Ιωάννης Πεδιάσιμος
| Ιωάννης Πεδιάσιμος | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1240 (περίπου)[1] Κωνσταντινούπολη |
| Θάνατος | 1314 (περίπου)[1] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | μεσαιωνική ελληνική γλώσσα λατινική γλώσσα[2] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | μαθηματικός αστρονόμος φιλόσοφος κληρικός επιστήμονας[3] φιλόλογος[3] αρχειονόμος[3] |
Ο Ιωάννης Πεδιάσιμος (γεν. 1250 - θαν. αρχές 14ου αιώνα) ή Ιωάννης Πόθος ή Ιωάννης Γαληνός[4], ήταν Βυζαντινός πολυμαθής λόγιος, με τις ιδιότητες του αστρονόμου, ποιητή, κληρικού, μαθηματικού, μουσικού, και φυσικού φιλόσοφου ανάμεσα σε άλλα. Έζησε και δίδαξε στην Κωνσταντινούπολη, Οχρίδα, και Θεσσαλονίκη.
Ιστορικό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα πρώτα χρόνια της ζωής του ήταν στην Κωνσταντινούπολη όπου και σπούδασε υπό τους Μανουήλ Oλόβολο και Γεώργιο Ακροπολίτη, και όπου και ο Γρηγόριος Β΄ Κύπριος ήταν συμμαθητής του. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του, του δόθηκε ο τιμητικός τίτλος ύπατος των φιλοσόφων. Αργότερα υπηρέτησε ως χαρτοφύλαξ στην αρχιεπισκοπή Οχρίδας περίπου στο 1280, όπου και επίσης δίδαξε. Του αποδίδονται επίσης και σχόλια στο έργο του Ησίοδου, γραμματικές σημειώσεις, και ένα ιαμβικό ποιήμα με τον τίτλο Πόθος σχετικά με τους διάφορους τύπους γυναικών.[4]
Αν είναι ο ίδιος Ιωάννης Πόθος με τον τίτλο του Μέγα Σακελλάριου, τότε κατά το 1284 ζούσε στη Θεσσαλονίκη. Το επώνυμο Πεδιάσιμος συναντάται από τον 10ο αιώνα και ετυμολογικά σημαίνει κάτοικος της κοιλάδας. Σύγχρονός του και ίσως Συγγενής του υπήρξε και ο πιθανώς Σερραίος λογοτέχνης Θεόδωρος Πεδιάσιμος.
Έργα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Tα γνωστά έργα που του αποδίδονται αναφέρονται παρακάτω. Σε κάποια από αυτά, δε διασώζεται το ελληνικό κείμενο αλλά λατινικές μεταφράσεις(όπου οι ελληνικοί τίτλοι είναι σε μετάφραση κατά προσέγγιση):
Γενικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ἐξήγησις εἰς τὴν τοῦ Θεοκρίτου Σύριγγα, σχετικά με το στιχουργικό παίγνιο της σύριγγας του Θεόκριτου, ποιητή του 4ου αιώνα π.Χ.
- Πόθος, σύντομο ιαμβικό ποιήμα σε δυο μέρη, Περὶ γυναικὸς κακῆς και Περὶ γυναικὸς ἀγαθῆς. Από το ποιήμα αυτό δημιουργήθηκε και ένα από τα εναλλακτικά ονόματα του Πεσιδιάσιμου (Πόθος)
- Περὶ τῶν δώδεκα ἄθλων τοῦ Ἡρακλέους, σχετικά με τους Ηράκλειους άθλους, αποτελούμενο απο 12 βιβλία[5]
- Εἰς τὴν Ἡσιόδου Θεογονίαν ἀλληγορίαι, σχετικά με τον ποιητή του 7ου αιώνα π.Χ. Ησίοδο και το έργο του την Θεογονία
- Scholia Graeca in Oppiani Halieuticas, (Ελληνικά σχόλια περί της Αλιευτικής του Οππιανού), λατινική μετάφραση ή τίτλος του 1597, όπου τα περιεχόμενα του έργου θεωρούνται ότι ανήκουν στον Πεδιάσιμο. Το έργο αρχολείται με την ανάλυση του έργου Αλιευτικά του Οππιανού, ποιητή του 2ου αιώνα μ.Χ.
