Κάστρο του Ουγιάζντουφ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 52°13′10″N 21°1′50″E / 52.21944°N 21.03056°E / 52.21944; 21.03056

Κάστρο του Ουγιάζντουφ
Χάρτης
Είδοςκάστρο
Αρχιτεκτονικήμπαρόκ
Γεωγραφικές συντεταγμένες52°13′10″N 21°1′50″E
Διοικητική υπαγωγήΣρουντμιέστσιε (Βαρσοβία) και Βαρσοβία
ΧώραΠολωνία
Έναρξη κατασκευής1624
ΑρχιτέκτοναςMatteo Castelli
ΧρηματοδότηςΣιγισμούνδος Γ΄ Βάσα
Προστασίααμετακίνητο μνημείο[1]
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Commons page Πολυμέσα

Το Κάστρο του Ουγιάζντουφ (πολωνικά: Zamek Ujazdowski‎‎) είναι κάστρο στην ιστορική συνοικία Ουγιάζντουφ, ανάμεσα στο Πάρκο του Ουγιάζντουφ (Park Ujazdowski) και το Πάρκο Γουαζιένκι (Łazienki Królewskie), στη Βαρσοβία της Πολωνίας.

Η κατασκευή του χρονολογείται στον 13ο αιώνα και ξαναχτίστηκε πολλές φορές. Όπως πολλές κατασκευές στη Βαρσοβία, υπέστη μεγάλη ζημιά στην Εξέγερση της Βαρσοβίας (1944). Ανακατασκευάστηκε 30 χρόνια αργότερα (1974) και τώρα στεγάζει το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης της Βαρσοβίας.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πρώτο κάστρο ανεγέρθηκε επιτόπου από τους Δούκες της Μασοβίας ήδη από τον 13ο αιώνα.[2] Ωστόσο, τον επόμενο αιώνα, η αυλή τους μεταφέρθηκε στο μελλοντικό Βασιλικό Κάστρο στη Βαρσοβία και το Κάστρο του Ουγιάζντουφ παραμελήθηκε. Τον 16ο αιώνα, χτίστηκε εκεί ένα ξύλινο αρχοντικό για τη Βασίλισσα Μπόνα Σφόρτσα.[2] Ήταν στο Κάστρο του Ουγιάζντουφ, στις 12 Ιανουαρίου 1578, όταν η τραγωδία του Γιαν Κοχανόφσκι Η Απόρριψη των Ελλήνων Απεσταλμένων έλαβε την πρεμιέρα της κατά τη διάρκεια του γάμου του Γιαν Ζαμόισκι και της Κριστίνα Ραντζίβιουου.[3]

Η μπροστινή όψη του νομίσματος boratynka που κόπηκε στο Κάστρο του Ουγιάζντουφ, με το προφίλ του βασιλιά Ιωάννη Β΄ Καζίμιρ.

Τα ερείπια του κάστρου των Μασοβιανών πριγκίπων ενσωματώθηκαν στη συνέχεια σε ένα νέο οχυρωμένο αρχοντικό που χτίστηκε από τον Βασιλιά Σιγισμούνδο Γ΄ της Πολωνίας για τον γιο του, τον μελλοντικό Βασιλιά Βλαδίσλαο Δ΄ της Πολωνίας.[2] Ωστόσο, υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία ότι η κατοικία χρησιμοποιήθηκε από τον νεαρό πρίγκιπα, ο οποίος πέρασε μεγάλο μέρος της νιότης του στην αυλή του πατέρα του. Σύμφωνα με τη «Σύντομη περιγραφή της Βαρσοβίας» του Άνταμ Γιαζέμπσκι από το 1643, η είσοδος του Κάστρου του Ουγιάζντουφ ήταν διακοσμημένη με τέσσερα μαρμάρινα λιοντάρια («I lwy cztery generalne, Między nimi, naturalne, Właśnie żywe wyrobiones, A z marmurobiones; odlewane to rzeczy, Mistrzowską robotą grzeczy»). Μεταξύ 1659 και 1665, το κτίριο στέγαζε το νομισματοκοπείο του Τίτο Λίβιο Μπουρατίνι, ο οποίος έκοψε εκεί το περίφημο μπορατίνκα (boratynka) του, ένα είδος χάλκινου νομίσματος.[2][3]

Και πάλι παραμελημένο, το 1674 το κάστρο αγοράστηκε από τον Στανίσουαφ Χεράκλιους Λουμπομίρσκι και στη συνέχεια νοικιάστηκε στον Βασιλιά Αύγουστο Β΄ το Δυνατό, ο οποίος διέταξε την κατασκευή μιας νέας βασιλικής κατοικίας.[2] Το κάστρο, που ενσωματώνει πολλές από τις προηγούμενες κατασκευές στην τοποθεσία, χτίστηκε από τον Τίλμαν φαν Χάμερεν, έναν αξιόλογο αρχιτέκτονα και μηχανικό του 17ου αιώνα.[2] Οι κήποι γύρω από το κάστρο, που αργότερα χωρίστηκαν σε δύο ξεχωριστά πάρκα, ανακαινίστηκαν. Την εποχή εκείνη χτίστηκαν το Πάρκο Γουαζιένκι και το Παλάτι των Λουτρών.[2]

