Καζίμιες Προυσίνσκι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Καζίμιες Προυσίνσκι
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση4  Απριλίου 1875[1][2]
Βαρσοβία[3]
Θάνατος13  Μαρτίου 1945[1][2]
Στρατόπεδο συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν-Γκούζεν
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταεφευρέτης
σκηνοθέτης κινηματογράφου
κινηματογραφιστής[4]
σεναριογράφος[5]
Οικογένεια
ΓονείςΚόνραντ Προυσίνσκι και d:Q122189716
ΟικογένειαHouse of Pruszyński (Lubicz)
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Ο Προυσίνσκι μαγνητοσκοπεί τους δρόμους του Παρισιού το 1909 με το αεροσκόπιο του.

Ο Καζίμιες Προυσίνσκι (πολωνικά: Kazimierz Prószyński) (4 Απριλίου 1875 - 13 Μαρτίου 1945) ήταν Πολωνός εφευρέτης που δραστηριοποιήθηκε στον τομέα του κινηματογράφου. Πατεντάρισε την πρώτη του κάμερα, τον πλεογράφο (πολωνικά: pleograf), πριν από τους αδελφούς Λυμιέρ, και αργότερα συνέχισε να βελτιώνει τον κινηματογραφικό προβολέα για την εταιρεία Gaumont, καθώς επίσης εφηύρε το ευρέως χρησιμοποιούμενο φορητό αεροσκόπιο.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η εφεύρεση του αεροσκοπίου του Προυσίνσκι, 1909.

Ο Προυσίνσκι μορφώθηκε στην Πολωνία και το Βέλγιο και ήταν ενεργός στο Βέλγιο, τη Γαλλία, την Αγγλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Πολωνία. Ήταν ο εγγονός του φωτογράφου Στανίσουαφ Αντόνι Προυσίνσκι , ο οποίος κατηγορήθηκε από τους Ρώσους για τοποθέτηση πατριωτικών συμβόλων στο παρασκήνιο των φωτογραφιών που έγιναν στο ατελιέ του και καταδικάστηκε για αυτό από τις αρχές της Τσαρικής Ρωσίας. Ήταν επίσης γιος του Κόνραντ Προυσίνσκι, ενεργού Πολωνού εκπαιδευτικού, συγγραφέα και εκδότη.

Το 1894, ο Καζίμιες Προυσίνσκι δημιούργησε μία από τις πρώτες κινηματογραφικές μηχανές λήψης. Αυτός ο πλεογράφος, ή συσκευή λήψης φωτογραφιών και προβολής φωτογραφιών, κατασκευάστηκε πριν από την υποβολή της ευρεσιτεχνίας των αδελφών Λυμιέρ. Ο Προυσίνσκι παρήγαγε επίσης αρκετές ταινίες στην Πολωνία στις αρχές του 20ού αιώνα, δημιουργώντας επίσης ένα βελτιωμένο κλείστρο προβολέα ταινιών, την πρώτη φωτογραφική μηχανή κινηματογράφου και επινόησε μια μέθοδο συγχρονισμού κομματιών ήχου και ταινιών.