- Exegeses in quosdam Aristotelis libros (Σχολιασμός σε μερικά από τα βιβλία του Αριστοτέλη) στηριζόμενο κατά ένα βαθμό στο έργο του Ιωάννη Φιλόπονου,[5] φιλοσόφου του 6ου αιώνα μ.Χ.
- De Symphoniis Musicis (Περί συμφωνικής μουσικής)
- De Consanguinitate (Περί σχέσεων αίματος)
- De Novem Musis (Περί νέας μουσικής)
- Allegoria Anagogica, in quatuor primos versus Lib. IV. Iliados (Αναγωγικές αλληγορίες στους τέσσερις πρώτους στίχους του βιβλίου δ´ της Ιλιάδος)
- Allegoria Tantali (Αλληγορία Ταντάλου), σχετικά με τον μύθο του Ταντάλου
Επιστημονικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Γεωμετρία καὶ δύνοψις περὶ μετρήσεως καὶ μερισμοῦ γῆς, το πιο γνωστό μαθηματικό έργο του,[6]το οποίο ακολουθεί από κοντά τις παρατηρήσεις του Ήρωνα[7]
- Τεχνολογία εἰς τὴν τοῦ Ἡσιόδου ἀσπίδα
- Introductio / Scholia Cleomedes, σχόλια σχετικά με το έργο του αστρονόμου του 1ου με 3ου αιώνα μ.Χ. Κλεομήδη
- Arithmeticarum Quaestionum Expositio (Αριθμητικές ερωτήσεις περί της εκθέσεως)
- In quaedam Arithmetica loca obscura (Αριθμητική σε δύσβατα σημεία)
- Opusculum de Septem Planetis, (Σημειώσεις περί των επτά πλανητών)
- De Cubo Duplicando, (Περί διπλασιασμού του κύβου)
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 (Γερμανικά) Κατάλογος της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γερμανίας. 100968937. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020.
- ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. ola2016926921. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. ola2016926921. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2022.
- ↑ 4,0 4,1 «Ιωάννης Πεδιάσιμος - Lexikon historikomythikon kai geographikon (etc.)(Historisch-mythologisches und geographisches Wörterbuch etc.) neograece, Daniel Demetrios Magnes, Andreola, 1834, σελ.189».
- ↑ 5,0 5,1 «The Classical Review / Volume 41 / Issue 05 / November 1927, pp 199-199, DOI: http://dx.doi.org/10.1017/S0009840X00081166, Cambridge University Press, Published online: 27 October 2009». Εξωτερικός σύνδεσμος στο
|title=(βοήθεια) - ↑ «Ιωάννης Πεδιάσιμος - Digital Collections of Cultural Heritage, http://hellinomnimon.eu.org». Εξωτερικός σύνδεσμος στο
|title=(βοήθεια) - ↑ «Ioannes Pediasimus - A History of Greek Mathematics, Volume 2 - T. L. Heath - Cambridge University Press, 21 Nov 2013 - Mathematics - σελ. 554».
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Joannes Galenos- Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. 3,500-page encyclopedia of figures of history, literature, art and mythology
- Ιωάννης Πεδιάσημος - Ιστορία της Βυζαντινής λογοτεχνίας - Τόμος β΄- Καρλ Κρουμπάχερ - Εκδόσεις Πελεκάνος, σελ. 297
- Talbot, Alice-Mary (1991). «Pediasimos, John». Oxford Dictionary of Byzantium. Oxford University Press, σελ. 1615. ISBN 0198140983.