Κάσπαρ Χάουζερ
| Κάσπαρ Χάουζερ | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Kaspar Hauser (Γερμανικά) |
| Γέννηση | 30 Απριλίου 1812 (πιθανώς)[1][2] |
| Θάνατος | 17 Δεκεμβρίου 1833[1][2] Άνσμπαχ |
| Αιτία θανάτου | τραύμα από μαχαίρι |
| Τόπος ταφής | Άνσμπαχ |
| Κατοικία | Βασίλειο της Βαυαρίας |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βασίλειο της Βαυαρίας |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Γερμανικά[1] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | συγγραφέας ζωγράφος γραφέας |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Κάσπαρ Χάουζερ (γερμανικά: Kaspar Hauser, 30 Απριλίου 1812 - 17 Δεκεμβρίου 1833) ήταν Γερμανός νεαρός άγνωστης ταυτότητας που ισχυριζόταν ότι είχε μεγαλώσει στην απόλυτη απομόνωση ενός σκοτεινού κελιού. Οι ισχυρισμοί του και ο ανεξιχνίαστος θάνατός του πυροδότησαν πολλές συζητήσεις και διαμάχες τόσο στη Νυρεμβέργη, όπου εμφανίστηκε κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες το 1828, όσο και στο εξωτερικό. Οι θεωρίες που προτάθηκαν εκείνη την εποχή τον προσδιόρισαν ως μέλος της δυναστείας του Μπάντεν που κάποιοι εξαφάνισαν λόγω δυναστικών ραδιουργιών. Ωστόσο, υπήρχαν επίσης ισχυρισμοί ότι ο Χάουζερ ήταν απατεώνας. Το 2024, μια επιστημονική μελέτη απέκλεισε την πριγκιπική καταγωγή του Χάουζερ συγκρίνοντας αλληλουχίες μιτοχονδριακού DNA με απογόνους του Οίκου του Μπάντεν.[3]
Η σκοτεινή προέλευσή του, η πρώτη του δημόσια εμφάνιση ως έφηβος και ο μυστηριώδης θάνατός του έχουν απασχολήσει διαχρονικά Ευρωπαίους εγκληματολόγους, ιστορικούς, συγγραφείς και καλλιτέχνες.
Βιογραφικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εμφάνιση στη Νυρεμβέργη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 26 Μαΐου 1828, ένας νεαρός περίπου 16 ετών βρέθηκε να περιφέρεται στους δρόμους της Νυρεμβέργης, τότε μέρος του Βασιλείου της Βαυαρίας, ήταν ντυμένος με αγροτικά ρούχα και δεν μπορούσε να πει παρά μόνο λίγες λέξεις. Τα μόνα στοιχεία που αποδείκνυαν την ταυτότητά του ήταν δύο γράμματα που βρέθηκαν πάνω του. Ο ανώνυμος συγγραφέας του πρώτου, έγραφε ότι είχε αναλάβει την επιμέλεια του νεαρού από βρέφος στις 7 Οκτωβρίου 1812, του είχε διδάξει ανάγνωση, γραφή και τη χριστιανική θρησκεία, αλλά ποτέ δεν τον άφησε «να κάνει ούτε ένα βήμα έξω από το σπίτι του». Απευθυνόμενος στον λοχαγό φον Βέσενιγκ της 4ης Μοίρας του 6ου Συντάγματος Ιππικού, του ζητούσε να πάρει το αγόρι στη φροντίδα του ή να το κρεμάσει. Σύμφωνα με το δεύτερο γράμμα, πιθανότατα γραμμένο από τη μητέρα του αγοριού προς τον προηγούμενο κηδεμόνα του, γεννήθηκε στις 30 Απριλίου 1812, το όνομά του ήταν Κάσπαρ και ο πατέρας του, που είχε πεθάνει, ήταν ιππέας του 6ου συντάγματος. Μεταγενέστερη έρευνα έδειξε ότι και τα δύο γράμματα - το ένα με ημερομηνία 1828, το άλλο 1812 - γράφτηκαν από το ίδιο άτομο, στον ίδιο τύπο χαρτιού και με το ίδιο μελάνι.[4]
