η επιτυχία, ώστε ο Αττίκ έστειλε τον διευθυντή της «Μάντρας» του, Χρ. Δημητρόπουλο, να ζητήσει από τη μητέρα της συνεργασία. Και όταν αυτή έδωσε τη συγκατάθεσή της, εκείνος έγραψε της «Μπέμπας» τραγούδια και παρλάτες, της δίδαξε ηθοποιία, της έδωσε το ψευδώνυμο «Καλή Καλό» και την εμφάνισε σε παραστάσεις του.[3] Παράλληλα, μαθήτευε επί πολλά χρόνια στη σχολή κλασικού μπαλέτου του Βασιλικού (σήμερα Εθνικού) Θεάτρου και άλλες.[1] Σχηματιζόταν έτσι μια εικόνα της ως παιδιού-θαύματος, κάτι σαν τη Σίρλεϊ Τεμπλ της Ελλάδας[2], ωστόσο το διαζύγιο της μητέρας της και ο πόλεμος με την Κατοχή διέκοψαν αυτή την εξέλιξη, καθώς μητέρα και κόρη άρχισαν να περιοδεύουν με μπουλούκια στην επαρχία για την επιβίωσή τους[2]. Η μεταπολεμική ένταξή της στο ΚΚΕ οδήγησε στη σύλληψή της το 1947 από το θέατρο, ενώ εμφανιζόταν στην επιθεώρηση «Το παρδαλό κατσίκι», και στον εκτοπισμό της επί εξάμηνο στην Ικαρία.[2]
Μετά την επιστροφή από την εξορία, η Καλή Καλό δημιούργησε τον δικό της θίασο (1950) και ερμήνευσε ρόλους σε όλα τα είδη του θεάτρου, δηλαδή βαριετέ, επιθεώρηση, οπερέτα, ελεύθερο θέατρο, και πρόζα. Συνεργάστηκε μεταξύ άλλων με τους Μινωτή, Κυβέλη, Μιράντα Μυράτ, Κατράκη, Τραϊφόρο, Χριστόφορο Νέζερ, Αυλωνίτη, Μαυρέα, Κοκκίνη, Σταυρίδη, Καλουτά, Ρένα Ντορ και Ρένα Βλαχοπούλου. Επίσης πρωταγωνίστησε στο Εθνικό Θέατρο και στο ΚΘΒΕ, παίζοντας έργα των Μπρεχτ, Πιραντέλλο και άλλων. Το γεγονός ωστόσο ότι δεν την ενδιέφερε ο κινηματογράφος, κι έτσι έπαιξε μόνο σε 4 κινηματογραφικές ταινίες, συνετέλεσε στο να είναι σχεδόν άγνωστη στις νεότερες γενεές.[1] Στο τέλος της σταδιοδρομίας της εμφανίσθηκε και σε λίγες τηλεοπτικές σειρές.
Εκτός από τη θεατρική της σταδιοδρομία, η Καλό έμαθε μόνη της ξένες γλώσσες και ακολούθησε πανεπιστημιακές σπουδές στην παιδοψυχολογία στη Λωζάνη, και πιο συγκεκριμένα στα συστήματα των Μοντεσσόρι, Ντεκρολύ και Πεσταλότσι.[1] Είναι, μάλιστα, δημιουργός των «Πρότυπων Εκπαιδευτηρίων Καλής Δαμβέργη». [1]
Απεβίωσε στο Γηροκομείο Αθηνών, όπου ζούσε τους τελευταίους 7 μήνες της ζωής της λόγω οικονομικών προβλημάτων, στις 8 Μαρτίου 2024 σε ηλικία 97 ετών.[4]
Συγγραφικό έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1998 η Καλή Καλό δημοσίευσε την αυτοβιογραφία της, με τον τίτλο Όσα δεν πήρε ο άνεμος και υπότιτλο «Η αυτοβιογραφία μιας θεατρίνας» (εκδ. Άγρα, 275 σελ.). Το βιβλίο αναμνήσεων με τίτλο Περίπατος ψυχής στην Αθήνα του κάποτε... του τώρα... του τότε... (Εκδ. Οίκος Α.Α. Λιβάνη, 95 σελ.) κυκλοφόρησε το 2011.
Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ηθοποιός πραγματοποίησε τρεις γάμους: Τον πρώτο το 1945, με τον φοιτητή τότε της Σχολής Ικάρων Γιώργο Μαμαλάκη, που σκοτώθηκε ένα έτος αργότερα, προτού γεννηθεί η κόρη τους Γιούλη.[2] Το 1957 παντρεύτηκε τον Δημήτρη Βαλμά, τον οποίο είχε γνωρίσει σε περιοδεία στη Σύρο, και με τον οποίο έζησαν στη Θεσσαλονίκη (το εκεί «Στρατιωτικό Θέατρο» τώρα φέρει το όνομά της).[2] Τέλος, από το 1959 έως το 1979 ήταν παντρεμένη με τον πλοίαρχο Κώστα Καρανικόλα, με τον οποίο απέκτησε έναν γιο, τον Χρήστο.[2] Σε ηλικία 13 ετών ο Χρήστος τραυματίστηκε σοβαρά από έκρηξη σε πείραμα χημείας και, παρά το ότι η μητέρα του ξόδεψε όλη της την περιουσία για να θεραπευθεί, απεβίωσε το 1988, σε ηλικία 27 ετών.[5] Για χρόνια μετά την απώλεια του γιου της, η ηθοποιός είχε αποτραβηχτεί στην Αστυπάλαια.
Από τις προσωπικότητες που την γνώριζαν από μικρή (Κώστας Βάρναλης, Γεώργιος Παππάς, Λιλή Ιακωβίδου, Βεάκης, Λουντέμης, Παντελής Χορν κ.ά.)[1], η Καλή Καλό διατήρησε στενή γνωριμία και φιλία με τον ποιητή Γιάννη Ρίτσο μέχρι τον θάνατό του.
Γνωριμία με Ζαχαριάδη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Για τη γνωριμία της με τον Ν. Ζαχαριάδη είχε πει:[6]
Είχε έρθει από την εξορία στην Ελλάδα για να δει τους συντρόφους του. Μαζευτήκαμε όλοι με την κομμουνιστική ομάδα του Θεάτρου. Εγώ θα ήμουν 17 ετών τότε. Μπαίνει μέσα, σηκώθηκαν όλοι, χειροκρότημα. Κάτι λέει, φεύγει, όρθιοι πάλι, χειροκρότημα. Ξανάρχεται, το ίδιο! Αυτό θα έγινε άλλες πέντε-έξι φορές. Με την παιδική μου αφέλεια, όταν μας έδωσε τον λόγο, σήκωσα πρώτη-πρώτη το χέρι. «Σ' ακούμε, συντρόφισσα» μου κάνει. Λέω: «Σύντροφε Ζαχαριάδη, μπαίνεις-βγαίνεις, ξαναμπαίνεις-ξαναβγαίνεις και σηκωνόμαστε όλοι και χειροκροτάμε. Γιατί να γίνεται αυτό, μία φορά καλά δεν είναι;». Τα έχασε προς στιγμήν ο άνθρωπος και μου απάντησε ήπια: «Σωστό! Κοίτα, μικρή συντρόφισσα, άμα θες, εσύ μην το κάνεις». Οι άλλοι, όμως, οι σκληροπυρηνικοί κομμουνιστές, φώναζαν: «Διαγραφή! Έξω γρήγορα!». Με πιάνει ένα κλάμα και πάω κάτω στο υπόγειο και βρίσκω τον καθοδηγητή μου, τον μπαρμπα-Λυκούρη, θεός σχωρέστον. «Μη μου κλαις» μου κάνει. Και συνεχίζει: «Θέλεις να είσαι καλός κομμουνιστής; Θα είσαι "βλέπε - άκου - σώπα"». «Και πώς θα λέμε τη γνώμη μας;» τον ξαναρωτάω. «Μόνο εκεί όπου χρειάζεται» ήταν η απάντησή του.
Θεατρικές παραστάσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Περισσότερες πληροφορίες για κάθε παράσταση εμφανίζονται ενεργοποιώντας τον σύνδεσμο που υπάρχει στο όνομα της κάθε παράστασης
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Η Κ. Καλό στη βιβλιοnet
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Δ. Χουλιαράκης: κριτική του Όσα δεν πήρε ο άνεμος στο Βήμα, 14 Ιουνίου 1998
- ↑ Συνέντευξη στον Αντώνη Μποσκοΐτη, 24/8/2017
- ↑ «Πέθανε η ηθοποιός Καλή Καλό». in.gr. 8 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2024.
- ↑ «Καλή Καλό: «Ο γιος μου "έφυγε" στα 27» – Ένα πείραμα του στοίχισε τη ζωή!». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2018.
- ↑ https://www.lifo.gr/prosopa/i-mythistorimatiki-zoi-kai-oi-politikes-apopseis-tis-kalis-kalo-tha-se-mathoyn-polla-gia
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- H Καλή Καλό στο retroDB.gr
- Συνέντευξη της Καλής Καλό στον Αντώνη Μποσκοΐτη για το LIFO.gr, 24 Αυγούστου 2017