Ο Προυσίνσκι πέρασε μεγάλο μέρος της ενεργού ζωής του στο εξωτερικό. Στις αρχές του 20ού αιώνα, ήταν ενεργός στη Γαλλία και την Αγγλία ως εφευρέτης και παραγωγός του αεροσκοπίου (1909), που τροφοδοτούταν με πεπιεσμένο αέρα. Μανγητοσκοπώντας με το αεροσκόπιο, ο εικονολήπτης δεν έπρεπε να γυρίσει το στρόφαλο, όπως σε όλες τις κάμερες εκείνης της εποχής, οπότε είχε και τα δύο χέρια στην κάμερα για να τη λειτουργήσει. Αυτό κατέστησε δυνατή τη μαγνητοσκόπηση με κάμερα χειρός στις πιο δύσκολες συνθήκες και από αεροπλάνα. Ο πεπιεσμένος αέρας διοχετευόταν στο σύστημα της κάμερας, πριν από τη μαγνητοσκόπηση, με μια απλή ειδική αντλία παρόμοια με εκείνη που χρησιμοποιείται ακόμη για το φούσκωμα των ελαστικών ποδηλάτων. Εκατοντάδες ελαφριά και σχετικά μικρά αεροσκόπια χρησιμοποιήθηκαν από μαχητές του Βρετανικού Στρατού στα πεδία της μάχης του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και αργότερα από εικονολήπτες ειδήσεων μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1920, όταν πήραν τη θέση του πιο σύγχρονες κάμερες, όπως η Eyemo και αργότερα η Bolex. Ακόμα, υπάρχουν αρχειακές φωτογραφίες αεροσκοπίων στα οποία διοχετεύεται αέρας από Βρετανούς εικονολήπτες μάχης μέχρι το 1940, στην αρχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Μόλις η Πολωνία ανέκτησε την ανεξαρτησία της το Νοέμβριο του 1918, ο Προυσίνσκι επέστρεψε με την Αγγλίδα σύζυγό του, Ντόροθι, και τα παιδιά τους, Καζίμιες ο νεότερος και Ιρένα. Από την αρχή ήταν δύσκολο να βρεθούν συνεργάτες για την εφεύρεσή του. Το 1922, κατάφερε να ιδρύσει την εταιρεία Oko (σημαίνει «μάτι») για να προωθήσει μια απλή ερασιτεχνική κάμερα δικής του κατασκευής με το ίδιο όνομα, την οποία ο Προυσίνσκι σκόπευε να παράγει μαζικά για σχολεία και το κοινό. Η οικονομική κρίση της δεκαετίας του 1920 διέκοψε τα σχέδια του. Ήταν απασχολημένος με άλλες εφευρέσεις, όπως απλούς προβολείς οικιακών ταινιών και μηχανές ανάγνωσης για τους τυφλούς, αλλά δεν κατάφερε να παράγει μαζικά κανένα από αυτά.

Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και της γερμανικής κατοχής στην Πολωνία, η γερμανική αστυνομία της Γκεστάπο ανακάλυψε το εργαστήριό του. Συνέλαβαν τον Προυσίνσκι και τον συνάδελφό του με την κατηγορία της συνωμοσίας. Απελευθερώθηκε μετά από 10 ημέρες, όμως δεν είχε καταφέρει να αφαιρέσει όλες τις υποψίες. Κυνηγήθηκε από τη Γκεστάπο και έπρεπε να κινείται συχνά για να αποφύγει τη σύλληψη. Τελικά στις 25 Αυγούστου 1944, κατά τη διάρκεια της εξέγερσης της Βαρσοβίας, συνελήφθη.

Ο Προυσίνσκι πέθανε στο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν- Γκούζεν την άνοιξη του 1945, ως κρατούμενος με τον αριθμό 129957, λίγο πριν την απελευθέρωση.

Ο Προυσίνσκι, μαζί με τον Μπολέσουαφ Ματουσέφσκι, θεωρείται ως έναν από τους σημαντικότερους πρωτοπόρους του πολωνικού κινηματογράφου.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 11723833. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. 2,0 2,1 2,2 (Πολωνικά) Internetowy Polski Słownik Biograficzny. kazimierz-proszynski-wynalazca-inzynier.
  3. psb.24360.19.
  4. Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  5. nm1983433. Ανακτήθηκε στις 15  Σεπτεμβρίου 2023.

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Βουαντίσουαφ Γεβισιεβίτσκι, Kazimierz Prószyński, Interpress, Βαρσοβία 1974, (πολωνικά)
  • Άλφρεντ Λίμπφελντ «Polacy na szlakach techniki» WKŁ, Βαρσοβία 1966 (πολωνικά)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]