Ο τσαγκάρης Βάικμαν πήγε το αγόρι στον λοχαγό φον Βέσενιγκ, όπου όταν ρωτήθηκε, επαναλάμβανε μόνο: Θα ήθελα να γίνω ιππέας όπως ο πατέρας μου και Άλογο! Σε επόμενες ερωτήσεις απαντούσε κλαίγοντας «Δεν ξέρω». Στη συνέχεια οδηγήθηκε στο αστυνομικό τμήμα, όπου έγραψε το όνομα: Κάσπαρ Χάουζερ. Πέρασε τους επόμενους δύο μήνες στη φυλακή της πόλης υπό τη φροντίδα του δεσμοφύλακα Αντρέας Χίλτελ. Πολλοί περίεργοι τον επισκέφτηκαν εκεί, προς έκδηλη χαρά του. Ήταν περίπου 16 ετών, αλλά είχε την ψυχική ωριμότητα εξάχρονου. Χαμογελούσε, περπατούσε σαν μικρό παιδί, δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει τα δάχτυλά του και αρνιόταν να φάει οτιδήποτε άλλο εκτός από ψωμί και νερό. Φαινόταν να έχει διανοητικά προβλήματα, ωστόσο ο δήμαρχος Μπίντερ ισχυρίστηκε ότι το αγόρι ήταν προικισμένο με εξαιρετική μνήμη και μάθαινε γρήγορα. Υπέφερε επίσης από επαναλαμβανόμενες κρίσεις επιληψίας. Τελικά έμαθε να μιλάει αρκετά ώστε να μπορεί να πει την ιστορία του.[5]
Η αφήγηση του Χάουζερ για τη ζωή του
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Χάουζερ ισχυρίστηκε ότι πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του σε ένα στενό, σκοτεινό κελί με ένα αχυρένιο στρώμα και ένα ξύλινο άλογο ως παιχνίδι. Ζούσε μόνο με ψωμί και νερό. Κατά καιρούς, το νερό είχε πικρή γεύση και πίνοντας τον έκανε να κοιμηθεί βαθιά. Σε τέτοιες περιπτώσεις, όταν ξυπνούσε, ο Χάουζερ παρατήρησε ότι κάποιος είχε αλλάξει τα ρούχα του και είχε κόψει τα μαλλιά και τα νύχια του. Ο πρώτος άνθρωπος που είδε ήταν αυτός που του έμαθε να λέει τη φράση που επαναλάμβανε: Θέλω να γίνω στρατιώτης σαν τον πατέρα μου και να γράφει το όνομα Κάσπαρ Χάουζερ. Αυτός ο άντρας φρόντιζε πάντα ώστε το παιδί να μην δει, ούτε τυχαία, το πρόσωπό του και μια μέρα τον οδήγησε έξω από το κελί του στον κόσμο. Ζαλισμένος ο Κάσπαρ λιποθύμησε και το επόμενο που θυμόταν ήταν η μέρα που έφτασε στη Νυρεμβέργη.
Η ζωή στη Νυρεμβέργη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σύντομα όλη η Ευρώπη άρχισε να ενδιαφέρεται για το μυστηριώδες αγόρι και όλο και περισσότεροι έρχονταν να το επισκεφτούν. Κάποιοι τον θεωρούσαν έξυπνο απατεώνα που υποκρίνονταν, άλλοι άρχισαν να τον συνδέουν με την οικογένεια του Μεγάλου Δούκα του Μπάντεν, λόγω κάποιας φυσικής ομοιότητας.
Την υπόθεση του Χάουζερ ανέλαβε ο νομικός Γιόχαν Άνσελμ Φόιερμπαχ, πρόεδρος του Εφετείου της Βαυαρίας. Το αγόρι τέθηκε υπό τη φροντίδα του Γκέοργκ Ντάουμερ, ο οποίος του έμαθε να διαβάζει και να γράφει, το έβαλε υπό θεραπεία και τον ενθάρρυνε να γράψει ένα ημερολόγιο. Σε αυτό το φιλικό περιβάλλον ο Χάουζερ αναπτύχθηκε διανοητικά και αποκαλύφθηκε το ταλέντο του στο σχέδιο.
