Κίνημα της 4ης Μαΐου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ένα μνημείο του Κινήματος της 4ης Μαΐου στην περιοχή Ντονγκτσένγκ, Πεκίνο.
Πλατεία Τιενανμέν στις 4 Μαΐου 1919. Περίπου 3.000 φοιτητές από 13 πανεπιστήμια του Πεκίνου συγκεντρώθηκαν εκεί για να αντιταχθούν στο Άρθρο 156 της Συνθήκης των Βερσαλλιών που παρέδιδε μια γερμανική ιδιοκτησία στο έδαφος της Κίνας στην Ιαπωνία (πρόβλημα Σαντόνγκ). Αυτό πυροδότησε επίσημα το Κίνημα της 4ης Μαΐου.

Το Κίνημα της 4ης Μαΐου ήταν μια πνευματική επανάσταση και κίνημα κοινωνικοπολιτικής μεταρρύθμισης που συνέβη στην Κίνα το 1917–21. Το κίνημα κατευθυνόταν προς την εθνική ανεξαρτησία, τη χειραφέτηση του ατόμου και την ανοικοδόμηση της κοινωνίας και του πολιτισμού.[1][2]

Το κίνημα πήρε το όνομά του από τη μαζική λαϊκή διαμαρτυρία που έλαβε χώρα στην Κίνα τον Μάιο του 1919, μετά την ανακοίνωση των όρων της Συνθήκης των Βερσαλλιών που ολοκλήρωσε τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Σύμφωνα με τη συνθήκη, τα εδαφικά δικαιώματα της Γερμανίας στην Κίνα δεν επιστράφηκαν στους Κινέζους, όπως αναμενόταν, αλλά παραδόθηκαν στους Ιάπωνες. Η έκρηξη της λαϊκής οργής συνενώθηκε σε έναν νέο εθνικισμό με επαναλαμβανόμενες κραυγές για μια "νέα κουλτούρα" που θα επανέφερε την Κίνα στην πρώην διεθνή της θέση. Πολλοί πίστευαν ότι η διέξοδος από τα προβλήματα της Κίνας ήταν η υιοθέτηση των δυτικών αντιλήψεων της ισότητας και της δημοκρατίας και η εγκατάλειψη της κομφουκιανικής προσέγγισης που τόνιζε την ιεραρχία στις σχέσεις και την υπακοή. Η επιστήμη και η δημοκρατία έγιναν οι ουσιώδεις λέξεις της εποχής.[3][4][5]

Το κίνημα ξεκίνησε στην Κίνα γύρω στο 1916, μετά την αποτυχία της Επανάστασης του 1911 να εγκαθιδρύσει μια δημοκρατική κυβέρνηση, και συνεχίστηκε μέχρι τη δεκαετία του 1920.[3] Μετά την 4η Μαΐου 1919, εξαπλώθηκε γρήγορα σε όλη την Κίνα, πρωτοστατώντας σε μια ταχεία ανάπτυξη της μαζικής συνείδησης και της πολιτιστικής αλλαγής, και κορυφώθηκε με την ίδρυση του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας το 1921, με την αναδιοργάνωση του Κουομιντάνγκ (Εθνικιστικό Κόμμα Κίνας) το 1924 και την ίδρυση ενός ενιαίου μετώπου μεταξύ του Κουομιντάνγκ και του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας.[2][1]

Υπόβαθρο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Διαδήλωση φοιτητριών στο Κίνημα της 4ης Μαΐου.