Ο σχεδιασμός του κάστρου τροποποιήθηκε περαιτέρω από τον Βασιλιά Στανίσουαφ Αύγουστο Πονιατόφσκι, ο οποίος το 1764 ανέθεσε στους Γιάκουμπ Φοντάνα, Ντομένικο Μερλίνι, Ζαν-Μπατίστ Πιλμάν και Εφραίμ Σρέγκερ να το ανακαινίσουν.[2] Η ανατολική και η δυτική πρόσοψη αυξήθηκαν με την προσθήκη δεύτερου ορόφου, ενώ τα μετα-Χάμερεν βοηθητικά κτίρια ξαναχτίστηκαν στο ύψος του κεντρικού κτιρίου, δημιουργώντας έτσι μια μεγάλη αυλή. Περίπου εκείνη την εποχή, το κάστρο περιλαμβανόταν επίσης στον λεγόμενο Στανισλαβικό Άξονα, μια σειρά από πάρκα και παλάτια που σχεδιάζονταν στα νότια προάστια της Βαρσοβίας, όπως ο Σαξονικός Άξονας στο κέντρο της πόλης.[2] Η ανοικοδόμηση του παλατιού ολοκληρώθηκε σχεδόν το 1784, όταν οι εργασίες εγκαταλείφθηκαν και το κτίριο δωρήθηκε στον Πολωνικό Στρατό.[2]

Σχέδιο ανακατασκευής του Κάστρου από τον Καρλ Φρίντριχ Πόπελμαν, 1720

Κατά συνέπεια, μεταξύ 1784 και 1789 το κάστρο ξαναχτίστηκε πάλι, αυτή τη φορά από τον Στανίσουαφ Ζαβάτσκι, ο οποίος το μετέτρεψε σε στρατιωτικούς στρατώνες.[2] Τα βοηθητικά κτίρια διευρύνθηκαν σημαντικά. Από τότε το κτίριο στέγαζε το Λιθουανικό Σύνταγμα Πεζοφυλακής και το 10ο Σύνταγμα Πεζοπορίας.[2] Κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης του Κοστσιούσκο το κάστρο ήταν το κύριο κέντρο στρατολόγησης για το 20ο σύνταγμα πεζών.[2] Μετά τους διαμελισμούς της Πολωνίας, κατά την πρωσική κατοχή της Βαρσοβίας, το κτίριο εγκαταλείφθηκε. Μετά την ανακήρυξη του Δουκάτου της Βαρσοβίας αποκαταστάθηκε και πάλι στον στρατό και μετατράπηκε σε στρατιωτικό νοσοκομείο. Ωστόσο, τα σχέδια μετατροπής του σε Κεντρικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο του Πολωνικού Στρατού αναβλήθηκαν από το Συνέδριο της Βιέννης, το οποίο ανέθεσε το Βασίλειο της Πολωνίας στη Ρωσία. Την 1η Απριλίου 1818 το νοσοκομείο άνοιξε επίσημα.[2] Είχε θέσεις για έως και 1.000 τραυματίες στρατιώτες. Μετά το ξέσπασμα της Νοεμβριανής Εξέγερσης το νοσοκομείο διευρύνθηκε σε 1.250 κρεβάτια και ένα επιπλέον παράρτημα με θέσεις για 600 άτομα άνοιξε στο κοντινό συγκρότημα Γουαζιένκι.[2]

Κάστρο του Ουγιάζντουφ περίπου το 1775, από τον Μπερνάρντο Μπελλόττο (Canaletto)

Μετά την πτώση της εξέγερσης, η ρωσική φρουρά της Βαρσοβίας ενισχύθηκε σημαντικά, ενώ οι πολωνικές στρατιωτικές μονάδες διαλύθηκαν. Ένα νέο κεντρικό στρατιωτικό νοσοκομείο χτίστηκε δίπλα σε αυτό που έγινε το Πάρκο του Ουγιάζντουφ και το κάστρο έγινε περισσότερο στρατώνας για το ρωσικό στρατιωτικό προσωπικό. Γύρω στο 1850 τα βοηθητικά κτίρια ξαναχτίστηκαν ξανά από τον Γέζι Κάρολ Βυλκ, αλλά κατεδαφίστηκαν μερικώς 20 χρόνια αργότερα.[2] Μετά το ξέσπασμα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το κτίριο μετατράπηκε ξανά σε προσωρινό νοσοκομείο από τους Ρώσους. Καταλήφθηκε από τον γερμανικό στρατό το 1915, στις 10 Απριλίου 1917 μεταφέρθηκε στις Πολωνικές Λεγεώνες και έγινε το κύριο στρατιωτικό νοσοκομείο για πολωνικές μονάδες που πολεμούσαν δίπλα στις Κεντρικές Δυνάμεις (το πιο σύγχρονο νοσοκομείο του Ουγιάζντουφ που βρισκόταν εκεί κοντά παρέμεινε μόνο γερμανικό νοσοκομείο).[2]