Η πρώτη επίθεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις 17 Οκτωβρίου 1829, ο νεαρός βρέθηκε στο κελάρι του σπιτιού του Ντάουμερ αιμορραγώντας από μια πληγή στο μέτωπό του. Ισχυρίσθηκε ότι ένας άγνωστος μασκοφόρος του επιτέθηκε με τσεκούρι, αλλά κατάφερε μόνο να τον τραυματίσει. Ανήσυχοι αξιωματούχοι ζήτησαν αστυνομική προστασία για τον Κάσπαρ και τον μετέφεραν αλλού, στη φροντίδα του Γιόχαν Μπίμπερμπαχ. Η απόπειρα δολοφονίας τροφοδότησε περαιτέρω τις φήμες σχετικά με τις σχέσεις του Χάουζερ με τον Οίκο του Μπάντεν. Οι σκεπτικιστές πίστευαν ότι ο Χάουζερ είχε αυτοτραυματιστεί με ένα ξυράφι και μετά κρύφτηκε στο κελάρι. Είχε μαλώσει πρόσφατα με τον Ντάουμερ, ο οποίος τον κατηγόρησε ότι έλεγε ψέματα. Ή μπορεί να είχε οργανώσει την επίθεση για να κερδίσει τη συμπάθεια του κόσμου και να αποφύγει περαιτέρω επίπληξη από τον Ντάουμερ.[6]
Ατύχημα με πιστόλι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 3 Απριλίου 1830, ένας πυροβολισμός από πιστόλι ακούστηκε στο δωμάτιο του Χάουζερ στο σπίτι των Μπίμπερμπαχ και τον βρήκεαν αναίσθητο να αιμορραγεί από τραύμα στο κεφάλι. Όταν συνήλθε δήλωσε ότι είχε ανεβεί σε μια καρέκλα για να πάρει μερικά βιβλία από ένα ράφι. Η καρέκλα έπεσε και άπλωσε το χέρι να πιάσει κάτι για να σταματήσει την πτώση του. Κατά λάθος, άρπαξε ένα πιστόλι που ήταν κρεμασμένο στον τοίχο, το οποίο εκπυρσοκρότησε και τον τραυμάτισε.
Και πάλι υπήρξαν αμφιβολίες για την ιστορία του. Το τραύμα του στο κεφάλι φαινόταν πολύ επιφανειακό για να προκλήθηκε από πυροβολισμό. Είχε επίσης κατηγορηθεί πρόσφατα από την οικογένεια Μπίμπερμπαχ για ψέματα. Η πόλη της Νυρεμβέργης τον μετέφερε τον Μάιο του 1830 στο σπίτι του βαρώνου φον Τούχερ, ο οποίος του βρήκε δουλειά ως αντιγραφέα σε ένα δικηγορικό γραφείο. Ο βαρόνος αργότερα παραπονέθηκε για την υπερβολική ματαιοδοξία και τα ψέματα του Χάουζερ.
Λόρδος Στάνχοουπ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ένας Βρετανός ευγενής, ο λόρδος Φίλιπ Χένρι, 4ος κόμης Στάνχοουπ, ανιψιός του Ουίλιαμ Πιτ, ενδιαφέρθηκε για τον Χάουζερ και ανέλαβε την επιμέλειά του στα τέλη του 1831. Ξόδεψε πολλά χρήματα προσπαθώντας να διευκρινίσει την καταγωγή του και του υποσχέθηκε ότι θα τον έπαιρνε στην Αγγλία. Ο Στάνχοουπ πίστευε ότι ο Χάουζερ κατάγονταν από την Ουγγαρία και τον πήγε εκεί δύο ταξίδια, ελπίζοντας να ξυπνήσει η μνήμη του. Ωστόσο, αυτός δεν κατάφερε να αναγνωρίσει κανένα κτήριο ή μνημείο στην Ουγγαρία και ο Στάνχοουπ αμφισβήτησε την αξιοπιστία του. Τον Δεκέμβριο του 1831 τον εγκατέστησε σε έναν δάσκαλο ονόματι Γιόχαν Γκέοργκ Μέγιερ στο Άνσμπαχ, υπό την αιγίδα του Γιόχαν Άνσελμ Φόιερμπαχ. Η τελευταία φορά που ο Στάνχοουπ τον είδε ήταν τον Ιανουάριο του 1832, αν και συνέχισε να πληρώνει τα έξοδα διαβίωσής του.