Η ατμόσφαιρα και η πολιτική διάθεση που προέκυψε γύρω στο 1919 ήταν στο επίκεντρο μιας σειράς ιδεών που διαμόρφωσαν τον 20ο αι. της Κίνας. Η δυναστεία Τσινγκ είχε διαλυθεί το 1911, σηματοδοτώντας το τέλος χιλιάδων ετών αυτοκρατορικής κυριαρχίας στην Κίνα, και θεωρητικά εγκαινίασε μια νέα εποχή στην οποία η πολιτική εξουσία ανήκε μόνο κατ' όνομα στον λαό. Η Κίνα έγινε ένα κατακερματισμένο έθνος στο οποίο κυριαρχούσαν διεθαρμένοι πολέμαρχοι, οι οποίοι ασχολούνταν περισσότερο με την πολιτική δύναμη και τους περιφερειακούς στρατούς παρά με το εθνικό συμφέρον. Μετά το θάνατο του Γιουάν Σικάι το 1916, η κυβέρνηση στο Πεκίνο επικεντρώθηκε στην καταστολή της εσωτερικής διαφωνίας και δεν μπορούσε να κάνει πολλά για να αντιμετωπίσει την ξένη επιρροή και τον έλεγχο. Το κίνημα της 1ης Μαρτίου στην Κορέα το 1919, η Ρωσική Επανάσταση του 1917, οι ήττες από ξένες δυνάμεις και η παρουσία σφαιρών επιρροής φούντωσαν τον κινεζικό εθνικισμό μεταξύ της αναδυόμενης μεσαίας τάξης και των πολιτιστικών ηγετών.[6][5]

Ήδη το 1915, οι φοιτητές είχαν διαμαρτυρηθεί ενάντια στον Γιουάν Σικάι, του πιο ισχυρού πολέμαρχου της εποχής, τόσο επειδή επέτρεψε στην Ιαπωνία να επεκτείνει την εμβέλειά της στη βορειοανατολική Μαντζουρία όσο και επειδή είχε ορίσει τον εαυτό του αυτοκράτορα μιας νέας δυναστείας. Ήταν επίσης το 1915 που ο νεαρός διανοούμενος Τσεν Ντουσιού, αργότερα συν-ιδρυτής του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας, ίδρυσε τη Νέα Νεολαία, ένα περιοδικό που τα επόμενα χρόνια θα δημοσίευε πολυάριθμα δοκίμια που κριτίκαραν τον ιμπεριαλισμό, την κυριαρχία των πολέμαρχων και τα συντηρητικά πολιτισμικά πρότυπα, τονίζοντας ότι η διπλωματική αδυναμία της Κίνας ήταν μόνο το σύμπτωμα μιας βαριάς ασθένειας.[5]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 «May Fourth Movement | Chinese history». Encyclopedia Britannica (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2021. 
  2. ↑ 2,0 2,1 Chen, Joseph T. (1970-01). «The May Fourth Movement Redefined*» (στα αγγλικά). Modern Asian Studies 4 (1): 63–81. doi:10.1017/S0026749X00010982. ISSN 1469-8099. https://www.cambridge.org/core/journals/modern-asian-studies/article/abs/may-fourth-movement-redefined/82A7465FE56EC18A0AB239D93D9E2EE7. 
  3. ↑ 3,0 3,1 «Before and After the May Fourth Movement | Asia for Educators | Columbia University». afe.easia.columbia.edu. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2021. 
  4. ↑ Wasserstrom, Jeffrey; Xinyong, Liu (1989-01). «Student protest and student life: Shanghai, 1919–49». Social History 14 (1): 1–29. doi:10.1080/03071028908567724. ISSN 0307-1022. https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/03071028908567724. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Wasserstrom, Jeffrey N. (2019-05-04). «Opinion | May Fourth, the Day That Changed China» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2019/05/03/opinion/china-may-fourth-movement-protests-1919-wusi.html. Ανακτήθηκε στις 2021-11-08. 
  6. ↑ Mitter, Rana (2005). A Bitter Revolution: China's Struggle with the Modern World. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-280605-5. 

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Mitter, Rana (2005). A Bitter Revolution: China's Struggle with the Modern World. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-280605-5.
  • Zhou, Cezong· Chow, Tse-Tsung (1960). The May Fourth Movement: Intellectual Revolution in Modern China. Harvard University Press. ISBN 978-0-674-55751-2.
  • A Dictionary of World History. Oxford University Press. 2006. ISBN 978-0-19-920247-8.
  • Palmowski, Jan (1997). A Dictionary of Twentieth-century World History. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-280016-9.
  • Stearns, Peter N. (2008). The Oxford Encyclopedia of the Modern World. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-517632-2.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κίνημα_της_4ης_Μαΐου&oldid=9129066"