Αφού η Πολωνία ανέκτησε την ανεξαρτησία της το 1918, ο εσωτερικός σχεδιασμός του κάστρου τροποποιήθηκε ξανά. Από τη δεκαετία του 1920 στέγαζε πολλά τμήματα της σχολής Υπαξιωματικών της Βαρσοβίας. Η κύρια σκάλα αποκαταστάθηκε στο αντιπροσωπευτικό της σχέδιο του 18ου αιώνα. Ένα ενδιαφέρον χαρακτηριστικό της σκάλας ήταν ένα σύνολο από πέτρινες πλάκες που τοποθετήθηκαν εκεί στις 15 Μαΐου 1927, σε ανάμνηση των ονομάτων όλων των γνωστών Πολωνών στρατιωτικών ιατρών που χάθηκαν σε πολέμους μεταξύ 1797 και 1920.[2] Πρόσθετες πλάκες τιμούσαν τη μνήμη των Κάρολ Κατσκόφσκι, Ζντζίσουαφ Λουμπασέφσκι και ένα γλυπτό του Έντβαρντ Βίτιγκ που τιμά τη μνήμη όλων των στρατιωτικών ιατρών. Μετά τον Πολωνικό Αμυντικό Πόλεμο του 1939, ο Ερυθρός Σταυρός οργάνωσε σχολείο για στρατιώτες της WIA. Το κάστρο κάηκε και καταστράφηκε από τους Γερμανούς μετά την Εξέγερση της Βαρσοβίας το 1944.[2]

Μετά τον πόλεμο, το κτίριο επρόκειτο να ανοικοδομηθεί ως Κεντρική Στρατιωτική Οικία. Ωστόσο, τα έργα δεν ξεκίνησαν, καθώς τα τείχη του κάστρου κατεδαφίστηκαν από τις κομμουνιστικές αρχές της Πολωνίας το 1954.[4] Το 1975, ωστόσο, οι εργασίες για την ανακατασκευή του κάστρου στο σχέδιο του 18ου αιώνα έλαβαν πράσινο φως και επιλέχθηκε το έργο του Πιοτρ Μπιεγκάνσκι.[2] Στεγάζει το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης της Βαρσοβίας (Centrum Sztuki Współczesnej) από το 1985.[5]

Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Λογότυπο του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης

Το κάστρο στεγάζει το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης, με τις συλλογές και τις προσωρινές εκθέσεις, τις συναυλίες και τα εκπαιδευτικά εργαστήρια.[5] Το Κέντρο έχει διοργανώσει πάνω από 600 εκθέσεις από το 1990.[5] Από το 2010 έως το 2016, διευθυντής του Κέντρου ήταν ένας Ιταλός, ο Φάμπιο Καβαλούτσι.[6]

Το 2017, ο Πιοτρ Μπερνατόβιτς διορίστηκε διευθυντής από τον Πολωνό υπουργό Πολιτισμού Πιοτρ Γκλίνσκι, μέλος του κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη. Σε μια συνέντευξη μέσω email στους The New York Times, ο Μπερνατόβιτς είπε ότι ο πολωνικός καλλιτεχνικός κόσμος, σύμφωνα με τα λόγια του, «κυριαρχείται από μια αριστερή, ακριβώς νεομαρξιστική ιδεολογία... Οι καλλιτέχνες που δεν υιοθετούν αυτή την ιδεολογία περιθωριοποιούνται». Το άρθρο ανέφερε περαιτέρω ότι «ο Κος Μπερνατόβιτς θέλει να το αλλάξει αυτό και να προωθήσει καλλιτέχνες που έχουν άλλες απόψεις: συντηρητικούς, πατριωτικούς, υπέρ της οικογένειας. Τα σχέδιά του μετατρέπουν το μουσείο στο πιο πρόσφατο πεδίο μάχης στους πολιτιστικούς πολέμους της Πολωνίας, που φέρνουν τους φιλελεύθερους εναντίον του κυβερνώντος λαϊκιστικού κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη, καθώς και άλλων συντηρητικών ομάδων».[7]

Εικόνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. register of objects of cultural heritage in Poland. 31  Δεκεμβρίου 2022. www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/. Ανακτήθηκε στις 31  Μαρτίου 2023.
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 2,19 «Zamek Ujazdowski». www.warszawa1939.pl (στα Πολωνικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2009. 
  3. 3,0 3,1 Stefan Kieniewicz, επιμ. (1984). Warszawa w latach 1526-1795 (Warsaw in 1526-1795) (στα Πολωνικά). Warsaw. ISBN 83-01-03323-1. 
  4. https://u-jazdowski.pl/en/o-nas/the-history-of-ujazdowski-castle
  5. 5,0 5,1 5,2 «Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski | Miejsce». [νεκρός σύνδεσμος]
  6. «Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski». Csw.art.pl. 22 Σεπτεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 2012. 
  7. Marshall, Alex (January 8, 2020). «A Polish Museum Turns to the Right, and Artists Turn Away». The New York Times. https://www.nytimes.com/2020/01/08/arts/design/poland-conservative-art.html?action=click&module=Well&pgtype=Homepage&section=Art%20%20Design. Ανακτήθηκε στις January 23, 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]