Ζωή και θάνατος στο Άνσμπαχ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Mέγιερ ήταν αυστηρός και σχολαστικός άνθρωπος που αντιπαθούσε τις δικαιολογίες και τα προφανή ψέματα του Χάουζερ και συχνά έρχονταν σε σύγκρουση. Στις 14 Δεκεμβρίου 1833, ο Χάουζερ παρασύρθηκε από άγνωστο στους κήπους της αυλής στο Άνσμπαχ με την υπόσχεση ότι θα μάθει κάτι για την καταγωγή του. Εκεί κάποιος τον μαχαίρωσε στο στήθος. Ο Χάουζερ κατάφερε να επιστρέψει στο σπίτι του, αλλά πέθανε από την πληγή του τρεις μέρες αργότερα. Δεν αναγνώρισε τον δράστη. Κατά την έρευνα στο πάρκο, η αστυνομία δεν βρήκε το όπλο της δολοφονίας, αλλά βρήκαν ένα μαύρο πορτοφόλι με ένα σημείωμα που έγραφε: «Ο Χάουζερ θα μπορεί να σας πει πώς μοιάζω, από πού κατάγομαι και ποιος είμαι. Για να το αποφύγω, θα το αποκαλύψω μόνος μου. Είμαι από ... στα σύνορα με τη Βαυαρία ... Το όνομά μου είναι MLO». Ο Στάνχοουπ και ο Mέγιερ πίστευαν ότι αιτία θανάτου ήταν ο αυτοτραυματισμός που προκάλεσε στον εαυτό του από απογοήτευση για το μειούμενο δημόσιο ενδιαφέρον για το άτομό του.[7]
Ο Χάουζερ θάφτηκε στο νεκροταφείο του Άνσμπαχ με μια επιγραφή στον τάφο: «Εδώ κείται ο Κάσπαρ Χάουζερ, ένα αίνιγμα της εποχής του. Γεννήθηκε υπό άγνωστες συνθήκες, ο θάνατός του καλύπτεται από μυστήριο». Ένα μνημείο ανεγέρθηκε αργότερα στο Άνσμπαχ με την επιγραφή: Hic occultus occulto occisus est (Εδώ κείται ένας άγνωστος που σκοτώθηκε με μυστηριώδη τρόπο).
Θεωρία του «κληρονομικού πρίγκιπα»
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σύμφωνα με φήμες της εποχής, ο Κάσπαρ Χάουζερ ήταν ο κληρονομικός πρίγκιπας του δουκάτου του Μπάντεν, ο οποίος φέρεται να είχε ανταλλαχθεί κατά τη γέννησή του με ένα ετοιμοθάνατο βρέφος.
Ο πρίγκιπας του Μπάντεν γεννήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 1812. Γονείς του ήταν ο Κάρολος Β', Μέγας Δούκας της Βάδης και η Στεφανί ντε Μποχαρναί, ανιψιά της Ιωσηφίνας και υιοθετημένη κόρη του Ναπολέοντα. Ο πρίγκιπας πέθανε μετά από μερικές εβδομάδες, στις 16 Οκτωβρίου 1812. Δεδομένου ότι ο Κάρολος Β' δεν είχε ζωντανούς άρρενες απογόνους όταν πέθανε το 1818 σε ηλικία 32 ετών, στον θρόνο τον διαδέχθηκε ο θείος του Λουδοβίκος Α΄, τον οποίο διαδέχθηκε το 1830 ο ετεροθαλής αδελφός του, Λεοπόλδος Α'.
Οι φήμες έλεγαν ότι η Λουίζα Καρολίνα του Χόχμπεργκ, η μητέρα του Λεοπόλδου Α', σχεδίαζε να βάλει τον γιο της στο θρόνο του δουκάτου του Μπάντεν. Μεταμφιεσμένη στη λεγόμενη «Λευκή Κυρία», μπήκε κρυφά στο δωμάτιο του νηπίου πρίγκιπα, τον απήγαγε και τον αντικατέστησε με ένα ετοιμοθάνατο μωρό. Ο πραγματικός πρίγκιπας φυλακίστηκε στη συνέχεια για 16 χρόνια, μέχρι που εμφανίστηκε ως Κάσπαρ Χάουζερ στη Νυρεμβέργη το 1828. Οι φήμες συνέδεαν επίσης τον θάνατο του Χάουζερ το 1833 με μια συνωμοσία με σκοπό να τον αποτρέψει από το να αμφισβητήσει τη νομιμότητα του Λεοπόλδου Α'.[8]
Στοιχεία που αποκαλύφθηκαν τη δεκαετία του 1870
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1876, ο Ότο Μίτελστεντ παρουσίασε στοιχεία κατά της θεωρίας του «κληρονομικού πρίγκιπα», με επίσημα έγγραφα σχετικά με την εσπευσμένη βάπτιση, αυτοψία και ταφή του βρέφους πρίγκιπα. Στα Ιστορικά Μυστήρια, ο Άντριου Λανγκ συνοψίζει τα αποτελέσματα:
«Είναι αλήθεια ότι η Μεγάλη Δούκισσα ήταν πολύ άρρωστη για να της επιτραπεί να δει το νεκρό μωρό της το 1812, αλλά ο πατέρας, η γιαγιά και η θεία του μωρού, με τους δέκα γιατρούς της Αυλής, τις νοσοκόμες και άλλους, πρέπει να το είδαν νεκρό, και είναι εντελώς παράλογο να υποθέσει κανείς ότι όλοι αυτοί συνωμότησαν με τη «Λευκή Κυρία».
Οι επιστολές της μητέρας του Μεγάλου Δούκα, που δημοσιεύθηκαν το 1951, δίνουν λεπτομερείς αναφορές για τη γέννηση, την ασθένεια και τον θάνατο του νηπίου πρίγκιπα, κάτι που διαψεύδει επίσης τις φήμες.
Σύγχρονες έρευνες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1996, κατόπιν αιτήματος του γερμανικού περιοδικού Der Spiegel, πραγματοποιήθηκε ανάλυση μιας κηλίδας αίματος από τα ρούχα του αγοριού, η οποία διατηρήθηκε ως αποδεικτικό στοιχείο στα αστυνομικά αρχεία μετά τη δολοφονία του. Η ανάλυση απέκλεισε οποιαδήποτε σχέση με τη δυναστεία του Μπάντεν. Επειδή οι ερευνητές ήταν δύσπιστοι σχετικά με την ανάλυση από μία μόνο πηγή, το 2002 διεξήχθη επανεξέταση υλικού DNA που συλλέχθηκε από μια τούφα μαλλιών του μυστηριώδους νέου και άλλα αντικείμενα. Η εκ νέου ανάλυση έδειξε ότι το γενετικό υλικό διέφερε μόνο σε ένα σημείο, κάτι που δεν αποκλείει ούτε επιβεβαιώνει 100% τη σύνδεσή του με την οικογένεια του Πρίγκιπα του Μπάντεν. Το 2024, μια επιστημονική μελέτη απέκλεισε την πριγκιπική καταγωγή του Χάουζερ συγκρίνοντας αλληλουχίες μιτοχονδριακού DNA με απογόνους του Οίκου του Μπάντεν.[9]
Ταινίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- 1974: Ο καθένας για τον εαυτό του και ο Θεός εναντίον όλων σε σκηνοθεσία Βέρνερ Χέρτζογκ
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 11939120j. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Kaspar-Hauser. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ . «scholieren.com/verslag/biografie-nederlands-kaspar-hauser».
- ↑ . «lifo.gr/san-simera/ainigma-toy-kaspar-hauser».
- ↑ . «en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclopedia_Britannica/Hauser,_Kaspar».
- ↑ . «britannica.com/biography/Kaspar-Hauser».
- ↑ . «lernhelfer.de/schuelerlexikon/biologie-abitur/artikel/kaspar-hauser».
- ↑ . «nationalgeographic.de/geschichte-und-kultur/2022/06/das-raetselhafte-leben-des-kaspar-hauser».
- ↑ . «whoswho.de/bio/kaspar-hauser».